του Γεώργιου Μουρουζίδη Ταξίαρχου ε.α.
Οι φετινές λιτές επετειακές εκδηλώσεις, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, σε τίποτα δεν μειώνουν τον ηρωισμό των υπερασπιστών της περίφημης γραμμής, Μεταξά, στην οποία δόθηκε ο κύριος αγώνας εναντίον της χιτλερικής επίθεσης, την Άνοιξη του 1941. Η Γραμμή Μεταξά αποτελεί το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο στην νεότερη ιστορία, ανώτερο της γαλλικής γραμμής «Μαζινό». Πρόκειται για 21 οχυρά που κατασκευάστηκαν υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας από το 1936 έως το 1941. Το κόστος κατασκευής του τιτάνιου αυτού αμυντικού έργου, που εκτείνεται από τον ορεινό όγκο της Κερκίνης μέχρι την Κομοτηνή, άγγιξε τα 1,5 δισεκατομμύρια δραχμές.
Τα Βαλκάνια ήταν ανέκαθεν έδαφος πρόσφορο για δολοπλοκίες, δεδομένου ότι από εδώ ξεκίνησε ο Α΄ 
Παγκόσμιος Πόλεμος το 1914. Μέχρι την κρίση του Μονάχου το 1938, η πρωταρχική ανησυχία του δικτάτορα Μεταξά δεν ήταν ο ιταλικός αλλά ο βουλγάρικος κίνδυνος. Η Βουλγαρία και η Ελλάδα αποδύθηκαν μετά το 1936 σε έναν φρενήρη ανταγωνισμό εξοπλισμών, που βάρυνε δυσβάστακτα τις ήδη καχεκτικές οικονομίες τους. Η αύξηση των ελληνικών δαπανών για εξοπλισμούς δεν υπαγορευόταν μόνο από τον βουλγαρικό ρεβιζιονισμό, αλλά και από το ευρύτερο ρεύμα του αναθεωρητισμού στην Ευρώπη – η ιταλική εισβολή στην Αβησσυνία το 1935 είχε προβληματίσει τους έλληνες ιθύνοντες.
Η Βουλγαρία, αρνούμενη να αποδεχθεί το εδαφικό καθεστώς που είχε προέλθει από τις συνθήκες του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αναζήτησε τη συμμετοχή της στις δυνάμεις του άξονα. Το Μάρτιο του 1939 υπογράφηκε πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ του Βούλγαρου πρωθυπουργού και του Γερμανού υπουργού εξωτερικών Ρίμπεντροπ, παρόντος μάλιστα και του ίδιου του Χίτλερ. Η Βουλγαρία θα παραχωρούσε τα εδάφη της στην Γερμανία, με αντάλλαγμα την πολυπόθητη προσάρτηση της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης.
Η ελληνική επιτυχία της απόκρουσης της ιταλικής επίθεσης, ανάγκασε τελικά τον Χίτλερ να εκτελέσει μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση στα βαλκάνια, διαμέσου του βουλγαρικού εδάφους.
Η εισβολή στην Ελλάδα και τη νότια Γιουγκοσλαβία άρχισε ταυτόχρονα και αιφνιδιαστικά στις 05.15 της 6ης Απριλίου 1941. Οι έλληνες μαχητές προέβαλαν σθεναρή αντίσταση και κρατούσαν σταθερά και αποφασιστικά τις θέσεις τους στη γραμμή των Οχυρών. Οι γερμανοί συνέχιζαν με αμείωτο ρυθμό την επιθετική τους προσπάθεια. Η κατάρρευση όμως της γιουγκοσλαβικής άμυνας αχρήστευσε την Γραμμή Μεταξά. Τα γερμανικά στρατεύματα χωρίς καμία αντίσταση πλέον άρχισαν να ξεχύνονται προς την Θεσσαλονίκη από την κοιλάδα του Αξιού ποταμού. Μπροστά σε αυτήν την εξέλιξη οι ελληνικές δυνάμεις στην Ανατολική Μακεδονία υποχρεώθηκαν, στις 9 Απριλίου 1941, να συνθηκολογήσουν.
Οι φρουρές των ελληνικών οχυρών πολέμησαν με αφάνταστη γενναιότητα και έγραψαν μια ακόμη σελίδα δόξας σε συνέχεια του αλβανικού έπους, σημαίνοντας ταυτόχρονα και την έναρξη της παγκοσμίως αναγνωρισμένης εθνικής αντίστασης.
Τα οχυρά παραμένουν αγέρωχα ορόσημα μνήμης της ελληνικής ιστορίας. Η επίσκεψη στα οχυρά σήμερα μπορεί 
να αποτελέσει μια διαδικασία βιωματικής περισυλλογής και ανάκλησης της ιστορικής μνήμης, αλλά και μια πρωτότυπη δημιουργική ψυχαγωγία.
