της Άννας Κωνσταντινίδου*Η χθεσινή συμμετοχή της Τουρκίας στη Συνδιάσκεψη για την Σταθερότητα στη Λιβύη σε επίπεδο Υφυπουργού Εξωτερικών αποδεικνύει, ότι η Τουρκία έχει κατανοήσει ότι έχασε τα ερείσματα στο συγκεκριμένο περιβάλλον, αποφασιζοντας ως εκ τούτου να μην στείλει υψηλή θεσμικά αντιπροσωπεία… Αφού πλέον, η περιθωριοποίηση και ο σταδιακός εξοβελισμός του τουρκικού κράτους από το λιβυκό περιβάλλον είναι θέμα χρόνου …
Ήδη από τον Ιανουάριο που μας πέρασε σε σχετική αρθρογραφία αναφέρουμε διαρκώς, ότι παρά τα φαινομενικά ερείσματα που φέρει η συγκεκριμένη χώρα στη Λιβύη, είναι πολύ δύσκολη η “επιβίωσή” της σε αυτήν, γιατί αυτό που πρέπει να μας μένει, είναι ότι η Λιβύη λειτουργεί συμπεριφορικά, όπως το Ιράκ (υφίσταται η σχετική αρθρογραφία στο προφίλ μου)…
Από εκεί και πέρα, το γεγονός ότι ο Ερντογάν την εβδομάδα που διανύουμε, είχε επισκέψεις σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής υποδηλώνει, ότι προσπαθεί να μην χάσει τα κράτη αυτά που μέσω των μορφωτικών και θρησκευτικών δικτύων που έχει εγκαταστήσει σε αυτά, θεωρεί ότι θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ως θύλακες εξτρεμισμού στο ευρύτερο γεωγραφικό περιβάλλον και κυρίως στη Βόρεια Αφρική… Όμως τελικά θα μπορέσει να το πετύχει;
Παρά το γεγονός ότι το προηγούμενο διάστημα, η Τουρκία μέσω της Αιθιοπίας προσπάθησε να υπονομεύσει την Αίγυπτο, παρά το γεγονός επίσης ότι από το 2018 και μετά με μέσο τον μισθοφορισμό ως στοιχείο εκπαίδευσης, αλλά και επαγγελματικής ασχολίας έχει πατήσει πόδι σε όλες σχεδόν τις χώρες του Σαχέλ, ωστόσο το γεγονός ότι η Δύση και κυρίως η Ευρώπη επανέκαμψε με επιχειρήσεις στρατιωτικές στην ευρύτερη περιοχή, αλλά κυρίως ότι ο Αφρικανικός Σύνδεσμος με τις ευλογίες των Δυτικών αποκτά ρόλο και λόγο, είναι πολύ σημαντικές παράμετροι που δημιουργούν προβλήματα στο τουρκικό κράτος, για τη συνέχιση της παρουσίας του στην περιοχή…
Θα πρέπει να πούμε ότι ο Αφρικανικός Σύνδεσμος δεν έχαιρε της “εμπιστοσύνης” του Δυτικού Κόσμου, όπως επίσης και ο Αραβικός Σύνδεσμος, καθώς ουσιαστικά αποτέλεσαν τα θεσμικά όργανα των κρατών- μελών τους μετά την αποαποικιοποίηση… Ωστόσο, όμως ο Δυτικός Κόσμος έχει αντιληφθεί ότι για να προσεγγίσει τις πρώην αποικίες του, οφείλει να προσεγγίσει τα συλλογικά του όργανα, κάτι ωστόσο που δεν είναι διπλωματικός νεολογισμός, αλλά μία τακτική που υιοθετήθηκε ταυτόχρονα από τον ίδιο με τις Επαναστάσεις της περιόδου 1955- 1970 στα περιβάλλοντα της ανατολικής περιφέρειας…
Η Τουρκία για την εισχώρηση στην αφρικανική ήπειρο χρησιμοποίησε το μοντέλο των Ευρωπαίων κατά το Νεοαποικισμό που με τη βιτρίνα του δωρητή, του μορφωτικού συμπαραστάτη και του στρατιωτικού “εκπαιδευτή” , προσπάθησαν οι πρώην αποικιοκράτες να ξαναμπούν στα περιβάλλοντα αυτά και κυρίως της Αφρικής (θυμόμαστε την περίπτωση του Σελασιέ στην Αιθιοπία), οι οποίοι ωστόσο επέφεραν με τους χειρισμούς τους δικτατορική διακυβέρνηση και ως εκ τούτου εμφύλιους πολέμους…
Σε αυτήν την πεπατημένη λειτουργεί το τουρκικό κράτος, κι επειδή οι κοινωνίες αυτές μέχρι και πολύ πρόσφατα βίωσαν με τον πιο δυσμενή τρόπο τα αποτελέσματα της υστερόβουλης βοήθειας των νεοαποικιοκρατών τους (και θα ξαναπούμε ότι οι παραδοσιακές κοινωνίες έχουν μνήμη), και μετά το ρόλο που λαμβάνουν τα διάφορα θεσμικά όργανά τους από τη Δύση (το βλέπουμε όλο αυτό το διάστημα με την Κρίση στη Λιβύη και στο Σαχέλ), είναι επόμενο, ότι η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να έχει τα ερείσματα που έφερε μέχρι πριν λίγο χρονικό διάστημα, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Δύση μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους και την διεθνή, οικονομική κρίση είχε φύγει από την Αφρική, αφήνοντάς την εκτεθειμένη στη βορά του οποιουδήποτε διασαλευτή της διεθνούς νομιμότητας…
