Η Τουρκάλα γυναίκα είναι πρωτίστως μητέρα και οφείλει να γεννήσει τουλάχιστον 3 παιδιά, διαφορετικά ο Ερντογάν τη χαρακτηρίζει ελλιπή

Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected], www.kalkis.eu

Αυτό προκύπτει από την σχετική ανάλυση και τα στοιχεία της Marie Jégo, ανταποκρίτριας της Le Monde στην Κωνσταντινούπολη στις 25-2-2021 με τίτλο : «Canan Kaftancioglu, Sebnem Korur Fincanci και Meral Aksener : τρεις γυναίκες στο δρόμο του Ερντογάν» (Canan Kaftancioglu, Sebnem Korur Fincanci et Meral Aksener : trois femmes sur la route d’Erdogan). Προερχόμενες από διαφορετικούς ορίζοντες, οι αντιπολιτευόμενες σήμερα αυτές Τουρκάλες αμφισβητούν τον ισλαμο-συντηρητικό ηγέτη και το πατριαρχικό μοντέλο που υπερασπίζεται στην Τουρκία. Κι ας ανήγγειλε προχθές ο Σουλτάνος φρούδες μεταρρυθμίσεις ευνοϊκές για τις μειονότητες αλλά και ευρύτερα για την καταπιεσμένη τουρκική κοινωνία.

Και τούτο διότι πέρασε η εποχή που ο Ερντογάν ήταν το μοναδικό αστέρι στο στερέωμα της τουρκικής πολιτικής. Από την ήττα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP, ισλαμο-συντηρητικό) στις δημοτικές εκλογές του 2019, οι αντίπαλοί του έχουν ανακάμψει. Δεν γράφεται αρκετά, αλλά δεν είναι μόνο άντρες ανάμεσά τους. Οι αντιπολιτευόμενες απειλούν εξίσου να του κλέψουν την παράσταση. Προερχόμενες από διάφορα πολιτικά ρεύματα, λιγότερο γνωστές από τους ομολόγους τους άνδρες, αυτές οι γυναίκες με ισχυρή προσωπικότητα οφείλουν  να συνεργαστούν για να ακουστούν στη «νέα Τουρκία» του Ερντογάν, υπόδουλης στον πατριαρχικό ζυγό της.

«Στην Τουρκία, οι άνδρες κυριαρχούν», (και δεν είναι μόνο στην Τουρκία, για να πούμε και του στραβού το δίκαιο) παραδέχεται η Canan Kaftancioglu, 48 ετών, εκπρόσωπος του Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (CHP, αντιπολιτευόμενο κόμμα) για την πόλη της Κωνσταντινούπολης. «Το να είσαι γυναίκα δεν είναι ήδη εύκολο, οπότε το να είσαι και πολιτικός …», τονίζει αυτή η ενεργή, μελαχρινή πολιτικός στην Marie Jégo. Και έπειτα, είναι σίγουρο, «του Ερντογάν και του περιβάλλοντός  του δεν τους αρέσουν οι χειραφετημένες γυναίκες. Το γεγονός ότι μια γυναίκα μπορεί να έχει μια πολιτική φιλοδοξία τους είναι αφόρητο». Φεμινίστρια, λάτρης της μοτοσικλέτας, υπέρ των Τούρκων ομοφυλοφίλων ΛΟΑΤΚΙ, αυτή η ιατροδικαστής δεν είναι αλήθεια η ιδανική γυναίκα, σύμφωνα με τα συντηρητικά κριτήρια του Ισλάμ. Για αρχή, να πούμε ότι γελάει εύκολα, αλλά οι γυναίκες δεν πρέπει να γελούν δημόσια (!), «είναι θέμα αξιοπρέπειας», είπε κάποτε ο Bülent Arinç, ένας πρώην συνοδοιπόρος του Ερντογάν.

