του Δημήτρη Αλευρομάγειρου*
Το θέμα των παράλογων τουρκικών αξιώσεων δεν είναι νέο. Η Τουρκία δεν αποδέχθηκε ποτέ της απελευθέρωση της Ελλάδας με τον αγώνα των Ελλήνων του 1821 όπως και τη συνέχιση της απελευθέρωσης με του Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13.
Μετά δε τη Μικρασιατική καταστροφή αναζωπυρώθηκαν οι ελπίδες της και απλώς ευρίσκοντο εν υπνώσει ιδία λόγω του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου τον οποίον όμως προσπάθησαν, ιδία για τα νησιά του Αιγαίου να εκμεταλλευτούν.
Είναι γνωστή η επιτήδεια ουδετερότητά τους, όμως είναι ολιγότερο γνωστή στο ευρύτερο κοινό ότι πλησιάζοντας η λήξη του πολέμου ζήτησαν από την τότε Μεγάλη Βρετάνια όπως «προστατέψουν» τα νησιά από τους Γερμανούς στέλνοντας στρατό, πρόταση που αρχικώς είχε υιοθετηθεί από την Μεγάλη Βρετάνια αλλά ευτυχώς αποσοβήθηκε με έντονη παρέμβαση της Ελληνικής Κυβέρνησης του Καΐρου πρωτοστατούντος του Παναγιώτη Κανελλόπουλου αλλά και λόγω του παγκοσμίου τότε θετικού υπέρ της Ελλάδας κλίματος με την ηρωική πολεμική και εν συνεχεία μεγαλειώδη Εθνική Αντίσταση.
Ο μετά την ηρωική εποποιία της αντίστασης βροτολοιγός εμφύλιος αποσταθεροποίησε πλήρως την Ελλάδα και την ενέταξε οριστικά στο δυτικό στρατόπεδο ενώ ταυτόχρονα η Δύση κυνικά άρχισε να χαϊδεύει την επιτήδειο ουδέτερο Τουρκία και την ενέταξε ταυτόχρονα με την Ελλάδα στο ΝΑΤΟ
Η προσμονή των Ελλήνων ότι επιτέλους ήρθε η ώρα της απελευθέρωσης της Κύπρου όχι μόνον έπεσε στο κενό πρωτοστατούσης της «μεγάλης φίλης μας Βρετανίας» η οποία κατόρθωσε να εντάξει την Τουρκία στην υπόθεση με τα γνωστά αποτελέσματα της Ζυρίχης και του Λονδίνου για τις οποίες όπως προσφυώς ανεφέρθη από τον Σοφοκλή Βενιζέλο στην Βουλή των Ελλήνων «νικήσαν οι Έλληνες (εννοώντας τον αντιαποικιακό αγώνα 1955-59 των Κυπρίων) και κέρδισαν οι Τούρκοι»…
Η κυρία προσπάθεια των Τούρκων εστράφη πλέον στην Κύπρο χωρίς να έχουν εγκαταλείψει τις ορέξεις τους για το Αιγαίο και είναι γνωστή η τραγωδία του 1974 για τη οποία φέρουν βαρύτατη ευθύνη τόσο οι προ της χούντας Κυβερνήσεις που οδήγησαν τη χώρα στη χούντα και τελικά και η ίδια η χούντα η οποία κατά την άποψη μου επεβλήθη ακριβώς για να κάνει τη βρώμικη δουλειά της καταστροφής της Κύπρου,
Η πολιτική των μεταχουντικών κυβερνήσεων της Ελλάδας υπήρξε διστακτική και αυτό ενίσχυσε τη θρασύτητα των Τούρκων στις παράλογες και παράνομες σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο αλλά και με όσα η ίδια είχε υπογράψει ή απέφυγε να υπογράψει (Δίκαιο της Θάλασσας, Σύμβαση του Μοντέγκο Μπέι του 1982) αλλά και με την τελική πράξη του Ελσίνκι του 1975 περί απαραβίαστου των συνόρων…
Ας επικεντρωθούμε όμως στο θέμα της στρατικοποίησης των νήσων του Αιγαίου.
