του Κωνσταντίνου Α. Καραγιαννίδη
Μερικές παρατηρήσεις για το περιβόητο όριο του 2% του ΑΕΠ.
Το ΝΑΤΟ έχει θεσπίσει 2 οικονομικά όρια για τα κράτη μέλη του (κανόνας 2/20):
* Να δαπανούν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.
* Το 20%, κατ’ ελάχιστον, του αμυντικού προϋπολογισμού να διατίθεται για εξοπλισμούς.
Στην Ελλάδα, περιοριζόμαστε να διατυμπανίζουμε το πρώτο, διότι – εξ ανάγκης – το τηρούμε, αλλά παραβλέπουμε το δεύτερο, με το οποίο δεν είμαστε ιδιαιτέρως συνεπείς. Από το 2014 έως το 2020 (με εξαίρεση την οριακή υπέρβαση κατά το 2015) δαπανούσαμε για εξοπλισμούς λιγότερο από το απαιτούμενο 1/5 του συνολικού αμυντικού μας προϋπολογισμού.
Επιπροσθέτως, η Ελλάδα, αφιερώνει το μικρότερο ποσοστό από όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ σε λειτουργικά έξοδα και υποδομές (μόλις 9,8% και 0,2%, αντιστοίχως, για το 2023, ενώ ακόμη χαμηλότερα, 5,9% και 0,4% ήταν τα ποσοστά του 2021).
Τί αποκαλύπτουν τα ανωτέρω;
α) Δεν υπάρχει συνεπής εξοπλιστική πολιτική. Προμηθευόμαστε όπλα όχι σε τακτή βάση, αλλά εσπευσμένως, κατόπιν αιφνιδιασμού (μετά το μεγαλύτερο εξοπλιστικό πρόγραμμα της μεταπολιτευτικής περιόδου, που πυροδότησε η κρίση των Ιμίων, ακολούθησε μακρόχρονη παύση, για να επαναδραστηριοποιηθούμε μόνο μετά τις αλλεπάλληλες ελληνοτουρκικές κρίσεις του 2020). Αυτή η τακτική εκτοξεύει και τα κόστη προμηθειών και τα κόστη πλήρους κύκλου ζωής, περιορίζοντας συνάμα τις δυνατότητες εγχωρίου βιομηχανικής συμμετοχής, που απαιτεί μακρόπνοο σχεδιασμό.
β) Η κύρια φροντίδα μας είναι η (εφ’ άπαξ) απόκτηση οπλικών συστημάτων και όχι η επαρκής αξιοποίηση και συντήρησή τους καθ’ όλη την διάρκεια υπηρεσίας τους. Όπερ σημαίνει επικοινωνιακή προτεραιότητα στην αμυντική πολιτική (οι ακατάσχετες κενολογίες του Δένδια μαρτυρούν του λόγου το αληθές) και μη ικανοποιητικές διαθεσιμότητες μέσων, που περιορίζουν την επιθυμητή αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων.
Συνοψίζοντας, είναι παραπλανητικό για την ουσία της αμυντικής μας επάρκειας να επικεντρωνόμαστε μόνο σε ένα απλό λογιστικό μέγεθος του ΑΕΠ, αλλά – δυστυχώς – δεν έχω την παραμικρή εμπιστοσύνη στο πολιτικό προσωπικό ότι μπορεί να εμβαθύνει περαιτέρω…
ΥΓ:
Για αναλυτικότερα στοιχεία, παραπέμπω στον επίσημο ιστότοπο του ΝΑΤΟ.
https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_49198.htm
Όλοι οι υπουργοί Άμυνας και αρκετοί αρχηγοί επιτελείων χρησιμοποίησαν τους εξοπλισμούς για το δικό τους όφελος ανέλιξης ή διατήρησης σε θέσεις.
Ο Δένδιας το έχει παρακάνει γυρίζει παντού σε εκθέσεις συνόδους επισκέψεις και παζαρεύει εξοπλισμούς.
Καμμία θεσμικότητα και σχεδιασμό ότι του έρθει ή ότι του πλασάρουν.