(Διδάκτωρ ΕΜΠ – Στρατιωτικό Διδακτικό Προσωπικό Σχολής Ικάρων)
Στις 3 Ιανουαρίου 2020, στην Βαγδάτη του Ιράκ, ένα μη επανδρωμένο αερόχημα MQ-9 Reaper της USAF εξαπέλυσε 4 πυραύλους αέρος-εδάφους, κατά πάσα πιθανότητα AGM-114 Hellfire καθοδηγούμενους από laser, εναντίον της αυτοκινητοπομπής που μετέφερε τον Ιρανό Υποστράτηγο Κασέμ Σουλεϊμανί, ο οποίος θα συναντούσε τον Ιρακινό πρωθυπουργό. Ο Σουλεϊμανί σκοτώθηκε, καθώς και οι 4 συνοδοί του. Αναγνωρίσθηκε από ένα δαχτυλίδι στο χέρι του, που παρέμεινε ατόφιο.
Είχε χαρακτηριστεί τρομοκράτης από τις ΗΠΑ το 2011, ενώ για τους Ισραηλινούς ήταν “ο πιο επικίνδυνος Ιρανός”. Επίσης, ήταν στη “μαύρη λίστα” του ΟΗΕ και της Ευρώπης. Όμως, υπάρχει απόσταση από τις κυρώσεις και τον χαρακτηρισμό κάποιου ως τρομοκράτη έως την εν ψυχρώ δολοφονία του και μάλιστα σε τρίτο κράτος, ιδίως όταν αυτό πραγματοποιείται από τις ΗΠΑ, ακόμα κι αν του είχε αποδοθεί ο θάνατος Αμερικανών στρατιωτικών στο πεδίο της μάχης.
Για την εν λόγω εκτέλεση δεν είχε ενημερωθεί το Κογκρέσσο, ούτε η Ιρακινή κυβέρνηση. Ήταν απόφαση του ιδίου του Προέδρου Τραμπ και η δήλωση του Department of Defense έκανε λόγο για αποτροπή μελλοντικών επιθέσεων. Είναι προφανές ότι μια τέτοια εκτέλεση παραβιάζει το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ανέφερε η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ, ενώ ίσως ήταν η πρώτη φορά που στοχοποιήθηκε ανώτατος αξιωματούχος στο έδαφος τρίτου κράτους, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
O Ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί (1957-2020)Η δολοφονία του Σουλεϊμανί ήταν ένα βήμα για να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου στη Μέση Ανατολή, ενώ ήταν μια ενέργεια που δεν άρμοζε στο ηθικό ανάστημα των ΗΠΑ. Αυτό ήταν σε αντίθεση με την γενικότερη στάση του Προέδρου Τραμπ όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, καθώς θα πρέπει να του πιστωθεί ότι ήταν ίσως ο μόνος Πρόεδρος που απέφυγε την έναρξη κάποιου νέου πολέμου κατά την διακυβέρνησή του (εν αντιθέσει με την σημερινή κατάσταση των παράλληλων συρράξεων που ενδέχεται να κλιμακωθούν δραματικά).
Πέντε ημέρες αργότερα, στις 8 Ιανουαρίου 2020, το Ιράν εξαπέλυσε ως αντίποινα τουλάχιστον 12 βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον δύο Αεροπορικών Βάσεων των ΗΠΑ, της Ain Al-Asad και της Βάσης του Ερμπίλ. Πριν την επίθεση, ενημερώθηκε η Ιρακινή κυβέρνηση, η οποία με τη σειρά της ενημέρωσε τις ΗΠΑ, οπότε οι Βάσεις εκκενώθηκαν άμεσα από αεροσκάφη, ενώ το προσωπικό μετακινήθηκε σε καταφύγια.
Ως εκ τούτου, δεν υπήρξαν νεκροί, αν και αναφέρθηκαν τραυματισμοί (κυρίως από διάσειση). Σε κάθε περίπτωση, ήταν εμφανής η προσπάθεια του Ιράν να αντιδράσει χωρίς όμως να κλιμακώσει (όπως άλλωστε έγινε και με την επίθεση στο Ισραήλ την 14 Απριλίου 2024, σε αντίποινα για τον ισραηλινό βομβαρδισμό που είχε προηγηθεί εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό).
Οι εκ των υστέρων αναλύσεις έδειξαν ότι οι πύραυλοι ήταν των εξής τύπων:
α. Fateh-313: εμβέλεια 500 km, πολεμική κεφαλή έως 500 kgr, καθοδήγηση αδρανειακή / ηλεκτρο-οπτική.