Το προηγούμενο της πόλης του Βερντέν στη Γαλλία, όπου το ομώνυμο οχυρό (γραμμή Μαζινό) έδωσε οικονομική ώθηση στην περιοχή, δείχνει τον δρόμο για την σημερινή αξιοποίηση των οχυρών. Από την οπτική της πλήρους αξιοποίησης, με επίκεντρο τα κεντρικά οχυρά και τον περιβάλλοντα χώρο αυτών, στην ευρύτερη περιοχή θα μπορούσαν να υλοποιηθούν πολλαπλές δράσεις όπως: επιστημονικά συνέδρια, οργανωμένες επισκέψεις, χρήση από στρατιωτικές ακαδημίες, μόνιμες επετειακές και ειδικές εκθέσεις, αναπαραστάσεις των μαχών, βιβλιοθήκη και κέντρα τεκμηρίωσης, κινηματογραφικές καλύψεις, προώθηση της αειφόρου περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης των φυσικών πόρων, κλπ…
Ενθαρρυντική είναι η συνδρομή του Στρατού, διαφόρων τοπικών παραγόντων, όπως και ορισμένων εθελοντικών ομάδων, στην προοπτική της σύγχρονης αξιοποίησης των οχυρών. Στην κατεύθυνση αυτή οι πλέον αξιοσημείωτες μέχρι σήμερα πρωτοβουλίες είναι η αναπαράσταση της μάχης του Ρούπελ, η οποία συγκεντρώνει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, καθώς επίσης και η ψηφιοποίηση του Λίσσε, η οποία το κατέστησε σε ένα από τα πλέον σύγχρονα ψυχαγωγικά και βιωματικά πάρκα στον κόσμο.
Τα Οχυρά θα εξακολουθούν να εκπληρώνουν την αποστολή τους, παραμένοντας ανοικτά και επισκέψιμα για τους νέους Έλληνες και όχι μόνο.
Λοχίας Δημήτριος Ίτσιος (Άνω Πορόια Σερρών, 5 Απριλίου 1906 – Όρος Κερκίνη, Σέρρες, 6 Απριλίου 1941).
ΑΘΑΝΑΤΟΣ!!!
Αν η «Οχυρωματική Γραμμή Μεταξά» είχε κατασκευασθεί μόνο για τούς Βουλγάρους, τι χρειαζόταν την αντιαρματική και αντιαεροπορική κάλυψη; Είχαν οι Βούλγαροι τανκς και αεροπλάνα; Τα ακριβή στοιχεία κατασκευής και κόστους. Και όπως σωστά παρατηρεί ο καθηγητής Τάσιος, “Ελληνικά χέρια, ελληνικά λεφτά κι ελληνική τεχνογνωσία κατασκεύασαν ένα μέγιστο τεχνικό έργο”. Ένα στέγαστρο χρειαστήκαμε στο ΟΑΚΑ και το ανέθεσαν κι αυτό σε Ισπανό, χωρίς να ζητήσουν καν ελληνική προσφορά!).
Λιγότερο γνωστά από την «Γραμμή Μεταξά», έως εντελώς άγνωστα, είναι τα Υπόγεια καταφύγια και οχυρώσεις του Πολεμικού Ναυτικού (1936-40), κατασκευασμένα την ίδια περίοδο.
Αγαπητέ Επισκέπτη,
Πρίν τον Β΄ΠΠ η Βουλγαρία προηγούνταν στους εξοπλισμούς της πολεμικής αεροπορίας, http://library.techlink.gr/ptisi/article.asp?mag=2&issue=150&article=3847 και είχε σαφείς και δεδηλωμένες προθέσεις εναντίον της Ελλάδας. Επίσης επίτρεψε μου να επικαλεστώ ένα κομμάτι του κειμένου, αναφορικά με τον λόγο αύξησης των αμυντικών δαπανών της Ελλάδος, “H αύξηση των ελληνικών δαπανών για εξοπλισμούς δεν υπαγορευόταν μόνο από τον βουλγαρικό ρεβιζιονισμό, αλλά και από το ευρύτερο ρεύμα του αναθεωρητισμού στην Ευρώπη – η ιταλική εισβολή στην Αβησσυνία το 1935 είχε προβληματίσει τους Έλληνες ιθύνοντες”.
Κύριε Ταξίαρχε,
Ευχαριστώ για το κατατοπιστικό site, στο οποίο με παραπέμψατε.
Και επειδή ο λόγος για την επισκεψιμότητα των ΟΧΥΡΩΝ-στο τέλος-θα μπορούσε ο κ.αρθρογράφος να μας ενημερώσει πόσα Σχολεία ,πάσης βαθμίδος ,ή,Πανεπιστήμια οργανώνουν εκδρομές για να τα δει και να τα θαυμάσει η νεολαία ,γιατί θαυμάζοντάς τα ”τρέμουν” οι δάσκαλοί τους μήπως αρχίσουν να θαυμάζουν και τον Μεταξά ,που είπε το ΟΧΙ ,ενώ οι περισσότεροι απ’αυτούς διδάσκουν αυτήν την νεολαία ότι το ΟΧΙ το είπε ο λαός και ότι ο Μεταξάς , ως δικτάτορας πρέπει να λησμονηθεί;;;.
Αρκετή επισκεψιμότητα έχουν τα Οχυρά αλλά από Πολιτιστικούς ή, άλλους Συλλόγους ,με μέλη ηλικιωμένα ,η, Ελληναράδες, όπως τους έλεγαν και λένε οι γενηές των αντιστασιακών και σοσιαλιστών του Ανδρέα ,με τελευταίους τους ΤσιρποΣυριζίτες -και όχι μόνον .
Υ.Γ.Κύριε Μουρουζίδη ,μήπως μπορείτε να μας παραθέσετε τον αριθμό των επισκεπτών ,κατά ηλικίες;;;.
Κύριε Σ.Α.Ν.
Όσον αφορά το ΛΙΣΣΕ το οποίο παρακολουθώ τους τελευταίους μήνες,το επισκέπτονται πολλά Σχολεία του Νομού.
Να είσαστε καλά !!!
Μόνο του Νομού και μόνον σχολεία;;.
Εσείς όμως γράψατε για τους νέους-προφανώς όλους-τους νέους Έλληνες,οι περισσότεροι των οποίων ίσως να μη γνωρίζουν που ευρίσκεται το ΡΟΥΠΕΛ.
Που τέτοια χαρά,να είστε και εσείς καλά.