Η Εθνική Ανεξαρτησία ως η κοινή Κοσμοθεωρία όλων των Εθνών και η Ελληνική Επανάσταση του 1821

Πανηγυρικός για τις 25 Μαρτίου 1821  
«Ελευθερία ή θάνατος» είναι η φράση όλων ανεξαιρέτως των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα. Την φράση «Ελευθερία ή θάνατος», εξάλλου, την ακούμε με τις ίδιες ή παρόμοιες λέξεις επί χιλιετίες.

Θα αρχίσω και θα τελειώσω με τον Ρήγα Φεραίο.
«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Αποτυπώνει παραστατικά την αξίωση εθνικής ανεξαρτησίας κάθε υπόδουλου έθνους.

Έσχατη λοιπόν λογική η ελευθερία πέραν και υπεράνω υποκειμενισμών και αξιολογικών κρίσεων.  Το «Ελευθερία ή θάνατος» ενσαρκώνει και υποδηλώνει την αξίωση των μελών μιας εθνικής οντότητας να είναι πολιτικά κυρίαρχη.

Η ελευθερία είναι έσχατη λογική το ίδιο και ο θάνατος. Η επίδειξη αυτοθυσίας προσδιορίζει και την υπέρτατη θέση της ελευθερίας στην ανθρώπινη ζωή αλλά και το ίδιο το γεγονός της ύπαρξης μιας πολιτισμικά συνεκτικής κοινωνικής οντότητας. Βασικά, μια σημαντική θέση στην ανάλυση της διεθνούς πολιτικής είναι ότι η διαπίστωση ότι μια κοινωνική οντότητα είναι εθνικά επαρκώς συνεκτική και γι’ αυτό βιώσιμη είναι το κατά πόσο τα μέλη της αξιώνοντας την ελευθερία τους ή υπερασπιζόμενοι την εθνική τους ανεξαρτησία επιδεικνύουν αυτοθυσία.

Η Εθνική Ανεξαρτησία είναι η συλλογική ελευθερία της κοινωνίας: Τουτέστιν, η δυνατότητα αυτεξούσιας αυτό-θέσπισης σύμφωνα με τις ιστορικά διαμορφωμένες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις μιας οποιασδήποτε κοινωνικής οντότητας που που αξιώνει να είναι εθνικά ανεξάρτητη. Βασικά και κατ’ ουσίαν η εθνική ανεξαρτησία είναι μια θεμελιώδης κοσμοθεωρητική παραδοχή κάθε κοινωνίας και ενσαρκώνει την αξίωση μιας κοινωνικής οντότητας να απαλλαγεί από εξωγενείς παρεμβάσεις, δεσποτισμούς και κατεξουσιασμούς. Όμως, είναι συνάμα και αξίωση για Δημοκρατία σύμφωνα με την ανθρωπολογική ιδιοσυστασία κάθε κοινωνικής οντότητας. Βασικά, τονίζουμε, η Ελευθερία κλασικά νοούμενη, όπως για παράδειγμα ήταν “φυτεμένη και ριζωμένη” στο ιστορικό μυαλό του Ρήγα Βελεστινλή και των Ελλήνων Επαναστατών του 1821, δεν είναι μεταφυσική έννοια, άπιαστη, άυλη και υποθετική.

Η Ελευθερία ως όρος, έννοια και έσχατη-υπέρτατη λογική έχει τρεις αλληλένδετες χειροπιαστές όψεις οι οποίες είναι και προϋποθέσεις κάθε κοινωνικής οντότητας για να μπορεί να επιδίδεται στο άθλημα του Κοινωνικού και Πολιτικού γεγονότος σύμφωνα με τις οικείο πολιτισμό και τις οικείες πολιτικές παραδόσεις:

• Την Εθνική Ανεξαρτησία,
• την Δημοκρατία και
• την κορύφωση του πολιτειακού βίου με την κατάκτηση της Πολιτικής Ελευθερίας, όταν δηλαδή υπάρχουν οι προϋποθέσεις οι πολίτες να είναι οι εντολείς, η κοινωνία ο κάτοχος της Πολιτείας και η εξουσία εντολοδόχος και ανακλητή.

Ως προς τον δημοκρατικό προσανατολισμό θα μπορούσε να γίνει μια διάκριση μεταξύ ανθρωποκεντρικών πολιτικών πολιτισμών -ενσάρκωσή τους είναι ο εθνικός πολιτισμός και οι εθνικές πολιτικές παραδόσεις της Ελληνικότητας και στον βαθμό και στην έκταση κάθε άλλο έθνος τα υιοθετεί- και δεσποτικών πολιτικών παραδόσεων. Επειδή δεν είναι του παρόντος λέμε μόνο ότι ανεξάρτητα αυτής της διάκρισης μείζον είναι μια έκαστη κοινωνία να μπορεί να συγκροτεί ελεύθερη το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός σύμφωνα με τις οικείες ανθρωπολογικές παραδόσεις όπως ορίζονται από τον πολιτισμό της.

Με “φιλοσοφικούς” όρους, Ελευθερία είναι η απερίσπαστη απόλαυση της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας, ατομικής και συλλογικής. Η ετερότητα-ιδιοσυστασία του ατόμου ή της κοινωνικής οντότητας σημαίνει διακριτή ταυτότητα, μοναδική, ανόμοια και ανεπανάληπτη. Είναι διαφορετική ως προ καθετί που δεν είναι ο εαυτός της. Απέραντη η πνευματική, ψυχική και αισθητή ιδιοσυστασία κάθε ατόμου και απείρως απέραντη η συλλογική συλλογική ιδιοσυστασία μιας κοινωνικής οντότητας. Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε η συλλογική αξίωση μιας εθνικής οντότητας για εθνική ανεξαρτησία και η επίδειξη αυτοθυσίας για την κατάκτησή της ή την διασφάλισή της είναι η ασφαλέστερη ερμηνεία για την ύπαρξη ενός έθνους. Αυτό γιατί τα μέλη του όντας διάσπαρτα και υπόδουλα με την εθνική επανάσταση αξιώνουν ως ενιαία κοινωνική οντότητα να αυτοθεσπίζονται αυτεξούσια υπό καθεστώς ισοτιμίας με τις άλλες πολιτικά κυρίαρχες-ανεξάρτητες κοινωνίες.  Από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα είχαμε δεκάδες εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες κατά των αυτοκρατορικών και αποικιακών δυνάμεων. Η πρώτη των Νέων Χρόνων ήταν η Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Συντομογραφικά θα δούμε τώρα την πολιτικοστοχαστική και διεθνοπολιτική συγκυρία αυτών των αγώνων ελευθερίας αφετηρία των οποίων, βασικά, ήταν η Επανάσταση των Ελλήνων το 1821.

Διαδοχικά, με αφετηρία τον 15ο και 16ο αιώνα η αντί-θεοκρατία κατά του Ρωμαιοκαθολικού δεσποτισμού εξελίχθηκε σε αντι-μεταφυσικό κίνημα, το οποίο, τελικά, επηρέασε την πολιτική αλλά και τους πνευματικούς προσανατολισμούς με τον εξής απλό αλλά καθοριστικό τρόπο:

Πρώτον, οδήγησε σε μια αντί-πνευματική + υλιστική και συνάμα ιδεολογική νοηματοδότηση της ζωής στην δημόσια σφαίρα των νεοσύστατων κρατών της Δυτικής Ευρώπης. Νοηματοδότηση μάλιστα η οποία από την αντί-θεοκρατία και την υλιστική δημόσια σφαίρα οδηγήθηκε σε αντί-πνευματικές παραδοχές εκδίωξης του “ταραχοποιού πνεύματος” (Π. Κονδύλης) από το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός. Όπως έχει αναλυθεί αλλού εκτενώς,  βοηθούσης και της έλευσης της μαζικής παραγωγής, μαζικής κατανάλωσης και αστικοποίησης που απαιτούσαν λειτουργική προσαρμογή του ατόμου τουτέστιν ανθρωπολογική συρρίκνωσή του, έθρεψε τις μεταμοντέρνες συνεπείς μηδενιστικές παραδοχές (ή όπως εύστοχα μεταφράστηκε στα Ελληνικά τον εθνομηδενισμό κύριος εκπρόσωπος του οποίου, κατά βάση, είναι ο Μαρκήσιος de Sade).  Παρενθετικά αναφέρεται -και έχει αναλυθεί αλλού εκτενέστερα – βοηθούσης και της εισβολής ιδεολογικών δογμάτων, ιδεολογημάτων και μηδενιστικών θεωρημάτων το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει μεγάλη σύγχυση για το ως συνδέονται ή συναρτώνται όροι όπως Θεοκρατία, αγνωστικισμός, αθεϊσμός, θρήσκος, άθρησκος, υλιστής, μηδενιστής, συνεπής μηδενιστής / εθνομηδενιστής και πολλές ενδιάμεσες αποχρώσεις.

Δεύτερον, στην Ευρώπη πρωτίστως,  κυριάρχησε μια νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος όχι μόνο διακρατικά όπως εγγενώς ισχύει σε κάθε κρατοκεντρικό σύστημα αλλά και ενδοκρατικά όσον αφορά την κοινωνικοπολιτική συγκρότηση. Το γεγονός αυτό, εκτιμάται, συνιστά αντιστροφή του πολιτικού πολιτισμού. Στην καλύτερη περίπτωση είχαμε και έχουμε ολιγαρχικά/φεουδαρχικά καθεστώτα μεταμφιεσμένα με τον όρο έμμεση αντιπροσώπευση που καταχρηστικά ονομάζεται “έμμεση δημοκρατία”. Στην χειρότερη περίπτωση έχουμε αναίρεση κάθε έννοιας πολιτικού πολιτισμού εάν κυριαρχήσουν παντελώς ανεξέλεγκτοι διεθνικοί δρώντες όπως κερδοσκόποι και τοκογλύφοι.

Χωρίς να επεκταθούμε στα κριτήρια και παράγοντες που αναφέρθηκαν μόλις, υπογραμμίζεται ότι μέχρι και τις μέρες μας στις δυτικές κοινωνίες –της Ελλάδας μη εξαιρουμένης– οι κοινωνίες εξελίσσονται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις μιας εκάστης. Απέναντί τους βρίσκεται ένας ετερόκλητος όχλος λίγο-πολύ μπερδεμένων διανοουμένων οι οποίοι είναι βαθιά επηρεασμένοι από τα αντί-πνευματικά μεταμοντέρνα  ιδεολογικά δόγματα, θεωρήματα και ιδεολογήματα που αποσκοπούν στην εκμηδένιση μέσα στην δημόσια σφαίρα όχι μόνο της μεταφυσικής πίστης αλλά, και του πνεύματος, εν γένει. 

Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε το ρεύμα αυτό εύστοχα στην Ελλάδα ονομάζεται εθνομηδενισμός. Είναι βασικά η τάση η οποία στην μεταμοντέρνα και ιδιαίτερα την Μεταψυχροπολεμική εποχή ενώνει τα αντί-πνευματικά και υλιστικά για τα λιγότερο ισχυρά κράτη. Ιδιαίτερα για τα λιγότερο ισχυρά κράτη που γίνονται στόχος “soft-power” σημαίνει χειμάρρους θανατηφόρων δηλητηρίων επειδή αποδυναμώνεται η κοινωνική συνοχή και οι αντιστάσεις στις ηγεμονικές αξιώσεις και στα μεταμοντέρνα πλήγματα.

[βλ. inter alia ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ http://wp.me/p3OqMa-1ij – http://wp.me/p3OlPy-1pn , Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΡΟΚΑΝΙΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙ-ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ. Συμπεριλαμβάνει απόσπασμα από το «Κοσμοθεωρία των Εθνών» http://wp.me/p3OqMa-1ie , ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων ­– http://wp.me/p3OlPy-1bH – http://wp.me/p3OqMa-13c , και ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝ http://wp.me/p3OqMa-138 , ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΡΟΚΑΝΙΖΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΗΓΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΚΔΟΧΗ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΜΟΡΡΩΝ http://wp.me/p3OlPy-1kS , ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν. http://wp.me/p3OqMa-1n1 , ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν. http://wp.me/p3OlPy-1bQ  –  http://wp.me/p3OqMa-15l , ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ VERSUS ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ / ΙΣΧΥΡΕΣ… http://wp.me/p3OlPy-10O  ]

Στο σημείο αυτό, λοιπόν, για να κατανοήσουμε την θέση της ελευθερίας ως κοσμοθεωρητικού αιτήματος, ως δηλαδή ενός εκ της φύσεώς του πνευματικού αιτήματος, απαιτείται να αντιπαραβάλουμε την κλασική-Aριστοτελική νοηματοδότηση της πολιτικής με την νεοτερική όπως εξελίχθηκε εντός του ισχυρότερου ρεύματός της του μοντερνισμού και στην συνέχεια του μεταμοντερνισμού.

Κλασικά-αριστοτελικά και ανθρωποκεντρικά νοούμενα, το Κοινωνικό γεγονός και το Πολιτικό γεγονός σημαίνουν περίπου τα εξής: Υπό συνθήκες Εθνικής Ανεξαρτησίας ως της Υψηλοτάτης, Υπέρτατης και Εσχάτης κοσμοθεωρίας, Πολιτικό γεγονός είναι το άθλημα του συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου μιας ελεύθερης κοινωνικής οντότητας για τον προσδιορισμό του συλλογικού τρόπου ζωής. Ένα συλλογικό τρόπο ζωής που θα είναι συμβατός με την ανθρωποκεντρικά θεμελιωμένη ιδιοσυστασία της.

Στην κλασική εποχή, οι πολίτες, ασκώντας την καθολική αρμοδιότητα του εντολέα συγκροτούνταν Πολιτειακά ως Δήμος, όριζαν τους νόμους και ήλεγχαν άμεσα και καθημερινά την εφαρμογή τους από την ανακλητή πολιτική εξουσία. Κοινωνία και εξουσία ταυτίζονταν: Η ατομική και κοινωνική ελευθερία κορυφώνονταν σε πολιτική ελευθερία. Δηλαδή, πολιτική ελευθερία με την έννοια του αυτοκαθορισμού του ατόμου και πέραν του ατομικού του βίου και στο πεδίο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, την πολιτειακή διασφάλιση του ρόλου των πολιτικοποιημένων πολιτών ως άμεσων εντολέων και τον προσδιορισμό της ελευθερίας με όρους όχι αυτονομίας της εξουσίας αλλά αυτονομίας των πολιτών-εντολέων που εμπλέκονταν άμεσα και καθημερινά στα πολιτικά δρώμενα.

Έτσι, σύμφωνα με την κλασική-Αριστοτελική αντίληψη, ανθρώπινη ετερότητα, δημοκρατία και πολιτική ελευθερία είναι νοήματα οργανικά συναρτημένα σ’ ένα πνευματικό και συνάμα αισθητό Όλο, την Πολιτεία.
Το κλασικό σύστημα θεωρείται παραδειγματικό γιατί κατόρθωσε να ενσωματώσει τα πνευματικά κριτήρια και παράγοντες στον πολιτικό βίο και συνάμα να καθιερώσει το Ιδεώδες της Ανεξαρτησίας, όπως λεγόταν στην κλασική εποχή η Εθνική Ανεξαρτησία, ως θέσφατο και Υπέρτατη δια-πολιτειακή παραδοχή.