Βόρειο Αιγαίο, Λήμνος, Σαμοθράκη
Η Τουρκία αγωνιούσα για το καθεστώς των Στενών κυρίως αλλά και των νήσων Ίμβρου-Τένεδου προκάλεσε τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 που αντικατέστησε εν προκειμένω τη Συνθήκη της Λωζάνης και μετά την υπογραφή της στρατικοποίησε τα Στενά και τα δυο νησιά, Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι όταν ρωτήθηκε στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση ο τότε Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών Ρουστού Αράς, αν ισχύει και η στρατικοποίηση των Λήμνου-Σαμοθράκης επανέλαβε τη γραπτή δήλωσή του προς την Ελληνική Κυβέρνηση σύμφωνα με την οποία: «Οι διατάξεις που αφορούν τις νήσους Λήμνο και Σαμοθράκη οι οποίες ανήκουν στη γειτονική μας και φιλική χώρα Ελλάδα και είχαν αποστρατικοποιηθεί κατ’ εφαρμογή της Σύμβασης της Λωζάνης του 1923, επίσης καταργήθηκαν με τη νέα σύμβαση του Μοντρέ και αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα» [σ.σ. όντας σπουδαστής στην ΣΕΘΑ το 1986-87 σε διάλεξη της η κ. Δοντά, υπεύθυνη των αρχείων του Υπουργείου των Εξωτερικών, μας ενημέρωσε ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ως Πρωθυπουργός χρησιμοποίησε κατ’ επανάληψη αυτό το έγγραφο του Ρουστού Αράς για να καταγγείλει τις τουρκικές ασυνέπειες.]
Παρ όλα αυτά η Τουρκία πρόβαλε πάντοτε βέτο όταν σε ασκήσεις του ΝΑΤΟ χρησιμοποιείτο η Λήμνος με αποτέλεσμα η Ελλάδα να αποχωρεί από τις ασκήσεις…
Δωδεκάνησα
Το 1947 με τη Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων μεταξύ Ιταλίας και Συμμάχων τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα «κατά πλήρη κυριαρχία» Συνεπώς οι Τούρκοι κανένα λόγο και δικαίωμα διαμαρτυρίας δεν έχουν.
Παρόλα αυτά οι πιέσεις της Τουρκίας και η διστακτικότητα των εκάστοτε Ελληνικών Κυβερνήσεων έχει αποθρασύνει και εδώ τους Τούρκους οι οποίοι απαγορεύουν σε κυβερνητικά πρόσωπα και αξιωματούχους να επισκέπτονται, ακόμα και επισήμως την Τουρκία, και να απογειώνονται από τα αεροδρόμια των Δωδεκανήσων…
Είναι προφανές, ότι η τυχόν διάλυση ή απόσυρση της 4ης Στρατιάς σε τίποτα δεν θα μειώσει τη στρατιωτική ετοιμότητα και επιθετικότητα της Τουρκίας κατά των νησιών μας, ενώ τυχόν απόσυρση των δυνάμεων μας από τα νησιά εγκατάσταση των οποίων απαίτησε πολύ χρόνο, τα αφήνει ουσιαστικά ανυπεράσπιστα
Κεντρικό Αιγαίο, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος, Ικαρία
Για λόγους καλής γειτονίας η Συνθήκη της Λωζάνης προτρέπει και ανέλαβε την υποχρέωση η Ελλάδα με το άρθρο 13 να μην εγκαταστήσει ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα
Όμως –και αυτό είναι σημαντικό– το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ προβλέπει ρητά το δικαίωμα της αυτοάμυνας όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις κινδύνου επιθετικής εχθρικής ενέργειες.
