Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Με αφορμή την αλλαγή φρουράς στην εξουσία της Κούβας αυτές τις ημέρες, ας θυμηθούμε παρακάτω εν συντομία την αμερικανο-κουβανική σύγκρουση στον Κόλπο των Χοίρων.
Πρόκειται για ιστορικές στιγμές : σε λίγες μέρες, κανένας Κάστρο δεν θα είναι πλέον στην εξουσία της Κούβας. Το Κογκρέσο του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο ξεκίνησε την Παρασκευή, 16 Απριλίου 2021, έθεσε τέρμα στην εξηκονταετή βασιλεία μιας οικογένειας που αφήνει πλέον πολιτικό χώρο για μια νέα γενιά. Μετά το θάνατο του Φιντέλ το 2016, η συνταξιοδότηση του Ραούλ, σύντομα στα 90 του χρόνια, παραδίδει τη σκυτάλη στον πρόεδρο Miguel Diaz–Canel, 60 ετών. Δηλαδή μια ιστορική σελίδα αλλάζει για το νησί και τους κατοίκους του οι οποίοι, σχεδόν όλοι τους, δεν γνώρισαν ποτέ οποιαδήποτε άλλη κυρίαρχη οικογένεια από εκείνη των διάσημων επαναστατών των Castro.
Πέραν αυτής της εξέλιξης, ας δούμε λοιπόν τι έγινε τότε.
Ήταν 17 Απριλίου 1961, πριν από 60 χρόνια που συνέβη το μεγαλύτερο φιάσκο στην ιστορία της CIA. Ο Κόλπος των χοίρων είναι το όνομα ενός κόλπου στα νότια του νησιού της Κούβας, 150 χλμ. από την Αβάνα, την πρωτεύουσα. Είναι αυτό το μέρος που η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών επέλεξε να πραγματοποιήσει την «Επιχείρηση Zapata», δηλαδή την απόβαση 1.400 κουβανών εξόριστων που εκπαιδεύτηκαν από αυτήν, με σκοπό την κατάληψη της τότε νεόδμητης κουβανικής εξουσίας.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το δικτατορικό καθεστώς που ίσχυε στην Κούβα είχε ανατραπεί από αντάρτες με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο, τον αδερφό του Ραούλ και τον επαναστάτη της Αργεντινής Ερνέστο “Τσε” Γκεβάρα. Είχαν δημιουργήσει ένα κομμουνιστικό καθεστώς, υποστηριζόμενο από τον εχθρό των Ηνωμένων Πολιτειών, τη Σοβιετική Ένωση. Οι δύο τελευταίες χώρες βρίσκονταν σε πλήρη «ψυχρό πόλεμο».
Απολογισμός της επιχείρησης ; 114 νεκροί και μια «τέλεια αποτυχία»
Ως εκ τούτου, η CIA αποφάσισε να ξεκινήσει μια στρατιωτική επιχείρηση για να αλλάξει την κατάσταση σε αυτόν τον ταραχώδη γείτονα, λίγα χιλιόμετρα από τις ακτές της. Εκτός από το ότι η επιχείρηση, χωρίς λαϊκή υποστήριξη στην Κούβα και κακώς προετοιμασμένη τακτικά, ήταν μια αποτυχία. Κι ο απολογισμός ήταν εντυπωσιακός : 114 νεκροί και 1.189 κρατούμενοι μεταξύ των «αντι-Καστρικών». Χρειάστηκαν πάνω από ένα χρόνο διαπραγματεύσεων και μια συμφωνία 53 εκατομμυρίων δολαρίων για να τους απελευθερώσουν, σύμφωνα με τα στοιχεία του δημοσιογράφου Vivien Vergnaud της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Le journal du dimanche στις 17-4-2021.
Η κουβανική στρατιωτική νίκη ένωσε τον λαό του γύρω από τον Φιντέλ Κάστρο. Το κομμουνιστικό καθεστώς της Κούβας συνδέθηκε ανοιχτά με την ΕΣΣΔ και οι Ηνωμένες Πολιτείες ταπεινώθηκαν διεθνώς. Στην Ουάσιγκτον, η CIA έχασε την επιρροή της στον αμερικανό πρόεδρο. Στα αμερικανικά αρχεία, αυτό το επεισόδιο χαρακτηρίστηκε ως «τέλεια αποτυχία» (perfect failure). Μια «τέλεια αποτυχία». Αυτό το φιάσκο ενέπνευσε τα λόγια του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι : «Υπάρχει ένα παλιό ρητό που λέει ότι η νίκη έχει εκατοντάδες πατέρες και η ήττα είναι ορφανή». Όμως η φράση προέρχεται πραγματικά από μια ταινία του 1951, το «Λιοντάρι της ερήμου».
Αρκετά Ωραία μωβ και πορτοκαλί ψάρια
Τον Οκτώβριο του 1962, τα διδάγματα που αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτού του επεισοδίου θα συμβάλλουν κατά την αμερικανο-σοβιετική κρίση των πυραύλων (δηλαδή ρωσικών πυρηνικών πυραύλων με στόχο τις Ηνωμένες Πολιτείες και εγκατεστημένων στην Κούβα) να μην καταλήξουν σε καταυλισμό,.
Τέλος, ας ξέρουμε ότι δεν υπάρχουν χοίροι στον κόλπο των χοίρων! Στην κουβανική γλώσσα, τα «cochinos» δεν είναι οι χοίροι, είναι το όνομα των ωραίων μωβ και πορτοκαλί ψαριών που κολυμπούν σε αυτά τα νερά.