Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου [email protected] www.kalkis.eu
Προσωπικά μένω παγερά αδιάφορος από τα ποικίλα νταηλίκια του δικτάτορα Ερντογάν αλλά και των πολιτικάντηδων κεμαλιστών και των γκρίζων λύκων που θα τα ζήλευαν κάτι δικά μας κουτσαβάκια που στα λόγια είναι «έτοιμα να πάρουν πίσω την Πόλη».
Μόνο που ο κάθε Νταής, όταν τα βρίσκει σκούρα, ή το βάζει στα πόδια ή πάει και παρακαλάει τον πραγματικά δυνατό, όπως έκανε ο γείτονάς μας πριν λίγες μέρες. Πήγε άρον-άρον να βρει τον Πούτιν στη Μόσχα για να τον παρακαλέσει να σταματήσουν οι συρο-ρωσικοί βομβαρδισμοί στην περιοχή της Ιντλίμπ κι έτσι πέτυχε μια προσωρινή εκεχειρία. Εδώ και μήνες μας έχει ζαλίσει με τις απειλές του ότι θα δημιουργήσει μόνος του μια «ζώνη ασφαλείας» 30 με 40 χιλιόμετρα μέσα στη Συρία στην οποία λέει ψευδέστατα ότι θα τοποθετήσει «με ασφάλεια» τους Σύριους πρόσφυγες που βρίσκονται σήμερα εξόριστοι στην Τουρκία. Αυτούς που μέχρι χθες τους αποκαλούσε «αδερφούς», μουσουλμανικά καρντάσια δηλαδή. Και σήμερα το 67,7% των Τούρκων φωνάζει να «σταλούν όλοι οι Σύριοι σπίτι τους», δια στόματος αυτού του «ευγενέστατου κεμαλιστή» Kemal Kilicdaroglu, βλέπε σχετικό άρθρο μου στις 5-9-2019 στις Ανιχνεύσεις :
Όλοι γνωρίζουμε όμως ότι ο πραγματικός στόχος του Ερντογάν είναι να πάει δίπλα στους Κούρδους της Συρίας για να τους εξοντώσει, όμως τους τρέμει κιόλας γιατί είναι αποφασισμένοι να τον πολεμήσουν μέχρι θανάτου. Παράλληλα έτσι θα μπορέσει να κάνει πλιάτσικο έναν τεράστιο γεωγραφικό χώρο στη βόρεια Συρία, ήτοι : 30 χιλιόμετρα βάθος επί 700 χιλιόμετρα μήκους, όσο δηλαδή είναι το μήκος των συρο-τουρκικών συνόρων, μας κάνει μια τεράστια καταπατημένη έκταση. Έτσι ονειρεύεται να καταργήσει στην πράξη τα αυτόνομα διοικητικά εδάφη που διαχειρίζονται σήμερα οι εν λόγω Κούρδοι στη βόρεια Συρία. Αυτό το πραγματικό σχέδιό του προσκρούει στα συμφέροντα Ασάντ-Πούτιν από την μια και των ΗΠΑ από την άλλη οι οποίες υποστηρίζουν, προς το παρόν, τους Κούρδους που νίκησαν τους τζιχαντιστές. Αλλά δεν του αρκούν μόνο αυτά του πλεονέκτη Ερντογάν. Πρέπει να απαλλαγεί και από το βάρος των Σύριων προσφύγων τους οποίους και αυτός δημιούργησε, αναμιγνυόμενος ενεργά στην συριακό εμφύλιο, όπως τώρα κάνει και στον εμφύλιο της Λιβύης. Και από πάνω μας το παίζει η Τουρκία το θύμα του προσφυγικού προβλήματος, εκβιάζοντας και απειλώντας να πνίξει την Ευρώπη, με πρώτη και καλύτερη την Ελλάδα, με Σύριους και λοιπούς μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία. Οι τελευταίες αυξημένες ροές προς την Ελλάδα δεν είναι τυχαίες. Αυτό επιβεβαιώνουν.
Τα περί «αδερφών Συρίων» ήταν για τους μπουνταλάδες Τούρκους, μέχρι να ενσκήψει η οικονομική κρίση της Τουρκίας από το καλοκαίρι του 2018. Μέχρι τότε, οι Σύριοι πρόσφυγες γίνονταν ανεκτοί γιατί το επέβαλε ο Ερντογάν πασάς. Και γιατί πολλοί από αυτούς προσέφεραν και προσφέρουν την φθηνότερη εργατική δύναμη, ακόμα και οι ανήλικοι.
Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν ριζικά για τους Σύριους πρόσφυγες. Και μόνο ο τίτλος του ανταποκριτή Jérémie 
Berlioux της ηλεκτρονικής Libération στις 30 Ιουλίου 2019 τα λέει όλα και καλά είναι να το γνωρίζουμε και να το διαδίδουμε : «Δεν βγαίνω πια από το σπίτι μου εδώ και 15 μέρες» (Je ne sors plus de chez moi depuis quinze jours), δήλωσε Σύριος πρόσφυγας στον εν λόγω ανταποκριτή. Γιατί ; Διότι οι Σύριοι πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης «αποτελούν συχνά τον στόχο βιαιοτήτων και υφίστανται την καταπίεση των τουρκικών αρχών : ο κυβερνήτης της Πόλης έθεσε ένα τελεσίγραφο για να τους μετακινήσει προς άλλες περιοχές», αναφέρει ο Jérémie Berlioux. Κάποιοι από αυτούς φυσικά σπρώχνονται στα μέρη μας.
Ας δούμε επίσης πώς περιγράφει, στις 13-8-2019 στην ανταποκρίτρια Marie Jégo του ηλεκτρονικού Le Monde, ένας άλλος Σύριος πρόσφυγας, ο Musa, 43 ετών, με τη σύζυγό του Murfet και τα 4 παιδιά τους (βλέπε παρακάτω την οικογενειακή του φωτογραφία που παρέχεται από το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων.Joris van Gennip/ WORLD FOOD PROGRAMM).
Αν ο Musa, ένας Σύριος πρόσφυγας στην Άγκυρα, καταφέρνει να τα βγάζει πέρα, είναι χάρη στα χρήματα που λαμβάνει κάθε μήνα μέσω μιας τραπεζικής κάρτας που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διανέμεται στους πιο ευάλωτους πρόσφυγες από την τουρκική Ερυθρά Ημισέληνο και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών, που χρηματοδοτείται κατά το 90% από την ΕΕ. Η κάρτα βελτιώνει την καθημερινότητα 1,7 εκατομμυρίων προσφύγων από τα 3,6 εκατομμύρια που φιλοξενούνται σήμερα από την Τουρκία, κυρίως Σύριων.
«Χωρίς την κάρτα, δεν θα μπορούσα να ζήσω την οικογένειά μου», λέει ο Μούσα από το ερειπωμένο αλλά καθαρό διαμέρισμα στο οποίο διαμένει με τη σύζυγό του Murfet και τα παιδιά τους, σε ένα προάστιο της 
Άγκυρας που ονομάζεται «το μικρό Χαλέπι» (“Küçuk Aleppo“), όπου υπάρχουν πολλοί Σύριοι πρόσφυγες. Προερχόμενοι από αυτήν την πόλη της βορειοδυτικής Συρίας, ο Musa και η Murfet έχουν καταφύγει στην Τουρκία, αφού ξέφυγαν από τον εμφύλιο πόλεμο στη χώρα τους. Εκείνος βρήκε δουλειά σε ένα εργοστάσιο επίπλων με μισθό 1.500 τουρκικών λιρών το μήνα (δηλαδή περίπου 240 ευρώ). Εκείνη φροντίζει τα παιδιά.
Ενσωμάτωση των νεοφερμένων Σύριων
«Ο μισθός μου μόλις μου φτάνει. Το τελευταίο διάστημα, οι τιμές δεν σταματούν να αυξάνονται (ακούνε οι Δραχμιστές μας;). Ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος έχει τριπλασιαστεί», αναστενάζει ο πατέρας, προσθέτοντας ότι «η ζωή θα ήταν περίπλοκη» χωρίς τα χρήματα που καταβάλλονται κάθε μήνα στην κάρτα μου, δηλαδή 120 τουρκικές λίρες ανά άτομο (120 Χ τα 6 άτομα της παραπάνω οικογένειας). Αυτή η βοήθεια επιτρέπει στο ζευγάρι να πληρώνει το ενοίκιο και το κόστος της καθημερινής μεταφοράς στο σχολείο των δύο μεγαλύτερων παιδιών, του Mohammad, 12 ετών, και του Mustafa, 8 ετών.
Δεν είναι τυχερά όλα τα παιδιά των προσφύγων. Υπάρχουν πολλά που, αντί να πηγαίνουν στο σχολείο, εργάζονται σκληρά για μισθούς πείνας σε εργαστήρια ένδυσης ή σε κουζίνες εστιατορίων. Και εδώ, τα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση διατίθενται, μέσω της κάρτας, σε φτωχές οικογένειες για να τις ενθαρρύνουν να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Περίπου 400.000 παιδιά Σύριων προσφύγων γονέων έχουν γεννηθεί στην Τουρκία από το 2011 και μετά. Το τουρκικό Υπουργείο Παιδείας αναγκάστηκε να 
βάλει στις ίδιες τάξεις των σχολείων μία ομάδα μαθητών το πρωί και την άλλη το βράδυ, στην ίδια αίθουσα, όπως γινόταν παλιά και στη χώρα μας, λόγω έλλειψης σχολείων.
