Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου [email protected] www.kalkis.eu
Αυτό μεταδίδει από το απόγευμα το ειδησεογραφικό κανάλι France24 στον ιστότοπο και τις ειδήσεις του.
«Ο Ιταλός πρωθυπουργός Giuseppe Conte επιβεβαίωσε τις δημοσιονομικές του προβλέψεις για το 2019 και την ευρωπαϊκή δέσμευση της χώρας του, παρά τις έντονες διαφωνίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία θεωρεί τον προϋπολογισμό της εκτός ορίων. Ο κυβερνών λαϊκιστικός συνασπισμός της Ιταλίας έστειλε μήνυμα αποφασιστικότητας στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα (22 Οκτωβρίου 2018), δηλώνοντας σε επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι δεν θα αλλάξει τον προϋπολογισμό του παρά τις επικρίσεις που δέχθηκε. Στην επιστολή που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του Ταμείου, ο Ιταλός Υπουργός Οικονομίας Giovanni Tria αναγνώρισε ότι ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης για το 2019 δεν ευθυγραμμίζεται με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Παρ ‘όλα αυτά, συνέχισε, η κυβέρνηση έπρεπε να λάβει [δύσκολες αλλά απαραίτητες αποφάσεις] για να προσπαθήσει να αναζωογονήσει την οικονομική ανάπτυξη».
Στοχεύοντας σε ένα έλλειμμα προϋπολογισμού 2,4% του ιταλικού ΑΕΠ, παρά το ήδη βαρύ δημόσιο χρέος της 131,8% του ΑΕΠ ή 2,42 τρισεκατομμύρια ευρώ, η ιταλική κυβέρνηση συνασπισμού προκαλεί καθαρά (στη λογική του wow !, όπως ζήσαμε κι εμείς το 2015) την Ευρωπαϊκή Ένωση, που χαρακτηρίζεται ως ο κοινός 
εχθρός από τα δύο λαϊκίστικα κόμματα τα οποία βρίσκονται ψηλά στις δημοσκοπήσεις, καθότι είναι ακόμη στην αρχή της θητείας τους και υπόσχονται να μοιράσουν λεφτά στους Ιταλούς.
Αναμενόμενος από δεκάδες ενθουσιώδεις οπαδούς μπροστά στο παλάτι Chigi, έδρα της ιταλικής κυβέρνησης, ο Luigi Di Maio, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αρχηγός του κινήματος των πέντε αστέρων (M5S), βγήκε στο μπαλκόνι, κάνοντας το σήμα V της νίκης. Μετά από ένα μακρύ Υπουργικό Συμβούλιο , ο νέος ηγέτης κέρδισε τη μάχη του για να αυξηθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού και να φθάσει στο 2,4% του ΑΕΠ, παρά τις ανησυχίες των χρηματοπιστωτικών αγορών και τις συστάσεις των Βρυξελλών. Σε συμφωνία με αυτές, η προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση είχε προγραμματίσει να περιορίσει το έλλειμμα στο 0,8% του εθνικού προϊόντος για το 2019.
«Το Bras de fer συνεχίζεται»
«Αυτή είναι μια πολύ σαφής επίθεση εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναλύει ο Ιταλός πολιτικός επιστήμονας Roberto Castaldi. Μόνο πριν από λίγες εβδομάδες, ο κυβερνητικός συνασπισμός υποσχέθηκε ότι τα μέτρα που 
υποσχέθηκε στην προεκλογική εκστρατεία θα εισαχθούν σταδιακά. Αναγγέλλοντας δημοσιονομικό έλλειμμα 2,4% για το 2019 αλλά και για τα επόμενα δύο χρόνια, υπάρχει η βούληση του λαϊκιστικού συνασπισμού να προκαλέσει ένταση με τις Βρυξέλλες, ενόψει των επόμενων ευρωεκλογών». Μέχρι το τέλος, ο υπουργός Οικονομικών, Giovanni Tria, προσπάθησε να περιορίσει την αύξηση των δαπανών, απειλώντας να παραιτηθεί. Πρότεινε το έλλειμμα να φθάσει το 1,6% του ΑΕΠ, στη χειρότερη δε περίπτωση έως το 2% για το 2019. Αλλά το κόμμα των 5 αστέρων, υποστηριζόμενο και από την ακροδεξιά 
Λέγκα του Matteo Salvini, αποφάσισαν να προχωρήσουν στην σκληρή γραμμή. «Μετά το μπρά ντε φερ για τους μετανάστες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού [συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος των ιταλικών λιμανιών στα πλοία των ΜΚΟ που οργανώνουν τη διάσωση προσφύγων στη Μεσόγειο] ή μετά την υποστήριξη που παρείχε η Λέγκα στην Ουγγαρία του Viktor Orbán, βρισκόμαστε μάρτυρες σε ένα κρεσέντο», λέει ο Massimiliano Panarari, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Luiss στη Ρώμη.
«Δεν κάναμε έναν προϋπολογισμό βασισμένο σε αυτό που σκέφτεται ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Moscovici», δήλωσε ο Πρωθυπουργός, Giuseppe Conte, μετά την ανακοίνωση ενός προϋπολογισμού ύψους 27 δισ. ευρώ με πρόσθετες δαπάνες. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, αύξηση των κοινωνικών δαπανών, μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και φορολογικές περικοπές. «Καταφέραμε να εγκρίνουμε τον προϋπολογισμό του λαού, ο οποίος εξαλείφει τη φτώχεια χάρη στο εγγυημένο εισόδημα για το οποίο βάζουμε στην άκρη 10 δις ευρώ», δήλωσε ο Luigi Di Maio.
