Του Παντελή Σαββίδη
Στα δύο μεγάλα μέτωπα, Ουκρανία και Γάζα, διαμορφώνεται το άμεσο μέλλον της ανθρωπότητας. Δεν προμηνύεται ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Διεξάγεται. Αν ολοκληρωθεί θα σημάνει τη δύση της Δύσης. Η φιλοσοφική βάση της Δύσης υπήρξε ο αρχαιοελληνικός ανθρωπισμός. Στη Δύση αναπαρήχθη με την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό και εδώ και καιρό ολοκληρώνει τον κύκλο του.
Στο πρώτο μέτωπο, την Ουκρανία, διακυβεύεται το όριο της αντιπαράθεσης και το εάν θα ξεπεραστεί το πυρηνικό κατώφλι. Στο δεύτερο, εάν θα υπάρξει ίχνος ανθρωπισμού ως συστατικό της νέας παγκόσμιας κοινωνίας. Καλύτερα, του νέου ανθρωπολογικού είδους.
Το πυρηνικό κατώφλι δεν θα ξεπερασθεί, προσώρας, διότι οι Αμερικανοί αισθάνονται την απειλή στο σπίτι τους.
Το Ισραήλ, οδήγησε την αντιπαράθεση στο πλέον απάνθρωπο σημείο. Αφήνει παιδιά να πεθάνουν της πείνας για να εκλείψει το είδος ανθρώπου που εκπροσωπούν.
Οι εγκυρότεροι Αμερικανοί διεθνολόγοι θεώρησαν, απολύτως, προβλέψιμη την αντίδραση της Μόσχας σε μια αμερικανική προσπάθεια υποβάθμισης, ελέγχου και δυτικής ομογενοποίησης της Ρωσίας στο όνομα του φιλελευθερισμού.
Η Ουκρανία αποτέλεσε το μέσον σ’ αυτήν την επιχείρηση. Η διαφαινόμενη ολοκλήρωσή της, ουσιαστικά, είτε βγάζει την Ουκρανία από τον χάρτη είτε διαμορφώνει μια άλλη Ουκρανία. Το 20% των εδαφών της σήμερα βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή και έλεγχο και ό,τι μέσα μετέλθουν οι Ουκρανοί από εδώ και πέρα, η εδαφική πραγματικότητα δεν μεταβάλλεται.
Η μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ βρίσκεται στον πολύ μακρινό ορίζοντα και η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι τώρα θαμμένη βαθιά.
Αυτά ήταν τα δέλεαρ που πρότεινε η δύση στους Ουκρανούς που η σημερινή ηγεσία τους τα αποδέχθηκε, τα επεδίωξε και απέτυχε. Η αμερικανική Δύση δεν έχασε τίποτε, αντιθέτως, βρήκε δουλειά το στρατιωτικοβιομηχανικό της σύμπλεγμα. Η ευρωπαϊκή Δύση έχασε το κύρος, την αξιοπιστία της, διατάραξε τους θεσμούς της, υπονόμευσε την οικονομία της, υποβάθμισε το διεθνές της status, αποκάλυψε τη γεωπολιτική της αδυναμία και τόνισε την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ. Περιήλθε, τέλος, σε μια περιδίνηση από την οποία δεν είναι ορατό πώς θα εξέλθει.
Η κλιμάκωση ΗΠΑ-Ρωσίας, το τελευταίο διάστημα, έδειξε τα όρια του ΝΑΤΟ αλλά και της Αμερικής. Η αντιπαράθεση είναι, κυρίως, ρητορική. Το πυρηνικό κατώφλι δεν θα ξεπερασθεί διότι στην Ουάσιγκτον πήραν το μήνυμα, μετά την εκτόξευση του πυραύλου «Oreshnik» που τους ανησύχησε. Και στο Λονδίνο η στρατιωτική ηγεσία βέβαιη ότι δεν θα συμβεί τίποτε επιδίδεται σε λεκτικές κορώνες περί ετοιμότητας να πολεμήσει τον Πούτιν. Οι ίδιοι οι Βρετανοί αμφισβήτησαν τη δυνατότητα του στρατού τους να έρθει σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Οι άλλοι Ευρωπαίοι καλύπτονται πίσω από τις αμερικανικές πλάτες.