Αν και το τουρκικό δημόσιο σχολείο είναι δωρεάν, οι συριακές οικογένειες δεν έχουν πάντα τα χρήματα για να αγοράσουν βιβλία, παπούτσια, στολές, δίχως να υπολογίζεται το κόστος μεταφοράς. «Το ένα τρίτο των παιδιών των προσφύγων εξακολουθεί να μην έχει πρόσβαση στο σχολείο», υπογραμμίζει ο Mathias Eick , ο εκπρόσωπος στην Άγκυρα της εταιρείας Echo, ο ανθρωπιστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η κοινωνική ενσωμάτωση 3,6 εκατομμυρίων Σύριων προσφύγων θα αποτελούσε εξ ορισμού ένα μεγάλο στοίχημα, αν η τουρκική πολιτική τάξη ήταν πραγματικά ειλικρινής. «Ο τουρκικός πληθυσμός ήταν 
φιλόξενος, κάτι που διευκόλυνε την υποδοχή. Έχουν συμβεί δυσάρεστα γεγονότα, αλλά αυτά ήταν σπάνια», λέει ο Alper Küçuk της Ερυθράς Ημισελήνου. Τα αντανακλαστικά απόρριψης έχουν αυξηθεί, από τότε που τα τουρκικά νοικοκυριά, που έχουν πληγεί στο πορτοφόλι τους από τον πληθωρισμό, την απώλεια αγοραστικής δύναμης και την αύξηση της ανεργίας, ανέχονται λιγότερο την παρουσία προσφύγων. Ο Musa έχει πληρώσει ήδη το τίμημα. «Οι άνθρωποι εδώ με κατηγορούν ενίοτε ότι εισπράττω τους κυβερνητικούς πόρους. Αυτό με κάνει να αισθάνομαι άβολα. Αγνοούν ότι τα χρήματα των επιδοτήσεών μας δεν προέρχονται από την Τουρκία». Κάτι που συμβαίνει και στην Ελλάδα. Το διαβάζω συχνά κι εγώ στα κοινωνικά δίκτυα.
Ο πατέρας της οικογένειας Musa ονειρεύεται να επιστρέψει στη Συρία. Ωστόσο, η έλλειψη προοπτικής για μια πολιτική διευθέτηση της κρίσης στη Συρία, ο μη σίγουρος χαρακτήρας ανασυγκρότησής της, η εχθρότητα που επέδειξε η Δαμασκός σε δυνητικούς υποψήφιους για τον επαναπατρισμό τους, απειλούμενοι με απαλλοτρίωση των περιουσιών τους, βάσει του νομοθετικού διατάγματος 63 της κυβέρνησης του Bashar Al–Assad, μειώνει τις ελπίδες του στο μηδέν. «Καταλαβαίνω ότι δεν θα είναι εφικτή η επιστροφή μου σύντομα», λέει με πικρία ο Musa στην Marie Jégo.
Η τουρκική απειλή ενός νέου διευρυμένου κύματος μεταναστών προς μια Ευρώπη που υποχωρεί, από το φόβο 
της επανεμφάνισης της κρίσης του 2015, έχει όμως και μια άλλη προσέγγιση. Φαίνεται δύσκολο να επιτευχθεί. «Θα απέβαινε εναντίον της Τουρκίας γιατί θα προσέλκυε περισσότερους μετανάστες στα μέρη της», είπε στις 6-9-2019 ο Jean Marcou, ειδικός για την Τουρκία και ερευνητής της σχολής Πολιτικών Επιστημών της Grenoble, στη δημοσιογράφο Caroline Vinet της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας La Croix. Ο Ερντογάν ανταποκρίνεται πρώτα σε μια εσωτερική επιταγή και προσπαθεί να ηρεμήσει τις επικρίσεις που πολλαπλασιάζονται στη χώρα του. «Αυτή τη στιγμή, ορισμένοι πολιτικοί του επιτίθενται για το ζήτημα των προσφύγων», λέει ο ερευνητής. Ο πληθυσμός είναι επίσης λιγότερο ανεκτικός για την υποδοχή των μεταναστών από ό, τι στην αρχή. Εξ ου και ο Ερντογάν ανέβασε τους τόνους του και κάλεσε την ΕΕ ψευδώς να τηρήσει τις οικονομικές της δεσμεύσεις που προβλέπονται από τη συμφωνία του 2016. «Μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή 
Ένωση έχει διαθέσει 5,6 από τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ που εγκρίθηκαν», απάντησε η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Natasha Bertaud, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι τα υπόλοιπα θα καταβληθούν «προσεχώς». Και ο Jean Marcou θεωρεί ότι ο Ερντογάν βγάζει μια απειλή για να δημιουργηθεί η περίφημη «ζώνη ασφαλείας» ενάντια στους 
Κούρδους της Συρίας. Από σήμερα (8-9-2019) το απόγευμα το ειδησεογραφικό κανάλι France 24 μεταδίδει εικονογραφημένο ρεπορτάζ που δείχνει τουρκικά μαζί με αμερικανικά άρματα μάχης να περιοδεύουν στην εν λόγω ζώνη, ενώ η Συρία τους καταγγέλλει «για παραβίαση της εθνικής της κυριαρχίας».
