Η ΠΓΔΜ προτείνει αλλαγή ονόματος για να μπει στο ΝΑΤΟ

Ο κ. Ντιμιτρόφ επεσήμανε ότι θα συναντήσει Έλληνες υπουργούς την Τετάρτη, προκειμένου να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών, αφότου η Αθήνα άσκησε βέτο ενάντια την αίτηση προσχώρησης της βαλκανικής χώρας το 2008.

«Θα ζητήσω από την Ελλάδα να ξανασκεφτεί τι είδους γείτονα θέλει -θέλει μια σταθερή, φιλική χώρα που προσφέρει ελπίδα για δημοκρατία και δικαιοσύνη;» ανέφερε σε συνέντευξη. «Αν είμαστε καλός γείτονας, τότε ελπίζουμε πως οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα θα συνειδητοποιήσουν πως αυτή είναι ιστορική ευκαιρία».

Η ΠΓΔΜ, η οποία αποκαλεί τον εαυτό της «Δημοκρατία της Μακεδονίας», εξοργίζει τους Έλληνες που πιστεύουν πως το όνομα υπαινίσσεται εδαφικές αξιώσεις στο βόρειο ελληνικό διαμέρισμα με τη ίδια ονομασία. Ο Νίκολα Γκρούεφσκι, πρώην πρωθυπουργός, συγκρούστηκε περαιτέρω με την Ελλάδα δίνοντας σε αεροδρόμια και αυτοκινητοδρόμους το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του αρχαίου Έλληνα πολεμιστή, τον οποίο το κόμμα του προσπάθησε να απεικονίσει ως δικό τους εθνικό ήρωα.

Μια αλλαγή ονόματος έχει αναφερθεί και στο παρελθόν και προηγούμενες προτάσεις περιλαμβάνουν το «Άνω Δημοκρατία της Μακεδονίας». Η χώρα εξασφάλισε δικαίωμα εισόδου στα Ηνωμένα Έθνη ως ΠΓΔΜ, αλλά ενδείξεις ρωσικής ανάμειξης στα Βαλκάνια έχουν τονώσει την αποφασιστικότητα της Δύσης να επιλύσει την αντιπαράθεση και να παρατείνει τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Το Μαυροβούνιο προσχώρησε στη συμμαχία στις 5 Ιουνίου, μήνες έπειτα από μια απόπειρα πραξικοπήματος που υποτίθεται πως στηρίχθηκε από τη Μόσχα, η οποία έχει αρνηθεί τις κατηγορίες.

Αναλυτές στη Δύση έχουν υποστηρίξει ότι η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ θα βοηθούσε και την νέα κυβέρνηση της ΠΓΔΜ να γεφυρώσει ένα πολιτικό χάσμα στο οποίο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να μεσολαβήσουν εδώ και σχεδόν δύο χρόνια. «Η νέα κυβέρνηση χρειάζεται ενίσχυση και τίποτα δεν θα ήταν καλύτερο σημάδι επιτυχίας από μια σημαντική πρόοδο στη διαμάχη για το όνομα», τόνισε ο Florian Bieber, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Γκράτς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χαιρετίσει την κυβέρνηση στα Σκόπια ως πιο συνεργάσιμο εταίρο σε σχέση με τον σθεναρά εθνικιστικό προκάτοχό της και αξιωματούχοι έχουν καλωσορίσει με επιφυλακτικότητα τα σχόλια του κ. Ντιμιτρόφ. «Υπάρχει πλέον έδαφος για περισσότερη αισιοδοξία (στο θέμα του ονόματος) και ελπίζουμε σε πρόοδο όταν οι υπουργοί Εξωτερικών συναντηθούν στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα», υπογράμμισε Έλληνας αξιωματούχος.

Ωστόσο απέκλεισε τον καθορισμό ενός χρονοδιαγράμματος για την επίτευξη ενός συμβιβασμού: «Πρόκειται για ένα ζήτημα που υπάρχει στο τραπέζι για πάνω από δύο δεκαετίες και θα ήταν απερίσκεπτο να κάνουμε οποιαδήποτε πρόβλεψη».

Ο κ. Ντιμιτρόφ ανέφερε ότι οποιοδήποτε νέο όνομα θα πρέπει να γίνει αποδεκτό μέσω δημοψηφίσματος και η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει τη συναίνεση των άλλων πολιτικών κομμάτων, πριν θέσει το ζήτημα σε ψηφοφορία. Πρόσθεσε ότι μια συμφωνία, η οποία οι αναλυτές πιστεύουν ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσα σε έναν χρόνο, θα βοηθούσε να παραγκωνιστούν εκκλήσεις για επανασχεδιασμό του πολιτικού χάρτη της περιοχής, κάτι που θα ρίσκαρε την αναβίωση εκρηκτικών πολιτικών και εθνικών συγκρούσεων.

«Τα Βαλκάνια δεν είναι και πολύ ευτυχισμένο μέρος. Σε πολλά μέρη, ο κόσμος αισθάνεται πως υπάρχει ελπίδα να αλλάξει η κατάσταση των μεταπολεμικών διευθετήσεων που έγιναν μετά τον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο», τόνισε. «Με το να αποδεχθεί την ΠΓΔΜ, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να λειτουργήσει καθησυχαστικά στην περιοχή».

Από την άλλη, αξιωματούχοι από τον ΣΥΡΙΖΑ μίλησαν ανοικτά για συμφωνία σε ένα σύνθετο όνομα που θα επέλεγε η ΠΓΔΜ. Αλλά στην κυβέρνηση, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να κινηθεί προσεκτικά. Ο κυβερνητικός εταίρος του, οι ΑΝΕΛ, είναι σκληροί εθνικιστές.

«Είναι δύσκολο να είσαι αισιόδοξος (για μια λύση) όταν σκεφτείς ότι η εθνικιστική ρητορική είναι που καθορίζει τους ΑΝΕΛ σύμφωνα με τους ψηφοφόρους τους», εξηγεί ο Θάνος Βερέμης, επίτιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Υπάρχει επίσης μια σιωπηρά εθνικιστική πτέρυγα στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ, που θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν».