Κόμματα και Δημοκρατία – Οδηγός Κομμάτων για Αρχάριους

Σταύρος Καλεντερίδης
Πολιτικός επιστήμονας, διεθνολόγος και επικοινωνιολόγος

Υπάρχει μια θεωρία πολιτικής επιστήμης, γνωστή στην Ελλάδα ως η θεωρία των 2 άκρων, διεθνώς γνωστή ως η  θεωρία του «πετάλου». Σύμφωνα με την εν λόγω θεωρία, οι ακραίες πολιτικές ομάδες στην πραγματικότητα δεν βρίσκονται μακριά η μία από την άλλη πάνω σε κάποια οριζόντια ιδεολογική κλίμακα, αλλά αντιθέτως είναι οι – κατά τα άλλα ίδιες – άκρες ενός πολιτικού «πετάλου» οι οποίες αντικρίζονται και πλησιάζουν η μία την άλλη.
Μιας και η θεωρία των 2 άκρων δεν καλύπτει απόλυτα και δεν εξηγεί πλήρως τον κατήφορο του πολιτικού μας συστήματος, αναγκαιεί η εφαρμογή μιας άλλης θεωρίας, αυτής των «2 άκρων, 2 απολιθωμάτων και λοιπών περισσευμάτων» για να καταστεί σαφές τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα μας.

Τα δύο “Άκρα”
Πρώτο συστατικό της θεωρίας αυτής είναι βέβαια τα δύο άκρα. Πρόκειται για ακραία κόμματα τα οποία διαπνέονται από καταστροφικές πολιτικές ιδεολογίες οι οποίες προκαλούν το μίσος, τον διχασμό και τη βία.

