ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η Aγκυρα επιχειρεί να δείξει στην Αθήνα πως δεν υποχωρεί από τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, παρά τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης που έγιναν το τελευταίο διάστημα. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Χουλουσί Ακάρ, με ομιλίες τους στη Σμύρνη, ξεδίπλωσαν όλη την τουρκική ατζέντα, όπως η αμφισβήτηση της κυριαρχίας ελληνικών νησιών, η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, θέματα μειονότητας και διάφορες κατηγορίες για υποστήριξη τρομοκρατικών οργανώσεων.

Εμπειροι αναλυτές της γειτονικής χώρας εκτιμούν ότι στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι να στείλει το μήνυμα πως η μεγάλη αλλαγή εξωτερικής πολιτικής με χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, δεν πρέπει να θεωρηθεί δείγμα ενδεχόμενου αλλαγής στάσης ή υποχώρησης στα ελληνοτουρκικά ζητήματα. Παρατηρούν επίσης πως μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Ταγίπ Ερντογάν – Κυριάκου Μητσοτάκη, συνεχίστηκαν οι αρνητικές και έντονες δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων εναντίον της τουρκικής ηγεσίας. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του κ. Ακάρ: «Ορισμένοι Ελληνες πολιτικοί προσπαθούν συνεχώς να δημιουργούν ψευδείς ατζέντες με ισχυρισμούς που απέχουν πολύ από την πραγματικότητα, “μεταμφιεζόμενοι σε πρόβατα” και κάθε μέρα εμφανίζονται σε διαφορετικά μέρη, προάγοντας μια τεχνητή αντίληψη περί απειλής και κάνοντας την Ελλάδα να “αγαπήσει” τους εξοπλισμούς».

Ενδεικτική της σκλήρυνσης της στάσης της Τουρκίας είναι η διοργάνωση του συνεδρίου από πανεπιστήμιο της Σμύρνης, με θέμα «Η θάλασσα των Νήσων (σ.σ. Αιγαίο) και τα προβλήματα γειτονίας με την Ελλάδα». Η επίσημη ονομασία του Αιγαίου στην Τουρκία είναι «Εge», αλλά τώρα άρχισε να διαδίδεται η άποψη πως πρέπει να αλλάξει αυτή η ονομασία σε «θάλασσα των Νήσων» έτσι ώστε να μην έχει ελληνική ονομασία! Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου, σημαντική ημέρα για τους Τούρκους, καθώς τέτοια ημέρα το 1922 είχαν κατακτήσει την πόλη οι δυνάμεις του Κεμάλ. Στο συνέδριο ο πρόεδρος της Τουρκίας μίλησε μέσω τηλεδιάσκεψης, ο υπουργός Αμυνας έκανε μια μεγάλη ομιλία, ενώ συμμετείχε όλη η ηγεσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Ερντογάν και Ακάρ έθεσαν όλα τα ζητήματα που η Αγκυρα επιθυμεί να διαπραγματευτεί με την Ελλάδα, με τον Τούρκο υπουργό Αμυνας να επιμένει πως η Τουρκία θα συνεχίσει τις έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο!

Ακραίες θέσεις

Ο κ. Ακάρ, όσον αφορά το ζήτημα των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, εξέφρασε την ακραία θέση της χώρας, καθώς θεωρεί πως η Αγκυρα πρέπει να έχει άποψη ακόμη και σε έργα κτηματογράφησης ή αρχαιολογικών ανασκαφών σε συγκεκριμένα νησιά! Ειδικότερα, ανέφερε: «Ενα άλλο πρόβλημα στο Αιγαίο είναι τα προβλήματα που έχουμε με τα νησιά, τις νησίδες και τις βραχονησίδες των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταφερθεί στην Ελλάδα μέσω συνθηκών. Η Ελλάδα αξιώνει κυριαρχία επ’ αυτών και τα διαθέτει ακόμη και προς πώληση. Με αυτή την έννοια εκμεταλλεύεται επίσης ορισμένες διεθνείς πρωτοβουλίες, όπως περιβαλλοντικά και ενεργειακά προγράμματα της Ε.Ε., αρχαιολογικές και κτηματολογικές μελέτες. Τέτοια μονομερή βήματα δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά».

Σε μια τέτοια περίπτωση, θα είναι σχεδόν αδύνατο για τις ναυτικές μας δυνάμεις να φτάσουν στη Μεσόγειο μέσω διεθνών υδάτων. Η Τουρκία θα υποφέρει από πλευράς ναυσιπλοΐας, ασφάλειας και πόρων στο Αιγαίο. Ταυτόχρονα, οι τρίτες χώρες θα πρέπει να λάβουν άδεια από την Ελλάδα όταν διασχίζουν και το Αιγαίο. Η Τουρκία δεν μπορεί ποτέ να το αποδεχτεί αυτό», δήλωσε ο κ. Ακάρ. Εντύπωση προκάλεσαν και οι αναφορές του για τη μειονότητα, καθώς δήλωσε πως «η Ελλάδα αν και είναι μέλος της Ε.Ε. αγνοεί τις αξίες της Ευρώπης, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο και συνεχίζει τις καταπιεστικές πολιτικές και πρακτικές εναντίον της “τουρκικής μειονότητας” που ζει στη Δυτική Θράκη, στη Ρόδο και στην Κω».

Πάντως, ο κ. Ακάρ δεν έκανε καθόλου τυχαία αυτές τις δηλώσεις και τις αναφορές, καθώς ο Ερντογάν θεωρεί πως «η γειτονική Ελλάδα, αντί να συμβάλει στις καλές διαθέσεις μας και να συμβάλει και αυτή στις προσπάθειές μας, αντιθέτως επιτάχυνε τις μαξιμαλιστικές της πολιτικές. Στα βήματα της Ελλάδας που αύξησε την πίεση, όπως το ζήτημα των θαλάσσιων περιοχών ευθύνης, την παραβίαση του αποστρατιωτικοποιημένου καθεστώτος των νησιών και με τις κηρύξεις NAVTEX, εμείς συμπεριφερθήκαμε πάντα με ειρηνικό τρόπο» και ζητεί από την Ελλάδα «να σεβαστεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντα (σ.σ. της Τουρκίας), να αποφύγει τα τετελεσμένα και τις μονομερείς ενέργειες».

Παρά τη σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, ο κ. Ερντογάν στις 19-22 Σεπτεμβρίου θα βρίσκεται στις ΗΠΑ στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και θα επιχειρήσει να έχει συναντήσεις με πολλούς ηγέτες, με στόχο την ανάπτυξη των σχέσεων και την επαναφορά των επαφών. Εντύπωση προκάλεσε και η τηλεφωνική επαφή που είχε ο κ. Ερντογάν με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι. Πριν από λίγους μήνες ο κ. Ντράγκι είχε αποκαλέσει τον Ερντογάν «δικτάτορα», όμως στη συνομιλία συζητήθηκαν οι σχέσεις των δύο χωρών και το αίτημα της Αγκυρας για υποστήριξη της Ιταλίας για την ανάπτυξη των σχέσεών της με την Ε.Ε.!

‘Καθημερινή’