Ιδιαιτέρως σηµαντικές είναι οι νέες επιστηµονικές ιατρικές πληροφορίες που προέκυψαν από δύο κεντρικές συνεδρίες, η πρώτη µε θέµα τη θρόµβωση που προκαλείται από τον καρκίνο και η δεύτερη µε θέµα τις νέες σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines) εκ µέρους της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ESMO) για την πρόληψη και τη θεραπεία της εν λόγω νόσου.

Οι συνεδρίες πραγµατοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του ετήσιου πανευρωπαϊκού ογκολογικού συνεδρίου ESMO 2024. Το συνέδριο, ένα από τα δύο πλέον σηµαντικά διεθνώς στην Ογκολογία, έλαβε χώρα στις 13-17 Σεπτεµβρίου, στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, και συµµετείχαν σε αυτό περίπου 34.000 σύνεδροι.

Χαρακτηρίστηκε, όπως κάθε χρόνο, από την παγκόσµια επιρροή του σε κλινικούς γιατρούς, ερευνητές, υποστηρικτές ασθενών, δηµοσιογράφους και άλλους εκπροσώπους του κλάδου της Υγείας.

Μάλιστα, στην κατάρτιση των νέων guidelines της ESMO για την πρόληψη της θρόµβωσης που οφείλεται στον καρκίνο συµµετείχε ο διακεκριµένος Έλληνας καθηγητής Αιµατολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου της Σορβόννης, Γρηγόρης Γεροτζιάφας, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για το µέρος εκείνο των guidelines το οποίο αφορά την προφύλαξη από τη φλεβική θρόµβωση.

Τι είναι η φλεβική θρόμβωση

Τι είναι, όµως, η φλεβική θρόµβωση; Είναι η δηµιουργία θρόµβου, δηλαδή πηγµένου αίµατος, µέσα σε φλέβα, που προκαλεί µερική ή πλήρη απόφραξη του αυλού της φλέβας και, συγχρόνως, φλεγµονή (ερεθισµό) κατά µήκος της φλέβας που πάσχει. Ανατοµικές περιοχές οι οποίες πλήττονται συχνότερα είναι η λεκάνη, ο µηρός και η γάµπα, ενώ, πιο σπάνια, µπορεί να επηρεαστούν σηµεία όπως ο θώρακας και τα άνω άκρα. Αν δεν αντιµετωπιστεί ιατρικά, ένα τµήµα του θρόµβου υπάρχει κίνδυνος να αποσπαστεί και να φτάσει έως τους πνεύµονες, οπότε θα εµποδίζει τη ροή του αίµατος. Η περίπτωση αυτή ονοµάζεται πνευµονική εµβολή και ενδέχεται να αποβεί µοιραία, εάν δεν ανιχνευτεί και δεν αντιµετωπιστεί εγκαίρως, καθώς η θνητότητα λόγω πνευµονικής εµβολής χωρίς θεραπεία είναι πολύ υψηλή και κυµαίνεται στο 30%-50%, ανάλογα µε τη βαρύτητα της εµβολής, ενώ, αντιθέτως, µε θεραπεία η θνητότητα φτάνει µόλις το 1%-2%.

Πολύ πιο πλούσιος σε επιστηµονική εµπειρία, λοιπόν, από αυτό το σπουδαίο ετήσιο συνέδριο ESMO 2024, ο κ. Γεροτζιάφας εξηγεί στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ότι «η φλεβική θρόµβωση είναι ένα σηµαντικό πρόβληµα για τους ασθενείς µε καρκίνο. Η φλεβική θρόµβωση που σχετίζεται µε τον καρκίνο επηρεάζει τόσο την ποιότητα ζωής όσο και το προσδόκιµο ζωής των ογκολογικών ασθενών, δεδοµένου ότι είναι η υπ’ αριθµόν δύο αιτία θανάτου µετά τον ίδιο τον καρκίνο… Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο κίνδυνος για την εµφάνιση φλεβικής θρόµβωσης είναι από 3 έως 9 φορές υψηλότερος στους ασθενείς µε καρκίνο σε σχέση µε ό,τι συµβαίνει στον γενικό πληθυσµό. Μάλιστα, η συχνότητα της εµφάνισης συµπτωµατικής φλεβικής θρόµβωσης σε ασθενείς που λαµβάνουν αντικαρκινική θεραπεία ανέρχεται ακόµα και στο 10%, µε τουλάχιστον 600.000 θανάτους ογκολογικών ασθενών ετησίως που σχετίζονται µε πνευµονική εµβολή µόνο στην Ε.Ε.».