Το κλασικό σύστημα καταστράφηκε, υπενθυμίζω, όταν η Αθήνα δεν σεβάστηκε την Ανεξαρτησία των άλλων Πόλεων και είχαμε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Χωρίς να επεκταθώ στο Βυζάντιο λέω μόνο ότι, αντί σταυροφοριών, εάν οι Δυτικοί έριχναν μια μόνο ματιά θα κατανοούσαν πως ήταν οργανωμένη η Βυζαντινή Οικουμένη. Θα βοηθούσε τους Δυτικούς της ύστερης Μεσαιωνικής φάσης να καταλάβουν ότι για να έχεις πολιτική και μάλιστα κοσμοσυστημικά και δημοκρατικά συγκροτημένη, δεν χρειάζεται η «νιτσεϊκή θανάτωση του Θεού», ούτε βεβαίως χρειάζεται να εισέλθει το κράτος και η κοινωνία σε αδιέξοδες προσπάθειες να εκμηδενιστεί το πνεύμα μέσα στην δημόσια πολιτική. Ούτε ασφαλώς η μεταφυσική πίστη των ανθρώπων είναι συνώνυμη της Θεοκρατίας. Αυτές είναι θλιβερές υπερ-απλουστεύσεις οφειλόμενες, στα πνευματικά τραύματα που προκάλεσε η Ρωμαιοκαθολική Θεοκρατία. [βλ. Εσχατολογικό ιδεολογικό δηλητήριο και πολιτική θεολογία versus Αριστοτελική πολιτική σκέψη https://wp.me/p3OlPy-1Ku]

Βασική λοιπόν θέση μας είναι ότι τα έθνη του κόσμου τον 19ο και 20ο αιώνα με αφετηρία την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και εν μέσω της γιγαντομαχίας των διεθνιστικοϋλιστικών ιδεολογιών που δημιουργούσαν διεθνοπολιτικές συμπληγάδες, με το να διεξάγουν εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες αξίωσαν εθνική ανεξαρτησία για μπορέσουν να αυτό-θεσπιστούν αυτεξούσια εντός ενός δικού τους εθνικά ανεξάρτητου κράτους. Αφήνοντας κατά μέρος τους ενδεχομένως καλοπροαίρετους αλλά ολοφάνερα μπερδεμένους υλιστές φιλόσοφους των Νέων Χρόνων που φιλοδόξησαν «να θανατώσουν τον θεό» τονίζω τις εξής διεθνοπολιτικές συνέπειες της νοηματοδότησης της πολιτικής με όρους ισχύος:

• Την βίαιη και με ρατσιστικούς όρους ανθρωπολογική ολοκλήρωση στην Ευρώπη από τον 17 μέχρι τον 19 αιώνα για να δημιουργηθεί “συνεκτικό κράτος”,
• Στην Βόρειο Αμερική εκτελέστηκαν εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες μεγάλης κλίμακας που βασικά εκμηδένισαν τα αυτόχθονα έθνη.
• Το αποικιοκρατικό και αυτοκρατορικό φαινόμενο προκάλεσε μια μακραίωνη γιγαντιαία διατάραξη του πλανητικού πολιτικού γίγνεσθαι στο οποίο οφείλονται πολλά από τα μεγάλα διεθνή προβλήματα του 21ου αιώνα.
• Με απλά ελληνικά η αποικιοκρατία βασικά σήμαινε σχεδόν πέντε αιώνες κατεξουσιασμό και την καταδυνάστευση του πλανήτη.
• Οι αποικιοκρατικές δυνάμεις εκτέλεσαν
  • το μεγαλύτερο πλιάτσικο πλουτοπαραγωγικών πόρων όλων των εποχών,
  • καταδυνάστευσαν έθνη με μακραίωνα εθνικά κτίσματα πολιτικού πολιτισμού, ανέστειλαν ή αντέστρεψαν την φυσιολογική πορεία των εθνικών πολιτικών πολιτισμών και
  • γέννησαν απίστευτα διεθνοσοβινιστικά δόγματα εκπολιτισμού που επανέφεραν την ανθρωπότητα στην εποχή της βαρβαρότητας.
  • Όλα τα πιο πάνω σημαίνουν τυραννία, μεγάλα νεκροταφεία απλών ανθρώπων της πλανητικής καθημερινής πραγματικότητας και μια γιγαντιαία πολιτικοκοινωνική αποσταθεροποίηση που καλά κρατάει μέχρι τις μέρες μας.
  • Αυτή η καταστροφή συντελέστηκε σε μια ιστορική εποχή που τα έθνη του πλανήτη θα μπορούσαν να κάνουν περαιτέρω βήματα πολιτικού πολιτισμού.

Μονολεκτικά, σε αυτά οδήγησε η πτώση της Βασιλεύουσας Πόλης πρώτα το 1204 και μετά τελεσίδικα το 1453 με αποτέλεσμα να αντιστραφεί μια μακραίωνη πορεία του πολιτικού πολιτισμού. Παρενθετικά υπενθυμίζεται ότι το τέλος του Μεσαίωνα ήταν μια κομβική ιστορική στιγμή μιας διαδρομής δύο χιλιετιών: Την κλασική εποχή διαδέχθηκε ο πολιτικός και πολιτισμικός εμβολισμός της Ανατολής από τον Αλέξανδρο, ακολούθησαν η Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή και η Βυζαντινή Οικουμένη. Διόλου τυχαία, βλέπουμε και οι τρεις αυτές περιπτώσεις, περισσότερο όμως η Βυζαντινή Οικουμένη, κατέτειναν προς ένα κοσμοσυστημικό πλουραλισμό και μια αποδοχή της κοινωνικής ετερότητας των εθνών. Δύσκολη, μακραίωνη, αλλά σταθερή πορεία.