Η Ελλάδα έστειλε εσπευσμένως στρατό στα νησιά το 1974 αμέσως με την εισβολή των Τούρκων στη Κύπρο και τον διατηρεί ακριβώς γιατί η Τουρκία καθημερινώς την απειλεί, Μάλιστα εκτός του ότι στον απέναντι κόλπο της Σμύρνης ναυλοχούν μονίμως πάνω από 180 αποβατικά σκάφη, η Τουρκία δεν κρύβει τις διαθέσεις της, τουναντίον τις επιβεβαιώνει όταν κάθε χρόνο τουλάχιστον διαγάγει αποβατικές ασκήσεις στον κόλπο του Ντογάμπεη απέναντι από τη Σάμο [πολλές φορές και παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, με σενάριο κατάληψης ελληνικών νησιών…].
Χάγη και 4η Τουρκική Στρατιά
Ατυχώς κάποιες φορές ακούσαμε από επίσημα ελληνικά χείλη είτε Υπουργών, είτε δημοσιογράφων είτε διεθνολόγων, ακόμα και από τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο το 2005 ότι καλόν είναι να πάμε στο Δικαστήριο της Χάγης για τη στρατικοποίηση των νησιών…
Εδώ να σημειώσουμε ότι το 2003 στα πρόθυρα της Χάγης μεταξύ άλλων και στην, κατά τη διάρκεια των διερευνητικών επαφών των δυο χωρών για το πιο πάνω θέμα, η προσπάθεια του Τούρκου διαπραγματευτή διπλωμάτη Ουγούρ Ζιγιάλ «να ρίξει στο τραπέζι και την ιδέα να περιοριστεί η τουρκική 4η Στρατιά του Αιγαίου με αντάλλαγμα τη μερική αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών»…
Αυτή η πολιτική της Τουρκίας εντάσσεται στη γνωστή στρατηγική της του «μαστίγιου και του καρότου» η οποία μαζί με τις κατά καιρούς προβοκατόρικες ενέργειες της έχει θετικά, υπέρ αυτής, αποτελέσματα.
Υπενθυμίζουμε τη γνωστή προβοκάτσια των γεγονότων της Κοφίνου (στη Κύπρο τον Νοέμβριο του 1967) η οποία οδήγησε στην επαίσχυντη απομάκρυνση από τη χούντα της Ελληνικής Μεραρχίας με οδυνηρά για τον Ελληνισμό της Κύπρου αποτελέσματα…
Σημειούται ότι κατ’ επανάληψη Ελληνικές Κυβερνήσεις, προφανώς πιεζόμενες και υποκύπτουσες σε κυνικές απειλές και με μηδενικές ή αόριστες υποσχέσεις έχουν προβεί σε ανάλογες ενέργειες (1976 συνάντηση Κ. Καραμανλή-Ετσεβίτ στη Γενευη,1991 πρόταση κυβέρνησης Κ. Μητσοτάκη για αποστρατικοποιημένη ζώνη στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκία-Βουλγαρίας και διάφορες κατ’ επανάληψη προτάσεις για αμοιβαία [;] μείωση των εξοπλισμών).Οι ενέργειες αυτές καταλήγουν πάντα στην απαίτηση της Άγκυρας για αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου με…. υποκρυπτόμενο και εμφανιζόμενο την κατάλληλη στιγμή, αντάλλαγμα «την, άνευ ουδεμίας στρατιωτικής σημασίας και αξίας, απόσυρση της 4ης Στρατιάς…
Από το 1980 τονίζουμε με έμφαση τον κίνδυνο της αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου σε πιθανή πρόταση της Αγκύρας, για ταυτόχρονη απόσυρση της 4ης Στρατιάς (πρόταση η οποία ήλθε και το έτος 2000 και δια στόματος του –αποθανόντος ήδη– πρώην αρχηγού του πολεμικού ναυτικού, αρχηγού των ναυτικών δυνάμεων εισβολής στη Κύπρο το ’74 και τότε [2000] στρατιωτικού συμβούλου του Ετσεβίτ, ναυάρχου Γκιουβέν Ερκαγιά…)
Η 4η Τουρκική Στρατιά έχει μόνο πολιτικό λόγο ύπαρξης. Συγκροτήθηκε το 1976 στα δυτικά παράλια της Μ. Ασίας ώστε όταν θα έλθει η στιγμή και σε εντολή ή «διευκόλυνση» του διεθνούς παράγοντα και προκειμένου να φανεί η Τουρκία φιλειρηνική, να γίνει πρόταση για την απόσυρσή της με ταυτόχρονη αποστρατικοποίηση των νησιών μας…
Επαναλαμβάνουμε ότι η Ελλάδα υστέρα από τη βάρβαρη και εγκληματική εισβολή των Τούρκων το ’74 και κάνοντας χρήση αναφαίρετου δικαιώματος της (άρθρο 51 καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ) εξόπλισε αμυντικά τα νησιά του Αιγαίου. Η Τουρκία –ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να της επιτεθούμε– συγκρότησε την 4η Στρατιά, με τον ισχυρισμό ότι κινδυνεύει από τις δυνάμεις των νησιών μας… Ενώ ο πραγματικός λόγος είναι αυτός που περιγράφουμε παραπάνω.