Η γυναίκα, πρέπει να «μητέρα πάνω απ ‘όλα» για τον Ερντογάν

Η γυναικεία χειραφέτηση προφανώς δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα του πολιτικού Ισλάμ. «Η γυναίκα είναι πρωτίστως μητέρα», επαναλαμβάνει ο Ερντογάν ξανά και ξανά, καλώντας τις γυναίκες να γεννήσουν «τουλάχιστον τρία παιδιά» και χαρακτηρίζει «ελλιπείς» εκείνες που δεν έχουν παιδιά. Για να μην αναφέρουμε τη «Βουλή» όπου παρουσίασε ένα σχέδιο νόμου που παρέχει αμνηστία στους βιαστές, υπό τον όρο ότι θα παντρεύονται το θύμα τους. Τελικά το απέσυρε μπροστά στη γενική κατακραυγή. Το να τολμήσουν να παρουσιάσουν ένα τέτοιο είδος νόμου στο «Κοινοβούλιο» θα ήταν αδιανόητο πριν από 20 χρόνια. «Οι Τουρκάλες γυναίκες είχαν αποκτήσει δικαιώματα χάρη στον Atatürk, αλλά αυτά τα δικαιώματα έχουν υποχωρήσει», δήλωσε η Canan Kaftancioglu, καθισμένη, κάτω από το πορτρέτο του Mustafa Kemal. Προερχόμενη από μια μέτρια οικογένεια των ακτών της Μαύρης Θάλασσας, με πατέρα δάσκαλο, μητέρα νοικοκυρά, η εν λόγω πολιτικός είναι ευγνώμων για αυτό που της έχει δώσει το δημοκρατικό σύστημα : την εκπαίδευση, την οικονομική αυτονομία, τη δυνατότητα πλεύσης του σκάφους της όπως την εννοεί. Δεν είναι τόσο τυχερές όλες οι Τουρκάλες. Τουλάχιστον 471 δολοφονήθηκαν από τους συγγενείς τους το 2020, χωρίς να υπολογίζονται «όλες όσες υποφέρουν καθημερινά με σωματική και λεκτική βία, στην εργασία τους, στο δρόμο, εντός της οικογένειας επίσης. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε… » Δεν είναι εύκολο να γίνεσαι αποδεκτή ούτε και από το δικό σου πολιτικό χώρο. Μια άτυπη Κεμαλίστρια, η μητέρα της οικογένειας αμφισβητείται από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος CHP, το οποίο την επικρίνει για το ότι βρίσκεται κοντά στο Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP, φιλοκουρδική αριστερά), το μόνο κόμμα που εφαρμόζει στις τάξεις του μια αυστηρή ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η σύμπραξη με αυτό το κόμμα, το οποίο έχει γίνει το «τρομοκρατικό» μαύρο πρόβατο του κυβερνώντος ισλαμο-εθνικιστικού συνασπισμού, απαιτεί θάρρος. Η Canan Kaftancioglu δεν στερείται θάρρους βέβαια. Μόλις κατέθεσε μήνυση εναντίον του Ερντογάν, ο οποίος την χαρακτήρισε «τρομοκράτη», όπως και όλους τους αντιπολιτευόμενούς του.

Μια τακτική θαμώνας των δικαστηρίων

Η μήνυσή της έχει ελάχιστες πιθανότητες  να πετύχει, διότι «η δικαιοσύνη δεν είναι πλέον παρά  ένα εργαλείο προσωπικής εκδίκησης στην υπηρεσία του προέδρου». Οι δικηγόροι του Ερντογάν έχουν το βαρύ χέρι στη δυσφήμιση, με 12.298 ανοιχτές δικαστικές έρευνες για «εξύβριση του αρχηγού του κράτους» και 3.831 καταδίκες που εκδόθηκαν μόνο το 2019.

Όπως όλοι οι επικριτές του καθεστώτος, η εν λόγω υπεύθυνη πολιτικός είναι μια συνηθισμένη θαμώνας των τουρκικών δικαστηρίων. Η εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης ζήτησε 9 χρόνια φυλάκιση εναντίον της για την μήνυση του Fahrettin Altun, του επικεφαλής επικοινωνίας του προέδρου, και η ίδια έχει ήδη καταδικαστεί σε φυλάκιση 9 ετών και 8 μηνών πρωτοδίκως ως «απολογήτρια της τρομοκρατίας» και για «εξύβριση του προέδρου». Η αιτία ήταν τα μηνύματα που ανάρτησε  στα κοινωνικά δίκτυα πριν από 7 χρόνια. Κατά την ακρόαση στο δικαστήριο, ο δικαστής κάκισε την «έλλειψη μεταμέλειάς της». Εάν η ποινή διατηρηθεί και στο εφετείο, η κατηγορούμενη Kaftancioglu θα φυλακιστεί. Διώξεις με άρωμα εκδίκησης.

Οι ισλαμο-συντηρητικοί δεν έχουν χωνέψει ποτέ την ήττα τους στις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης την άνοιξη του 2019, που κέρδισε ο Ekrem Imamoglu, ο υποψήφιος του CHP. Ωστόσο, ο ρόλος της Canan Kaftancioglu ήταν καθοριστικός στην προεκλογική εκστρατεία του νέου δημάρχου. Είχε μια ματιά σε όλα, στους παρατηρητές, στις κάλπες, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτή ήταν «η γυναίκα πίσω από τον Ιμάμογλου», σύμφωνα με τις εφημερίδες ταμπλόιντ. «Από τότε, το AKP κρέμασε έναν στόχο στην πλάτη μου», διηγείται η ακτιβίστρια στο γραφείο της με θέα στις στέγες της περιοχής Beyoglu,στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης.

Ο φεμινισμός της Canan Kaftancioglu ενισχύθηκε ενώ σπούδαζε στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Εκεί συνάντησε μια άλλη δυνατή γυναίκα, την Sebnem Korur Fincanci, της καθηγήτριάς της στην ιατροδικαστική. Σεβαστή ιατροδικαστίνα, φιγούρα της κοινωνίας των πολιτών, η Sebnem, 61 ετών, δεν κάνει εκστρατεία για κανένα κόμμα, αλλά υπερασπίζεται έντονα τις πεποιθήσεις της, γεγονός που της έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα με τις αρχές. Η Canan Kaftancioglu και η Sebnem Korur Fincanci μοιράζονται τώρα την ίδια ρετσινιά. Και οι δύο είναι τώρα ιατροδικαστίνες  «τρομοκράτισσες».

Η φάμπρικα των «εχθρών»

Επειδή εξέφρασε την αλληλεγγύη της στην Özgür Gündem, μια φιλο-κουρδική αριστερή εφημερίδα, η Sebnem Korur Fincanci πέρασε 10 ημέρες στη φυλακή των γυναικών Bakirköy στην Κωνσταντινούπολη την άνοιξη του 2016. Τρία χρόνια αργότερα, ένα δικαστήριο την αθώωσε. Το φθινόπωρο του 2020, έγινε ξαφνική ανατροπή, η αθώωση ανατράπηκε κατόπιν έφεσης. Μερικές μέρες νωρίτερα, η ιατροδικαστής είχε εκλεγεί από τους συναδέλφους της ως επικεφαλής της Τουρκικής Ιατρικής Ένωσης (TTB), επικρίνοντας την κυβέρνηση για την έλλειψη διαφάνειας στην κρίση υγείας. Η αντίδραση του Ερντογάν : «Μια τρομοκράτισσα  έχει γίνει πρόεδρος της TTB». Θα χρειαστούν περισσότερα πλήγματα του δικτατορικού καθεστώτος για να συγκινηθεί η Sebnem Korur Fincanci. «Αυτή η εξουσία έχει ανάγκη να κατασκευάζει συνεχώς εχθρούς, τούτο είναι γι ‘αυτήν ζήτημα επιβίωσης», εμπιστεύεται στην εφημερίδα Le Monde. «Ακόμα και την εποχή των στρατιωτικών πραξικοπημάτων, το δικαστικό σύστημα ήταν πιο αυτόνομο», είπε. Ούσα υπό την απειλή μιας νέας φυλάκισης αυτό δεν την εμποδίζει να εκφράζεται  όπου της είναι ακόμα δυνατόν, στις εισόδους των δικαστηρίων, στα κοινωνικά δίκτυα, στα σπάνια μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης. Οι Τουρκάλες γυναίκες μπορεί να έχουν αποκτήσει το δικαίωμα ψήφου το 1934, δηλαδή πολύ πριν από τις Γαλλίδες γυναίκες, η φωνή τους όμως μόλις ακούγεται. Αόρατες στην αγορά εργασίας, είναι αμελητέα ποσότητα στην κυβέρνηση, με δύο μόνο γυναίκες υπουργούς σε σύνολο 16, και σχεδόν πιο ορατές στο «Κοινοβούλιο», όπου το 17% των βουλευτών είναι γυναίκες.

Η πιο ορμητική από αυτές τις γυναίκες είναι αναμφισβήτητα η Meral Aksener, 64 ετών, προερχόμενη από την εθνικιστική ακροδεξιά των Γκρίζων Λύκων. Οι υποστηρικτές της την αποκαλούν «Asena», προσωνύμιο μιας λύκαινας της τουρκικής μυθολογίας ή η «σιδηρά κυρία», όπως είχα γράψει στις Ανιχνεύσεις στις 6-11-2017 : http://www.anixneuseis.gr/?p=178348

Με μεσαίου μήκους μαλλιά, με αυστηρά ταγιέρ, η βουλευτίνα έχει έντονο χαρακτήρα και μεγάλη  γλώσσα. «Είμαι η μόνη που μπορεί να φοβίσει τον Ερντογάν», επαναλαμβάνει συχνά. Δεν περνάει μια μέρα χωρίς να τον επικρίνει για την απολυτότητά του, τον νεποτισμό του, για τα πολυτελή παλάτια του. Πρώην υπουργός Εσωτερικών (1996-1997) η Meral Aksener είναι μέλος της εθνικιστικής πολιτικής ελίτ – οπότε δεν υπάρχουν δικαστήρια εναντίον της. Αλλά παρενοχλεί την εξουσία του Σουλτάνου. Επειδή τόλμησε να αμφισβητήσει τον αρχηγό του κόμματος, τον Devlet Bahçeli, τον οποίο θεωρούσε υπερβολικά ανεκτικό για τον Ερντογάν, διαγράφηκε από το Εθνικιστικό Κόμμα Δράσης των Γκρίζων Λύκων το 2016. Στη συνέχεια δημιούργησε το δικό της σχηματισμό, το «Σωστό κόμμα», το οποίο θέλει να συνδεθεί με την κέντρο-δεξιά. Αλλά ο κυβερνών συνασπισμός (AKP και MHP) αγωνίζεται να βάλει εμπόδια στο δρόμο της. Η εύρεση χώρου για τις συναντήσεις της αποδεικνύεται αδύνατη. Κι όταν συμβαίνει αυτό, διακόπτεται το ρεύμα ή οι συμμετέχοντες δέχονται τραμπουκικές επιθέσεις ! Μιλάμε για «Δημοκρατία», δηλαδή, όχι αστεία. Οι ισχυρές πατριωτικές της κορώνες την καθιστούν ωστόσο ελκυστική στον κυβερνώντα ισλαμο-εθνικιστικό συνασπισμό, ο οποίος θα προτιμούσε να την έχει ως σύμμαχο, ειδικά από τότε που το κόμμα της κερδίζει δημοτικότητα. Δεν υπάρχει περίπτωση  να συμπράξει μαζί τους, απαντά η Σιδηρά Κυρία (Iron Lady), «ακόμα κι αν έβαζαν ένα όπλο στον κρόταφό  μου».