Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected], www.kalkis.eu
Ο γράφων έχει κατεπανάληψη ασχοληθεί από τις στήλες των Ανιχνεύσεων με την φίμωση του τουρκικού Τύπου και τις διώξεις των δημοσιογράφων από το ανελεύθερο καθεστώς του Ερντογάν. Το παρακάτω ρεπορτάζ δεν αποτελεί συνεπώς έκπληξη. Η μικρή έκπληξη προέρχεται από την Πολωνία, δηλαδή μιας κοινοτικής χώρας, που είναι ανεπίτρεπτο για το κοινοτικό κεκτημένο να μην εφαρμόζει τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά πρότυπα της ανεξαρτησίας του Τύπου. Εξ ου και να κινδυνεύει σήμερα η Πολωνία από απομόνωση, όπως έγραψε η εφημερίδα Le Monde στις 13-8-2021 με τίτλο : «Η Πολωνία κινδυνεύει με απομόνωση» (La Pologne en danger d’isolement). Και τούτο διότι το πολωνικό καθεστώς απομακρύνεται συνεχώς, όπως και η ανελεύθερη Τουρκία, από τις δημοκρατικές πρακτικές και τον σεβασμό του κράτους δικαίου. Με επικεφαλής το εθνικιστικό δεξιό κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS), έκανε ένα νέο ανησυχητικό βήμα, την Τετάρτη 11 Αυγούστου 2021, με την υιοθέτηση από την Πολωνική Βουλή, υπό συνθήκες αμφισβητούμενης νομιμότητας, ενός
οπτικοακουστικού νόμου που ορίζει ότι τα μέσα ενημέρωσης της χώρας δεν μπορούν να ανήκουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 49% από μη ευρωπαϊκές οντότητες.
Και στη γειτονική Τουρκία ;
«Ένα σχέδιο νόμου, για την αλλοδαπή χρηματοδότηση των επιχειρήσεων του Τύπου και για τη μετάδοση ψευδών ειδήσεων, ανησυχεί τους δημοσιογράφους», συνόψισε στις 14-8-2021 στο ρεπορτάζ της η ανταποκρίτρια στην Κωνσταντινούπολή Marie Jégo της εφημερίδας Le Monde, με τίτλο : «Στην Τουρκία ο Ερντογάν οξύνει την πίεσή του στα
ΜΜΕ» (En Turquie, Recep Tayyip Erdogan accentue sa pression sur les medias). Δηλαδή η θηλιά σφίγγει γύρω από τα τουρκικά ΜΜΕ. Το Ανώτερο Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης της Τουρκίας (RTUK) καταδίκασε πολλά τηλεοπτικά κανάλια σε 
χρηματικές ποινές, την Τετάρτη (11 Αυγούστου 2021) για
παραβίαση ηθικών κανόνων. Μεταξύ αυτών, στο κανάλι Fox TV επιβλήθηκαν κυρώσεις επειδή ένας από τους δημοσιογράφους του χαρακτήρισε ως «εφιάλτη» τις βίαιες πυρκαγιές που κατέστρεψαν πρόσφατα 35 
επαρχίες της χώρας, προκαλώντας τον θάνατο 8 ανθρώπων και την καταστροφή 170.000 εκταρίων γης. Πευκοδάση και
σπάρτα. Υποτιθέμενος φύλακας της οπτικοακουστικής μετάδοσης, το RTUK είχε προηγουμένως διατάξει τα κανάλια (!) να μην «σπείρουν το χάος και τον πανικό στον πληθυσμό» σε αυτήν την περίοδο των πρωτοφανών φυσικών καταστροφών – δηλαδή τις πυρκαγιές στο Νότο, τις πλημμύρες στο Βορρά. «Η δουλειά είναι όλο και πιο δύσκολη. Δείτε τι συνέβη με τις πυρκαγιές, οι δημοσιογράφοι έπρεπε να πατήσουν πάνω σε κελύφη αυγών για να κάνουν ρεπορτάζ για τα γεγονότα», δήλωσε η Nadire Mater, ιδρύτρια του διαδικτυακού ιστότοπου ειδήσεων Bianet.org. «Με το να στιγματιζόμαστε, τελικά χάνουμε την ενέργειά μας», διαμαρτύρεται αυτή η διάσημη δημοσιογράφος, η οποία κινδυνεύει να φάει χρόνια φυλάκισης επειδή επέδειξε την αλληλεγγύη της, στο παρελθόν, στην φιλο-κουρδική εφημερίδα Özgür Gündem, που σήμερα είναι κλειστή, από τότε που χαρακτηρίστηκε ότι κάνει «Τρομοκρατική προπαγάνδα».
«Η χώρα μας χάνει τη δημοκρατία της»
Το Bianet, ο ιστότοπος που αυτή η θαρραλέα γυναίκα δημιούργησε, καθώς και το 
διαδικτυακό τηλεοπτικό κανάλι Medyascope, που
ιδρύθηκε από τον δημοσιογράφο Rüsen Cakir, είναι δύο ανεξάρτητες και κριτικές φωνές, οι οποίες βρίσκονται συνεχώς στο στόχαστρο των τουρκικών καταπιεστικών αρχών. Επειδή 
λαμβάνουν επιδοτήσεις από το εξωτερικό, μεταξύ άλλων και από την αμερικανική οργάνωση Chrest Foundation, κάτι που δεν έχουν αποκρύψει ποτέ. Αυτά τα εναλλακτικά ΜΜΕ υποβλήθηκαν, στα τέλη Ιουλίου 2021, σε πραγματικό λιντσάρισμα από πολλές φιλοκυβερνητικές εφημερίδες και ιστοτόπους, που έσπευσαν να τα περιγράψουν ως πληρωμένους πράκτορες του εχθρού. Λίγο αργότερα, ο Ερντογάν δήλωνε αποφασισμένος να καταπολεμήσει «τον τρόμο του ψέματος». «Δεν θα επιτρέψουμε τις δραστηριότητες μιας πέμπτης φάλαγγας με οποιαδήποτε μορφή της», δήλωσε ο Fahrettin Altun, διευθυντής του επικοινωνίας. Κατά συνέπεια, ένας νόμος που στοχεύει στη ρύθμιση της χρηματοδότησης των ΜΜΕ από το εξωτερικό καθώς και στη διάδοση «ψευδών πληροφοριών» βρίσκεται υπό προετοιμασία, προς μεγάλη απελπισία των επαγγελματικών ενώσεων, που ανησυχούν για την περεταίρω φίμωσή τους. «Η κοινωνία χάνει το δικαίωμά της στην ενημέρωση και η χώρα μας χάνει τη δημοκρατία της», σημείωσε η Τουρκική Ένωση Δημοσιογράφων στις 23 Ιουλίου 2021. Είκοσι τρεις οργανώσεις υπεράσπισης του Τύπου συνασπίστηκαν για να καταδικάσουν το νομοσχέδιο, ο κύριος σκοπός του οποίου είναι, λένε, να αποδυναμώσει τα ελάχιστα ανεξάρτητα ΜΜΕ που αγωνίζονται να παραμείνουν στη ζωή.
Δημοσιογράφοι ξυλοκοπήθηκαν και συνελήφθησαν
Η Nadire Mater είναι σίγουρη ότι αυτός ο νόμος θα ψηφιστεί. «Η κυβέρνηση θέλει απολύτως να ευθυγραμμίσει τα ΜΜΕ που δεν συμμερίζονται την άποψή της. Είναι ένα θέμα επιβίωσης. Όσο περισσότερο μειώνεται η δημοτικότητά τους τόσο περισσότερο οι ηγέτες των κυβερνόντων σφίγγουν τη βίδα της φίμωσης. Φοβούνται». Καθώς πλησιάζει μια κρίσιμη προεκλογική προθεσμία – πρέπει να διεξαχθούν οι βουλευτικές και οι προεδρικές εκλογές την ίδια ημέρα τον Ιούνιο του 2023 – η ισλαμο -συντηρητική κυβέρνηση, που πέφτει στις δημοσκοπήσεις, προσπαθεί να ενισχύσει τον έλεγχό της στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης.
Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ σπάνια ανησυχούν, ακόμη και όταν διαδίδουν ψευδείς 
πληροφορίες. Έτσι π.χ., η εφημερίδα Sabah, δηλαδή ο
εκπρόσωπος Τύπου της προεδρίας, δεν χτυπήθηκε στα δάχτυλα επειδή δημοσίευσε, στο φύλλο της στις 2 Αυγούστου 2021, μια ανύπαρκτη συνέντευξη με τον Armin Laschet, επικεφαλής του γερμανικού συντηρητικού κόμματος για τις ομοσπονδιακές εκλογές της 26 Σεπτεμβρίου 2021. Σύμφωνα με τον τίτλο της, ο πρόεδρος της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) έλεγε ότι «έχει μια απεριόριστη αγάπη για την Τουρκία». Αλλά η συνέντευξη δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ (!), σύμφωνα με την Καγκελαρία της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, δηλαδή το ομόσπονδο Κράτος του Laschet. Αν είναι έτσι, πώς θα πατάξει
τις ψευδείς ειδήσεις ο επικείμενος νόμος του Ερντογάν ; ‘Η τα ψέματα επιτρέπονται για τον φιλοκυβερνητικό Τύπο ; Αντίθετα, οι κριτικοί δημοσιογράφοι τους γίνεται η ζωή δύσκολη. Συχνά συλλαμβάνονται, τρώνε ξύλο, προσάγονται στη δικαιοσύνη και ενίοτε φυλακίζονται. Τα ελάχιστα αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ ζουν με τον φόβο των μηνύσεων, των σκόπιμων φορο-ελέγχων ή του κλεισίματος. Καμία δημόσια ή ιδιωτική τράπεζα, καμία εταιρεία δεν θα τους δώσει την παραμικρή διαφήμιση, για τον φόβο των Ιουδαίων. Από τότε που έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, 160 μέσα ενημέρωσης έκλεισαν και οι δικαστικές διώξεις δημοσιογράφων, ενίοτε ακόμα και για ένα tweet, προχωρούν με γοργούς ρυθμούς.
Διαγραμμένες φωτογραφίες
Τους τελευταίους μήνες, οι φωτογράφοι του Τύπου έχουν κακοποιηθεί ιδιαίτερα. Ο Ashkan Shabani π.χ., ανεξάρτητος φωτογράφος και βιντεο-παραγωγός, κάλυπτε τις
πυρκαγιές στην περιοχή Manavgat (επαρχία της Αττάλειας) στα τέλη Ιουλίου 2021, όταν συνελήφθη από τους χωροφύλακες που διέγραψαν όλες τις εικόνες που είχε μόλις τραβήξει. Οι φωτογραφικές μηχανές του, η κάμερα του, το κινητό του τηλέφωνο ελέγχθηκαν επισταμένως. Επιπλέον έχουν γίνει πρόστυχα σχόλια για την ιδιωτική του ζωή, για την υποτιθέμενη ομοφυλοφιλία του. «Με έβαλαν στο όχημά τους και με άφησαν παραπέρα, στη 
μέση της φλεγόμενης φύσης. Ήμουν τυχερός που ξέμπλεξα
ζωντανός », διηγήθηκε ο νεαρός, ακόμη σοκαρισμένος. Ο Bülent Kilic (στην αριστερή φωτο), φωτογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (Agence France-Presse), πίστεψε πρόσφατα ότι έφτασε η τελευταία του στιγμή να πεθάνει, όταν ένας Τούρκος αστυνομικός τον έριξε στο έδαφος και κάθισε πάνω του, εμποδίζοντάς τον να αναπνεύσει. Οι φωτογραφικές του μηχανές πετάχτηκαν στο έδαφος, με την απαγόρευση να τις ανακτήσει. Με χειροπέδες, ο φωτογράφος μεταφέρθηκε στη συνέχεια σε ένα κοντινό σταθμευμένο όχημα της αστυνομίας, όπου κρατήθηκε για πολλές ώρες πριν αφεθεί ελεύθερος. Ήταν στις 26 Ιουνίου 2021 στην Κωνσταντινούπολη, ημέρα της Πορείας Υπερηφάνειας, όταν απαγορεύτηκε από το 2014, μετά από άδεια που είχε πάρει για χρόνια. «Αυτό το είδος επιθετικότητας συμβαίνει πάντα κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων που οργανώνει η αντιπολίτευση. Η κυβέρνηση δεν θέλει να καλύπτονται δημοσιογραφικά αυτού του είδους οι εκδηλώσεις », συνοψίζει ο Bülent Kilic. Δηλαδή ό,τι κάνουν και οι κυβερνόντες στην Πολωνία και της Ουγγαρίας, με πρόσχημα να προστατέψουν τους ανηλίκους.
Και «καλά» για την διαχρονικά ανελεύθερη Τουρκία. Την γνωρίζουμε.
Η Πολωνία και η Ουγγαρία, που αποδέχθηκαν το κοινοτικό κεκτημένο πριν μπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως πότε θα τους ανεχόμαστε να μας κοροϊδεύουν για το Κράτος Δικαίου και θα συνεχίσουν να αρμέγουν τους κοινοτικούς πόρους ;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα κόπτεται ορθώς μόνο για την μη καταπάτηση των ατομικών δικαιωμάτων στη Λευκορωσία και τη Ρωσία, αλλά θα κλείνει τα μάτια της για τις παρόμοιες περιπτώσεις της Πολωνίας και της Πολωνίας ; Είναι ντροπή.