Κύριο χαρακτηριστικό των δύο άκρων είναι πως ενώ διατείνονται ότι επιθυμούν να σώσουν μια χώρα, στην πραγματικότητα θέλουν να την καταστρέψουν. «Χρήσιμοι ηλίθιοι» στα κόμματα αυτά προσπαθούν και κάποιες φορές πείθουν, για το καλό των προθέσεων των κομμάτων τους, αλλά η πραγματικότητα συνοψίζεται στην εθνοκτόνα πολιτική που θέλουν να εφαρμόσουν οι ηγέτες τους. Οι αληθινοί και άβουλοι θιασώτες των δύο άκρων είναι άνθρωποι μισαλλόδοξοι, απολίτιστοι, αμύητοι κοινωνικά, χωρίς προσωπικότητα, ζηλωτές της τυφλής και αυτοκαταστροφικής κομματικής ιδεολογίας, δίχως όραμα, ή με μυωπικό όραμα κάποιο απαρχαιωμένο πολιτικό πείραμα το οποίο απέτυχε οικτρά και βούτηξε την ανθρωπότητα στο αίμα και τη δυστυχία.
Επιπλέον χαρακτηριστικό των 2 άκρων είναι η δήθεν δέσμευση τους για «αλλαγή των πάντων», για «εθνική αναγέννηση», «εθνική μεταμόρφωση» και άλλα τέτοια τρομακτικά ψευτο-συνθήματα. Στην πραγματικότητα τα άκρα αντιπαθούν φανατικά τον πολιτισμό, την πρόοδο και το πνεύμα, ενώ ονειρεύονται την επιβολή οπισθοδρομικών πραγματικοτήτων στα πλαίσια είτε μιας νέας Σοβιετίας, είτε ενός Τέταρτου Ράιχ, χωρίς αναστολές για τη βέβαιη βία που θα προκαλέσουν. Επιθυμούν νέες πραγματικότητες που θα βυθίσουν τη χώρα στα ερείπια και τα συντρίμμια. «Αναγκαίες θυσίες» σύμφωνα με την ιδεολογία τους, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μεταμόρφωση και να δοθεί στο κόμμα τους η ικανότητα, ως θεοί – δημιουργοί, να χτίσουν πάνω στα συντρίμμια κάτι καλύτερο, και με όσους βέβαια έχουν επιζήσει.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός πως τα άκρα απεχθάνονται τη Δημοκρατία. Δρουν βέβαια όπως και τα άλλα κόμματα με αντιδημοκρατικούς θεσμούς, αλλά η εσωτερική τους δομή μοιάζει είτε με παρακρατική οργάνωση είτε με σκοταδιστικές μεσαιωνικές σέκτες. Για τον ίδιο λόγο χρησιμοποιούν κατά κόρον βασικές αντιδημοκρατικές πρακτικές όπως οι συκοφαντίες, η ρητορική μίσους, ο ρεβανσισμός, ο εθνικός διχασμός, ο άκρατος λαϊκισμός,  η προπαγάνδα, η εμμονή στην κομματική γραμμή, η μηδενιστική απλοποίηση των πάντων και βέβαια το ψέμα. Στρατηγικά, τα άκρα προσποιούνται πως παίζουν το παιχνίδι του συστήματος, υπονομεύοντας τις βασικές ελευθερίες και το κράτους δικαίου με το που αναλάβουν την εξουσία έτσι ώστε να προκαταβάλουν και να προκαλέσουν εν τέλει την επιδιωκόμενη συνταγματική αλλαγή. Βασικό στρατηγικό βήμα σε αυτό το σημείο είναι η μεταμόρφωση σε κόμμα-απολίθωμα (βλ. παρακάτω), γνωστό και ως «φαινόμενο του διαδόχου», για να επιτευχθεί η προσέλκυση αντίστοιχων υποστηρικτών για την κατάληψη της εξουσίας. Μακροπρόθεσμα, τα άκρα οραματίζονται να επιβάλουν και το δικό τους πολίτευμα το οποίο είναι σαφώς αυταρχικό, ανελεύθερο και απολυταρχικό.
Τέλος, τα άκρα μπορεί εύκολα να τα αναγνωρίσει κανείς από ειδοποιά χαρακτηριστικά τους, όπως είναι τα πολιτικά απωθημένα, τα διαφόρου τύπου ηθικά πλεονεκτήματα, η καπηλεία οικουμενικών εννοιών ή συμβόλων, τα αισθήματα κατωτερότητας ή ανωτερότητας, και λοιπά κόμπλεξ.

Τα δύο “Απολιθώματα”