Μπορούμε να πούμε ότι, όπως το παράδειγμα της Βυζαντινής Οικουμένης δείχνει, τα έθνη θα μπορούσαν να συνυπάρξουν υπό πιο ήρεμες συνθήκες, ιδιαίτερα αν η μετάβαση του ευρωπαϊκού μεσαίωνα έπαιρνε άλλη μορφή. Δική μας εκτίμηση είναι ότι θα αποτελέσει μια πολιτική, πνευματική και διεθνή επανάσταση εάν γίνει πιο κατανοητή η διάκριση μεταξύ του Κοσμοσυστήματος της Βυζαντινής Οικουμένης και των ύστερων ανθρωπολογικά εξομοιωτικών και πολιτικά εξισωτικών διεθνιστικών ιδεολογικών δογμάτων. Ιστορικά μιλώντας εκεί που οι κοινωνικές οντότητες του πλανήτη συναλλάσσονταν αναμιγνύονταν, συγκροτούνταν και προχωρούσαν εν μέσω δυσκολιών και συγκρούσεων από τη μια εποχή στην άλλη, η αποικιοκρατία και οι αυτοκρατορίες των Νέων Χρόνων τάραξαν τις σεισμικές πλάκες του πλανήτη και υποδούλωσαν έθνη τρισχιλιετούς διαμόρφωσης.

Οι αγώνες ανεξαρτησίας των δύο τελευταίων αιώνων που είχαν ως αφετηρία την Ελληνική Επανάσταση του 1821, όμως, έδειξαν ότι ερήμην καθεστώτων, αυτοκρατοριών, υπερεθνικών δομών και ιδεολογικών αντιλήψεων οι κοινωνικές οντότητες ποτέ δεν έπαυσαν να διαμορφώνονται εθνικά. Καταμαρτυρείται από το γεγονός ότι κάποια στιγμή η εγγενής εθνική τους κοσμοθεωρία για εθνική ανεξαρτησία εκρήγνυται αξιώνοντας συλλογική ελευθερία.

Πολύ πέραν των πεζών και συμβατικών συζητήσεων, ορίζουμε την Εθνική Ανεξαρτησία ως την κοινή εθνική κοσμοθεωρία όλων των Εθνών. Απορρέει από το διαχρονικό κοινωνιοκεντρικό κτίσιμο του πνευματικού κόσμου μιας κοινωνικής οντότητας που συγκροτεί την ανθρωπολογική ιδιοσυστασία της. Η εθνική κοσμοθεωρία ως αξίωση εθνικής ανεξαρτησίας δεν καταστέλλεται, δεν κατεξουσιάζεται και υποβόσκει πάντα στα θεμέλια κάθε βιώσιμης κοινωνικής κοινότητας αναμένοντας την ευκαιρία να Επαναστατήσει.

Η εθνική ανεξαρτησία ως εθνική κοσμοθεωρία είναι πνευματική μαγιά που βρίσκεται στον πυρήνα των αξιώσεων ελευθερίας κάθε συγκροτημένης κοινωνικής οντότητας. Είναι η εγγενής δύναμη κάθε βιώσιμης κοινωνικής οντότητας η οποία ιστορικά καταμαρτυρείται ότι στηρίζει αγώνες ελευθερίας κατά τυράννων απείρως υπέρτερης ισχύος.

Θα πάρω μιαν ανηφοριά
Θα πάρω μονοπάτια
Να βρω τα σκαλοπάτια
Που παν στην λευτεριά
(…)
Μπορεί σε κάποια μάχη,
γραμμένο η μοίρα νάχει,
να μη γυρίσουμε.
Μα πάμε με καμάρι
Και λέμε όποιον πάρει, και θα νικήσουμε

Απαγγέλλει ο αμούστακος Ρήγας Φεραίος της Κύπρου, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ο τελευταίος που απαγχονίστηκε σε ηλικία 18 χρονών κληροδοτώντας μας εκατοντάδες ποιήματα για την Ελευθερία, την Ελλάδα και τον Έρωτα.

Η εθνική κοσμοθεωρία ως εθνική ανεξαρτησία είναι πρωτίστως πνευματικό και ανθρωπολογικό κατόρθωμα που σωρευτικά κτίζει τον πολιτικό πολιτισμό τοπικά και οικουμενικά. Τα μέλη κάθε κοινωνίας έχουν κάθε συμφέρον να την καλλιεργούν και να την εδραιώνουν ως έσχατη λογική.

Αν και διαφορετικού περιεχομένου για κάθε κοινωνική οντότητα αυτή η εθνική κοσμοθεωρία είναι μορφικά πανομοιότυπη γιατί ενσαρκώνει τις ίδιες αξιώσεις για απαλλαγή από τυράννους, για δημοκρατία και για ελευθερία. Με αυτή την εθνική κοσμοθεωρία είναι προικισμένες όλες οι κοινωνικές οντότητες στην Ανατολή, στον Νότο, στον Βορρά και στην Δύση. Αυτή ήταν η Ελληνική Εθνική Κοσμοθεωρία των Ελληνικών Πόλεων τα μέλη των οποίων επαναστάτησαν κατά της δυναστικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Υπάρχει βέβαια μια ειδοποιός διαφορά που χρήζει να υπογραμμιστεί. Εξ αντικειμένου και για ιστορικούς λόγους που αφορούν την διαχρονική διαδρομή κάθε κοινωνικής οντότητας οι βαθμίδες αυτού του πολιτισμού και πολιτικού κατορθώματος, όμως, ποικίλουν: Αλλού υπάρχουν κτίσματα χιλιετιών, αλλού αιώνων και αλλού λιγότερο. Όπου και να κτίζεται και όπως και να κτίζεται, όμως, η εθνική κοσμοθεωρία ως αξίωση εθνικής ανεξαρτησίας με σκοπό την αυτεξούσια πολιτική και κοινωνική αυτό-θέσπιση είναι σίγουρα οικουμενικό κατόρθωμα και κεκτημένο όλων των κοινωνιών. Είναι εγγενώς συνυφασμένη με την ιδιοσυστασία κάθε κοινωνικής οντότητας και πυροδοτεί αξιώσεις ελευθερίας.

Το ανθρώπινο μάτι για να βλέπει καθαρά, ήρεμα και ειρηνικά απαιτείται να είναι ποτισμένο με το πνευματικό βάλσαμο της εθνικής κοσμοθεωρίας ως αξίωση ανεξαρτησίας, δημοκρατίας και ελευθερίας. Από μια τέτοια εθνική κοσμοθεωρία εμφορείται ο Ρήγας Φεραίος.

Είναι χαρακτηριστική η βαθιά πολιτική ματιά του Ρήγα Βελεστινλή για τα έθνη του Μικρασιατικού ιστορικού βάθους. Ο Ρήγας Φεραίος, τα έβλεπε ως την πνευματική και ανθρωπολογική ουσία που υποστασιοποιεί τις ανθρώπινες σχέσεις συνδέοντας το παρελθόν, με το παρόν και το μέλλον, συνυφαίνοντας συνάμα ειρηνικές σχέσεις και συναλλαγές. Αν εκλείψουν οι τύραννοι, βασικά λέει ο Ρήγας, οι χωροχρονικά κτισμένες εθνικές κοινωνίες μπορούν να συμβιώσουν ειρηνικά σεβόμενες τις εκατέρωθεν εθνικές κοσμοθεωρίες. Στο πνευματικό του κύτταρο, αναμφίβολα, κρυβόταν η εμπειρία του δημοκρατικά συγκροτημένου κοσμοσυστήματος της Βυζαντινής Οικουμένης.

Ρήγας Φεραίος

Ο Ρήγας μπορούσε να διακρίνει τα εθνικά κτίσματα ως Κοινωνικά γεγονότα ως προς τα οποία το Πολιτικό γεγονός πρέπει να είναι συμβατό και προσαρμοσμένο υπό συνθήκες αδιαφοροποίητης πολιτικής ελευθερίας. Τα αλάνθαστα πνευματικά κύτταρα του Ρήγα έβλεπαν καθαρά ότι απαλλαγή από την τυραννία, ανεξαρτησία, δημοκρατία και ελευθερία είναι αλληλένδετα. Γι’ αυτό σύνδεσε ευθέως την αξίωση απαλλαγής από την τυραννία, την αξίωση για εθνική ανεξαρτησία και την αξίωση για δημοκρατία.

Αναφέρω χαρακτηριστικά αποσπάσματα του Ρήγα Φεραίου:

«Η Ελληνική Δημοκρατία είναι μία, με όλον όπου συμπεριλαμβάνει εις τον κόλπο της διάφορα γένη και θρησκείας. Δεν θεωρεί τας διαφοράς των λατρειών με εχθρικό μάτι».
Και αλλού, στο «Περί σχέσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας με τα ξένα έθνη»: Ο ελληνικός λαός είναι φίλος και σύμμαχος με τα ελεύθερα έθνη. Οι Έλληνες δεν ανακατεύονται εις την διοίκηση των άλλων εθνών, αλλά ούτε είναι εις αυτούς αποδεκτό να ακατατωθούν άλλα έθνη εις την δική τους».
«Δέχονται όλους τους αδικημένους ξένους και όλους τους εξορισμένους από την πατρίδα των δια αιτία της ελευθερίας».
Όλα όμως χάνονται αν χαθεί η πατρίδα. Έτσι γράφει: «Οι έλληνες «δεν κάμνουν ποτέ ειρήνη με ένα εχθρό ο οποίος κατακρατεί ελληνικό τόπο».
Η εθνική κοσμοθεωρία του Ρήγα είναι, θα έλεγα, οικουμενικής αξίας, άφθαρτης πνευματικότητας και εμποτισμένη από τα διαχρονικά επιτεύγματα του πολιτικού πολιτισμού. Υποδηλώνει που θα είχε οδηγηθεί ο κόσμος αν δεν είχαμε το φοβερό φαινόμενο της αποικιοκρατίας και των νεότερων ηγεμονισμών.

Αξίζει να υπογραμμιστεί, για να γίνει καλύτερα κατανοητή η παμμέγιστη ανθρωπολογική υπόσταση των Επαναστατών κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ότι την ίδια εποχή που στα πολυεθνικά κράτη της Δύσης έβλεπαν τις πνευματικές παραδόσεις των εθνών τους ως απειλές προκαλώντας εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες, το εμποτισμένο στην εθνική κοσμοθεωρία βλέμμα του Ρήγα έβλεπε στην εθνικά βαθύπλουτη Ανατολή τις                                                                                                                                                                          προϋποθέσεις ειρηνικής συνύπαρξης των κοινωνιών.

