 |
| Λευκός Οίκος. Φωτογραφία www.mignatiou.com |
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
(Η φράση “βαθύ κράτος” προέρχεται από την Τουρκία και είναι μετάφραση της φράσης “derin devlet”. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ παραδέχθηκε τη τη δεκαετία του 1970, την ύπαρξη του δημόσια, χαρακτηρίζοντας το ως “κυβέρνηση” που λειτουργεί παρασκηνιακά και υπόγεια έναντι του επίσημου κράτους, ακυρώνοντας τις αποφάσεις του κατά βούληση, και το οποίο στην εποχή του ήταν οι μηχανισμοί που ανάπτυξε το εκάστοτε Συμβούλιο Ασφαλείας του κεμαλικού καθεστώτος. Η υιοθέτηση του τουρκικού όρου διεθνώς είναι αξιοσημείωτο γεγονός και ισχυρή ένδειξη ως προς την ύπαρξή του).
Τα θεμέλια της κατάστασης αυτής στις υπόγειες σχέσεις Άγκυρας και Ουάσιγκτον, τέθηκαν και ισχυροποιήθηκαν τη “χρυσή εποχή” των αμερικανικο-τουρκο-ισραηλινών σχέσων επί προεδρίας Ρέηγκαν, όταν άρχισε η κυριαρχία των νεοσυντηρητικών σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο πρέπει να επισημανθεί πως τα θεμέλια τέθηκαν επί Προεδρίας Κάρτερ από τον περιβόητο Σύμβουλό του σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας, Μπρεζίνσκι και όλο το τουρκολάγνο επιτελείο του, στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ, με κύριο καθοδηγητή στο επιτελείο, τον Paul Henze.
Ο τελευταίος υπήρξε σταθμάρχης της CIA στην Τουρκία λίγο πριν διοριστεί από τον Μπρεζίνσκι ως υπεύθυνος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας. Και όπως μας πληροφορεί και μας περιγράφει ο μακαρίτης Αλί Μπιράντ, στο εξαίρετο βιβλίο του για το πραξικόπημα του Εβρέν το 1980 (“12 Σεπτεμβρίου”), τη μέρα του πραξικοπήματος τον πήραν από το σταθμαρχείο της Άγκυρας πρώην συνάδελφοί του να τον πληροφορήσουν πως τα “παιδιά του” (“your boys, Paul”), το έκαναν το πραξικόπημα!
Μέσα από πολύπλοκες διαδικασίες και δεκάδες εκατ. δολάρια, η Τουρκία κατάφερε να εμπεδωθεί μέσα στο αμερικανικό “βαθύ κράτος” ή όπως αλλιώς είναι παραδοσιακά γνωστό στην Αμερική, την “αόρατη κυβέρνηση”- “the invisible government”.
Η ύπαρξη της “αόρατης κυβέρνησης” στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι γνωστή και γενικά αποδεκτή από το λαό. Ο τελευταίος διαθέτει μεν ασφαλιστικές δικλείδες μέσω του Συντάγματος οι οποίες, όμως, δεν είναι αρκετές για να τον προστατεύσουν αποτελεσματικά από τη στρατογραφειοκρατία ή όπως αλλιώς έχει χαρακτηρίσει το όλο σύστημα ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του το 1961, “το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα” -“the military industrial complex”. Σήμερα η φράση έχει διευρυνθεί και συμπεριλαμβάνει και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και τις δεξαμενές εγκεφάλων όπου το χρήμα, κρατικό και μη, ρέει άφθονα και ασταμάτητα.
Ως προς αυτή καθαυτή την υπάρξη του αμερικανικού βαθέος κράτους, ο μακαρίτης Γερουσιαστής από τη Χαβάη, Daniel Inouye, είχε το εξής σχετικό να πεί στη διάρκεια των Ακροάσεων στη Γερουσία για το σκάνδαλο Ιράν- Κόντρα, το 1986:
“Υφίσταται μια σκιώδης κυβέρνηση με τη δική της Αεροπορία, το δικό της Ναυτικό, το δικό της μηχανισμό που αντλεί πόρους, εφαρμόζει τις δικές της ιδέες αναφορικά με το εθνικό συμφέρον, ανεμπόδιστα από τους ελέγχους (του Συντάγματος) και, βρίσκεται, υπεράνω του νόμου.” (“There exists a shadowy government with its own Air Force, its own Navy, its own fundraising mechanism, and the ability to pursue its own ideas of the national interest, free from all checks and balances, and free from the law itself.” — Daniel K. Inouye – US Senator, Hawaii-D. Source: at the Iran Contra Hearings, 1986).
Υπάρχει, επιπλέον, το αποκαλυπτικότατο βιβλίο των David Wise και Thomas Ross, “The Invisible Government” (1964) για τις υπόγειες μέθοδους λειτουργίας του.
Ωστόσο ο επιστήμονας που ανέλυσε και καθιέρωσε το θέμα, σε σχετικά “ανύποπτο” χρόνο, ήταν ο κατ´εξοχή μελετητής του σύχγρονου φαινομένου της προπαγάνδας και των δημοσίων σχέσεων, Edward Bernays (ανηψιού του Freud), στο εμβληματικό του έργο “Προπαγάνδα (1927): Γράφει:
“H συνειδητοποιημένη και έξυπνη χειραγώγηση των οργανωμένων συνηθειών του λαού και της κοινής γνώμης αποτελούν μια σημαντική παράμετρο σε κάθε δημοκρατική κοινωνία. Αυτοί που χειραγωγούν τους αθέατους μηχανισμούς της κοινωνίας, συνιστούν μια αόρατη κυβέρνηση που είναι η πραγματική ελίτ που κυβερνά τη χώρα μας… , μας κυριαρχεί ένας σχετικά μικρός αριθμός ατόμων… αυτοί κουνούν τα νήματα, αυτοί ελέγχουν το δημόσιο μυαλό, αυτοί συγκεντρώνουν τις παλιές κοινωνικές δυνάμεις και εφευρίσκουν καινούργιους τρόπους διοχέτευσής τους, ώστε να δεσμεύουν και να καθοδηγούν τον κόσμο. (“The conscious and intelligent manipulation of the organized habits and opinions of the masses is an important element in democratic society. Those who manipulate this unseen mechanism of society constitute an invisible government which is the true ruling power of our country . . . we’re dominated by the relatively small number of persons . . . it is they who pull the wires which control the public mind, who harness old social forces and contrive new ways to bind and guide the world.”)
Το πως κατάφερε η Τουρκία αυτή την τεράστια στρατηγική επιτυχία, που της παράγει αποτελέσματα μέχρι σήμερα, είναι και η ιστορία της τριγωνικής σχέσης που αναπτύχθηκε ανάμεσα σε ΗΠΑ, Τουρκία και Ισραήλ τη δεκαετία του 1980, αλλά ταυτόχρονα και η ιστόρια της αδυναμίας του ελληνικού λόμπι, σχετικά δικαιολογημένη, να διασπάσει αυτό το τριγωνικό σύμπλοκο δύναμις και εξουσίας.
Καταλυτικός παράγοντας της τουρκικής επιτυχίας υπήρξε το φιλοϊσραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ. Το τελευταίο πήρε κυριολεκτικά από το χέρι τη χούντα του Εβρέν και την εμπέδωσε στους μηχανισμούς αποφάσεων του Κονκρέσου, της διακυβέρνησης Ρέηγκαν, της βιομηχανίας όπλων και τέλος στα πανεπιστημιακά ιδρύματα και στις δεξαμενές σκέψεις της χώρας.
Τα δυο πιο σημαντικά άτομα που καθοδήγησαν τη Τουρκία στους αμερικανικούς υπόγειους δρόμους εξουσίας και στο αμερικανικό βαθύ κράτος, υπήρξαν οι πολύ γνωστοί νεοσυντηρητικοί αξιωματούχοι Richard Perle και Paul Wolfowitz- οι ίδιοι που μας έφεραν και το καταστροφικό πόλεμο στο Ιράκ το 2003. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η υιοθέτηση από το καθεστώς Τουρκούτ Οζάλ του Νεοφιλελευθερισμού στη οικονομία που άνοιξε τη πόρτα των αμερικανικών επενδύσεων στη Τουρκία.
Με τα χρόνια και σήμερα το Τουρκικό καθεστώς έχει κατορθώσει να έχει μια δική του αυτόνομη παρουσία μέσα στις υπόγειους διαδρόμους εξουσίας στις ΗΠΑ και είναι σχετικά ανεξάρτητο από το αμερικανικό εβραϊκό λόμπι.
Μπορεί σήμερα να δοκιμάζονται οι σχέσεις ΗΠΑ, Ισραήλ και Τουρκίας. Όμως τα σύστημα των βαθέων κρατών και στα δύο κράτη συνεργάζονται, όχι πάντοτε αγαστά, αλλά αποτελεσματικά. Η σχέση τους έχει καταντήσει αιμομεικτική και ως εκ τούτου σχεδόν αδύνατο να διασπαστεί.
Έτσι, και το φαινομενικά σκάνδαλο του τέως Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Τράμπ, του Στρατηγού Μike Flynn και των συνεργατών του, οι οποίοι λειτουργούσαν ταυτόχρονα και ως λομπίστες του ισλαμιστικού καθεστώτος του Ερντογάν, έρχεται ως τρανταχτή απόδειξη της διαχρονικότητας των σχέσεων των βαθέων κρατών στις δυο χώρες. Η σχέση αυτή καλά κρατεί, και, πέραν του καθόλα αρνητικού της ρόλου στα ελληνοτουρκικά και το κυπριακό, εκφράζεται και με τη σημερινή συνεργασία τους (μαζί με το Ισραήλ) με τους αποκεφαλιστές του Ισλαμικού κράτους σε Συρία και Ιράκ.
