Κυριακή 12 Δεκεμβρίου του 2021, λίγο μετά τις 8 το βράδυ. Οι εσωκομματικές κάλπες του ΠΑΣΟΚ μόλις έχουν κλείσει και ο Νίκος Ανδρουλάκης κατευθύνεται προς το μπαρ της Μαντζάρου 3, στο Κολωνάκι. Εκεί, πριν καταφθάσουν τα μέλη του επιτελείου του για να γιορτάσουν τη νίκη, έχει δοθεί το ραντεβού με δύο παλιούς φίλους και «αφανείς» συνεργάτες, τον Νίκο Μήλη και τον Μιχάλη Καλαντζόπουλο. Λίγη ώρα αργότερα, μαζί με άλλα στελέχη που στήριξαν την υποψηφιότητα του νέου προέδρου, στη «γιάφκα» (όπως συχνά αποκαλούν το εν λόγω στέκι) φτάνει και ο Ανδρέας Σπυρόπουλος, μπροστάρης της εκστρατείας του.

Η ιστορία της «ομάδας του Δημοκριτείου» ξεκινάει στα τέλη της δεκαετίας του ’90, την εποχή που το εκσυγχρονιστικό ρεύμα του Κώστα Σημίτη κυριαρχούσε στο ΠΑΣΟΚ. Η νίκη, τότε, της ΠΑΣΠ στο Πολυτεχνείο Ξάνθης, έπειτα από πολλά χρόνια, φέρνει στο κομματικό προσκήνιο για πρώτη φορά τον Ν. Ανδρουλάκη, τριτοετή γραμματέα της.

Το «κύμα» αυτό τα επόμενα έτη εξαπλώνεται και στη γειτονική Κομοτηνή. Ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αποφοιτά, κάνει μεταπτυχιακό και χτίζει από μικρή ηλικία ένα ηγετικό προφίλ στην πανίσχυρη νεολαία της παράταξης, ωστόσο εξακολουθεί να διαδραματίζει κεντρικό οργανωτικό ρόλο στους φοιτητικούς συσχετισμούς της Θράκης, που για πολλά χρόνια γίνεται «κάστρο» της ΠΑΣΠ.

Στην ηγεσία της Ξάνθης τον διαδέχονται τα επόμενα χρόνια οι Νίκος Μήλης και Ανδρέας Σπυρόπουλος, ενώ στη Νομική της Κομοτηνής δομείται παράλληλα ένας πυρήνας που οδηγεί επίσης σε σαρωτικές νίκες, με τους Καλαντζόπουλο και Χρηστίδη να έχουν κεντρικό ρόλο. Οι δύο ομάδες αποτελούν μια δεμένη παρέα, χτίζοντας από κοινού τις φοιτητικές τους αναμνήσεις: τα περίφημα πάρτι στο Πολυτεχνείο και το καρναβάλι της Ξάνθης, τα βράδια ζυμώσεων στο «Κυβερνείο», τις χειμερινές εκδρομές στην Κωνσταντινούπολη, τις διακοπές στις Γούβες του Ηρακλείου μετά τις εξεταστικές.

Παράλληλα, σε πολιτικό επίπεδο, από τις δύο σχολές της Θράκης ξεκινάει και το αφήγημα της «αυτόνομης ΠΑΣΠ», που αλλάζει τους συσχετισμούς στο φοιτητικό κίνημα του κόμματος. Οι δύο πυρήνες διεκδικούν πρώτοι –και πετυχαίνουν– οι γραμματείς σε όλη τη χώρα να εκλέγονται από τους ίδιους τους φοιτητές και όχι να «διορίζονται» κεντρικά από τη Χαρ. Τρικούπη, όπως συνέβαινε έως τότε.

Φτάνοντας στα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι ισορροπίες στο ΠΑΣΟΚ έχουν αλλάξει. Ο Γιώργος Παπανδρέου έχει διαδεχθεί τον Κώστα Σημίτη και στην κυβέρνηση βρίσκεται πλέον η Ν.Δ. του Κώστα Καραμανλή. Η νεολαία του κόμματος, στην οποία ρόλο έχουν πλέον τα περισσότερα εκ των στελεχών της Θράκης, διανύει μια παρατεταμένη περίοδο αναταραχών και ο Παπανδρέου προχωράει το 2005 στη διάλυσή της.

Το ρήγμα του 2007

Ο Καραμανλής προκηρύσσει πρόωρες εκλογές στο τέλος του καλοκαιριού, το ΠΑΣΟΚ ηττάται ξανά και εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης πόλωσης, με τη μάχη Παπανδρέου – Βενιζέλου για την ηγεσία. Μια πόλωση η οποία μοιραία μεταφέρεται και στις τάξεις της νεολαίας, προκαλώντας τη διάσπαση της ομάδας του Δημοκριτείου. Ο Χρηστίδης στηρίζει τον Γιώργο Παπανδρέου, ο Ανδρουλάκης κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση και το ευρύτερο ρήγμα συμπαρασύρει αρκετά από τα μέλη της ομάδας, εν μέσω μεγάλων εντάσεων.

