Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Αμπατζόγλου*
Στις 19-7-2018, δηλαδή τριάντα δύο ημέρες μετά από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο άνθρωπος που είχε αναλάβει να την φέρει εις πέρας και δυστυχώς ολοκλήρωσε επιτυχώς το έργο του, ο κ. Νικόλαος Κοτζιάς, διοργάνωσε στο υπουργείο εξωτερικών μία επιστημονική ημερίδα1 με θέμα τις νομικές πτυχές της πιο πάνω συμφωνίας.
Στην ημερίδα μίλησε και ο ίδιος ο κ. Κοτζιάς, ο οποίος σχετικά με αυτό που αναφέρει η Συμφωνία των Πρεσπών, ότι δηλαδή οι Σκοπιανοί θα έχουν μακεδονική «nationality» (άρθρο 1, παράγραφος 3β), υποστήριξε2 ότι με βάση τον πιο πάνω όρο δεν αναγνωρίζουμε εθνικότητα αλλά υπηκοότητα (πολίτης κράτους – citizenship). Επομένως με τη Συμφωνία των Πρεσπών δεν παραδίδεται μακεδονική εθνότητα στους Σκοπιανούς. Ας δούμε τι ακριβώς είχε πει ο κ. Κοτζιάς:
Ν. Κοτζιάς (19-7-2018): «Και έρχομαι στο θέμα της “nationality”… και ότι το “nationality” όπως και το γερμανικό “staatsangehörigkeit” δεν μεταφράζεται ως “εθνικότητα”. Μάλιστα το γερμανικό είναι πολύ μακριά, η λέξη η αντίστοιχη η γερμανική, από το “nationality”, είναι “κρατική υπηκοότητα”, το ανήκειν σε ένα κράτος. Δεν υπάρχει λοιπόν τέτοιο θέμα… Λένε οι κριτικοί της συμφωνίας ότι αν δώσεις “ιθαγένεια” αυτόματα αυτό σημαίνει “εθνότητα”. Έτσι λέει, έχουν μια εξίσωση, αυτοί την έχουν. Δίνεις “ιθαγένεια” “nationality”, έχεις δώσει και “εθνότητα”. Ότι ταυτίζονται αυτά τα δύο απαρέγκλιτα.»
Όμως τρία χρόνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, στις 20-6-2021, σε συνέντευξη που έδωσε ο κ. Κοτζιάς στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ3,4,5, παραδέχτηκε ότι οι Σκοπιανοί πέτυχαν την εθνογένεσή τους ως Μακεδόνες. Επομένως, μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών ουσιαστικά παρέλαβαν και την μακεδονική εθνότητα. Ακολουθεί η φράση όπως ακριβώς την διατύπωσε:
Ν. Κοτζιάς (20-6-2021): «Οι Μακεδόνες μέσα στη διαδρομή της ιστορίας, έτσι ένιωσαν, έτσι πλάστηκαν, πέτυχαν μία διαδικασία εθνογέννησης.»
Από τη μία λοιπόν ως υπουργός εξωτερικών ο κ. Κοτζιάς το 2018 προσπαθούσε να μας πείσει ότι με τη Συμφωνία των Πρεσπών δεν παραδίδουμε μακεδονική εθνότητα στους Σκοπιανούς και τρία χρόνια μετά μας αποκάλυψε ότι οι Σκοπιανοί είναι πλέον Μακεδόνες στην εθνικότητα6.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να γίνει αναφορά και στον καθηγητή ιστορίας – αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Σπυρίδωνα Σφέτα, ο οποίος δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή (απεβίωσε στις 21-11-2021). Ο συγκεκριμένος καθηγητής συμμετείχε στην πιο πάνω ημερίδα του υπουργείου εξωτερικών και μάλιστα μίλησε πρώτος. Η ομιλία του υπάρχει σε αρχείο βίντεο όπως επίσης και σε αρχείο κειμένου στην ιστοσελίδα του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών1,7. Σε εκείνη την ομιλία μεταξύ άλλων είπε τα εξής:
Σπ. Σφέτας (19-7-2018): «πιστεύω ότι η συμφωνία είναι η καλύτερη που μπορούσε να επιτευχθεί… τα αρνητικά δεν είναι τόσο επώδυνα ώστε να εγκυμονούν εθνικούς κινδύνους διότι καλύφθηκαν οι κόκκινες γραμμές που είχαμε στο θέμα αυτό… Επειδή για μας ο όρος Μακεδών, λόγω της αρχαιότητας, είναι συνυφασμένος με τον Ελληνισμό, θέλουμε την οριοθέτηση των ταυτοτήτων, Ελληνισμού και Σλαβισμού, και για αυτό επιμένουμε τόσο πολύ στο να αποσαφηνιστούν ζητήματα ταυτοτήτων, χωρίς να αναγνωρίζουμε “μακεδονικό έθνος” με τους όρους της άλλης πλευράς. Αυτή η οριοθέτηση είναι το πνεύμα που διαχέεται σε όλη τη συμφωνία… Σε τελευταία ανάλυση με τη συμφωνία η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει εθνότητα, αλλά υπηκοότητα. Η λέξη nationality εδώ είναι νομικός όρος. Ο όρος μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βορείου Μακεδονίας δηλώνει ιθαγένεια και υπό τον όρο “μακεδονική” συμπεριλαμβάνονται Σλάβοι, Αλβανοί, Τούρκοι, Βλάχοι, Τορμπέσηδες ως πολίτες της Δημοκρατίας της Βορείου Μακεδονίας.»
Νομίζω ότι θα πρέπει να δώσουμε συγχαρητήρια στον κ. Κοτζιά. Κατάφερε να ξεγελάσει μέχρι και τον καθηγητή ιστορίας, τον μακαρίτη Σφέτα, ο οποίος ήταν πεπεισμένος ότι με τη Συμφωνία των Πρεσπών «δεν αναγνωρίζεται μακεδονική εθνότητα», επομένως «δεν παραβιάζονται οι ελληνικές κόκκινες γραμμές» και πως αυτή «δεν εγκυμονεί εθνικούς κινδύνους». Όπως όμως αναφέρεται πιο πάνω, στις 20-6-2021, ο κ. Κοτζιάς μίλησε για εθνογένεση των Μακεδόνων (εννοώντας τους Σκοπιανούς) και αυτό είναι που μένει τελικά.
Το τι νομίζει ο καθένας δεν έχει και πολύ σημασία. Σημασία έχει ότι οι Σλάβοι Σκοπιανοί πέτυχαν να αναγνωριστούν από τους Έλληνες ως Μακεδόνες στην εθνικότητα. Γιατί ενώ όλοι οι άλλοι που αναφέρει ο Σφέτας (Αλβανοί, Τούρκοι, Βλάχοι, Τορμπέσηδες) έχουν τον δικό τους εθνικό αυτοπροσδιορισμό (μη «μακεδονικό»), οι Σλάβοι των Σκοπίων μέχρι τώρα δεν τον είχαν. Τον απέκτησαν όμως χάρη στη Συμφωνία των Πρεσπών και ο εθνικός τους προσδιορισμός πλέον είναι «μακεδονικός».
- https://www.mfa.gr/to-zetema-tou-onomatos-tes-boreias-makedonias/eidikotera-keimena/epistemonike-emerida-me-thema-tis-nomikes-ptukhes-tes-sumphonias-ton-prespon-upeks-19072018.html
- https://www.youtube.com/watch?v=wgOoxJYQABw
- https://youtu.be/zQCdwnrYWnw
- https://www.ethnos.gr/politiki/162131_kotzias-sto-ethnosgr-o-mitsotakis-afise-laska-ton-zaef-gia-tin-efarmogi-ton-prespon
- Ι. Αμπατζόγλου, Η Συμφωνία των Πρεσπών και ο αγώνας για τη Μακεδονία, Γ΄ τόμος, εκδ. Ερωδιός, 2021, σ. 122-123.
- https://www.youtube.com/watch?v=GpY2k34gBQI
- https://www.youtube.com/watch?v=rZsxDPi2VeY
*Ο Ιωάννης Αμπατζόγλου είναι Ακτινοφυσικός Ιατρικής, διδάκτωρ του Τμήματος Ιατρικής του ΔΠΘ, Προϊστάμενος και Επιστημονικά Υπεύθυνος του Τμήματος Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης και Πρόεδρος της Επιτροπής Ελληνισμού.
