Η γαλλική κοινωνία συμφωνεί με μουσουλμανικές ενδυματολογικές απαγορεύσεις

Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected]   www.kalkis.eu

Η απαγόρευση της μουσουλμανικής φορεσιάς «αμπάγια» για τα κορίτσια και «καμίς» για τα αγόρια έτυχε της πλήρους εφαρμογής και της κοινωνικής αποδοχής της

Πολύς θόρυβος ξέσπασε τις τελευταίες μέρες στη Γαλλία εν όψει της έναρξης της νέας σχολικής περιόδου. Γιατί ; Διότι το Υπουργείο Παιδείας, με εγκύκλιό του στα σχολεία, απαγόρευσε από χθες Δευτέρα, 4-9-2023 οι μαθήτριες και οι μαθητές, μουσουλμανικής θρησκείας, να εισέρχονται στις τάξεις του μαθήματος, αν φορούν την ενδυμασία «αμπάγια» τα κορίτσια και την ενδυμασία «καμίς» τα αγόρια. Δηλαδή δυο φορεσιές που επιδεικνύουν θρησκευτικά σύμβολα έναντι των άλλων μη μουσουλμάνων μαθητών. Η απαγόρευση βασίστηκε σε προγενέστερο νόμο του 2004 που υπακούει στην ισχύουσα «εκλαΐκευση» (laicité).

Αν εξαιρέσει κανείς τις ηγεσίες των «Ανυπότακτων της Γαλλίας» και των «Οικολόγων» που αντιτάχθηκαν επίσημα κατά της εν λόγω εγκυκλίου και απείλησαν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη, όλα τα υπόλοιπα αριστερο-δεξιά και κεντρώα κόμματα συμφώνησαν. Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι συμφώνησε και η συντριπτική πλειοψηφία της Γαλλικής κοινωνίας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικής δημοσκόπησης της εταιρείας Ifop που δημοσιεύθηκε στις 4-9-2023 στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Le Point από τον δημοσιογράφο Erwan Seznec με τίτλο : «Αμπάγια : τα επιτελεία των πρασίνων και των ανυπότακτων αποκηρύχθηκαν από τους ψηφοφόρους τους» (Abaya : les états-majors écolos et Insoumis désavoués par leurs électeurs). Δηλαδή ακόμα και οι οπαδοί των εν λόγω κομμάτων (το 58 % των Ανυπότακτων και το 79 % των Οικολόγων) ενέκριναν μαζικά την εγκύκλιο του Υπουργού Παιδείας Gabriel Attal, ο οποίος μάλιστα εξ αυτού του λόγου κέρδισε 11 μονάδες δημοτικότητας. Κατά μέσο όρο το 81% των Γάλλων απορρίπτει τις μουσουλμανικές φορεσιές abaya και qami στα γυμνάσια και λύκεια.

Τι είναι αυτές οι φορεσιές ;

Είναι ένα φαρδύ επανωφόρι που κρύβει το σώμα των παιδιών, εκτός του προσώπου και των χεριών τους. Τηρουμένων των αναλογιών, θα λέγαμε το επανωφόρι που φορούν τα «παππαδάκια» τα δικά μας που συνοδεύουν τους ιερείς κατά τη λειτουργία τους.

Παρόλο όμως ότι η συντριπτική πλειοψηφία της γαλλικής κοινωνίας αποδοκιμάζει αυτές τις φορεσιές στα σχολεία, όπως θα δούμε παρακάτω, διάσημοι οίκοι μόδας δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τις παράγουν και να τις εμπορεύονται ευρέως, αφού παρουσιάζουν μια αυξανόμενη ζήτηση, υπό τον εύσχημο τίτλο της «μετριοπαθούς μόδας» (modest fashion), σύμφωνα το άρθρο της Σύνταξης της ηλεκτρονικής εφημερίδας Journal du Dimanche στις 1-9-2023, με τίτλο : «Αμπάγια, φουλάρι, χιτζάμπ… Τι είναι η «μετριοπαθής μόδα», αυτή η αυξανόμενη δημοφιλής τάση;» (Abaya, foulard, hijab… Qu’est-ce que la « modest fashion », cette tendance à la popularité grandissante ?).

Βρίσκοντας την πηγή της στη Μέση Ανατολή, η «μετριοπαθής μόδα» κερδίζει δημοφιλία παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας. Από τους οίκους μόδας H&M έως την Dolce & Gabbana, οι μάρκες και οι σχεδιαστές προσπαθούν να ανταποκριθούν στην «μετριοπαθή» μόδα για να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση μιας κυρίως μουσουλμανικής πελατείας.

Η τάση της «μετριοπαθούς μόδας» έχει επίσης και τη δική της «Εβδομάδα Μετριοπαθούς Μόδας», όπως εδώ στο Λονδίνο.© Lefteris Pitarakis / AP / SIPA

Οι όροι «μετριοπαθής μόδα» (« modest fashion »), κυριολεκτικά « mode modeste » στα γαλλικά, αναφέρονται σε μια τάση που εμπνέεται από την κλωστοϋφαντουργία των χωρών του Κόλπου. Αυτές οι συλλογές συνδέονται ιδιαίτερα με τη μουσουλμανική μόδα, αφού αυτά τα ρούχα πληρούν τις απαιτήσεις της «μετριοπάθειας» που υπαγορεύει το Ισλάμ. Η awra, δηλαδή όλα τα μέρη του σώματος που απαιτεί η θρησκεία να αποκρύπτονται από το βλέμμα των άλλων, καλύπτεται από μακριά, φαρδιά ρούχα, φτιαγμένα με χοντρά, αδιαφανή υφάσματα. Πωλούνται επίσης κασκόλ, χιτζάμπ και άλλα αξεσουάρ που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των μαλλιών. Απαγορεύονται τα βαθιά ντεκολτέ, τα κοψίματα ή οι διαφάνειες που εκθέτουν υπερβολικά το δέρμα. Όλα αυτά περιλαμβάνονται  στις μουσουλμανικές γραμμές ρούχων.

Πολλές γνωστές μάρκες όπως η Uniqlo, η Nike, η H&M ή η Dolce & Gabbana έχουν λανσάρει αυτήν την τάση και πλέον στοχεύουν σε ένα όλο και πιο μεγάλο δυτικό κοινό, αλλά και σε όλο και περισσότερους νέους. Την τελευταία δεκαετία στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη Γαλλία, η «μετριοπαθής μόδα» έχει γίνει μια αναπότρεπτη τάση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ασκούσες επιρροή (influencers) με δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους προωθούν αυτά τα προϊόντα, που συχνά κατασκευάζονται στην Ασία και προσφέρονται σε ανταγωνιστικές τιμές. Αυτές οι influencers είναι Σαουδάραβες, είναι από το Ντουμπάι, είναι από το Κατάρ ή ακόμα και Γαλλίδες, όπως η Taqwa Bint Ali, η πρώτη που παρουσίασε το χιτζάμπ σε μια καμπάνια του μόδιστρου Jean–Paul Gaultier.

Στην εφημερίδα  Le Figaro, ο ιμάμης του Drancy, Hassen Chalghoumi, ο οποίος υποστηρίζει την απαγόρευση χρήσης της αμπάγιας στα δημόσια σχολεία, αναφέρει : «Απευθυνόμαστε σε κορίτσια που βρίσκονται σε εύθραυστη ηλικία, το σώμα τους αρχίζει να φαίνεται και ψάχνουν για σημεία αναφοράς, θέλουν να επιβληθούν, ακόμη και να συγκρουστούν. Είναι λυπηρό και επικίνδυνο να τις προτείνουμε να επιβάλουν τον εαυτό τους, κρύβοντας τον εαυτό τους. Συνεχώς τις σφυρηλατούμε με μια συζήτηση για τον πειρασμό, την αγνότητα, και καταλήγουν να μην σκέφτονται παρά μόνο αυτό και να οικοδομούνται ως αντίδραση σε αυτόν τον φόβο. Συντηρούμε μια αδιαθεσία!».

Ερωτηθείσα από τα ίδια μέσα ενημέρωσης, η πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Jeannette Bougrab επιβεβαιώνει ότι η «μετριοπαθής μόδα» είναι «μια στρατηγική πολιτιστικής και θρησκευτικής επιρροής που φέρει ξεκάθαρα τη σφραγίδα της Σαουδικής Αραβίας ειδικότερα, η οποία έχει κάνει το ίδιο πράγμα στο παρελθόν στην Ινδονησία». «Είμαστε μάρτυρες στη Γαλλία μιας ήπιας εκδοχής αυτού που έκαναν οι Σαουδάραβες εκεί με τα  madrassas, δηλαδή αυτά τα κορανικά σχολεία όπου η προώθηση του Ισλάμ περνά μέσα από την τάση ενός συνολικού τρόπου διαβίωσης. Πάνω απ ‘όλα, δεν πρέπει να θεωρείται ως ένα φαινόμενο που περιορίζεται στην εμπορική σφαίρα, διότι υπάρχει ένα στρατηγικό σχέδιο επιβολής πίσω από αυτό», συνεχίζει.

Από την πλευρά τους, οι στυλίστες πίσω από αυτή τη «σεμνή» μόδα και οι πελάτες τους αποφεύγουν τη χρήση της λέξης «θρησκεία». Βεβαιώνουν ότι αυτά τα ρούχα δεν περιορίζονται ούτε σε μια κουλτούρα ούτε σε μια πίστη, και ότι επιλέγουν να τα σχεδιάζουν και να τα φορούν για λόγους άνεσης, στυλ ή προσωπικών πεποιθήσεων.

Αν θέλουμε τους πιστεύουμε.