Σε ένα εύστοχο άρθρο του στο responsiblestatecraft.org ο Βρετανός διπλωμάτης Ian Proud επισημαίνει τις αδυναμίες της δύσης σε σχέση με τη Ρωσία.
Ο Πούτιν είχε σαφή στόχο, να μην ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ. Η δυτική στρατηγική ήταν πολύπλοκη, ασαφής και σταθερά εσφαλμένη. Οι δυτικές δυνάμεις δεν αναγνώρισαν ποτέ τη νομιμότητα του ισχυρισμού του Πούτιν ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ αντιπροσώπευε μια βασική στρατηγική απειλή για το εθνικό συμφέρον της Ρωσίας.
Η Ρωσία έχει αποδείξει την ικανότητα να ενεργεί αποφασιστικά, κάτι που η συλλογική Δύση δεν μπορεί να κάνει. Ο Πούτιν έπαιξε με σπασμωδικές ομάδες 32 παικτών στο ΝΑΤΟ και 27 στην ΕΕ, κάθε κίνηση των οποίων προέκυπτε από παρατεταμένη συζήτηση και ιδέες με χαμηλότερο κοινό παρονομαστή. Χρειάστηκε σχεδόν ένας χρόνος για να συμφωνήσει το Ηνωμένο Βασίλειο να στείλει άρματα μάχης Challenger 2 στην Ουκρανία και 15 μήνες για την έγκριση των αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ.
Ο Πούτιν υπέθεσε, και η υπόθεσή του αποδείχτηκε σωστή, ότι η Δύση δεν θα πολεμούσε κατά μέτωπο τη Ρωσία για να προστατεύσει την Ουκρανία.
Πιθανότατα γνώριζε ότι ο φόβος της κλιμάκωσης με τη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του κόσμου θα εμπόδιζε τα μέλη του ΝΑΤΟ να συμφωνήσουν σε μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση.
Εδώ βρισκόμαστε σήμερα. Η ανακατάληψη ουκρανικών εδαφών από το Κίεβο είναι αδύνατη και η προσπάθεια κατάληψης ρωσικών εδαφών για ανταλλαγή δεν θα είναι επιτυχημένη προσπάθεια. Ο Τραμπ πιστεύει σε κάτι που δοκιμάσθηκε (κλιμάκωση για αποκλιμάκωση) αλλά αυτή η επιλογή δοκιμάζεται αυτές τις ημέρες χωρίς επιτυχία. Το πυρηνικό κουμπί δεν θα το πατήσει ο Πούτιν αλλά με τις συμβατικές στρατιωτικές δυνατότητες που διαθέτει μπορεί και στέλνει μηνύματα αποφασιστικότητας.
Επανέρχομαι στον Βρετανό διπλωμάτη διότι η πρότασή του έχει ενδιαφέρον.
Ο Τραμπ θα πρέπει να προετοιμαστεί να κάνει παραχωρήσεις αν περιμένει από τον Πούτιν να ανταποδώσει. Η απομάκρυνση του ΝΑΤΟ από την εξίσωση και ένα μελετημένο σχέδιο ελάφρυνσης των κυρώσεων σε μια μελλοντική ειρηνευτική διαδικασία, θα ήταν καλά σημεία για ξεκίνημα.
Στο άλλο μέτωπο, της Μέσης Ανατολής, το Ισραήλ σκοτώνει καθημερινά εκατοντάδες αμάχους επικαλούμενο το δικαίωμα αυτοάμυνάς του με μια υποδήλωση που, μονίμως, παραπέμπει στο Ολοκαύτωμα. Εκμεταλλεύεται καταχρηστικά την τραγωδία που υπέστησαν οι πρόγονοί του για να αναπαράγει απάνθρωπες δολοφονικές μεθόδους σε έναν πόλεμο που προ πολλού θα μπορούσε να έχει ολοκληρώσει.