Με τον πρώην πρωθυπουργό να επανεκλέγεται στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ, οι εκλογές της νεολαίας ολοκληρώνονται το 2008 υπό άλλους, πλέον, συσχετισμούς. Ο Ανδρουλάκης δεν κατεβαίνει ξανά για γραμματέας (παρότι αρκετές εκτιμήσεις στοιχημάτιζαν σε εκ νέου επικράτησή του), αλλά εκλέγεται στην Κεντρική Επιτροπή, πίσω από την πρώτη σε ψήφους Φώφη Γεννηματά.

Εν ολίγοις, η εσωκομματική μάχη του 2007 εκτός από τη διάσπαση της «παρεάς της Θράκης», είχε αρχίσει να σχηματίζει και τα στρατόπεδα που θα διαμόρφωναν τους εσωτερικούς συσχετισμούς για πολλά χρόνια στο εσωτερικό της Χαρ. Τρικούπη.

Ακολουθούν τα πέτρινα χρόνια του ΠΑΣΟΚ. Εν μέσω κρίσης, μνημονίων και εκλογικής κατάρρευσης, ο βασικός πυρήνας Ξάνθης και Κομοτηνής δεν ακολουθεί την τάση φυγής αρκετών στελεχών από το κόμμα, παραμένοντας ενεργός, αλλά από διαφορετικά μετερίζια. Ανδρουλάκης και Χρηστίδης εδραιώνουν τη θέση τους, καθώς το 2013 ο πρώτος εκλέγεται γραμματέας της Κ.Ε. και ο δεύτερος γραμματέας της νεολαίας. Βρίσκονται, όμως, σε διαφορετικά στρατόπεδα.

Ο νυν πρόεδρος αρχίζει σταδιακά να προετοιμάζει το έδαφος για τη διεκδίκηση της ηγεσίας απέναντι στο «γεννηματικό» στρατόπεδο, σε βασικό μέλος του οποίου εξελίσσεται ο Χρηστίδης. Μήλης και Καλαντζόπουλος δεν εμπλέκονται ιδιαίτερα στα κομματικά, αλλά διατηρούν σταθερά ανοικτούς διαύλους με τον Ν. Ανδρουλάκη, κυρίως μέσω της δράσης τους σε ΤΕΕ και Δικηγορικό Σύλλογο.

Στην «ομάδα του ΤΕΕ» εντάσσεται επίσης και ο Στέφανος Ξεκαλάκης, ο οποίος μαζί με τον Ανδρέα Σπυρόπουλο αναλαμβάνουν τους ηγετικούς ρόλους στις προεκλογικές εκστρατείες του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, τόσο στη χαμένη αναμέτρηση του 2017, όσο και στην κερδισμένη του περασμένου Δεκεμβρίου.

Στο τιμόνι του ΠΑΣΟΚ

Φτάνοντας στο σήμερα, 20 και πλέον χρόνια μετά τη συνάντησή της σε Ξάνθη και Κομοτηνή, η «παρέα του Δημοκριτείου» έχει σε μεγάλο βαθμό επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις εκείνων των ετών, ότι στις δύο σχολές γεννιόταν ένα «θερμοκήπιο» στελεχών, που θα πρωταγωνιστούσε στο μέλλον στο πασοκικό σύμπαν. Ο πρωτεργάτης της βρίσκεται πλέον στην ηγεσία, αντιμετωπίζοντας στις εκλογές έναν εκ των συνοδοιπόρων εκείνης της περιόδου, ενώ ο Ανδρέας Σπυρόπουλος είναι πια γραμματέας του κόμματος.

Ο Νίκος Μήλης, αντιπρόεδρος πλέον του ΤΕΕ, εξελέγη τρίτος στο νέο Πολιτικό Συμβούλιο, ενώ ο Μιχάλης Καλαντζόπουλος, υποψήφιος πρόεδρος του ΔΣΑ τον Δεκέμβριο, αποτελεί έναν από τους πιο στενούς συμβούλους του νέου προέδρου. Ο ρόλος των δύο τελευταίων, δε, στην παρουσία πολλών νέων μηχανικών και δικηγόρων στη νέα Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ θεωρείται καταλυτικός.

Η κοινή μήτρα και διαδρομή των περισσότερων μελών της ομάδας της Θράκης έχει φέρει στα χείλη κάποιων τον χαρακτηρισμό τους ως τον «μηχανισμό» της νέας ηγεσίας. Από την άλλη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το γεγονός πως τα ηνία του ΠΑΣΟΚ έχει αναλάβει πλέον η γενιά των 40άρηδων εμπεριέχει και έναν βαθύ συμβολισμό: να επιτευχθεί η πολυπόθητη αναγέννηση της παράταξης από τη γενιά που επλήγη η ίδια πρώτη από την κρίση, που οδήγησε το ΠΑΣΟΚ ένα βήμα από την κατάρρευση.

Αρκετά, άλλωστε, φοιτητικά στελέχη που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην παρέα του Δημοκριτείου αποστασιοποιήθηκαν από τα κομματικά δρώμενα στην εποχή του brain drain, ψάχνοντας επαγγελματική διέξοδο στο εξωτερικό. Και όπως συχνά φέρεται να λέει ο Νίκος Ανδρουλάκης στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, «είναι ένα βασικό στοίχημα να τους φέρουμε πίσω».

“Καθημερινή”