Βραχυπρόθεσμη προσέγγιση
Το μέτρο δεν θα είναι καθολικό, όπως κάποτε υποστήριζε το M5S, αλλά το εγγυημένο εισόδημα θα ανέρχεται στο ύψος των 780 ευρώ το μήνα για 6,5 εκατομμύρια φτωχούς. Οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν επίσης για την αναθεώρηση του συνταξιοδοτικού συστήματος και τη δυνατότητα συνταξιοδότησης στα 62 έτη με 38 χρόνια εισφορές. Η Λέγκα υπερηφανεύεται ότι πέτυχε μια φορολογική περικοπή με την εισαγωγή της αρχής του ενιαίου φορολογικού συντελεστή (flat tax). Από το επόμενο έτος, οι μικρές επιχειρήσεις (δηλαδή πάνω από ένα 1.000.000 αυτοαπασχολούμενοι και τεχνίτες) θα πληρώσουν μόνο 15% φόρο εισοδήματος. Παράλληλα, η κυβέρνηση ενέκρινε αμνήστευση για τους φορολογούμενους που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον φόρο για ποσά κάτω των 100.000 ευρώ και ένα επενδυτικό σχέδιο υποδομών ύψους 15 δισ. ευρώ επιπλέον.
«Είναι σαφές ότι οι πολιτικές λιτότητας ήταν υπερβολικές και ότι δημιούργησαν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα», δήλωσε ο ακαδημαϊκός Massimiliano Panarari. Αλλά πίσω από την ανακοίνωση αυτού του ιταλικού προϋπολογισμού, υπάρχει μια βραχυπρόθεσμη προσέγγιση των πραγμάτων και η πολιτική βούληση, χαρακτηριστική των λαϊκιστικών κομμάτων, να σπάσουν την αρχή των ορίων που θα πρέπει να τηρούνται, είτε πρόκειται για την Ευρώπη είτε για τις αγορές. Η ιδέα τους είναι να αφεθεί να εννοηθεί ότι αυτά τα όρια είναι κατασκευάσματα του πολιτικού αντιπάλου».
Συνθήκες ρήξης ;
Στις Βρυξέλλες, η απάντηση δεν άργησε να ακουστεί. Το ιταλικό προσχέδιο προϋπολογισμού δεν εγκρίθηκε, όταν στάλθηκε και ζητήθηκε από την ιταλική κυβέρνηση να επιφέρει αλλαγές. «Κάνοντας παροχές όταν έχετε ένα πολύ υψηλό χρέος, αυτό καταλήγει να στρέφεται εναντίον όσων το κάνουν», προειδοποίησε αμέσως Pierre Moscovici, ο οποίος μίλησε για έναν προϋπολογισμό «εκτός των ορίων», χαρακτηρίζοντας το ιταλικό χρέος «εκρηκτικό» και αντέκρουσε τα επιχειρήματα του Di Maio ότι η Ιταλία δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να ακολουθεί το δρόμο της Γαλλίας του Μακρόν «ο οποίος προβλέπει έλλειμμα 2,8%». «Το χρέος της Γαλλίας δεν είναι 132%», απάντησε, πριν επιδιώξει να ηρεμήσει τα πράγματα: «Δεν έχουμε καμία όρεξη για μια κρίση μεταξύ της Επιτροπής και της Ιταλίας».
«Ακόμα κι αν η ΕΕ εμπόδιζε τον προϋπολογισμό μας, εμείς θα προχωρήσουμε», προειδοποίησε ο υπουργός Εσωτερικών Matteo Salvini, του οποίου το κόμμα πιστώνεται τώρα με το 33% της πρόθεσης ψήφου, μπροστά από το M5S με 30%. Για τον Roberto Castaldi, «είναι τα 5 αστέρια που ώθησαν προς το μεγαλύτερο έλλειμμα, επειδή υποφέρουν από τον ακτιβισμό του Salvini και επιδιώκουν να ανακτήσουν την πρωτοκαθεδρία». Ο Ιταλός πολιτικός επιστήμονας σημειώνει επίσης ότι «η κυβέρνηση σήμερα τα σπάζει σε όλα τα σημαντικά ζητήματα με την ΕΕ, ειδικά στους κανόνες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, στην εξωτερική πολιτική με την υποστήριξη του Donald Trump και ακόμη περισσότερο με την υποστήριξη του Βλαντιμίρ Πούτιν, και βεβαίως στο ζήτημα της μετανάστευσης. Η Ρώμη ζητεί τη μεταρρύθμιση του συστήματος υποδοχής, αλλά συγχρόνως καταψηφίζει το σχέδιο αναθεώρησης της Συνθήκης του Δουβλίνου για τους πρόσφυγες»!
Μένει να δούμε αν αυτή η φυγή προς τα εμπρός της Ιταλίας θα τελειώσει το βράδυ των ευρωεκλογών ή αν η πολιτική της κυβέρνησης Conte θα σηματοδοτήσει μια διαρκή απόκλιση αυτής της ιδρυτικής χώρας από την ευρωπαϊκή ενοποίηση, διερωτάται στις 28-09-2018 ο δημοσιογράφος της Libération Eric Jozsef, ανταποκριτής της στη Ρώμη. «Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα Italexit» (κι ας υποστήριζαν το αντίθετο, όταν βρίσκονταν στην αντιπολίτευση σαν τους δικούς μας μασκαράδες ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ), διαβεβαίωσε σήμερα ο Guiseppe Conte. Θέλοντας να καθησυχάσει τους ανησυχούντες δημοσιογράφους του ξένου τύπου, εξηγώντας ότι η Ρώμη δεν έχει την πρόθεση να αυξήσει περαιτέρω το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά την περίοδο 2020-2021. Διαβεβαίωσε δε ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού ύψους 2,4% ήταν «ένα ανώτατο όριο», το οποίο δεν θα το υπερβεί η Ιταλία.
