Η επέτειος της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως στις 29 Μαΐου 1453 δεν είναι μόνον το τέλος του ελληνορθόδοξου Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους ούτε μόνον η αρχή της ζοφερής Τουρκοκρατίας. Αποτελεί ταυτόχρονα την κορύφωση μίας διαχρονικής υπαρξιακής απειλής για τον Ελληνισμό.
Μετά την μάχη του Μαντζικέρτ το 1071 και την (οφειλόμενη σε προσεκτικά σχεδιασμένη προδοσία) καταστροφή του βυζαντινού στρατού, εισήλασαν στην Μικρά Ασία οι εξισλαμισμένοι Σελτζούκοι Τούρκοι συνοδευόμενοι από δερβίσηδες και χιλιάδες τουρκομάνους νομάδες και αποδύθηκαν σε μείζονα επιχείρηση αφομοίωσης διά της βίας ή εξάλειψης του ελληνικού πληθυσμού.
Αποτέλεσμα της μακραίωνης αυτής επιχείρησης εθνοκάθαρσης, που περιγράφει ο καθηγητής του Harvard Σπύρος Βρυώνης στο εμβληματικό του έργο “Η παρακμή του μεσαιωνικού Ελληνισμού και ο εξισλαμισμός της Μικράς Ασίας”, είναι η εντυπωσιακά μεγάλη παρουσία ελληνικού γονιδιώματος στους σημερινούς κατοίκους της Τουρκίας.
Ο Αλέξιος Κομνηνός (1081-1118) έκανε αυτό που καλείται στο αγγλοσαξονικό managment “damage control”. Στο Φιλομήλιον το 1116 συνέτριψε τους Σελτζούκους και τους περιόρισε στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας.
Ο εγγονός του Μανουήλ επεχείρησε να τους εξοβελίσει τελείως από την Μικρά Ασία, αλλά ο στρατός του καταστράφηκε στο Μυριοκέφαλον το 1169 και έκτοτε οι Τούρκοι μονιμοποιήθηκαν στην περιοχή. Στις αρχές του 14ου αιώνος ένα άλλο τουρκομογγολικό φύλο, οι Οθωμανοί Τούρκοι, εισέβαλαν στην Μικρά Ασία, εγκαταστάθηκαν στην Βιθυνία και το 1361 πέρασαν στην Θράκη, εκμεταλλευόμενοι εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των Βυζαντινών Ελλήνων.
- Το 1401 η Κωνσταντινούπολη απειλείται για πρώτη φορά και τελικώς καταλαμβάνεται το 1453. Ακολουθεί μακρά περίοδος Τουρκοκρατίας, διακοπτόμενη από συνεχή ελληνικά επαναστατικά κινήματα.
Το 1770 πραγματοποιείται η μεγάλη επανάσταση των Ορλωφικών, το 1821 η Ελληνική Επανάσταση και το 1830 η Απελευθέρωση, απαρχή της διάλυσης του οθωμανικού κράτους.
Το 1854 ο Κριμαϊκός πόλεμος, κατά τον οποίον επιχειρήθηκε (ανεπιτυχώς λόγω παρέμβασης των Αγγλογάλλων) η ολοκλήρωση του ανολοκλήρωτου 1821, το 1897 ο «ατυχής» ελληνοτουρκικός πόλεμος (που ευτυχώς διεκόπη λόγω σωτήριας παρέμβασης των Συμμάχων), το 1912-3 οι Βαλκανικοί πόλεμοι κατά τους οποίους η Ελλάς συνέτριψε την Οθωμανική αυτοκρατορία και απελευθέρωσε την Μακεδονία, την Θράκη, την Ήπειρο, την Κρήτη και το Αιγαίο.
Το 1919-22 επιχειρήθηκε η ολοκλήρωση της Μεγάλης Ιδέας με την ενσωμάτωση της Μικράς Ασίας, αλλά το εγχείρημα για πολλούς λόγους (εθνικός διχασμός, φιλοτουρκική στάση των Μεγάλων Δυνάμεων) κατέληξε στην Μικρασιατική Καταστροφή.
