Η ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠΙΣΜΟΥ.- ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ

του Παντελή Σαββίδη

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα ενδιαφέροντα στις αμερικανικές εκλογές τα οποία δεν καταλάβαμε καλά.

Το πρώτο είναι το ρευστό ιδεολογικοπολιτικό ρεύμα που διαμορφώθηκε και ονομάστηκε τραμπισμός. Δεν το δημιούργησε ο Τράμπ. Ο Τράμπ το εξέφρασε.

Το ρεύμα υπήρχε πριν τον Τράμπ και θα υπάρξει και αν χάσει (φαίνεται να κερδίζει).

Και αν εκλείψει ο Τράμπ, ο τραμπισμός είναι εκεί. Όχι, μόνο, εκεί αλλά σε όλο τον κόσμο.

Μέσα στην αλαζονεία τους ως οργανικών διανοουμένων (σιτίζονται και προβάλλονται από το σύστημα) οι διανοούμενοι της δύσης και, κυρίως, των ΗΠΑ δεν ενέσκηψαν επάνω στο ρεύμα αυτό για να το αναλύσουν, να δουν τις αιτίες που το δημιούργησαν και να προτείνουν πολιτικές και κοινωνικές λύσεις.

Αρκούνται και αυτοί και το σύστημα στο ότι ήλεγχαν, δεν ελέγχουν, πια, την ενημέρωση και μέσω του ελέγχου αυτού την χειραγώγηση του κόσμου. Ό,τι και να του πουν για την κατάστασή του αν ο άλλος πεινάει, δεν μπορούν να τον πείσουν ότι διακατέχεται απο ψευδαισθήσεις.

Σε μικροκοινωνικό επίπεδο όποιος απέκλινε από την κυρίαρχη αντίληψη εθεωρείτο παρωχημένος, κιτς, διανοητικά ανάπηρος, καθυστερημένος. Όλοι οι μικρομεσαίου διανοητικού διαμετρήματος συμπλεγματικοί βρήκαν καταφύγιο στην κυρίαρχη αντίληψη, αρκεί να υποτάσσονταν στην ιεραρχία της. Δόξα, τιμή χρήμα, αρκεί να δήλωναν υποταγή.

Αυτό το ρεύμα ξεφεύγει από τα κυρίαρχα κλασικά πολιτικά στερεότυπα. Δεν είναι ο κομματικός προλετάριος της παραδοσιακής αριστεράς, ούτε ο δήθεν διανοούμενος της αναθεωρητικής αριστεράς. Το βασικό υποκείμενο αυτού του ρεύματος αγωνιά για την ύπαρξη και την καθημερινότητά του. Έχει άλλα χαρακτηριστικά, σύμφυτα με την εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Δεν έχει δουλειά, ή έστω, σταθερή δουλειά, μπορεί αύριο να μην έχει κατοικία, αναγκάζεται να συσσωρευθεί στις μεγάλες πόλεις για να τραφεί από τα σκουπίδια, αναπολεί τα παλαιότερα μεγαλεία αν ανήκε στη μεσαία τάξη, νοιώθει το κράτος να τον έχει εγκαταλείψει, δυστυχώς, με την απουσία κρατικής πολιτικής απέναντι στα μεταναστευτικά ρεύματα γίνεται αντιμετανάστης διότι εκεί εντοπίζει την αιτία της δυστυχίας του, περιφρονείται, εμπαίζεται, νοιώθει ότι το κράτος προτάσσει τα δευτερεύοντα έναντι των βασικών για την επιβίωσή του. Νοιώθει, ακόμη, πως το κράτος δεν του παρέχει καμιά ασφάλεια και αν χρειαστεί εκχωρεί και κυριαρχία, ή ηπιότερα, κυριαρχικά δικαιώματα σε χώρες όπως η Ελλάδα

Το ρεύμα αυτό ήταν απολύτως προβλέψιμο με την ιστορική αλλαγή που προκαλεί η ψηφιακή τεχνολογία και, κυρίως, η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Τα κυρίαρχα κόμματα, όπως οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ ή η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και ο Συριζα στην Ελλάδα, η κυρίαρχη ευρωπαϊκή πολιτική νομενκλατούρα περιφρονούν και αδιαφορούν για το ρεύμα αυτό. Θα νοιώσουν την δυναμική του σε επόμενες εκλογές.

