Μέλος ειδικής Επιτροπής του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ μιλά στο Geopolitico.gr για επαφές που είχε στην Ελλάδα και την επίσκεψή του στην Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα. Ποιες συνθήκες αντιμετώπισε. Ποια είναι τα συμπεράσματα για μια πιο ήπια μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Γράφει ο Χρήστος Κωνσταντινίδης
Στη Δυτική Μακεδονία εξορυσσόταν το 80% του λιγνίτη της Ελλάδας και παραγόταν το 60% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από το διασυνδεδεμένο σύστημα της χώρας. Στον βωμό της απολιγνιτοποίησης λόγω κλεισίματος μονάδων της ΔΕΗ η ανεργία καλπάζει στην περιοχή όπου από τη δεκαετία του 1950, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη ήταν η κυρίαρχη οικονομική δραστηριότητά της. Για δεκατίες βέβαια το κόστος του εξηλεκτρισμού της χώρας ήταν τεράστιο για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά και της ανυπολόγιστης ζημιάς στους υδάτινους πόρους, με καταστροφή υπόγειων υδροφορέων (όπως οι πηγές ύδρευσης της Κοζάνης) διάνοιξη νέων λιγνιτωρυχείων, αλλά και υπεράντληση νερών από λίμνες και υπόγεια αποθέματα για την ψύξη των λιγνιτικών μονάδων.
Η βίαιη απολιγνιτοποίηση όμως που εφαρμόστηκε τόσο γρήγορα στην Ελλάδα χωρίς κανένα σχέδιο και στρατηγική οδήγησαν την τοπική κοινωνία σε κατάσταση σοκ! Δεν είχε εφαρμοστεί δηλαδή ένα πλάνο μετάβασης, το οποίο θα προετοίμαζε την επόμενη μέρα, με αποτέλεσμα και τεράστιες εκτάσεις και εγκαταλελειμμένα ορυχεία να μείνουν χωρίς αποκατάσταση και χιλιάδες κόσμου να μείνει χωρίς δουλειά και να αντιμετωπίζει πλέον δυσμενείς συνθήκες επιβίωσης.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι! Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία της Eurostat για το 2023. Στην Ελλάδα, η Δυτική Μακεδονια έχει από υψηλότερα ποσοστά ατόμων (32,7%) που βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού. Εκτενής ανάλυση της ΕΛΣΤΑΤ των δεικτών εισοδηματικής φτώχειας ανά περιφέρεια, η οποία αναδεικνύει τις ανισότητες και αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τον σχεδιασμό μέτρων πολιτικής αποκαλύπτει ακόμα πιο απογοητευτικές μετρήσεις για την περιοχή, η οποία είναι κυριολεκτικά στα κόκκινα! Το ποσοστό φτώχειας στη Δυτική Μακεδονία είναι διαρκώς υψηλότερο του εθνικού μέσου όρου. Το ποσοστό φτώχειας για το 2022 διαμορφώθηκε στο 24,9%, αυξανόμενο σημαντικά από 19,5% το 2020, φανερώνοντας σημαντικές αλλαγές στην κατανομή εισοδήματος σε σύγκριση με άλλες Περιφέρειες.
Επιτροπή των ΗΠΑ για δίκαιη μετάβαση
Τους προηγούμενους μήνες βρέθηκε στην Ελλάδα ειδική επιτροπή που στελέχωσε το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών προκειμένου να διερευνήση τις συνθήκες για μια πιο ήπια και δίκαιη πράσινη μετάβαση. Τα μέλη της Επιτροπής συναντήθηκαν με αξιωματούχους της κυβέρνησης, όπως ο υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης, κ.Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, είχαν όμως σαφή εντολή από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να έρθουν σε επαφή με φορείς των τοπικών κοινωνίων που πλήττονται από την απολιγνιτοποίηση, προκειμένου να καταρτιστεί μια πιο σαφή εικόνα για την κατάσταση.
Ανάμεσα στα μέλη της Επιτροπής ήταν και ο Χαράλαμπος Βασιλειάδης, ο οποίος είναι δρ. πολιτικός μηχανικός και διδάσκει μαθήματα σχετικά με την διαχείριση περιβαλλοντικών συστημάτων, ανάλυση υδατικών πόρων, υδρολογία και διαχείριση στερεών αποβλήτων. Ο ειδικός μίλησε στο Geopolitico.gr και έδωσε κάποια χρήσιμα στοιχεία για την εικόνα που σχημάτισε από τις επαφές που είχε, πριν συντάξει την έκθεσή του προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Συνάντηση της ειδικής Επιτροπής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τον υφυπουργό Μακεδονίας-Θράκης Κωνσταντίνο Γκιουλέκα
«Η Επιτροπή που στελέχωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αφορά τη διερεύνυση για μια πιο ήπια μετάβαση και στην πράσινη ανάπτυξη. Συναντήθηκε στο Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης με τον κ. Γκιουλέκα. Ζήτησα όμως από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να συνεχίσω περαιτέρω τις επαφές μου.
Έτσι κάθισα περισσότερο στην Ελλάδα και είχα συναντήσιες με ανθρώπους από το Υπουργείο Περιβαλλοντο και Ενέργειας, με δημάρχους και έτσι αποκόμισα ένα μεγάλο πακέτο πληροφοριών προκειμένου να συντάξω την έκθεσή μου», ανέφερε αρχικά ο κ. Βασιλειάδης, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή, καθότι γεννήθηκε στην Καστοριά, ενώ η μητέρα του κατάγεται από το χωριό Πλατανιά του Δήμου Βοΐου Κοζάνης.
«Δίκαιη μετάβαση σημαίνει δεν αφήνουμε κανέναν πίσω»
Ποιά είναι η βασική διαπίστωση από όσα είδε και άκουσε; «Διαπίστωσα ότι πολύς κόσμος έμεινε άνεργος στην περιοχή, υπάρχει τεράστια ανέχεια. Προβληματίστηκα το ομολογώ.
Είδα και συνομίλησα με παλιούς μου φίλους και συμμαθητές και διέκρινα μια απαισιοδοξία. Αυτό με ενοχλεί και με στενοχωρεί βαθύτατα.
Οπότε, αντί για μια δίκαιη μετάβαση, προτιμώ την προσέγγιση μιας δικαιότερης μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, ώστε ο κόσμος της Πτολεμαΐδας, της Κοζάνης και της Δυτικής Μακεδονίας γενικότερα, να νοιώθουν οικονομικά ασφαλέστεροι και να έχουν προοπτικές για ένα καλύτερο αύριο», αναφέρει ο κ. Βασιλειάδης και υπογραμμίζει:
«Ξέρετε τί σημαίνει δίκαιη μετάβαση; Σημαίνει ότι δεν αφήνουμε κανέναν πίσω. Οπότε με αυτήν την έννοια θέλουμε να αρχίσει η επανένταξη όλων αυτών των ανθρώπων που επλήγησαν από τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης.
Υπάρχει η πεποίθηση στην κοινωνίας τής Δυτικής Μακεδονίας ότι το τρένο τής δίκαιης μετάβασης χάθηκε.
Ωστόσο, σκοπός τής αντιπροσωπείας μας είναι να συνεισφέρουμε προς την κατεύθυνση μιας δίκαιης μετάβασης και το βασικό μήνυμα μας είναι ότι θα εργαστούμε και θα στηρίξουμε προσπάθειες ώστε αυτό να επιτευχθεί όσο το δυνατόν ταχύτερα και ομαλότερα γίνεται».
Πως η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ενεργειακή ανεξαρτησία
Ο Περιβαλλοντολόγος αποκάλυψε στο Geopolitico.gr, ότι στην έκθεση προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα επικεντρωθεί πέρα από την πράσινη μετάβαση, στο τελικό μείγμα, το οποίο θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να αποκτήσει ενεργειακή ανεξαρτησία.
Ο ειδικός έκανε λόγο για εκμετάλλευση της βιομάζας, από δέντρα, καλάμια και τροφές. «Η γεωθερμία, είναι αξιόπιστη πηγή ενέργειας», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Βασιλειάδης.
Το who is who του Χαράλαμπου Βασιλειάδη
Ο δόκτωρ Χαράλαμπος Β. Βασιλειάδης
Ο δόκτωρ Χαράλαμπος Β. Βασιλειάδης γεννήθηκε στην Καστοριά και απεφοίτησε από την Πολυτεχνική Σχολή τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) με υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ). Συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα (M.Sc.) και στο διδακτορικό πρόγραμμα (Ph.D.) τού τμήματος Πολιτικών Μηχανικών τού New York University (NYU). Η διδακτορική του διατριβή βραβεύτηκε από το Universities Council on Water Resources σαν η «εξέχουσα» στο σχετικό τομέα.
Από το 1990 έως σήμερα συμμετέχει σε διδακτικά και ερευνητικά προγράμματα πολλών πανεπιστήμιων με πρόσφατη απασχόληση στα μεταπτυχιακά προγράμματα:
-
τού τμήματος Διαχείρισης Βιωσιμότητας τού Columbia University από το 2018,
-
τού τμήματος Πολιτικών Μηχανικών τού City College τής Νέας Υόρκης από το 1994, καθώς και
-
τού τμήματος Πολιτικών Μηχανικών τού New York University (NYU) από το 1990
όπου διδάσκει μαθήματα σχετικά με την διαχείριση περιβαλλοντικών συστημάτων, ανάλυση υδατικών πόρων, υδρολογία, διαχείριση στερεών αποβλήτων, κ.ά, και ταυτόχρονα συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα των ιδίων πανεπιστημίων.
Είναι αδειούχος πολιτικός μηχανικός (PE) και πιστοποιημένος Υγιεινολόγος Εργασιακού Περιβάλλοντος (CIH). Από το 1997 μέχρι σήμερα εργάζεται σαν Ανώτατος Τεχνικός Σύμβουλος στην εταιρεία Environmental Planning and Management, όπου επιβλέπει δημόσια έργα υποδομής για συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία για θέματα περιβάλλοντος και ασφάλειας και έχει συγγράψει πάνω από τριάντα εργασίες, μελέτες και εγχειρίδια σχετικά με το περιβάλλον και την υγιείνή.
Ο Δρας Βασιλειάδης είναι Διπλωματούχος Μέλος:
-
τής Αμερικανικής Ακαδημίας Μηχανικών Περιβάλλοντος (DEE),
-
τής Αμερικανικής Ακαδημίας Μηχανικών Υδατικών Πόρων (D.WRE), και
-
τής Αμερικανικής Ακαδημίας Επαγγελματικής Υγιεινής και Μέλος:
-
τής Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης (NYAS),
-
τής Αμερικανικού Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών (ASCE),
-
τής Αμερικανικής Ένωσης Βιομηχανικής Υγιεινής (AIHA), και
-
τής Αμερικανικής Συνδιάσκεψης Κρατικών Υγιεινολόγων τής Εργασίας (ACGIH).