Η ίδια η Τουρκία, στην πράξη, έχει επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό μας όταν στις διάφορες κρίσεις αλλά και στις κατ’ έτος διεξαγόμενες αποβατικές ασκήσεις στον κόλπο του Ντογάμπεη (εναντίον τινός οι αποβατικές ασκήσεις) χρησιμοποιεί ως κύριο κορμό των αποβατικών της δυνάμεων τμήματα εκτός Μονάδων της 4ης Στρατιάς τα οποία και επιβιβάζονται στα μονίμως ναυλοχώντας στα Μικρασιατικά Παράλια 180 και πλέον αποβατικά της πλοία (τα οποία δεν ανήκουν στην 4η Στρατιά στην οποία επίσης δεν ανήκει και η Ταξιαρχία Πεζοναυτών που εδρεύει στη Φώκαια…).
Είναι προφανές, ότι η τυχόν διάλυση ή απόσυρση της 4ης Στρατιάς σε τίποτα δεν θα μειώσει τη στρατιωτική ετοιμότητα και επιθετικότητα της Τουρκίας κατά των νησιών μας, ενώ τυχόν απόσυρση των δυνάμεων μας από τα νησιά εγκατάσταση των οποίων απαίτησε πολύ χρόνο, τα αφήνει ουσιαστικά ανυπεράσπιστα, δεδομένου ότι σε περίπτωση κρίσης ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την αξιόπιστη αμυντική επανεγκατάσταση είναι πολλαπλασίως μεγαλύτερος από τον ελάχιστον χρόνο επιβίβασης των τουρκικών στρατευμάτων στα αποβατικά τους για άμεση επίθεση κατά των νησιών μας…
Κλείνοντας θα θέλαμε να δηλώσουμε ότι πιστεύουμε ότι τα πολύ αυτά απλά πράγματα τα γνωρίζουν πολύ καλά και οι κυβερνώντες –και ιδιαίτερα τα υπ. Εξωτερικών και Άμυνας– άλλα και ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος και δεν θα επιχειρηθεί ποτέ τέτοια αυτοκαταστροφική ενέργεια όμοια της όποιας μόνον η χούντα του ’67 πραγματοποίησε με οδυνηρά για την Κύπρο και τον Ελληνισμό αποτελέσματα…
Η πραγματικά φιλειρηνική Ελλάδα πρέπει να απαιτήσει όπως η τούρκικη ελίτ, αν είναι ειλικρινής (λυπούμεθα άλλα εμείς δεν έχουμε πεισθεί) να καταστρέψει τον αποβατικό της στόλο, να σταματήσει τις κατ’ έτος προκλητικές ασκήσεις εναντίον των νησιών μας και να αποσύρει τα στρατεύματα εισβολής και κατοχής από την Κύπρο. Τότε και μόνον τότε μπορούμε να συζητήσουμε για αμοιβαία μείωση εξοπλισμών και αργότερα ύστερα από απολυτή εμπέδωση –στη πράξη– της εμπιστοσύνης ,να συζητήσουμε τα παραπέρα…
Αθήνα, 5η Ιουνίου 2022
* Ο Δημήτρης Αλευρομάγειρος είναι Αντιστράτηγος ε.α., Επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής Στρατού.