Προϋποθέσεις που απαιτούσαν (και αυτό πάντα ισχύει όποτε και όταν τύραννοι κυριαρχούν)
1ον) Απαλλαγή από τους τυράννους,
2ον) Εθνική Ανεξαρτησία κάθε Έθνους,
3ον) Σεβασμό των εθνικών κτισμάτων και της Ανεξαρτησίας κάθε άλλου Έθνους
4ον) Την δημοκρατία ως προϋπόθεση της πολιτικής ελευθερίας,

Ο Ρήγας έβλεπε καθαρά ότι αυτό που ειρηνεύει το ανθρώπινο πνεύμα και αυτό που το συμμορφώνει σε πολιτισμένο πολιτικό βίο είναι το πνευματικό ανήκειν που συγκροτεί τις ανθρωπολογικές ενότητες και που σμιλεύει αενάως την συλλογική ανθρωπολογική ετερότητα μιας κοινωνικής οντότητας. Μια εθνική επανάσταση δεν είναι ιδεολογία, ή κάποιου άλλου είδους, τέλος πάντων, συναισθηματική υπόθεση ή υλικό αίτημα. Είναι κοσμοθεωρητικό αίτημα μιας χωροχρονικά διαμορφωμένης κοινωνικής οντότητας που κτίστηκε πνευματικά στον στίβο των ανθρωπίνων σχέσεων της διαχρονίας και που αξιώνει να απολαύσει τα πνευματικά επιτεύγματά της στο πλαίσιο της εθνικής ανεξαρτησίας.
Μια τέτοια εθνική κοσμοθεωρία που ενσαρκώνεται σε μια αξίωση εθνικής ανεξαρτησίας είναι αυτόνομο και αυτοδύναμο φαινόμενο. Μια κοινωνική οντότητα, για να διεξάγει ένα αγώνα ελευθερίας, ο οποίος όπως γνωρίζουμε για να ευοδωθεί πρέπει πάντοτε να νικήσει ένα γιγαντιαίο αντίπαλο, σημαίνει ότι μέσα στον υπαρξιακό πυρήνα των ανθρώπων της κρύβεται πολύ δύναμη. Αήττητη δύναμη. Διαβάστε μεταξύ άλλων ημέτερων, Ρήγα Φεραίο, Μακρυγιάννη, Ευαγόρα Παλληκαρίδη.

Θα την δείτε αυτή την δύναμη. Όλα τα υπόλοιπα αν και σημαντικά κριτήρια και παράγοντες έπονται, όπως η στρατηγική των επαναστατών, οι διεθνοπολιτικές συγκυρίες, τα λάθη και οι ατυχίες.

Την αξίωση για εθνική ανεξαρτησία και ελευθερία δεν την προκαλείς με διατάγματα ή εντολές, την γεννά η ιστορία και απαιτεί προϋπάρχουσες πνευματικές και ανθρωπολογικές προϋποθέσεις. Πνευματικές και ανθρωπολογικές προϋποθέσεις που πρέπει κανείς να διαφυλάττει για να μπορεί στην συνέχεια να απολαμβάνει την ελευθερία του και την δημοκρατία του.

Τι γίνεται, όμως, όταν μια κοινωνική οντότητα κερδίσει την ανεξαρτησία; Ο κόσμος δεν είναι αγγελικά φτιαγμένος. Δεν είναι μόνο ότι η αποικιοκρατία και οι ηγεμονικές συγκρούσεις που την ακολούθησαν που κατέστειλαν την ελευθερία, την ανθρωπολογικής ετερότητας των κοινωνιών και τα εθνικά τους επιτεύγματα. Είναι επίσης και η εισβολή των αντί-πνευματικών και υλιστικών ιδεολογιών που έπεισαν πολλούς ότι μπορεί να έχουν πολιτείες πνευματικά στερημένες, πολίτες, δηλαδή, όχι ανθρώπους πνευματικά γεμάτους αλλά άθροισμα ατόμων που συνυπάρχουν σε χρησιμοθηρική βάση κυβερνούμενοι από κανονιστικές επιταγές γεννημένες στο μυαλό του ενός ή άλλου ατόμου.

Η καταστροφική κατάρρευση των αυτοκρατοριών όπως και εμείς την ζήσαμε στην Μικρά Ασία –αλλά δεν ήμασταν οι μόνοι– υποχρέωσε την δημιουργία μιας εδαφικά-κυριαρχικά νοούμενη εθνοκρατοκεντρικής δομής. Πως αλλιώς μπορεί να γίνει εάν για να περιφρουρηθεί η ελευθερία μιας κοινωνίας πρέπει να προστατευθεί από εισβολές και επιβουλές που προκαλούν τα αίτια πολέμου που οφείλονται σχεδόν καθολικά στις ηγεμονικές αντιπαραθέσεις.

Το συγκαιρινό διεθνές δίκαιο καθιερώνοντας τις Υψηλές Αρχές της διακρατικής ισοτιμίας, της μη επέμβασης και τις εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας στοχεύει ακριβώς στην αντι-ηγεμονική περιφρούρηση της ελευθερίας των εθνών-μελών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Στο εθνοκρατοκεντρικά δομημένο συγκαιρινό διεθνές σύστημα, όμως, μεταξύ του διεθνούς δικαίου και της πραγματικότητας, παρεμβάλλονται τα αίτια πολέμου. Παρά το γεγονός ότι πολλά έθνη κατάκτησαν την ελευθερία τους, οι εθνοκρατοκεντρικοί συντελεστές του διεθνούς συστήματος κινούνται μέσα σε ένα παρωχημένο μεν αλλά ζωντανό ιδεολογικό ναρκοπέδιο υπό συνθήκες συνεχιζόμενων ανελέητων ηγεμονικών αντιπαραθέσεων των Μεγάλων Δυνάμεων.