Η πολιτική επιλογή του θανάτου παιδιών από πείνα, δίψα ή απάνθρωπες συνθήκες καθημερινής διαβίωσης στοιχειοθετεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ανάγκασε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να εκδώσει ένταλμα σύλληψης κατά του πρωθυπουργού Νετανιάχου και του πρώην υπουργού άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ.
Η αντίδραση του Ισραήλ ήταν έντονη αμφισβητώντας, ουσιαστικά, την ύπαρξη του δικαστηρίου. Το ίδιο έντονη υπήρξε και η αμερικανική αντίδραση με μέλη του Κογκρέσου να ζητούν επιβολή κυρώσεων κατά των μελών του δικαστηρίου. Και άλλες χώρες καταδίκασαν την απόφαση του δικαστηρίου αλλά δήλωσαν πως θα εκτελέσουν το ένταλμα. Ο Ιραηλινός πρωθυπουργός περιέρχεται σε μια δύσκολη κατάσταση από την οποία δεν θα μπορέσει να ξεφύγει.
Η υπερδύναμη Αμερική αντί να στηρίξει τους διεθνούς θεσμούς τους υπονομεύει, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη ρευστότητα και διεθνή αστάθεια.
Οι γεωπολιτικές ανάγκες του Ισραήλ οδηγούν σε μια επαναχάραξη του χάρτη στη Μέση Ανατολή που μειώνει το τουρκικό αποτύπωμα αλλά οι απάνθρωπες μέθοδοί του είναι απολύτως καταδικαστέες. Το Ισραήλ δεν πιστεύει, πλέον, στην δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και επιδιώκει την εκδίωξη των παλαιστινίων από τις εστίες τους. Η επιχείρηση αυτή οδηγεί σε μεθόδους εθνοκάθαρσης.
Στα δύο ενεργά στρατιωτικά μέτωπα η Δύση βρίσκεται σε άμυνα, όχι, μόνο, στρατιωτική αλλά και ταυτότητας. Τι εκπροσωπεί, πλέον, με την στήριξη των όσων γίνονται στη Μέση Ανατολή; Ποιες ήταν οι επιδιώξεις της στο ρωσοουκρανικό μέτωπο; Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα;
Όχι, μόνο, το πολιτικό αλλά ολόκληρο το ιδεολογικό της οικοδόμημα διέρχεται βαθιά κρίση. Ανθρωπισμός με τις εικόνες της Μέσης Ανατολής –αλλά και της Ουκρανίας– δεν γίνεται.
”Θα τα βρουν ” ΗΠΑ(Τραμπ) και Ρωσία (Πούτιν) -και πολύ σύντομα μάλιστα-η δε Κριμαία με τα πέριξ της θα γίνει η Σιγκαπούρη της Ευρασίας, με εγγύηση των δυο αυτών Δυνάμεων και εκείνην που ”θα πατήσουν” αμφότερες θα είναι η από την ενδελέχεια της ιδρύσεως της ειρηνόφιλη Ευρωπαϊκή Ένωση μας , που θέλουν ,δεν θέλουν -ΚΑΙ ΘΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΝ-να συνεχίσει όπως μέχρι τώρα (και με αγκαλιά την Ελλάδα μας ) να τους τροφοδοτεί με πολιτισμό και επιστήμονες .
Μη ξεχνάμε ότι οι ΗΠΑ είναι χώρα Ευρωπαίων μεταναστών , η δε Στέπα της Ρωσίας ”ημέρεψε” από την Χριστιανική Ορθοδοξία και την κλασσική μουσική και την λογοτεχνία της.
Υ.Γ Στη Δύση -που δεν θα Δύσει -θα λογίζεται στο εξής και η Ρωσία.
Ως Ανατολή θα λογίζεται μόνο η Κίνα.
Σταύρος Αθαν. Ναλμπάντης