Του Μάικ Σπανού*
Στις 19 Σεπτεμβρίου θα συναντηθούν στην Αθήνα ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σ’ αυτή τη συνάντηση αναμένεται να ληφθεί η απόφαση για την τύχη του Great Sea Interconnector.
Παρά τις διιστάμενες απόψεις και τις σοβαρές επιφυλάξεις, η απόφαση είναι προβλέψιμη.
Η τράπουλα ήταν από καιρό σημαδεμένη.
Με το τριπλό «σύνθημα», «το project είναι «Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος», το οποίο «θα άρει τη ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου» και «είναι μεγάλης γεωπολιτικής αξίας» έχουν κάνει ένα έργο αμφιβόλου βιωσιμότητας και χρησιμότητας να θεωρείται ως τετελεσμένο γεγονός.
Τα ειδικά συμφέροντα, κυρίως τα ξένα, είναι υπεράνω των πάντων και δημιουργούν Δίκαιο. Το Δίκαιο της Ισχύος, συνάμα και το Δίκαιο του Συμφέροντος.
Το ίδιο ισχύει και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη διαφορά ότι τα συμφέροντα εδώ παρουσιάζονται ως κοινά για τα 27 κράτη μέλη. Πάντως, καλόν θα ήταν να ερωτηθεί η Κομισιόν γιατί επένδυσε 657 εκατομμύρια ευρώ σε ένα έργο που η ίδια η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει;
Ο κύριος Μητσοτάκης πριν λίγες μέρες είπε ότι «ΑΝ ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΒΙΩΣΙΜΟ, ΘΑ ΓΙΝΕΙ». Δηλαδή, εμμέσως πλην σαφώς είπε ότι το έργο χρειάζεται τροποποιήσεις για να καταστεί βιώσιμο. Το ίδιο δήλωσε και ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος αρχικά απαίτησε όπως οι καταναλωτές στην Κύπρο πληρώνουν ένα ποσό μέσα από το λογαριασμό της ΑΗΚ (το γνωστό φορολογικό εργαλείο) από την 1η Ιανουαρίου 2025, διότι αν δεν γινόταν αυτό, το έργο δεν θα ήταν βιώσιμο.
Δηλαδή, για να καταστεί το έργο βιώσιμο προς όφελος μιας ξένης ιδιωτικής εταιρείας, θα πρέπει η Κύπρος να πληρώνει τη νύφη, η οποία μπορεί και να μην προσέλθει καν στην εκκλησία την ημέρα του γάμου.
Ανεξαρτήτως του τρόπου πληρωμής, η ουσία είναι ότι οι καταναλωτές θα πληρώσουν 125 εκατομμύρια ευρώ πριν την αποπεράτωση του έργου, εκτός των 100 εκατομμυρίων ευρώ για τη συμμετοχή της χώρας στο μετοχικό κεφάλαιο. Επιπρόσθετα, σε περίπτωση διακοπής του έργου, το 50% των δαπανών θα καταβληθεί από την Κύπρο. Δηλαδή, αν το έργο διακοπεί όταν θα έχουν ήδη δαπανηθεί, ας πούμε 1.5 δισεκατομμύρια ευρώ, η Κύπρος θα κληθεί να καταβάλει 750 εκατομμύρια ευρώ και δεν θα έχει καν καλώδιο.
Επιπλέον, η περίοδος κατά την οποία το σταθμισμένο μέσο κόστος κεφαλαίου θα λογίζεται στο 8.3% θα επεκταθεί από τα 12 χρόνια στα 17. Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ δεν εγγυάται την οροφή του κόστους κατασκευής, ενδεχομένως ούτε και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Αβέβαια είναι και η μελλοντική τιμολογιακή πολιτική για τη χρήση του καλωδίου, που αν παρ’ ελπίδα ο διαχειριστής καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση του, θα επηρεάσει τις τιμές της αγοράς ηλεκτρισμού στο σύνολο της, ενδεχομένως και προς το χειρότερο. Να αναφέρουμε επίσης ότι η πιθανότητα να εξάγει η Κύπρος ηλεκτρισμό είναι απομακρυσμένη.
Με λίγα λόγια, η Κύπρος θα πληρώνει τα έξοδα της τεχνητής γονιμοποίησης και της κύησης, χωρίς να εγγυάται κανείς ότι θα γεννηθεί και το μωρό.
Παρά ταύτα, μας λένε ότι το μεγαλύτερο όφελος από το έργο θα το αποκομίσει η Κύπρος, διότι θα αρθεί η ενεργειακή της απομόνωση, «για να έχει πάντα συντροφιά η εθνική της μοναξιά». Η απόδραση από την εσχάτως ανακαλυφθείσα απομόνωση θα οδηγήσει σε ενεργειακή εξάρτηση και σε συγκέντρωση κινδύνου και ας δίδονται ανέξοδες διαβεβαιώσεις ότι δεν υπάρχει γεωπολιτικό ρίσκο.
Εν πάση περιπτώσει, είχα την εντύπωση ότι το όποιο γεωπολιτικό ρίσκο θα το αναλάμβανε η Ελλάδα. Τώρα φαίνεται ότι θα το αναλάβουμε συνεταιρικά 50%-50%.
Ειρήσθω εν παρόδω, η πλειοψηφία των κομμάτων είναι υπέρ του έργου. Τα ξένα συμφέροντα είναι υπέρ, η Ελλάδα είναι υπέρ και η κυβέρνηση μας, με την στρατηγική των τριών πυλώνων, θα αναγκαστεί να τοποθετηθεί υπέρ.
Συνεπώς, το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι δύσκολα θα αποφύγουμε τον χαττά!
Εκεί ξεκινά και η επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος. «Διορθώσαμε τα αδύνατα σημεία», «είδαμε τη μεγάλη εικόνα», «η Κύπρος θα είναι μέρος του ευρωπαϊκού στρατηγικού σχεδιασμού» (αυτό θυμίζει αγωγό EASTMED) και «το έργο θα συνδράμει στη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος» (ΠΩΣ και ΠΟΤΕ θα διερωτηθεί κάποιος!)…
Ωραία τα λόγια, αλλά η ουσία είναι μία.
ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ, ΧΩΡΙΣ ΕΝΑ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ και ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΙΓΜΑ, η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού θα παραμείνει στον αστερισμό των προθέσεων και των υποσχέσεων.
Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Κατά την άποψη μου, δεν υφίσταται ικανός αποχρών λόγος που να δικαιολογεί την εκτέλεση αυτού του έργου.
Παραταύτα και εις πείσμα των πραγματικοτήτων, φαίνεται ότι το καλώδιο θα (κατα) ποντιστεί. Ορισμένοι μάλιστα λένε ότι μέσω Κύπρου, Ισραήλ και Ιορδανίας, το καλώδιο μπορεί να φτάσει και μέχρι τη Σαουδική Αραβία!
Αν ζούσε ο Σαίξπηρ, ενδεχομένως να έγραφε το Όνειρο θερινής νυκτός Νο. 2.
- Οικονομολόγος
- Φιλελεύθερος