Και φυσικά, ως φαίνεται στη Δύση το πάθημα τής έγινε μάθημα, καθώς (τότε) μη αντιλαμβανόμενη το νέο αφήγημα της Τουρκίας, (που πρέπει να πούμε ότι με πιο δυναμικό τρόπο η δεύτερη επαναδιαμόρφωσε τον επεκτατιστισμό της, όταν είδε σε αδυναμία τις χώρες της δυτικής περιφέρειας μετά την πτώση των Lehmann Brothers, δηλαδή το 2008 τότε ο Νταβούτογλου, αλλά και οι Στρατιωτικοί άρχισαν να σκιαγραφούν τα νέα ιδεολογήματά τους), αν και πολύ αργά αφενός επέστρεψε στην αφρικανική ήπειρο αφετέρου δε, όπως φαίνεται στη βάση διαμόρφωσης των νέων συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή προωθεί ένα νέο μοντέλο διαχείρισης, όπου σε κάθε περιβάλλον πρέπει να υφίσταται κάποιο δυτικό κράτος είτε ως “επικεφαλής” είτε ως “δίαυλος”…
Με άλλα λόγια, η Δύση επανακάμπτει στο μοντέλο που προσπάθησε να διαμορφώσει μετά τη λήξη του Α’ΠΠ, ωστόσο δεν της βγήκε, όχι εξαιτίας του Κεμάλ και των πρώτων Επαναστάσεων στη Μέση Ανατολή, αλλά κατ’ ουσίαν γιατί υπήρχε ρευστότητα ακόμα στη χάραξη των συνόρων της ανατολικής περιφέρειας, παρά το γεγονός, ότι υποτίθεται το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών μορφωματων είχε διαμορφωθεί με τους Βαλκανικούς Πολέμους…
Τη δεδομένη περίοδο, η Δύση έχει όλα τα εχέγγυα, ώστε να διαμορφώσει το μοντέλο που επιδίωκε μέσω της ΚτΕ στην ανατολική περιφέρεια… Κι ας μην ξεχνάμε κάτι που είναι πολύ σημαντικό και φυσικά επηρεάζει σε τεράστιο βαθμό τις εξελίξεις στην αφρικανική ήπειρο… Το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας έχει έρθει στο προσκήνιο, πιο επιτακτικό από ποτέ, επιτάσσοντας τη διαμόρφωση ενός ενιαίου θεσμικά πλαισίου των ενεργειακών αγορών σε όλο το εύρος της ΝΑ Ευρώπης….
*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι ιστορικός, διεθνολόγος, ερευνήτρια στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ
Απο το προφίλ της κ. Κωνσταντινίδου στο fb
Κατ’ αρχήν το θετικό είναι ότι η Ελλάδα εξασφάλισε πρόσκληση και εκπροσωπήθηκε με τον ΥΠΕΞ. Θετικό είναι επίσης ότι εξασφαλίστηκε η Ελληνική συμμετοχή στη συνδιάσκεψη για τη Λιβύη στο Παρίσι στις 14 Νοεμβρίου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, όπου Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία έχουν την πρωτοβουλία και θα εκπροσωπηθεί η Ελλάδα με τον ΠΘ.
Στην χθεσινή σύσκεψη η Τουρκία σε συνεννόηση με τη Γερμανία πέτυχε τον στόχο της και δεν εκδόθηκε κοινό ανακοινωθέν, όπου θα γινόταν αναφορά για υποχρεωτική αποχώρηση των στρατευμάτων, το οποίο δεν θέλει η Τουρκία. Η εκπροσώπηση σε επίπεδο ΥΦΕΞ έγινε αφενός για να υποβαθμιστεί η σημασία της συνόδου, δεδομένου ότι η Τουρκία προτιμά τις διασκέψεις 1 και 2 στο Βερολίνο και γενικά τη Γερμανική «προστασία» και αφετέρου για να μην «τσαλακωθεί» ο Τσαβούσογλου
Στις 14 Νοεμβρίου στο Παρίσι θα ξεκαθαρίσει το θέμα των εκλογών της 24ης Δεκεμβρίου. Από ότι φαίνεται ακόμα και στο εσωτερικό της Λιβύης οι εμπλεκόμενοι προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο και να πάνε πίσω τις εκλογές. Οπότε ίσως είναι λίγο πρόωρο να αξιολογηθεί ως υποχώρηση της Τουρκίας. Μάλλον ήταν σχεδιασμένη κίνηση με την υποστήριξη του πρωθυπουργού Ντμπεϊντά και της Γερμανίας.
Όμως ας μην κοιτάζουμε συνέχεια τι κάνει η Τουρκία. Να δούμε τι κάνει η Ελλάδα και εδώ σίγουρα το ΥΠΕΞ ενήργησε γρήγορα και αποτελεσματικά. Η Ελλάδα κερδίζει έδαφος στη Λιβύη με την οικονομική διπλωματία ενώ προσκαλείται και παρίσταται στις διεθνείς συσκέψεις για τη Λιβύη προβάλλοντας τις απόψεις της χωρίς ενδιάμεσους.
Λιβύη: Μόνο η τουρκική σημαία υπήρχε στη συνάντηση με τον ΟΗΕ στην Τρίπολη!
Σε ένα σάιτ κύρους πρέπει να χρησιμοποιούνται σωστά ελληνικά: όχι “υποχώρηση της Τουρκίας από τη Λιβύη” αλλά “αποχώρηση της Τουρκίας από τη Λιβύη”. Δέν λέμε “είχε επισκέψεις στην Αφρική” αλλά “πραγματοποίησε επισκέψεις στην Αφρική”. Επίσης έχει καταντήσει κουραστική η χρήση της λέξεως “αφήγημα” σε κάθε περίπτωση αντί άλλων λέξεων που είναι καταλληλότερες. Στο συγκεκριμένο κείμενο αναφέρεται ότι η Δύση δέν αντιλαμβάνεται το “αφήγημα” της Τουρκίας, αντί του ορθού “σχεδίου” ή “στόχου” της Τουρκίας. Και μετά απορούμε που τα νέα παιδιά δέν ξέρουν να μιλούν και να γράφουν…
Έχεις δίκιο, Grantaire. Πριν δύο περίπου εβδομάδες, έγραφα για τα άθλια ελληνικά που ακούμε/διαβάζομε. Πάμε να ξεχάσομε την γλώσσα μας.
Ο τίτλος είναι των Ανιχνεύσεων. Άλλο αποχώρηση και άλλο υποχώρηση. Με τον τίτλο θέλουμε να επισηάνουμε την υποχώρηση της Τουρκίας απο όσα κατέχει στη Λιβύη. Όχι την αποχώρησή της που δεν την βλέπουμε ακόμη.
Ο πολιτικός στόχος της Ελλάδος σε σχέση με την Λιβύη θα πρέπει να είναι: α) Υποστήριξη της διαδικασίας των εκλογών και σχηματισμός κυβέρνησης, η οποία θα καταγγείλει μονομερώς το τουρκολιβυκό μνημόνιο και θα διαπραγματευτεί με βάση το δίκαιο της θάλασσας την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. β) Δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων για την επιχειρηματική δραστηριότητα Ελληνικών εταιρειών στη Λιβύη.
Ως μέσα υποστήριξης του διπλού πολιτικού στόχου μπορούν να χρησιμοποιηθούν η ανάλογη υποστήριξη εκ μέρους της Ελλάδος των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ προς την Λιβύη και η συμμετοχή της Λιβύης στον ενεργειακό σχεδιασμό της ΝΑ Μεσογείου. Πέραν της Γερμανίας και της Τουρκίας δυνητικός “αντίπαλος” της Ελλάδος είναι και η διαχρονικά και ιστορικά καιροσκόπος Ιταλία.
“Ο πολιτικός στόχος της Ελλάδος σε σχέση με την Λιβύη θα πρέπει να είναι…”
Θα μπορούσε κι αυτό να συζητηθεί, αν η Ελλάδα είχε πολιτικούς στόχους, γενικώς. Δεν έχει, όμως 🙁
διαβάζομε! Πάμε να ξεχάσουμε τη γλώσσα μας
@ M.V.
Ναι, διαβάζομε. Τι θέλεις να πεις; Ότι η νεωτέρα κατάληξη -ουμε είναι η μόνη σωστή; “συνηθίζομε τις Κυριακές να διαβάζομε μαζί εφημερίδα” (Βικιλεξικό).
Αφού μιλάμε για υποχώρηση τότε ο τίτλος θα πρέπει να είναι η “υποχώρηση της Τουρκίας στη Λιβύη”.