Tο ποσοστό της θνητότητας των ασθενών µε καρκίνο που εµφανίζουν φλεβική θρόµβωση είναι τρεις φορές υψηλότερο σε σύγκριση µε εκείνους που δεν εµφανίζουν

Το αξιοσηµείωτο, επισηµαίνει µε ιδιαίτερη έµφαση ο καθηγητής, «είναι το γεγονός ότι η φλεβική θρόµβωση που σχετίζεται µε τον καρκίνο αλλάζει δραµατικά την πορεία της ογκολογικής νόσου, αφού µειώνει τα οφέλη που επιτυγχάνονται µε τις νέες αντικαρκινικές θεραπείες…».

Ενδιαφέρονται στοιχεία

Σύµφωνα πάντα µε όσα αναφέρει ο κ. Γεροτζιάφας, «το ποσοστό της θνητότητας των ασθενών µε καρκίνο που εµφανίζουν φλεβική θρόµβωση είναι τρεις φορές υψηλότερο σε σύγκριση µε εκείνους που δεν εµφανίζουν φλεβική θρόµβωση. Η εµφάνιση φλεβικής θρόµβωσης οδηγεί σε τροποποιήσεις το πρόγραµµα της αντικαρκινικής θεραπείας, µε αποτέλεσµα την αρνητική εξέλιξη του καρκίνου, ενώ η φλεβική θρόµβωση συγκαταλέγεται µεταξύ των κύριων αιτιών για παρατεταµένη νοσηλεία και επανανοσηλεία, προκαλώντας σηµαντικά αυξηµένες δαπάνες για τα συστήµατα Υγείας. Το άµεσο κόστος της φλεβικής θρόµβωσης για τα συστήµατα Υγείας στις χώρες-µέλη της Ε.Ε. ανέρχεται σε 1,5- 2,2 δισεκατοµµύρια ευρώ κάθε χρόνο. Αυτό οφείλεται κυρίως στη νοσηλεία των ασθενών. Το µέσο κόστος ανά νοσηλεία για το πρώτο θροµβωτικό επεισόδιο σε έναν ογκολογικό ασθενή ανέρχεται περίπου στα 11.000 ευρώ».

Ο καθηγητής µάς παραθέτει και άλλα, πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για το θέµα: «∆εδοµένα από µια διετή εθνική έρευνα στη Γαλλία έδειξαν ότι για τους συχνούς στην κοινότητα καρκίνους, όπως του µαστού, του πνεύµονα, του παχέος εντέρου ή του προστάτη, το 6%-9% των ασθενών νοσηλεύθηκαν λόγω φλεβικής θρόµβωσης, ενώ νοσηλεία λόγω υποτροπής της φλεβικής θρόµβωσης πραγµατοποιήθηκε στο 16%-28% των ασθενών. Μάλιστα, το οικονοµικό κόστος της µετανοσοκοµειακής φροντίδας, µε συχνές ιατρικές επισκέψεις, επαναλαµβανόµενες βιολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις, νοσοκοµειακή νοσηλεία κ.ά., αυξάνει τη συνολική δαπάνη για τη διαχείριση της φλεβικής θρόµβωσης σε επίπεδα υψηλότερα των 15.000 ευρώ ανά ασθενή, κατά µέσο όρο. Τα στοιχεία αυτά περιλαµβάνουν καρκίνους οι οποίοι θεωρούνται σήµερα ιάσιµοι, όπως είναι ο καρκίνος του µαστού ή του προστάτη, καθώς και ορισµένες αιµατολογικές κακοήθειες µε ικανοποιητική πρόγνωση, όπως είναι το πολλαπλό µυέλωµα και τα λεµφώµατα».

Η επίπτωση της φλεβικής θρόµβωσης που συνδέεται µε τον καρκίνο, υπογραµµίζει ο κ. Γεροτζιάφας, «αναµένεται να αυξηθεί σηµαντικά στα επόµενα χρόνια, καθώς οι ασθενείς ζουν περισσότερο, ενώ οι νέες αντικαρκινικές θεραπείες αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη θρόµβωσης».

Πώς μπορεί να προληθεί η φλεβική θρόμβωση

Πάντως, η φλεβική θρόµβωση που συνδέεται µε τον καρκίνο µπορεί να προληφθεί αποτελεσµατικά µε επείγουσα δράση, η οποία θα εστιάζει:

1) Στον εντοπισµό των ασθενών υψηλού κινδύνου, στην εκπαίδευση των γενικών ιατρών και των ογκολόγων σχετικά µε τον κίνδυνο από τη νόσο, καθώς και στη χορήγηση της συνιστώµενης θροµβοπροφύλαξης.

2) Στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της θρόµβωσης.

3) Στην πρόληψη της υποτροπής της θρόµβωσης.

«Η χορήγηση φαρµακευτικής θροµβοπροφύλαξης στους ασθενείς υψηλού κινδύνου οι οποίοι λαµβάνουν αντικαρκινική θεραπεία µπορεί να ελαττώσει έως και κατά 90% τον κίνδυνο για την εµφάνιση φλεβικής θρόµβωσης», µας εξηγεί, τέλος, χαρακτηριστικά ο κ. Γεροτζιάφας.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά