Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Η Γερμανία σώζει την Τουρκία από τη μαύρη λίστα των φορολογικών παραδείσων, εκμεταλλευόμενη την φορολογική πολιτική της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου
Εδώ και μερικά χρόνια οι περισσότερες χώρες (περιλαμβανομένης και της Ε.Ε.) συμφώνησαν να συνεργάζονται για να ανταλλάσουν μεταξύ τους φορολογικά στοιχεία, προσπαθώντας έτσι να καταπολεμήσουν την υφιστάμενη παγκόσμια φοροδιαφυγή. Οι χώρες που αρνούνται να συνεργαστούν αναγράφονται σε μια 
«μαύρη λίστα φορολογικών παραδείσων», στιγματίζονται πολιτικά και τιμωρούνται από τους διεθνείς επενδυτές οι οποίοι απέχουν από Κράτη όπου η
φοροδιαφυγή είναι «εθνικό σπορ» και έτσι αλλοιώνεται ο θεμιτός ανταγωνισμός. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η «μαύρη λίστα» υφίσταται από το 2017 και ανανεώνεται κάθε 6 μήνες περιλαμβάνει δε σήμερα τις εξής 12 χώρες ή περιοχές : Αμερικανική Σαμόα, Ανγκουίλα, Μπαρμπάντος, Φίτζι, Γκουάμ, Παλάου, Παναμάς, Σαμόα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Παρθένοι Νήσοι των ΗΠΑ, Βανουάτου και Σεϋχέλλες.
Από την εν λόγω λίστα απουσιάζει η προστατευόμενη από τη Γερμανία Τουρκία, παρόλο ότι δεν συνεργάζεται, επικαλούμενη διάφορα τεχνικά τερτίπια, όπως μαρτυρά η σχετική ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες στις 16-2-2021 του ηλεκτρονικού Le Monde με τίτλο : «Φορολογικοί παράδεισοι: Η Ευρώπη παραχωρεί στην Τουρκία άλλη μια παράταση» (Paradis fiscaux : l’Europe accorde un nouveau sursis à la Turquie). Η Άγκυρα οφείλει να κοινοποιήσει τα τραπεζικά της δεδομένα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2021, διαφορετικά θα καταχωριστεί σε «μαύρη λίστα», συνοψίζει το εν λόγω ρεπορτάζ. Η Τουρκία δεν θα εμφανίζεται (προς το παρόν) στη «μαύρη λίστα» των φορολογικών παραδείσων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η χώρα, η οποία δεν κοινοποιεί τραπεζικά δεδομένα σε 6 από τα Κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας, τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021, έλαβε από τις Βρυξέλλες μια νέα και τελευταία προθεσμία 4 μηνών για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.
Η Τουρκία είχε ήδη περιληφθεί στην «γκρίζα λίστα» και πριν έναν χρόνο τον Φεβρουάριο του 2020 της είχε παρασχεθεί προθεσμία να συνεργασθεί με την Ε.Ε. μέχρι το τέλος του 2020, ώστε να υπάρξει σχετική
πρόοδος, δέσμευση η οποία αθετήθηκε από την Τουρκία. Η Άγκυρα δεν εφαρμόζει τα διεθνή στάνταρτ για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών και υποστηρίζει ότι υπάρχουν τεχνικά προβλήματα που σχετίζονται με τη αδυναμία επαλήθευσης της φορολογικής ιθαγένειας 7 εκατομμυρίων Τούρκων που κατοικούν στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 5 εκατομμυρίων που ζουν στη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Αυστρία και την Ολλανδία.
Σε μια εποχή όπου οι εντάσεις μεταξύ της ΕΕ και της Άγκυρας, σχετικά με την εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο, που ήταν σε έξαρση, φαίνονται να ηρεμούν, χάρη στις γεωπολιτικές θεωρήσεις. Επικράτησαν οι τελευταίες της διαπίστωσης των πενιχρών προσπαθειών της Τουρκίας αναφορικά με την φορολογική διαφάνεια. Απεδείχθη δύσκολο να βρεθεί μια συμφωνία μεταξύ των υποστηρικτών μιας σκληρής γραμμής εναντίον της Άγκυρας (Γαλλία, Ελλάδα, Κύπρος, Δανία, Αυστρία) και εκείνων που, όπως η Γερμανία, προτίμησαν μια συμφιλιωτική προσέγγιση.
«Διακυβεύεται η ακεραιότητα του σχετικού καταλόγου», ανέφερε μια πηγή εξοικειωμένη με το θέμα την περασμένη Δευτέρα, καταγγέλλοντας τις απόπειρες «πολιτικοποίησης αυτής της άσκησης για να εξαιρεθεί η Τουρκία από τις υποχρεώσεις της». Σύμφωνα με την προθεσμία που είχε ήδη χορηγηθεί στις αρχές του 2020, η Άγκυρα όφειλε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου να πραγματοποιήσει μια αυτόματη και κατ’απαίτηση ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών με όλα τα Κράτη μέλη.
«Γκρίζα λίστα»
Ωστόσο, η Τουρκία εξακολουθεί να μην μεταδίδει τίποτα στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Αυστρία και την Ολλανδία, οι οποίες φιλοξενούν περίπου 5 εκατομμύρια από τα συνολικά 7 εκατομμύρια Τούρκους που ζουν στην ΕΕ. Αγνοεί επίσης την Κύπρο, της οποίας τη νομιμότητα δεν αναγνωρίζει με θράσος και με την ανοχή της Ε.Ε.. Η Άγκυρα επικαλείται τεχνικές δυσκολίες για τον προσδιορισμό της φορολογικής κατοικίας των υπηκόων της. Στην πραγματικότητα όμως θέλει να απαλλάξει τους Τούρκους της διασποράς από πιθανές κυρώσεις τους για εκείνους που, για παράδειγμα, έχουν λάβει κοινωνικά βοηθήματα εντός της ΕΕ, ενώ «αποκρύβουν» εισοδήματα στην Τουρκία ! Δηλαδή και η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος.
«Η Τουρκία θα πρέπει να τηρήσει τις υποσχέσεις της. Όμως, η συμπερίληψή της τώρα στη [μαύρη] λίστα των φορολογικών παραδείσων θα ερμηνευόταν ως μια επίθεση, τη στιγμή που οι Τούρκοι δείχνουν σημάδια προσέγγισης με την Ευρώπη», δήλωσε αφελώς στον Le Monde μια άλλη ευρωπαϊκή πηγή. Η Άγκυρα και η Αθήνα έχουν ξαναρχίσει διάλογο για να διευθετήσουν τη διαμάχη τους σχετικά με την εκμετάλλευση των πεδίων φυσικού αερίου. Η Πηγή φαίνεται ότι δεν ξέρει τίποτα για το ερευνητικό σκάφος Τσεσμέ κι ότι η Τουρκία θέλει να διαπραγματευθεί με την Ελλάδα τα πάντα όλα.
Την περασμένη Δευτέρα, με την ευκαιρία της επικαιροποίησης του ευρωπαϊκού καταλόγου φορολογικών 
παραδείσων, οι εθνικοί εμπειρογνώμονες των Κρατών μελών κατέληξαν σε έναν συμβιβασμό ο οποίος πρέπει να επικυρωθεί, την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου, από τους πρεσβευτές των Κρατών μελών στην ΕΕ. Τι λέει αυτός ο συμβιβασμός ; Να διατηρηθεί η Τουρκία στη «γκρίζα λίστα» των φορολογικών παραδείσων που πρέπει να παρακολουθείται. Η Άγκυρα θα πρέπει να δεσμευτεί τον Μάιο να ανταλλάξει δεδομένα με τους 27 και να ενεργοποιήσει αυτόν τον μηχανισμό πριν από το τέλος Ιουνίου. Εάν μέχρι τότε δεν συμμορφωθεί, τότε θα λάβει προειδοποίηση και θα καταχωριστεί στον κατάλογο των μη συνεργαζόμενων χωρών για φορολογικούς σκοπούς, ο οποίος θα αναθεωρηθεί από την ΕΕ τον προσεχή Οκτώβριο. Ζήσε Μάι μου δηλαδή.
«Αυτή είναι η τελευταία προθεσμία που δίνουμε»
«Αυτή είναι η τελευταία προθεσμία που δόθηκε στην Τουρκία», δήλωσε μια διπλωματική πηγή. Οι χώρες που είναι εγγεγραμμένες στη μαύρη λίστα βλέπουν ότι η πρόσβασή τους σε ευρωπαϊκά κονδύλια να είναι περιορισμένη και ειδικά να βρίσκονται πολιτικά σε μια δυσάρεστη θέση.
Άλλες πηγές δεν αποκλείουν ότι μια στροφή στη διφορούμενη σχέση μεταξύ ΕΕ και Άγκυρας απαιτεί μια πρόσθετη προθεσμία. Το να βρεθεί η «κατάλληλης στιγμή» για να εγκαλέσουμε την Τουρκία θα είναι 
δύσκολο! Γιατί ; Διότι λένε οι άλλες πηγές ότι η ΕΕ βασίζεται στη βοήθειά της για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, σύμφωνα με τη συμφωνία που συνάφθηκε το 2016, κλείνοντας τα μάτια και τα αφτιά τους για τη διαρκή και μεθοδευμένη αποστολή από τα τουρκικά παράλια αλλά και από τον Έβρο των μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα της Ευρώπης. Και από πάνω οι άλλες πηγές κατηγορούν την Ελλάδα αλλά και την Frontex για βάναυση μεταχείριση και
επαναπροώθηση των διακινουμένων εκ Τουρκίας η οποία πληρώνεται αλλά δεν κάνει τη δουλειά της και ζητάει κι άλλα χρήματα !
Το γεγονός παραμένει ότι, σε γενικές γραμμές, «η Τουρκία δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα, διότι δεν προκαλεί τόσο μεγάλη φορολογική ζημία στην ΕΕ, όσο άλλες κοινοτικές χώρες που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο», υπενθυμίζει ο Sven Giegold, Γερμανός ευρωβουλευτής της Ομάδας των πράσινων και ειδικός επί του θέματος.
Ασυνέπειες
Σύμφωνα με την ΜΚΟ Tax Justice Network (TJN), οι φορολογικές απώλειες που καταγράφονται από την ΕΕ, μέσα στη «μαύρη λίστα» της των φορολογικών παραδείσων, ευθύνονται συλλογικά για μόλις το 1,72% των
παγκόσμιων φορολογικών απωλειών. Από την εκπόνησή του το 2017, αυτός ο κατάλογος έχει αποδειχθεί ένα αποτελεσματικό εργαλείο πίεσης, αλλά έχει επικριθεί για την πολιτικοποίησή του και για τις ασυνέπειές του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να εμφανίζονται στον κατάλογο, ιδίως λόγω του αδιαφανούς φορολογικού συστήματος του Delaware. Τον Οκτώβριο του 2020, η ΕΕ απέσυρε επίσης τη βρετανική επικράτεια των Νήσων Καϋμάν από αυτήν τη λίστα, η οποία βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης των φορολογικών παραδείσων.
«Η ΕΕ δεν απαριθμεί τους πραγματικούς φορολογικούς παραδείσους, επειδή τα κριτήρια εκπόνησης αυτής της λίστας είναι αδύναμα. Είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε όλα τα Κράτη-μέλη της να τα εκπληρώνουν. Δεν τολμούμε να επιτεθούμε στους φορολογικούς παραδείσους της ΕΕ», υπογράμμισε ο Giegold.
Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω ΜΚΟ TJN, η Γαλλία έχασε, μεταξύ 2016 και 2017, 2,7 δισεκατομμύρια 
δολάρια (ή 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ) από φόρους εταιρειών προς όφελος της Ολλανδίας. Το 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκτίμησε ότι αυτή η χώρα «παρουσίαζε τα χαρακτηριστικά» ενός φορολογικού παραδείσου. Μια παρόμοια ρετσινιά που επιρρίπτεται επίσης στο Λουξεμβούργο, του οποίου η κλίμακα των κεφαλαίων που αποκρύβονται από το οικονομικό κέντρο του Μεγάλου Δουκάτου αποκαλύφθηκε από την έρευνα OpenLux τη Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021 και που διεξήχθη κυρίως από την εφημερίδα Le Monde.
Συμπέρασμα :
Αφού η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο έχουν χαρακτηριστικά φορολογικού παραδείσου, ας δώσουμε παρατάσεις συμμόρφωσης στην προστατευόμενη Τουρκία. Και ας μην την συμπεριλάβουμε ακόμα στη «λίστα των φορολογικών παραδείσων». Για να μην θεωρηθεί αυτό κακόβουλη επίθεση εναντίον της ! Τώρα μάλιστα που «υποχώρησε» και διαπραγματεύεται με την Ελλάδα και μας προστατεύει και από τους μετανάστες!
Κυρώσεις είπατε ;
Αλλάξτε πλευρό.
