Στο περιβόητο δείπνο, λοιπόν, όπου έγιναν οι τελικές και τελευταίες διαπραγματεύσεις του Κραν Μοντάνα, η ελληνοκυπριακή και η ελληνική πλευρά καλούνταν επίμονα τόσο από τον Τσαβούσογλου όσο και από τον Γκουτέρες να δείξουν πίστη στη διαίσθηση του Γενικού Γραμματέα ότι η Τουρκία ήταν διατεθειμένη να εξετάσει το ενδεχόμενο τερματισμού των εγγυήσεων. Οι Αναστασιάδης και Κοτζιάς επέμεναν να πάρουν επί τούτου κάτι συγκεκριμένο, να έχουν δηλαδή μια γραπτή πρόταση από την πλευρά της Τουρκίας για να ξέρουν τι τους γίνεται και να μπορούν να προχωρήσουν.
Ο Τσαβούσογλου από την πλευρά του δήλωνε ότι δεν πρόκειται να δώσει τίποτε γραπτώς και ο Γκουτέρες, σε δυο περιπτώσεις, επικαλείτο τη διαίσθησή του. Σχεδόν όπως τα ευθυγραμμισμένα άστρα του Άιντε. Την πρώτη φορά απαντώντας στον Κοτζιά είπε, σύμφωνα με τα πρακτικά που αποκαλύπτει σήμερα ο Φιλελεύθερος: «Η αίσθησή του από τις συζητήσεις εκείνης της ημέρας ήταν πως η Τουρκία θα μπορούσε να εξετάσει να τεθεί τέρμα στις εγγυήσεις». Στη δεύτερη περίπτωση όταν ο Κοτζιάς επέμενε ότι «ο Πρωθυπουργός Τσίπρας ήθελε μια γραπτή δέσμευση από την πλευρά της Τουρκίας που να τερματίζει τη Συνθήκη Εγγυήσεων με την έναρξη εφαρμογής της λύσης» και ο Τσαβούσογλου «επέμεινε ότι δεν θα θέσει οτιδήποτε γραπτώς», σύμφωνα πάντα με τα πρακτικά, «ο Γενικός Γραμματέας επανέλαβε ότι η αντίληψή του ήταν, πως στην περίπτωση που ικανοποιηθούν 100% οι Τουρκοκύπριοι, υπάρχει μια θέληση από πλευράς Τουρκίας να επανεξετάσουν τη Συνθήκη Εγγυήσεων και τα Επεμβατικά Δικαιώματα».
Δηλαδή, ο διαπραγματευτής της δικής μας πλευράς, Νίκος Αναστασιάδης, θα έπρεπε να βασιστεί στην αίσθηση και στην αντίληψη του Αντόνιο Γκουτέρες, να ικανοποιήσει 100% την τουρκική πλευρά και να περιμένει να διαπιστώσει αν πράγματι θα εκδηλωθεί θέληση από την Τουρκία, όχι να τερματίσει αλλά να επανεξετάσει τη Συνθήκη Εγγυήσεων και τα Επεμβατικά Δικαιώματα. Ούτε λόγος, βέβαια, για συμφωνία αποχώρησης των στρατευμάτων. Κι αυτό, την ώρα που σε όλη τη συζήτηση η πραγματική αίσθηση που δίνεται είναι ότι αυτό που συζητείται είναι η μετονομασία της Συνθήκης Εγγυήσεων σε Συνθήκη Εφαρμογής και ενώ ο ίδιος ο Τσαβούσογλου δήλωνε ότι η Τουρκία «έδειξε περισσότερη ευελιξία προσθέτοντας ένα καινούργιο στοιχείο, εισηγείται όπως το Μονομερές Δικαίωμα της Επέμβασης θα μπορούσε να επανεξεταστεί υπό την προϋπόθεση συμφωνίας επί άλλων θεμάτων». Να ικανοποιηθεί 100% η τουρκική πλευρά και να επανεξεταστεί το Μονομερές Δικαίωμα της Επέμβασης. Σπουδαία διαπραγμάτευση!
Κι όλη αυτή η «ευελιξία», ενώ στην αρχή του δείπνου, ως εισαγωγή, ο Γκουτέρες έκανε επισκόπηση της κατάστασης, λέγοντας, σύμφωνα με τα πρακτικά (το επαναλαμβάνω, διότι κάποιοι θα νομίζουν πως αυτά είναι δικές μας ερμηνείες), ότι: «Για το θέμα της Διακυβέρνησης και του Διαμοιρασμού της Εξουσίας, ο Γενικός Γραμματέας είπε ότι οι πλευρές “πρακτικά ήταν σε πλήρη συμφωνία”. Θα υπήρχε ένα σύστημα εκ περιτροπής προεδρίας στη βάση του 2:1». Δηλαδή, συμφωνήθηκε αυτό που θέτει ως κυρίαρχο η τουρκική πλευρά και μας κατηγορούν ότι δεν θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί τους -η διακυβέρνηση και ο διαμοιρασμός της εξουσίας (με εκ περιτροπής προεδρία)- αλλά ούτε αυτό ήταν αρκετό.
Διότι, όλα τα προηγούμενα χρόνια οι διαπραγματευτές μας ήταν χαλαροί και απλόχεροι μέσα στις ψευδαισθήσεις τους, έδιναν, μετά ξαναέδιναν, και όταν ήρθε η ώρα που πίστευαν ότι θα πάρουν κι αυτοί κάτι στο θέμα της ασφάλειας, που μας καίει, πήραν την αίσθηση και την αντίληψη του Γκουτέρες για μια «επανεξέταση», που θα γίνει δεκαπέντε χρόνια αργότερα και αφού ικανοποιηθεί 100% η τουρκική πλευρά.
Δικαίως ο Αναστασιάδης, σύμφωνα με τα πρακτικά, «επέμεινε ότι για να ξέρει πώς θα προχωρήσει χρειάζεται να δει γραπτή πρόταση από την Τουρκία και να έχει περισσότερη σαφήνεια αναφορικά με το πλαίσιο της εφαρμογής». Και τελικά, πήρε σαφήνεια από τον Τσαβούσογλου, έστω και προφορικά: «Ο κ. Τσαβούσογλου είπε πως στην πρώτη του πρόταση η Συνθήκη Εγγυήσεων και η Συνθήκη Συμμαχίας θα ίσχυαν κατά αναλογία (mutatis mutandis). Εισηγήθηκε στη συνέχεια ότι αυτές μπορούν να επανεξεταστούν -ίσως σε 15 χρόνια- όταν οι τουρκοκυπριακές απαιτήσεις θα εκπληρώνονταν και ο μηχανισμός εφαρμογής θα ήταν στη θέση του».
Ποιος Ελληνοκύπριος δεν θα ρωτούσε αυτό που ρώτησε ο Αναστασιάδης: «Μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι έχουμε λύση στα χέρια μας, όταν η Τουρκία μιλά για επανεξέταση του δικαιώματος επέμβασης σε 10-15 χρόνια;». Ποιος;
“Φιλελεύθερος”