Μετά το 1922 εγκαθιδρύθηκε μία σχετική ισορροπία δυνάμεων με επιδιαιτητή την Δύση, την οποία οι Τούρκοι παραβίασαν συστηματικά προκαλώντας σοβαρά πλήγματα στον Ελληνισμό, καταστρέφοντας το 1955 την Ελληνική Κοινότητα της Κωνσταντινούπολης και εισβάλλοντας το 1974 στην βόρεια Κύπρο.
Από το 1976 οι Τούρκοι αποδύθηκαν σε κλιμακωτή αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στην Δυτική Θράκη και στο Αιγαίο. Το 2020 Ελλάς και Τουρκία έφθασαν στα όρια του πολέμου, τον οποίον απέτρεψαν οι σεισμοί στην Τουρκία στις αρχές του 2023.
- Συμπέρασμα: η ελληνοτουρκική διαμάχη μαίνεται αδιάκοπη επί χίλια χρόνια, οι δε Τούρκοι επιδιώκουν σταθερά την εξάλειψη του ελληνικού έθνους από το ιστορικό προσκήνιο. Το εγχείρημα αυτό ακυρώθηκε λόγω της διαρκούς αντίστασης των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας.
Η μόνη στάση η οποία απέτρεψε την ολική εξαφάνιση των Ελλήνων από το ιστορικό προσκήνιο υπήρξε η αδιάλλακτη άρνηση «διαπραγμάτευσης» για την ελευθερία και την ανεξαρτησία, όπως αυτή αποτυπώνεται στο “Μολών Λαβέ” των Θερμοπυλών, στην “Προς Μαρδόνιον Αθηναίων Απάντησιν”, στο “Την Πόλιν σοι δούναι ουκ εμόν εστίν” του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στο “Ελευθερία ή Θάνατος” του 1821, στο “Έλληνες σήμερα γεννηθήκαμε και σήμερα θα πεθάνουμε για την Πατρίδα” του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια και στο “Λόρδε μου εμείς συμβιβασμόν δεν κάνουμε” επίσης του Κολοκοτρώνη στον Λόρδο Χάμιλτον, στο ΟΧΙ του Ιωάννη Μεταξά και ολόκληρου του ελληνικού λαού το 1940.
Η μετακίνηση από την γραμμή της αδιαλλαξίας στην γραμμή του κατευνασμού, του φοβικού συνδρόμου, των διαπραγματεύσεων για τα ίδια τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, των υποχωρήσεων στο Αιγαίο με το σκεπτικό ότι «η Τουρκία έχει μεγάλη ακτογραμμή» κλπ. κλπ. υπηρετεί την εξάλειψη του ελληνικού έθνους και την μετακίνησή του στον κάδο απορριμμάτων της παγκόσμιας ιστορίας.
*Μελέτης Η. Μελετόπουλος
Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης – Από τις εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφορεί το βιβλίο του ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ
Το άρθρο εστιάζει σε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα και αντλεί από αυτά βασικά συμπεράσματα για την προοπτική των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Δεν θεωρώ ότι υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο ή πρόθεση εκ μέρους των τούρκων για ευθεία απειλή της ύπαρξης του ελληνικού Έθνους.
Θεωρώ ωστόσο, ότι η ύπαρξη των τούρκων υπό προϋποθέσεις μπορεί αν είναι προς το συμφέρον του Ελληνισμού. Ο λόγος για αυτό είναι ότι το μεγάλο κενό το οποίο θα δημιουργούνταν στην Μικρά Ασία έπειτα από μια πιθανή πτώση των τούρκων εκεί, θα ρευστοποιούσε το σκηνικό, θα έβαζε και άλλους μεγάλους παίχτες στο παιχνίδι και θα οδηγούσε σε νέες (μή) ισορροπίες στην περιοχή.
