Δικαιώνει, με έμμεσο, διπλωματικό τρόπο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών την επιλογή της ελεύθερης Κύπρου να καταψηφίσει το σχέδιο Ανάν, στο Δημοψήφισμα του 2004. Ο ίδιος, ωστόσο, είναι άκρως επιφυλακτικός για την σημερινή κατάσταση στη μεγαλόνησο και τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού. Θεωρεί αρνητικό ότι έχουν παραγκωνιστεί τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που ήταν οι θεματοφύλακες των αποφάσεων του Οργανισμού, και αντί αυτού η Λευκωσία «δουλεύει» με τις ΗΠΑ.

Ο εμπειρότατος διπλωμάτης, έχοντας άμεση εικόνα για το Κυπριακό σαν εκπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ που ήταν παλιότερα, αλλά και λόγω των επαφών του με προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα σε ρωσικά και ξένα ΜΜΕ, εκτός των άλλων, εστίασε στο σχέδιο Ανάν. Αυτό απορρίφθηκε στο Δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004, ενώ πρόεδρος της Κύπρου ήταν ο Τάσος Παπαδόπουλος. Λίγο μετά, την 1η Μαΐου 2004, η Κύπρος σημείωνε μια ιστορικής σημασίας επιτυχία. Γινόταν πλήρες μέλος της ΕΕ.

Σχέδιο Ανάν

Κατά τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέϊ Λαβρόφ, ο τότε γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, πήρε μεγάλο ρίσκο να προτείνει σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο υπουργός θεωρεί ότι μάλλον ήταν αχρείαστο ρίσκο.

«Η τελευταία προσπάθεια (σ.σ. για την επίλυση του Κυπριακού) ήταν το σχέδιο Ανάν, το 2004», είπε ο Σ. Λαβρόφ. «Τότε ο καλός μου φίλος (ας αναπαυθεί εν ειρήνη), Κ. Ανάν, ο σημαίνων γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, άκουσε τους συμβούλους του, και αποφάσισε να πάρει το ρίσκο να προτείνει ένα σχέδιο, το οποίο, έστω λίγο, άλλαζε τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας προς την κατεύθυνση της αποδυνάμωσης της κεντρικής εξουσίας, σε ένα ενοποιημένο κράτος που ενδεχομένως θα δημιουργείτο, στο μέλλον. Δηλαδή οι Ελληνοκύπριοι θα είχαν λιγότερες εξουσίες».

Ο Σ. Λαβρόφ, ουσιαστικά, παραδέχεται, έστω και με … κομψά, διπλωματικά, ότι οι Ελληνοκύπριοι είχαν δίκιο που καταψήφισαν το σχέδιο Ανάν. Διότι, με το συγκεκριμένο σχέδιο, ουσιαστικά η πλειοψηφία καθίστατο όμηρος της μειοψηφίας. Πόσο μάλλον, που στα κατεχόμενα, με τις μαζικές «εισαγωγές» εποίκων από την Τουρκία επί πεντηκονταετία, οι οποίοι ουδεμία σχέση πολιτισμικά έχουν με τους Τουρκοκύπριους, έχει αλλοιωθεί η πληθυσμιακή σύνθεση του νησιού. Οι, δε, Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι από κοινού με τους Ελληνοκύπριους θα έκτιζαν ένα βιώσιμο, ενιαίο κράτος, έχουν παραγκωνιστεί ή έχουν αναγκαστεί να μεταναστεύσουν.

Κατ’ αυτό τον τρόπο, εμμέσως πλην σαφώς, η Κύπρος θα έμπαινε σε τροχιά ομηρίας της Αγκυρας. Πόσο μάλλον, αφού η τουρκική πλευρά δεν ήθελε -και εξακολουθεί να το δηλώνει- να αποποιηθεί της ιδιότητάς της ως «εγγυήτριας δύναμης», που της άνοιξε την πόρτα του Αττίλα το 1974, ενώ ροκάνιζε τον χρόνο για την απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων από τη βόρεια Κύπρο. Να σημειωθεί ότι το 2004, αρκετά πολιτικά πρόσωπα που επρόσκειντο στον ονομαζόμενο «εκσυγχρονισμό» και στο «στρατόπεδο Μητσοτάκη», ήταν υπέρ του σχεδίου Ανάν.

Αντίστοιχες προσπάθειες, στη «λογική» του σχεδίου Ανάν, έγιναν και αργότερα. Οπως και σήμερα, οπότε βασικός στόχος της Αγκυρας είναι η δορυφοριοποίηση ολόκληρης της Κύπρου από την Τουρκία. Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, μετά τη διεθνή Διάσκεψη για το Κυπριακό στο Κραν Μοντανά (2017), η Αγκυρα άλλαξε αφήγημα για την Κύπρο και ζητάει ανοικτά δύο ξεχωριστά κράτη. Εάν, ωστόσο, μπορούσε να επιβάλλει ένα νέο σχέδιο τύπου Ανάν, για ένα ενιαίο κράτος διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με αυξημένο ρόλο των κατεχομένων στα κυβερνητικά όργανα και στη λήψη των αποφάσεων, που θα οδηγούσε στην πλήρη εξάρτηση όλης της Κύπρου από την Τουρκία, είναι αμφίβολο εάν θα το απέρριπτε.

Βγάζουν το ΣΑ του ΟΗΕ εκτός

Το 2004, συνέχισε ο Λαβρόφ, «έγινε δημοψήφισμα, από το οποίο απορρίφθηκε το σχέδιο Ανάν. Έκτοτε, δεν υπάρχει τίποτα το συγκεκριμένο. Ξέρω πως οι Τούρκοι λένε ευθέως ότι πρόκειται για δύο ισότιμα κράτη (σ.σ. Κυπριακή Δημοκρατία και κατεχόμενα), και ότι δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, παρά να καταλήξουμε σε αυτή τη βάση να γίνει μια συμφωνία. Εμείς δεν έχουμε, και δεν θα μπορούσαμε να έχουμε, κάποιο είδος «μαγικού» σχεδίου για να προτείνουμε. Πολύ περισσότερο να επιβάλλουμε. Πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα και των δύο λαών. Παλαιότερα, οι χώρες που ήταν μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θεωρούνταν εγγυητές αυτής της διαδικασίας. Το τελευταίο διάστημα, όπως αντιλαμβάνομαι, και με τη σύμφωνη γνώμη της Λευκωσίας, αυτή η «πεντάδα» (σ.σ. τα 5 μόνιμα μέλη του ΣΑ, ΗΠΑ, η Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία) δεν εμπλέκεται. Υποψιάζομαι ότι η κυπριακή ηγεσία “συνεργάζεται“ με τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Η ρητορική Λαβρόφ δείχνει να έχει «μαλακώσει» Διαφέρει από τη σκληρή λεκτική στάση της Μόσχας, δεκαετίες τώρα, από εποχής ΕΣΣΔ κιόλας, που ρητά και κατηγορηματικά ζητούσε την εφαρμογή των αποφάσεων του ΟΗΕ. Οι οποίες, ως γνωστόν, χαρακτηρίζουν το Κυπριακό ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής του νησιού. Είναι προφανές ότι προτεραιότητα για τη Μόσχα είναι να μην προσδεθεί η Κύπρος στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, που αποτελούν τους κύριους αντιπάλους της. Ως εκ τούτου, πιθανότατα δεν θα επιθυμούσε και ένα σχέδιο «επίλυσης» made in USA.

Στο ΝΑΤΟ και μέτρα κατά των Ρώσων

Γενικότερα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας αφήνει αρκετές αιχμές κατά της σημερινής κυπριακής ηγεσίας, την οποία κατηγορεί ότι θέλει να διώξει τους Ρώσους από τη μεγαλόνησο, καθώς και ότι επιδιώκει να προσδέσει την Κύπρο στις ΗΠΑ και να εντάξει στο ΝΑΤΟ. Αυτά τα ζητήματα, πάντως, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, βρίσκονταν στην ατζέντα της προ μηνών συνάντησης του Κύπριου προέδρου, Νίκου Χριστοδουλίδη, με τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάϊντεν. Αγνωστο παραμένει τι θα πράξει ως προς το Κυπριακό ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ.

Τώρα, λοιπόν, ο Σ.Λαβρόφ λέγει ότι «μόνο ένα πράγμα» επιθυμεί η Ρωσία. «Να ζουν οι Κύπριοι όπως θέλουν, τόσο στο βορρά όσο και στο νότο. Έχουμε πολλούς Ρώσους πολίτες που ζουν εκεί. Φυσικά, οι περισσότεροι είναι στο νότο. Ομως, πάνω από δέκα χιλιάδες ζουν στο βορρά. Εκεί, τους παρέχουμε προξενικές υπηρεσίες. Δεν έχουμε, βέβαια, μόνιμο προξενικό γραφείο, σαν κάποιες άλλες χώρες όπως η Βρετανία, αλλά έχουμε οργανωμένες υπηρεσίες. Θέλουμε μόνοι τους οι Κύπριοι να αποφασίσουν πώς θα ζήσουν στο μέλλον».

Και κατέληξε: «Καταλαβαίνω ότι η σημερινή ηγεσία της Κύπρου έχει εταίρους, οι οποίοι θέλουν να αποφασίσουν οι Κύπριοι εδώ και τώρα, αλλά έτσι όπως αυτοί οι εταίροι νομίζουν, περιλαμβανομένης, για παράδειγμα, της ένταξης στο ΝΑΤΟ, και της αλλαγής της νομοθεσίας ώστε να ορθωθούν εμπόδια στους Ρώσους που μετέφεραν χρήματα στις τράπεζες της χώρας.

»Με άλλα λόγια, κάνουν το ίδιο που πράττουν και με τη Σερβία, υπαγορεύοντάς της τι «τιμή» πρέπει να πληρώσει η χώρα για την ένταξη στην ΕΕ. Στην Κύπρο λένε, … μπες στο ΝΑΤΟ, δεν θα υπάρχουν προβλήματα εκεί, γιατί όλοι θα είναι σύμμαχοι μεταξύ τους, και άρα με τον Βορρά «όλα θα πάνε καλά». Αλλά, προ πάντων, κάντε τα πάντα ώστε να υπάρχουν εκεί λιγότεροι Ρώσοι. Εμείς δεν αναμιγνυόμαστε στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων».

neostrategy.gr