Βασικό κομμάτι της συνταγής της θεωρίας που παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο είναι τα συστημικά κόμματα πάνω στα οποία βασίζεται όλη η διαφθορά, η ανικανότητα και η ακινησία κάθε σύγχρονου πολιτικού συστήματος. Τα κόμματα – δεινόσαυροι με τους πολιτικούς – τυραννόσαυρους και τους υποστηρικτές που είτε ψηφίζουν πελατειακά, είτε με την ψευδαίσθηση πολιτικής σταθερότητας και επιλογής του μικρότερου κακού.
Τα απολιθώματα είναι ο ορισμός της Ολιγαρχίας. Ένα κλειστό κονκλάβιο Ολιγαρχών αποφασίζουν για τα ζητήματα του κόμματος, καταλαμβάνουν την εξουσία και συνεχίζουν να αποφασίζουν μόνοι τους δίχως να λογοδοτούν σε κανέναν, αναπαράγοντας την ανικανότητα και την ανυπαρξία τους. Ο ψευτό-αστικός και δήθεν δημοκρατικός χαρακτήρας τους εύκολα ξεγυμνώνεται, καθώς λειτουργούν με δομές σχεδόν μεσαιωνικές όπου ο ένας «τρώει» τον άλλον, η ηγεσία αναδεικνύεται είτε με «δαχτυλίδια» (κληρονομικά δηλαδή), είτε με εκλογές ενός υποψηφίου, και λοιπά φαινόμενα ιλαροτραγικά αλλά και επικίνδυνα. Συνήθως παρατηρείται διαδοχική εναλλαγή στην εξουσία των απολιθωμάτων καθώς είναι εκ φύσεως ανίκανα να παραγάγουν κάποιο έργο οδηγώντας έτσι τους πολίτες να μεταπηδούν εκλογικά στο αντίπαλο κόμμα και πάλι από την αρχή.
Τα χαρακτηριστικά τους είναι αμέτρητα και δύσκολα μπορούν να καλυφθούν σε ένα άρθρο. Κάποιες λέξεις και φράσεις – κλειδιά που αποτελούν οδηγό αναγνώρισης τους είναι οι εξής: παλαιοκομματισμός, διαφθορά, διαπλοκή, πελατειακές σχέσεις, λάδωμα, γραφειοκρατία, υποσχέσεις, κομματικοποίηση των πάντων (φοιτητικές παρατάξεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις, Ο.Τ.Α.), έλεγχος της δικαιοσύνης, νεποτισμός, σκάνδαλα, κουμπάροι, κηπουροί, οικογενειοκρατία, ευνοιοκρατία, μιζολιθική εποχή, ανευθυνότητα, κουρασμένα παλικάρια, επαγγελματίες πολιτικοί, ανειδίκευτοι, τραγικές φιγούρες – φετίχ, βαρόνοι, δελφίνοι και γόνοι πολιτικών τζακιών.
Δαρβινικοί εχθροί των απολιθωμάτων αποτελούν η ανανέωση, ο εκσυγχρονισμός, και η δημιουργία. Μεγαλύτερος εχθρός τους ωστόσο είναι η Δημοκρατία και οι πολίτες. Τα κόμματα αυτά δεν πιστεύουν ότι έχουν δικαίωμα οι απλοί πολίτες – «πληβείοι»  να αποφασίζουν για το οτιδήποτε. Αντιθέτως, μόνο αυτοί και οι γόνοι τους δικαιούνται να το κάνουν γι’ αυτό και αντιμετωπίζουν τη χώρα και τους θεσμούς της σαν να είναι το σπίτι τους, διορίζοντας και απολύοντας κατά το δοκούν, επηρεάζοντας τη δικαιοσύνη και τις λοιπές αρχές και γενικότερα οδηγώντας τους πολίτες στην εξαθλίωση και την πολιτική αποξένωση. Μια αποξένωση και αποχή η οποία εξυπηρετεί και εξασφαλίζει τη διαιώνιση της κακονομίας και της κακοδιαχείρισης της χώρας από τα απολιθώματα.
Ίσως ο σωστότερος ορισμός των απολιθωμάτων είναι η περιγραφή ως πολιτικά παράσιτα, σαν το σαράκι που κατατρώει εκ των έσω τις κοινωνίες, τις διαφθείρει, και με έναν νωχελικό αλλά ύπουλο τρόπο τις εκμαυλίζει και τις υποδουλώνει. Οι περισσότεροι από αυτούς τους επηρμένους αλλά κατά τα άλλα πολιτικά ανίδεους «πατρικίους» είναι απολύτως ελεγχόμενοι και δρουν ως φερέφωνα εσωτερικών ή και εξωτερικών μισόδημων συμφερόντων.

Τα λοιπά “Περισσεύματα”
Η θεωρία καταλήγει με τα κόμματα – περισσεύματα. Αυτά είναι γνωστά και ως «λοιπά κόμματα». Εν αντιθέσει με τα άκρα και τα απολιθώματα, τα περισσεύματα δεν διεκδικούν την εξουσία και έχουν πάντα χαμηλά εκλογικά ποσοστά. Αυτό είναι και το μοναδικό κοινό χαρακτηριστικό τους.
Κατά τα άλλα, τα περισσεύματα ποικίλλουν και διαφοροποιούνται αρκετά. Κάποια ακολουθούν απαρχαιωμένες και αστείες ιδεολογίες τις οποίες δεν πιστεύουν ούτε καν τα μέλη του αλλά τις ακολουθούν για να δέχονται την κρατική επιχορήγηση εφόσον διατηρούν τα μικρά αλλά εκλέξιμα ποσοστά τους. Κάποια «στήνονται εν μία νυκτί» από οικονομικά συμφέροντα με μοναδικό σκοπό να εξυπηρετήσουν τα εν λόγω συμφέροντα μέσα στη βουλή.  Τέλος, κάποια άλλα, είτε λειτουργούν απλά ως δεκανίκι κάποιου κόμματος (άκρου ή απολιθώματος), είτε προσπαθούν με επικοινωνιακές φούσκες και πυροτεχνήματα να αποκτήσουν ποσοστά ικανά ώστε να καταστούν υποψήφιοι μικροί εταίροι σε περίπτωση συγκυβέρνησης.
Ως επί το πλείστον όμως, τα περισσεύματα είναι αυτό που ονομάζουμε προσωποκεντρικά κόμματα. Αυτό σημαίνει πως ιδρύονται από κάποιον πρώην εκλεγμένο πολιτικό κατόπιν αποχώρησης ή διαγραφής του από το κόμμα (είτε απογοητευμένος διότι δεν του δόθηκε κάποια θέση, είτε επειδή έγινε ξαφνικά «ανεπιθύμητος»), με τις υπόλοιπες θέσεις να συμπληρώνονται από φίλους του και λοιπές φιλόδοξες  προσωπικότητες. Σε περίπτωση που ο ιδρυτής αποχωρήσει είτε καταπονημένος είτε για να εξαργυρώσει τη δύναμη του σε ένα άλλο ισχυρότερο κόμμα, τα προσωποκεντρικά κόμματα οδηγούνται νομοτελειακά στην ανυπαρξία και τη λήθη.
Στην πραγματικότητα τα κόμματα – περισσεύματα νομιμοποιούν εν τέλει το πολιτικό σύστημα με την παρουσία και τη συμμετοχή τους. Κινητοποιούν μέχρι και υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας τις οποίες και ματαιώνουν, ή ορθότερα, τις γονατίζουν, μέσα σε ένα σύστημα το οποίο αποδέχεται ως νικητές και πολιτικούς αξιωματούχους, είτε τους επικίνδυνους ακραίους είτε τα ανάξια απολιθώματα.

Επίλογος
Και οι τρεις κατηγορίες αφορούν περιπτώσεις κομμάτων που προφανώς δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τους πολίτες και τη χώρας τους. Άκρα, απολιθώματα και περισσεύματα είναι πραγματικά κομμάτι του προβλήματος και δεν μπορούν ποτέ να αποτελέσουν στοιχείο της λύσης σε μια χώρα. Η ομοιότητα τους αυτή υπογραμμίζεται από την τρομερή κινητικότητα που παρατηρείται στις τάξεις τους, μιας και ένα κόμμα δύναται να μετεξελιχθεί και να μεταπηδήσει από την μία κατηγορία στην άλλη. Επιπροσθέτως, ένα κόμμα μπορεί να έχει στοιχεία από μία, από δύο ή και από τις τρεις κατηγορίες.

Κλείνοντας, η θεωρία των «δύο άκρων, των δύο απολιθωμάτων και λοιπών περισσευμάτων» εύκολα γίνεται αντιληπτή. Βάσει αυτής κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν πως δεν υπάρχει ελπίδα. Ωστόσο η θεωρία απέχει από την πράξη. Στην πράξη έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε κάτι θετικό, υπερκομματικό και υπερ-ιδεολογικό και να βελτιώσουμε τη ζωή μας. Αυτό είναι το δέλτα, η πολιτική επανάσταση που ξεκίνησε στην Ελλάδα και σκοπεύει να αλλάξει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της χώρας!

Μάθε πως και πάρε μέρος στο www.todelta.gr