Ηάνοδός του ήταν ιλιγγιώδης, όπως ακριβώς και η πτώση του. Από το καλοκαίρι του 2023, οπότε και ο Κινέζος τότε υπουργός Εξωτερικών εξαφανίστηκε από τη δημόσια σφαίρα μυστηριωδώς, η τύχη του αποτελεί σταθερά πεδίο έντονης φημολογίας.

Οι φήμες οργίαζαν: Φυλακίστηκε; Αυτοκτόνησε; Στην πραγματικότητα ο Τσιν Γκανγκ ζει και βασιλεύει, αλλά δεν είναι αυτός που ήταν.

Σύμφωνα με δύο Αμερικανούς πρώην αξιωματούχους -που μίλησαν σε καθεστώς ανωνυμίας- ο Τσιν υποβαθμίστηκε από τη θέση του επικεφαλής της κινεζικής διπλωματίας σε ένα χαμηλόβαθμο πόστο σε εκδοτικό οίκο. 

Όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι αξιωματούχοι, ο 58χρονος Τσιν τοποθετήθηκε -τουλάχιστον στα χαρτιά- σε μια θέση στην World Affairs Press, έναν κρατικό εκδοτικό οίκο που συνδέεται με το Υπουργείο Εξωτερικών.

Ο υποβιβασμός, ο οποίος -σύμφωνα με τις ίδιες πηγές- σημειώθηκε κάποια στιγμή την άνοιξη, σημαίνει πως «έπεσε σε δυσμένεια», αλλά και παράλληλα πως «τη γλίτωσε». «Δεν θα πάει στη φυλακή, αλλά η καριέρα του τελείωσε» τόνισε ο ένας από τους δύο, προσθέτοντας πως η περίπτωσή του λειτούργησε όχι μόνο ως τιμωρία, αλλά και ως παραδειγματισμός. 

Η άνοδος

Ο Τσιν, ως πιστός στον Σι, είχε προαχθεί στη θέση του υπουργού Εξωτερικών με συνοπτικές διαδικασίες. Στα 56 του χρόνια δεν είχε μόνον υπουργοποιηθεί, αλλά και αναβαθμιστεί σε σύμβουλο του κράτους, μια ανώτερη θέση που ο Wang Yi, ο προκάτοχος του Τσιν, δεν είχε κατακτήσει μέχρι τα 60 του χρόνια, μετά από πέντε χρόνια στη θέση του υπ. Εξωτερικών.

Η μετεωρική ανέλιξή του ενόχλησε τους συναδέλφους του, οι οποίοι τον έβλεπαν να προσπερνά με άλματα τους άλλους, δήλωσε ο Κρίστοφερ Κ. Τζόνσον, πρώην ανώτερος αναλυτής της CIA για την Κίνα και τώρα επικεφαλής της China Strategies Group, μιας εταιρείας συμβούλων.

Ο Τσιν κέρδισε την εμπιστοσύνη του Σι ως επικεφαλής πρωτοκόλλου του Υπουργείου Εξωτερικών από το 2014 έως το 2017. Σε αυτή τη θέση, ήταν υπεύθυνος για τις λεπτομέρειες της βελτίωσης της εικόνας του Σι στη διεθνή σκηνή.

Προήχθη σε υφυπουργό Εξωτερικών το 2018 και στη συνέχεια σε πρεσβευτή στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2021 – μια θέση στην οποία παρέμεινε μόνο για περίπου 18 μήνες προτού επιστρέψει στο Πεκίνο για να γίνει ο νεότερος υπουργός Εξωτερικών της Κίνας από τη δεκαετία του 1950.

Η ταχεία άνοδος του Τσιν ήταν ίσως η πιο γνωστή μεταξύ μιας νεότερης γενιάς επιθετικών διπλωματών, συχνά αποκαλούμενων «λύκων πολεμιστών», προσωνύμιο που απέκτησαν από τις κινεζικές ταινίες δράσης της δεκαετίας του 2010. Ήταν «ένας από αυτούς που υιοθέτησαν πρώιμα» το επιθετικό στιλ αυτής της διπλωματίας, κερδίζοντας την εύνοια του Σι, σημειώνει ο Τζόνσον. «Αυτός ο τύπος ήταν λύκος πολεμιστής προτού γίνει cool να είσαι λύκος πολεμιστής».

Νυν και πρώην αξιωματούχοι των ΗΠΑ που είχαν έρθει σε επαφή με τον Τσιν, τον περιγράφουν ως ένα στέλεχος που δεν είχε τη διπλωματική επιδεξιότητα εμπειρότερων συναδέλφων του και που δυσκολευόταν να βγει από τον «ρόλο» του «πολεμιστή λύκου».

Μία τεταμένη στιγμή της θητείας του ήρθε τον Αύγουστο του 2022, όταν ο Τσιν ήταν πρέσβης της Κίνας στην Ουάσιγκτον.

Η τότε πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι είχε μόλις αναχωρήσει από την Ταϊβάν, ολοκληρώνοντας ένα διήμερο ταξίδι παρά τις έντονες αντιρρήσεις του Πεκίνου. Ανώτατοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν είχαν συνάντηση με τον Τσιν εκείνη την περίοδο, συχνά δύο φορές ημερησίως, σε μία προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης. Ο Τσιν ήταν ο μοναδικός δίαυλος ανώτερου επιπέδου μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον εκείνη την περίοδο, γεγονός που καθιστούσε τη συμβολή του ιδιαίτερα κρίσιμη.

Οι αξιωματούχοι ξεκαθάρισαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιδιώκουν την αντιπαράθεση, αλλά θα απαντούσαν εάν οι Κινέζοι λάμβαναν επιθετικά μέτρα. Μετά την αναχώρηση της Πελόζι από την Ταϊβάν, η Κίνα αντέδρασε εκτοξεύοντας πυραύλους στα ύδατα γύρω από το νησί -που η Κίνα θεωρεί δικό της έδαφος και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο ακόμη και να εισβάλει στρατιωτικά σ’αυτό- και ο Λευκός Οίκος κάλεσε τον πρέσβη για εξηγήσεις.

Σε μια έντονη ανταλλαγή απόψεων, θυμάται ένας αξιωματούχος, ο Τσιν φέρεται να απείλησε πως η Κίνα «θα σβήσει τη μεσαία γραμμή» – αναφερόμενος σε ένα ανεπίσημο όριο στη μέση του θαλάσσιου στενού που χωρίζει την Κίνα από την Ταϊβάν, το οποίο οι δύο πλευρές τηρούν εδώ και καιρό για να διατηρείται η σταθερότητα.

Η δήλωσή του θορύβησε τους Αμερικανούς που την εξέλαβαν ως κλιμάκωση, ζητώντας να μάθουν αν επρόκειτο για την επίσημη θέση της Κίνας. Ο Τσιν απάντησε με ένα λεκτικό ξέσπασμα για την προσβολή που συνιστούσε η επίσκεψη Πελόζι, δήλωσε ένας δεύτερος αξιωματούχος.

«Δεν είναι ώρα για πολεμικές. Είναι ώρα για ακρίβεια» σημείωσε ο τότε συντονιστής του Λευκού Οίκου για την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, Κερτ Κάμπελ, σύμφωνα με τον αξιωματούχο.

Η πτώση

Ο Τσιν δεν έμελλε να μακροημερεύσει στη θέση του υπουργού Εξωτερικών. Μετά από πέντε μήνες στο συγκεκριμένο πόστο, εξαφανίστηκε από τη δημόσια σφαίρα ξαφνικά, πυροδοτώντας μπαράζ εικασιών για την τύχη του.

Επισήμως, απομακρύνθηκε τον Ιούλιο του 2023, μετά από μόλις 207 ημέρες θητείας. Ο 70χρονος Γουάνγκ επέστρεψε στη θέση του διαδόχου του.

Ασάφεια εξακολουθεί να περιβάλλει τους λόγους της καθαίρεσής του. Μία θεωρία που φαίνεται να επικρατεί στους κύκλους των πολιτικών αναλυτών είναι πως ο Τσιν διατηρούσε εξωσυζυγική σχέση με μία γνωστή δημοσιογράφο της κινεζικής τηλεόρασης, τη Φου Σιαοτιάν, με το ζεύγος να αποκτά ένα παιδί εκτός γάμου – που γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Καθώς η λογοκρισία στην Κίνα ουσιαστικά προστατεύει την ιδιωτική ζωή των υψηλόβαθμων αξιωματούχων, μια εξωσυζυγική σχέση σπανίως θεωρείται σοβαρό αδίκημα στον ανδροκρατούμενο κόσμο της κινεζικής πολιτικής.

Ωστόσο, ο τρόπος ζωής της Φου, οι αναρτήσεις της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για συναντήσεις με ξένους ηγέτες και τα ταξίδια της με ιδιωτικά τζετ με τον μικρό γιο της, κατέστησαν την περίπτωση του ζεύγους δυνητικά «αχίλλειο πτέρνα» για το Πεκίνο, σύμφωνα με αναλυτές. Μάλιστα, είχαν διακινηθεί φήμες πως ο Τσιν είχε μεταφέρει κρατικά απόρρητα σε ξένη υπηρεσία πληροφοριών – κάτι που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε. Τόσο η Φου όσο και ο Τσιν παραμένουν εξαφανισμένοι από τη δημόσια ζωή εδώ και πάνω από έναν χρόνο.

Τον Ιούλιο, το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα απέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες αρκετούς αξιωματούχους από την 205μελή Κεντρική Επιτροπή, περιλαμβανομένου του πρώην υπουργού Άμυνας, ο οποίος είχε ερευνηθεί για διαφθορά. Όμως ο Τσιν, ανέφερε η ανακοίνωση, είχε «παραιτηθεί» από την επιτροπή, παραμένοντας μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος – κάτι που υποδείκνυε ηπιότερη τιμωρία.

Ήταν η πρώτη ένδειξη πως ο Τσιν ήταν πράγματι ζωντανός.

«Το γεγονός ότι το Πολιτικό Γραφείο αποδίδει στον Τσιν τον τίτλο του “συντρόφου” υποδηλώνει ότι δεν έχει διαγραφεί από το κόμμα και ότι θα μπορούσε να επανατοποθετηθεί σε έναν νέο, χαμηλόβαθμο πόστο», δήλωσε ο Νιλ Τόμας, ειδικός στην κινεζική πολιτική στο Asia Society Policy Institute, μια δεξαμενή σκέψης.

«Στη θητεία του Σι, ανάλογοι υποβιβασμοί έχουν επιβληθεί σε ηγετικά στελέχη που κρίθηκαν ένοχα για σχετικά ήσσονος σημασίας πολιτικά παραπτώματα», εξηγεί ο Τόμας.

Ωστόσο, ο Τσιν παραμένει άφαντος. Και οι εργαζόμενοι στον εκδοτικό οίκο παραδέχονται πως δεν γνωρίζουν πως εργάζεται εκεί.

Όπως το θέτει ο Βίκτορ Γκάο, πρώην διερμηνέας Κινέζων ηγετών και νυν αντιπρόεδρος στο think tank Center for China and Globalization, «είναι κάπου στην Κίνα. Δεν θα τον δείτε ποτέ».

Πηγή: Washington Post/Καθημερινή