Εκεί που χρειάζεται απάντηση είναι το ερώτημα γιατί συμπλέουν με την πολιτική έκφραση του ρεύματος αυτού (τον Τράμπ) οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι;

Διότι για να γίνεις δισεκατομμυριούχος πρέπει να έχεις και ευφυία και διαίσθηση. Οι δισεκατομμυριούχοι υποστηρικτές του Τράμπ  γνωρίζουν καλά τις ανακατατάξεις που προκαλούν οι επιχειρήσεις τους και διαισθάνονται πως η διαχείριση των κοινωνικών προβλημάτων δεν μπορεί να γίνει από το αλαζονικό Παλιό Καθεστώς. Αν αφήσουν την διαχείρηση στους παλιούς υπαλλήλους τους, θα έχουν πρόβλημα με κοινωνικές εξεγέρσεις και οι ίδιοι.

Θα δώσει κοινωνικές λύσεις ο Τράμπ; Όχι. Είναι και υποκριτής και αλαζόνας. Ως εξουσιομανής, όμως, και με την επιχειρηματική αντίληψη των πραγμάτων θα προσεγγίσει τομείς που θα ανακουφίσουν τα στρώματα που τον ανέδειξαν στην προεδρία.

Άλλωστε, αυτά που θα κάνει είναι σύμφυτα της νοοτροπίας του. Της διαμόρφωσής του. Του είναι του. Δεν συμπαθεί τους φτωχούς μετανάστες και δεν θα έχει τρόπο να υψώσει τείχη ή να τους διώξει από την  χώρα του. Δεν έχει πρόβλημα να χαρακτηρίσει με χυδαιότητα τις γυναίκες, οπότε τα περί φύλων και φυλών δεν του προκαλούν ευαισθησίες. Και άλλα παρόμοια.

Ο Τράμπ θα έρθει γρήγορα σε αντίθεση με τα κοινωνικά στρώματα που τον ανέδειξαν στην προεδρία διότι πέραν της επιφάνειας δεν έχει τίποτε κοινό μαζί τους. Ήθελε να διεμβολίσει ένα σύστημα που τον απέρριπτε και το κατάφερε με τους μικρομεσαίους και περιθωριοποιημένους που, επίσης, το σύστημα απέρριψε.  Από εκεί και πέρα δεν έχουν τίποτε κοινό. Το ρεύμα θα υπάρξει ο Τράμπ θα έχει ημερομηνία λήξης.

Όσο για τους Δημοκρατικούς, αν δεν βρούν μια νέα κοινωνική και οικονομική πολιτική η απόστασή τους από την αμερικανική κοινωνία θα διευρύνεται.

Η τάση που σήμερα αμφισβήτησε τους Δημοκρατικούς είναι παγκόσμια. Και οι επισημάνσεις που γίνονται για τον Τράμπ, τον τραμπισμό και τους Δημοκρατικούς ισχύουν και για την Ελλάδα. Σε μια εκδοχή τραμπισμού θα μπορούσε να εξελιχθεί ο τσιπρισμός αν δεν ερχόταν σε αντίθεση με το κύριο ρεύμα που τον ανέδειξε στην εξουσία και ήθελε την δραχμή και την έξοδο από την ευρωζώνη. Και, βεβαίως, στη συνέχεια αν δεν είχε τόσο θολή εικόνα για τα σύνορα (θαλάσσια και μη) ή την σημασία των συμβόλων, όπως το Μακεδονικό. (Πρέπει να είναι πολύ αδιάβαστα τα στελέχη των ελληνικών κομμάτων).

Η Ευρώπη ανησυχεί απο την διαφαινόμενη επικράτηση Τράμπ διότι θα χάσει την χειμερία νάρκη της. Είχε συνηθίσει στο γερμανικό τρίπτυχο: φθηνή ενέργεια από την Ρωσία, κάλυψη από το ΝΑΤΟ με αμερικανικά, κυρίως, έξοδα ή έξοδα χωρών όπως η Ελλάδα και η Τουρκία και ενιαίος οικονομικός χώρος για να πουλά τα προϊόντα της.

Αυτά θα τελειώσουν με τον Τράμπ αλλά και θα τελείωναν και με την Χάρις. Η Αμερική βλέπει διαφορετικά, πλέον, τον κόσμο και ιεραρχεί διαφορετικά τις προτεραιότητές της.

Η Ευρώπη κατέχει για τις ΗΠΑ δευτερεύουσα, πλέον θέση. Τουριστική και οικονομική. Η Ευρώπη δεν το συνειδητοποίησε. Η εκλογή Τράμπ θα της παράσχει αυτό που παλαιότερα λέγαμε «βίαιο εκσυγχρονισμό». Ή, καλύτερα, βίαιη προσαρμογή στην νέα εποχή. Τέρμα η ενασχόλησή της με το φύλο των Αγγέλων. Αν θέλει η Ευρώπη να διαδραματίσει παγκόσμιο ρόλο και να λαμβάνεται υπόψη θα πρέπει να αποκτήσει γεωπολιτική υπόσταση. Δεν μπορεί να εξαντλείται στην επαρχιακή πολιτική του Βερολίνου να τους βάλουμε όλους στην Ένωση για να πουλάμε τα εμπορεύματά μας.

Από αυτής της απόψεως, η εκλογή Τράμπ θα βοηθήσει την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει ποια είναι και τι θέλει. Και επειδή ο Αμερικανός είναι λίγο αψύς και ο Τράμπ εκτός από αψύς και αγροίκος, θα τεθεί στους Ευρωπαίους το ερώτημα: εντάξει με το ΝΑΤΟ αν εκπληρώσετε τις οικονομικές υποχρεώσεις σας αλλά να το επεκτείνουμε και στον Ειρηνικό. Θα έρθετε αν σας καλέσουμε σε μια αντιπαράθεση με την Κίνα;

Τέλος, στα καθ ημάς, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας από την σημερινή εκλογή. Το δικό μας πρόβλημα δεν είναι οι ΗΠΑ αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις, το ελληνικό πολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό σύστημα. Το πρόβλημα είναι εσωτερικό. Και δεν φαίνεται να αλλάζει.

Στην Ελλάδα τραμπισμός ως κοινωνικό ρεύμα υπάρχει αλλά, μόνο, στο διαδίκτυο. Σε κοινωνικό επίπεδο συσπειρώνεται γύρω από την κυρίαρχη αντίληψη έναντι πινακίου φακής.

Η Ελλάδα ζει, ακόμη, καταστάσεις οθωμανικές. Και η οικονομική της τάξη έχει την νοοτροπία των κοτζαμπάσηδων και η πολιτική της τάξη έχει την αίσθηση ότι λειτουργεί σε χαλιφάτο (δεν γνωρίζω άλλη χώρα όπου ο πρωθυπουργός να έχει τόσες αρμοδιότητες), δικαιοσύνη δεν υπάρχει (υπάγεται στον πρωθυπουργό) Μέσα Ενημέρωσης είναι ανύπαρκτα (σιτίζονται όλα από τον κρατικό κορβανά) και η κοινωνία είναι παθητική. Η πλειοψηφία της είναι τραμπικής απόκλισης αλλά δεν το εκδηλώνει διότι φοβάται ή αναβάλλει την εκδήλωση επειδή πήρε το συσσίτιό της.

Ο τραμπισμός είναι ένα ρεύμα το οποίο θα υπάρξει για πολλά χρόνια μετά τον Τράμπ. Είναι το αποτέλεσμα του ψηφιακού εκσυγχρονισμού Αν είχαμε σοβαρά κράτη θα τον είχαν προβλέψει και θα είχαν μετριάσει τα αποτελέσματά του.

Πάντως, από εμφυλίους ας μην ανησυχούμε. Ούτε οι ΗΠΑ ούτε καμιά δυτική χώρα θα περάσει εμφύλιο. Ο εμφύλιος προϋποθέτει  ότι ένα πολιτικοιδεολογικό ρεύμα που θα θελήσει να κατακτήσει βίαια την εξουσία.

Στην προκειμένη περίπτωση μαζί με το ρεύμα συμπλέει και η νέα άρχουσα τάξη. Ευφυώς ποιούσα. Θα περιμέναμε κάτι ανάλογο και στην Ελλάδα. Αλλά εδώ είναι τόσο βουλημική για πλούτο και εξουσία που θολώνει η σκέψη της.