β. Qiam 1: εμβέλεια >700 km, πολεμική κεφαλή έως 750 kgr, αδρανειακή καθοδήγηση.
Τυπικές τροχιές βαλλιστικού πυραύλου εμβελείας 700 km, όπως ο ιρανικός Qiam 1. Σημειωτέον ότι το μέγιστο ύψος πτήσης ενός συνήθους μαχητικού αεροσκάφους είναι 50.000 ft (περίπου 15 km), ενώ τα περισσότερα ραντάρ δεν καλύπτουν ύψη πάνω από 100.000 ft. Η συνολική πτήση διαρκεί περίπου έξι (6) λεπτά. [ΠΗΓΗ: https://breakingdefense.com/2020/01/massive-improvement-in-accuracy-of-iran-missiles-over-scud-b/]
Ένας βαλλιστικός πύραυλος σαν αυτούς που εξαπέλυσε το Ιράν, εκτοξεύεται από όχημα, από οποιοδήποτε σημείο. Κατά τη φάση ανόδου, θεωρητικά θα ήταν εύκολο να καταρριφθεί, καθώς δεν έχει αποκτήσει ακόμα υψηλή ταχύτητα. Όμως, φυσικά η θέση εκτόξευσης είναι άγνωστη, ενώ η καμπυλότητα της γης δυσχεραίνει την ανίχνευσή του από επίγειο ραντάρ. Το απόγειο της τροχιάς ενός πυραύλου εμβελείας 700 km φτάνει τα 180 km, πολύ πέρα από την γραμμή Κάρμαν των 100 km, όπου υποτίθεται ότι αρχίζει το διάστημα. Κατά την φάση επανεισόδου, ο πύραυλος κάνει διορθώσεις προς τον στόχο. Όσον αφορά την ταχύτητα κατά την τελική φάση, αυτή εκτιμάται ότι πλησιάζει τα 5 Mach.
Για την αντιμετώπιση ενός τέτοιου όπλου απαιτούνται ειδικά σύγχρονα ραντάρ με εξειδικευμένη λειτουργία, καθώς και κατάλληλα αντιβαλλιστικά συστήματα. Είναι προφανές ότι ένα μαχητικό αεροσκάφος δεν μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση βαλλιστικών, όπως και τα περισσότερα αντιαεροπορικά συστήματα, πλην των μεγαλύτερων, όπως τα Patriot και οι S-300. Σύμφωνα με δημοσιεύματα όμως, ακόμα και το σύστημα Patriot μπορεί να παρουσιάσει αποτυχία σε ποσοστό έως και 75% εναντίον βαλλιστικών πυραύλων.
Δορυφορικές φωτογραφίες της Αεροπορικής Βάσης Ain Al-Asad πριν και μετά την επίθεση της 08 Ιανουαρίου 2020. Είναι εμφανής η πολύ μεγάλη ευστοχία των βαλλιστικών πυραύλων. [ΠΗΓΗ: https://www.reuters.com/graphics/IRAQ-SECURITY/0100B4VR2Q5/index.html]
Η μικρή λεπτομέρεια όμως που διέφυγε από πολλούς σχετικά με την εν λόγω επίθεση του Ιράν ήταν η πολύ μεγάλη ευστοχία που παρουσίασαν οι περισσότεροι εκ των πυραύλων που εκτοξεύτηκαν. Αυτό καθίσταται προφανές συγκρίνοντας δορυφορικές φωτογραφίες της περιοχής των στόχων πριν και μετά την επίθεση. Διαπιστώνεται ότι η ευστοχία ήταν της τάξης μερικών μέτρων, αν και οι έως τότε εκτιμήσεις την ανέβαζαν σε μερικές εκατοντάδες μέτρα.
Ως εκ τούτου, ένας σύγχρονος βαλλιστικός πύραυλος δεν είναι πλέον ένα όπλο εκδίκησης που χρησιμοποιείται με σκοπό την τρομοκράτηση του πληθυσμού, όπως οι παλαιοί πύραυλοι Scud που εκτόξευε ο Σαντάμ Χουσεΐν κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου του Κόλπου. Είναι ένα όπλο ακριβείας, που μπορεί να μεταφέρει μία πολεμική κεφαλή π.χ. των 1000 λιβρών σε μεγάλη απόσταση, σε ελάχιστο χρόνο και με μεγάλη ευστοχία, απειλώντας κρίσιμους στόχους.
Σημείωση: όλα τα ανωτέρω βασίζονται σε ανοικτές πηγές και δημοσιεύματα. Αποτελούν προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του γράφοντος και δεν εκφράζουν οπωσδήποτε ή δεσμεύουν την Σχολή Ικάρων ή την Πολεμική Αεροπορία.
