Του Δρος Αθανάσιου Σαραντόπουλου, PhD, MBA*
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ισχυρό εργαλείο που επιταχύνει τον ρυθμό του ψηφιακού μετασχηματισμού στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, τη βιομηχανία και το δημόσιο τομέα. Με την ικανότητά της, όπως και άλλες τεχνολογίες, να επεξεργάζεται μεγάλες ποσότητες δεδομένων και να υποστηρίζει κρίσιμες αποφάσεις, η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά τους χρήστες της να εξορθολογήσουν τις δραστηριότητές τους, να βελτιώσουν την παροχή υπηρεσιών και να προωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη.
Ένας από τους βασικούς τομείς όπου η τεχνητή νοημοσύνη έχει μεγάλο αντίκτυπο είναι η αυτοματοποίηση. Με την αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων εργασιών, η τεχνητή νοημοσύνη ελευθερώνει τους υπαλλήλους, ώστε να επικεντρωθούν, απερίσπαστοι, σε πιο πολύτιμες εργασίες, όπως η καινοτομία και η επίλυση προβλημάτων.
Επιπλέον, ο αυτοματισμός που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και τη μείωση του λειτουργικού κόστους.
Ένας άλλος τομέας εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης είναι η εξυπηρέτηση πελατών.
Τα chatbot, κομμάτια λογισμικού που έχουν σχεδιαστεί για να ανταποκρίνονται σε μηνύματα, μπορούν να ακολουθούν προκαθορισμένα δέντρα συνομιλίας, για να απαντούν σε ερωτήσεις πελατών που υποστηρίζονται από τεχνητή νοημοσύνη. Αυτοί οι εικονικοί βοηθοί, καθ’ όλο το 24ωρο, διευκολύνουν σημαντικά, παρά τις όποιες ατέλειές τους, τους χρήστες να αλληλοεπιδρούν εύκολα με εταιρείες και οργανισμούς, με αποτέλεσμα την καλύτερη κατανόηση των αναγκών τους από τα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και τη σωστή εκπλήρωση των αιτημάτων τους.
Πρόσφατα, επανάσταση έχει φέρει η εμφάνιση του ChatGPT, που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τη διεξαγωγή διαλόγων και απαντά σε ερωτήσεις, δίνοντας πληροφορίες με φυσικό, διαλεκτικό τρόπο.
Χαίρει καθολικής εκτιμήσεως από τους ειδικούς; Όχι απόλυτα, πλην όμως, μεγάλες εταιρείες θα «μπουν στο παιχνίδι» και, προβλέπεται ότι, σύντομα, λόγω του ανταγωνισμού και των ολοένα αυξανόμενων επενδύσεων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, θα έχουμε την εμφάνιση πιο αποτελεσματικών -όχι απαραιτήτως «τέλειων»- προϊόντων αυτού του τύπου στην αγορά.
Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, παρουσιάζοντας προβλέψεις, οι οποίες θα ήταν δύσκολο ή αδύνατο να αποκτηθούν με παραδοσιακά μέσα.
Για παράδειγμα, τα αναλυτικά στοιχεία που βασίζονται σε τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να βοηθήσουν τους φορείς να εντοπίσουν μοτίβα στα δεδομένα τους που μπορούν να τις οδηγήσουν με ακρίβεια, έγκαιρα, στη λήψη κρίσιμων στρατηγικών αποφάσεων.
Η τεχνητή νοημοσύνη διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό, βοηθώντας τους φορείς που την εφαρμόζουν να γίνουν πιο αποτελεσματικοί, ανταποκρινόμενοι πιστά στις λειτουργίες τους και την αποστολή τους.
Από την άλλη πλευρά, με την ευρεία χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η πιθανότητα μετατόπισης εργασιών είναι ορατή, καθώς οι μηχανές εκτελώντας αλγόριθμους, πλέον, γίνονται ικανές να εκτελούν εργασίες που είχαν κάνει προηγουμένως οι άνθρωποι.
Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τις ηθικές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, όπως η μεροληψία στη λήψη αποφάσεων -όταν χρησιμοποιούνται εσφαλμένα δεδομένα- και η έλλειψη λογοδοσίας για ενέργειες που αναλαμβάνονται από αυτόνομα συστήματα. Εδώ η τεχνητή νοημοσύνη με επεξηγήσεις έχει τον πρώτο λόγο.
Παραλείπουμε τις τεράστιες, σκοπίμως καταστροφικές, στρατιωτικές εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, διότι αυτές αποτελούν αυτοτελές, μακρύ αντικείμενο μελέτης.
Σίγουρα υπάρχουν ανησυχίες για τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στην κοινωνία, ειδικά στους ηλικιωμένους, όπου ελλοχεύει η πιθανότητα κοινωνικής τους απομόνωσης, ενώ ο κίνδυνος εκμετάλλευσης από αδίστακτους επιτήδειους είναι ορατός.
Όμως, στην πραγματικότητα, η τεχνητή νοημοσύνη δύναται να βελτιώσει τη ζωή και αυτών των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων.
Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, βοηθά τους ηλικιωμένους με εργασίες όπως, υπενθυμίσεις στη λήψη φαρμάκων, στις μετακινήσεις των και την κοινωνική αλληλεπίδραση, καθώς και στην παροχή βοήθειας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή, ακόμη, να παραμείνουν συνδεδεμένοι με τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τον κόσμο γύρω τους. Δυσκολεύονται, συχνά, οι ηλικιωμένοι να χρησιμοποιήσουν ή να κατανοήσουν επαρκώς τη νέα τεχνολογία, κάτι που, δυνητικά, μπορεί να περιορίσει την αποτελεσματικότητα των λύσεων που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη.
Εν κατακλείδι, με σωστό σχεδιασμό και κατάλληλη εκπαίδευση, μπορεί να αποτελέσει η τεχνητή νοημοσύνη ένα πολύτιμο εργαλείο για τη βελτίωση της καθημερινότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας των πολιτών, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι παρούσα και έχει μεταμορφώσει το εκπαιδευτικό οικοσύστημα και τον τρόπο διαχείρισης, αξιοποίησης και επαύξησης της γνώσης: του πραγματικού ανθρώπινου κεφαλαίου.
* Διδάκτωρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, University of Akron – Επίκουρος καθηγητής στο Business & Technology Department του Webster University