Έτσι προδιαγράφεται, βασικά, ο 21ος αιώνας, κάτι ως προς το οποίο στις αρχές της δεκαετίας του 1990 πολλοί εθελοτυφλούσαν.

Θα επιβιώσουν και θα ευημερήσουν εκείνες οι εθνοκρατικές ενότητες οι οποίες θα στηρίζονται στα πνευματικά τους ερείσματα όπως προσδιορίστηκαν στην καταστατική φάση της εθνικής ανεξαρτησίας. Βασικά, η εθνική ανεξαρτησία που κερδίζεται με ένα αγώνα ελευθερίας χάνεται αν χαθούν τα κοσμοθεωρητικά ερείσματα που κερδήθηκαν με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.

Κοιτάζοντας το πρόσφατο παρελθόν, εν τούτοις, είναι να απορεί κανείς το πόσο εύκολα τα μέλη των κοινωνιών παρασύρονται από τις σειρήνες των ιδεολογικά μεταμφιεσμένων ηγεμονικών αξιώσεων. Είναι να απορεί κανείς όταν βλέπει κοινωνίες να ματώνουν με άσκοπες εμφύλιες συρράξεις, να συμπράττουν σε επιθετικούς ηγεμονικούς πολέμους, να παγιδεύονται σε ιδεολογήματα που αποσταθεροποιούν τις διακρατικές σχέσεις στην περιφέρειά τους και κυρίως να ροκανίζουν ή και να κατεδαφίζουν τα πνευματικά ερείσματά τους, δηλαδή τα θεμέλια της συλλογικής τους ελευθερίας.
Κλείνω συνοψίζοντας την εθνική κοσμοθεωρία του Ρήγα Φεραίου που νομίζω είναι και οικουμενική. Προσέξτε την διαύγεια πνεύματος, την ειρηνευμένη σκέψη την σιγουριά για τον εαυτό του, το έθνος και τον κόσμο, όταν ο Βελεστινλής λέει:

-Στην Ελληνική Δημοκρατία ο Αυτοκράτωρ Λαός είναι ο μόνος που ημπορεί να προστάζει δι’ όλα χωρίς κανένα εμπόδιο. Ο ελληνικός λαός είναι φίλος και σύμμαχος με τα ελεύθερα έθνη.
-Οι έλληνες δεν ανακατώνονται εις την διοίκηση άλλων εθνών αλλά ούτε είναι εις αυτούς δεκτόν να ανακατωθούν άλλα εις την εδική των. -Δεν κάμνουν ποτέ ειρήνη με ένα εχθρόν όπου κατακρατεί τον ελληνικό τόπον.
-Η νομοθετική διοίκησις βεβαιοί εις όλους, έλληνας, Τούρκους Αρμένηδες και άλλους κατοίκους την ισοτιμία, την ελευθερία και την σιγουρότητα.
-Η Ελληνική Δημοκρατία τιμά την πραότητα, την ανδρείαν, το γηρατείον.
-Τον ατίμητο θησαυρό της φιλτάτης ελευθερίας τον διαφυλάττουμε κατά του ζυγού της τυραννίας. Αυτή είναι μια πνευματικά κτισμένη εθνική κοσμοθεωρία. Δεν τρέφει αυταπάτες. Ξέρει τι θέλει και είναι εμποτισμένη στις Υψηλότατες Αρχές του πολιτικού πολιτισμού, δηλαδή την Ανεξαρτησία, την Δημοκρατία και την Ελευθερία.

Αν μια τέτοια εθνική κοσμοθεωρία κυριαρχούσε σε όλο τον κόσμο ο κόσμος θα είχε άλλη όψη. Το νεοελληνικό κράτος οι πολίτες του οποίου αξιώνουν να είναι φορείς του Ελληνικού πολιτισμού και των Ελληνικών πολιτικών παραδόσεων έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν για να εκπληρώσουν τις αξιώσεις των Ελλήνων Επαναστατών του 1821 για δημοκρατικό προσανατολισμό υπό συνθήκες εθνικής ανεξαρτησίας.

Υστερόγραφο

Για την Εθνεγερσία και όχι μόνο ολοκληρώνεται και είναι υπό έκδοση βιβλίο με τίτλο ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ, 1821, Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ Γεωπολιτική, στρατηγική, πολιτική σκέψη και η πέραν του κράτους κατάσταση (υπό έκδοση – Εκδόσεις Ποιότητα 2021)

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
www.ifestos.edu.gr – [email protected]  www.ifestosedu.gr – [email protected]
Twitter https://twitter.com/ifestosedu
Linkedin https://www.linkedin.com/in/panayiotis-ifestos-0b9382131/
Instagram https://www.instagram.com/p.ifestos/
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
Διεθνής πολιτική 21ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Φιλοπατρία, Δημοκρατία, Ελευθερία https://www.facebook.com/groups/philopatria/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδύλης Παναγιώτης – https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos