Η πρώτη έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που δημοσιοποιήθηκε από την Κομισιόν, παρουσιάζει τις αδυναμίες της ΕΕ ν’ ανταγωνιστεί τις άλλες ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη, αλλά επίσης είναι διόλου κολακευτική για την Ελλάδα. Η Ελλάδα, τόσο στο εσωτερικό της ΕΕ όσο και στο ευρύτερο πλαίσιο ανταγωνισμού με άλλες χώρες εκτός ΕΕ, διατηρεί αρνητικές πρωτιές, που δείχνουν την αδυναμία ανταγωνισμού σε ευρωπαϊκό (και όχι μόνο) επίπεδο.
Ειδικότερα, η πρώτη έκθεση της Κομισιόν με τίτλο «The 2024 Annual Single Market and Competitiveness Report» παρουσιάζει την Ελλάδα:
- 27η μεταξύ των 27 κρατών-μελών στις επενδύσεις και στην ψηφιοποίηση των ΜμΕ της,
- 26η μεταξύ των 27 χωρών όσον αφορά την απασχολησιμότητα των ενηλίκων της και τις βιομηχανικές εξαγωγές των ΜμΕ,
- 25η στην ΕΕ όσον αφορά την κατάρτιση (upskilling και reskilling) των ενηλίκων και
- 24η στην παροχή δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών προς επιχειρήσεις,
- 22η μεταξύ στην ανακύκλωση υλικών κ.λπ.
Επίσης, η έκθεση δείχνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι αντι-ανταγωνιστικές με βάση το κόστος της ενέργειας, ενώ φαίνεται ότι έχουμε ακόμη δρόμο μέχρι ν’ αξιοποιηθούν επαρκώς οι ΑΠΕ στη χώρα μας. Ακόμη, χαμηλές είναι οι επιδόσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, την πρόσβαση των ΜμΕ σε κεφάλαια και επενδυτικά κεφάλαια (venture capital) και καινοτομία.
Το χειρότερο είναι ότι, παρά την υστέρηση που σημείωσε η Ελλάδα μέσα στη δεκαετία του 2010 στον σχηματισμό ακαθάριστου πάγιου κεφαλαίου (GFCF), και παρά την έλευση του Ταμείου Ανάκαμψης, οι επενδύσεις που γίνονται δεν είναι καθόλου επαρκείς. Μάλιστα, μας κατατάσσουν στην τελευταία θέση, αφού για το 2022 αντιστοιχούσαν στο 13,7% του ΑΕΠ. Αυτή ήταν η χαμηλότερη επίδοση μέσα στην ΕΕ, έχοντας ως αμέσως επόμενη εκείνη της Πολωνίας (16,8%) και ως υψηλότερη εκείνη της Ουγγαρίας (28,2%).
Η επίδοση αυτή της χώρας αποδίδεται κυρίως στις χαμηλές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Με βάση τον δείκτη σχηματισμού ακαθάριστου παγίου κεφαλαίου ως ποσοστό του ΑΕΠ από ιδιώτες, η Ελλάδα το 2022 κατατάχθηκε στην 27η θέση μεταξύ 27 χωρών με τιμή 10,1%. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι δημόσιες επενδύσεις κατατάσσουν την Ελλάδα στη 13η θέση, με τιμή δείκτη 3,56%.
Ένα δεύτερο πρόβλημα της ελληνικής ανταγωνιστικότητας είναι η χαμηλή συμμετοχή των ενηλίκων στην αγορά εργασίας. Έτσι, ενώ στη Σκανδιναβία σχεδόν 8 στους 10 ενήλικες απασχολούνται, στην Ελλάδα αυτό ισχύει για λιγότερους από 7 στους 10 ενήλικες. Συγκεκριμένα, η απασχολησιμότητα σε ηλικίες 20-64 ετών στην Ελλάδα το 2022 ήταν 66,3% και ήταν η δεύτερη χειρότερη επίδοση στην ΕΕ, έχοντας ως χειρότερη εκείνη της Ιταλίας (64,8%).
Από την άλλη πλευρά, η χώρα είναι ο απόλυτος ουραγός και σε πολλούς άλλους δείκτες, όπως είναι η αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας από μικρομεσαίες επιχειρήσεις (27η μεταξύ 27 χωρών) και η δημιουργία βιομηχανικών προϊόντων (26η).
Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι οι ΜμΕ πληρώνουν σχετικά ακριβά το κόστος ενέργειας. Οι καταναλωτές μέσης τάσης (με ετήσια κατανάλωση από 500 MWh έως 20.000 ΜWh) κατέβαλαν πέρυσι μεταξύ 21 ευρώ έως 22 ευρώ τη MWh (0,21 έως 0,22 ευρώ την KWh). Oι τιμές αυτές κατατάσσουν την Ελλάδα όχι στις πιο ακριβές χώρες, αλλά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πορτογαλικές εταιρείες κατέβαλαν πέρυσι για ενέργεια σχεδόν το ½ έως 1/3 εκείνων που κατέβαλαν οι ελληνικές επιχειρήσεις.