Ο μεσαιωνικός Ελληνισμός, και ειδικά το ρωμαϊκό κράτος, υποτάχθηκαν έπειτα από μια μακρά διαδικασία παρακμής και αυξανόμενης πορείας εξάρτησης από την Δύση. Μια διαδικασία η οποία δεν έφερε την επιθυμητή εθνικά μετάβαση στην δημιουργία εθνικού κράτους λόγω κυρίως της έλλειψης αντίληψης της αλλαγής των περιστάσεων. Η αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης το αργότερο μετά την πρώτη άλωσή της, δεν είχε πλέον εκ των πραγμάτων την δυνατότητα να επιβάλλει με στρατιωτικά-πολιτικά μέσα την εξουσία της. Τα τέος εξουσιαζόμενα έθνη, κυρίως Βούλγαροι και Σέρβοι, δεν έδειχναν πρόθυμα να μείνουν εθελοντικά υπό την κεντρική εξουσία, στο όνομα κάποιων κληρονομικών δικαιωμάτων. Η ιδέα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έχασε συνεπώς το αντικείμενό της. Αυτό ωστόσο αρνήθηκαν να το αντιληφθούν κυρίως στην ηγεσία της Εκκλησίας.
Η αυτοκρατορία δεν μπορούσε να σωθεί, ίσως όμως να ήταν εφικτή η οργάνωση μιας συγκεκριμένης κρατικής οντότητας με εθνικά κριτήρια και να αποφευχθεί η οθωμανική κατάκτηση.
Για πολλά θέματα με πολλά παράδοξα έγραψε και γράφει ο κ.Μελετόπουλος -γιατί έγραψε τώρα αυτό το άρθρο είναι ένα ερώτημα-αλλά σίγουρα δεν πείθει κανένα ψυχωμένο Έλληνα ,απόγονο όσων δεν θεωρούν ”σφαγέα των λαών” τον Μέγα Αλέξανδρο , ούτε σκοτεινή και ανθελληνική την καλούμενη από τους Δυτικούς Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ούτε όσους επιμένουν να είναι ελληνορθόδοξοι και έτοιμοι να θυσιαστούν για του Χριστού την Πίστη την Αγίαν και της Πατρίδος την ελευθερία.
Δυστυχώς από μέσα θα ”φαγωθεί” (ΔΕΝ ΘΑ ΦΑΓΩΘΕΙ ΓΙΑΤΙ ”ΤΡΩΝΕ, ΤΡΩΝΕ ΑΛΛΑ ΟΛΟ ΚΑΤΙ ΜΕΝΕΙ) το ελληνικό έθνος ,αλλά αν αυτό συμβεί σε άγνωστο ιστορικό χρόνο , θα φταίνε πρώτα οι γονείς, στη συνέχεια οι δάσκαλοι και τελευταία -αλλά καίρια- τα διεθνιστικά πολιτικά κόμματα, που ξέχασαν ότι η Ελληνορθοδοξία είναι πολιτισμός αιώνων , έχει αφήσει κάθε είδους μνημεία σε όλες τις περιοχές της Αλεξανδρινής περιόδου και καμιά κρατική ή πολιτισμική οντότητα της Ανατολής δεν μπορεί ούτε θα επιδιώξει να τον εξαφανίσει, γιατί και θα αντιδράσουν και δυναμικά οι υπόλοιποι του άλλου κόσμου , η δε συγκεκριμένη Τουρκία ΄΄κόβει εισιτήρια” από αυτά τα μνημεία του Ελληνισμού.
Εδώ δεν άλλαξε το όνομα της Αγιάς Σοφιάς ο επανεκλεγείς κ. Ερντογάν και χθες είχε δίπλα του τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη μας κ.κ. Βαρθολομαίο (φοβερός συμβολισμός) και θα καταστρέψει τον Ελληνισμό, πέραν του ότι γνωρίζει ότι τώρα υπάρχουν πολλοί στην Ελλάδα ”που θα σπάσουν τα μούτρα της Τουρκίας”;;;.
ΑΛΛΕΣ ΠΡΕΣΠΕΣ ΔΕΝ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ,ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΦΑΙΝΟΜΕΝΗ ΣΟΒΑΡΗ ΗΤΤΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΕΧΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΩΝ ”ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΩΝ” ΔΥΝΑΜΕΩΝ.
Το έθνος σύσσωμον και πειθαρχούν θα αμύνεται του πατρίου εδάφους και των ιστορικών δικαιωμάτων της Ελληνορθοδοξίας, που θα γεννήσει πάλι πρώτα αναστήματα.
Η Τουρκία αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και παρακαλεί την Ελλάδα για επίλυση της Ε/Τ διαφοράς των θαλάσσιων ζωνών.
Ακόμα και πληγωμένη η Ελλάδα πέτυχε μια πολύ καλή συνθήκη της Λωζάνης.
Η Τουρκία είναι ο παρίας της Δύσης που ψάχνει αποκούμπι στη Ρωσία για να επιβιώσει.
Ο διαμελισμός της Τουρκίας είναι αναπόφευκτος και σύντομα θα ξετυλιχθεί επί χάρτου.
Άραβες και Ισραήλ περιμένουν στην γωνία τον Ερντογάν για να πληρώσει όσα τους έχει κάνει.
Το τί έγινε πριν την άλωση και ως το 1821 ,δεν το σχολιάζω , είνσι πολλύ.
Απί το 1821 που εξεγερθήκαμε ως λαός , οι δυτικές δυνάμεις ήταν πιά ώριμοι εξουσιαστές και ήξεραν τί ήθελαν και πώς να το πάρουν.
Ήθελαν να διαλύσουν μθα αυτοκρατορία που ήταν για αιώνες ο μπαμπούλας τους. Χρηματοδότησαν αλλά και πολέμησαν για να δημιουργηθεί το Ελληνικό πτωτεκτοράτο , το 1834. Ο λόρδος Κανινγκ (=πονήρός) που του έχουμε αφθερώσει και πλατεία στην Αθήνα, όταν ο σουλτάνος υπέκυψε στις πιέσεις και τελικά αναγνώρισε το νεοελληνοκό κράτος , έστειλε επιστολή στην βασίλισά του λέγοντας: “βάλαμε την πρώτη μεγάλη μαχαιριά στο υπογάσττιο της πύλης”.
Έπειτα , λίγο πρίν και λίγο μετά το 1900 οι Ρώσοι που νοώθαν ότι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τους Άγγλους στον ελαδικό χώρο, ενίσχυσαν σε βάρος της Ελλάδς την Βουλγαρία , χαρίζοντάς τους την ανατολική Ρωμυλία όλη, διπλασιάζοντας την μέχρι τότε Βουλγαρία , δοώχνωντας και σφάζοντας Έλληνες, εκβουλγαρίζοντας έναν πληθυσμό , όσο σχεδόν ήταν οι ίδιοι (ποιός το αναφέρει αυτό για τους Ρωσους και τους Βούλγαρους; εγώ δεν έχω ακούσει πουθενά τίποτα).
Την ίδια εποχή οι ανερχόμενοι Γερμανοί, που μολις το 1880 έγιναν πιά Γερμανία , έχοντας μίσος για τους Ρωμιούς από χίλθα χρόνια πριν , αλλα και θέλοντας να έψουν κι αυτοί έναν δικό τους στην περιοχή , έριξαν το βάρος στήν Τουρκία. Αυτοί οργάνωσαν την διαλυμένη Οθωμανική αυτοκρατορία σε Τούρκικο κράτος.Γερμανικό σχέδιο ήταν ο διωγμός των Ρωμιών από την Τουρκία.
Διώχνοντας τους Ρωμιούς που έλεγχαν το εμπόριο και την οικονομία , αυτά πέρασαν σε γερμανικό έλεγχο. Επίσης απόκτησαν κατά προτεραιότητα σύμαχο , έναν σημαντικό παίκτη στην περιοχή.
Η καταστροφή του Ελληνισμού στην Τουρκία όχι μόνο ήταν γερμανικκ σχέδιο , αλλά είχε και την σιωπηλή έγγριση όλων των Ευρωπαίων, Άγγλων ,Γάλλων , Ιταλών που ήταν οι σύμμαχοί μας λίγες μέτες πριν.
Τους καλοάρεσε η ιδέα να χαθεί το Ρωμαίικο από το χάρτη.
Την εόμενη της ήττας μας , όταν η ΟΥΝΡΑ αποφάσιζε σε ποιόν να δώσει την Κωνσταντινούπολη (Ήταν υπό συμμαχική κατοχή για αρκετά χρόνια) , κουβάλησαν και εκατάστησαν 200.000 Κοσοβάρους σε σκηνές έξω από την πόλη , και από την μιά μετρήσανε Ρωμιούς κι από την άλλη όλιες τις άλλες εθνότητες , που συν τους Κοσοβαρους μας περάσαν καμιά δεκαριά χιλιάδες , άρα γταν δίκαικ και έγινε πράξη η Πόλη να πάει σε τούρκικα χέρια.
Η άλλη εκδοχή ήταν να μείνει υπκ την αιγίδα του ΟΗΕ (ΟΥΝΡΑ) , όπως είναι η Σιγκαπούρη.
Αλλά ακομη κι αυτό έφερνε ανατριχίλα στα δυτικά σβέρκα , σκεφτόμενοι ότι ξαναδίνουν την βασιλέυουσα στους Ρωμιούς.
Από τότε , έχει πια ξεκαθαρίσει το τοπίο.Από κει είναι μνο Τούρκοι ,μουσουλμάνοι, από δώ μόνο χριστιανοί , Έλληνες.Όχι πια Ρωμιοί, αυτό κατάφεραν και μας το σβήσαν μέσα από το ίδιο μας το κεφάλι και μπράβο τους , μαγκιά τους( μάγκας ήταν ο Ρωμιός επαγκελματίας στρατιώτης – όταν σου φευγε η μαγκιά , έμενες χωρίς στρατό , απροστάτευτο).
Βυζάντιο , κι όχι Ρωμανία ή Ρωμυλία ήταν ….αυτό απινοήθηκε και πρωτο διαδάχτηκε – επιβλήθηκε στην Σορβόνη το 1834 (την χρονιά της επίσημης αναγνώρισης του νεοελληνικού κράτους).
Γιατί Ρωμιοί υπάρχουν παντού .Στην Τουρκία έχει μεγάλι ποσοστό που δεν είναι πιά Ρουμ γιατί εξισλαμίσθηκαν , αλλά Ρούμτσι , κατάγοντσι από Ρουμ.
Στην Συρία όλοι οι Ελληνορυόδοξοι 17% του πληθυσμού(;).όπως και στον Λιβανο.
Αλλά και στην Βουλγαρία , που θυμώνουν αν τους πεις ότι εχουν Ελληνική καταγωγή, δέχονται ότι κατάγονται από Ρωμιούς.
Επικίνδυνη λέξη ο Ρωμιός, και η Ρωμυλία μέχρι το 1834 , ξαφνικά έγινε Βαλκανική χερσόνησος….
Μεγάλη ιστορία έπιασα και ήδη πολλα είπα.
Αυτό που θεωρώ ρεζουμέ και με αυτό θα κλείσω, είναι ότι η υπάρχουσα κατάσταση , από δω Έλληνες ,από κεί Τούρκοι, βολεύει όλους τους άλλους , εκτός από εμάς τους δύο. Για τον λόγο αυτό και δεν θα μας αφήσουν να προσεγγίσουμε ο ένας τον άλλον φιλικά , ποτέ. Ούτε θα αφήσουν τον έναν να υποτάξει τον άλλον.
Μεταξύ μας μπορούμε να πολεμάμε όσο θέλουμε , κανέναν δεν θα πειράξει. Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι το σταθερό αμοιβαίο μίσος , έτσι ώστε ποτέ να μην ξαναγίνει κάτι που να συνεργάζεται και να μπορεί να εργάζεται και στις δυό μεριές του Αιγαίου , ταυτόχρονα.
συγνώμη για τα λάθη , δεν εχω τα γυαλιά μου μαζί….
Πῶς ξεκινήσαμε; Μιά χούφτα ἄνθρωποι καί θεοί, σ´ αὐτή τήν περιοχή.
Διαφορετικοί ἀπό τούς γείτονες λαούς, μέ δική μας γλώσσα καί θεϊκό πολιτισμό, γιατί ἀπό τούς θεούς διδάχθηκαν. Γλώσσα μοναδική, ἱερή, δεμένη μέ λόγο Θεοῦ, ποιητές καί φιλόσοφοι φάνηκαν ἀντάξιοί της. Δεμένοι ἀπό τά γεννοφάσκιά μας θεοί καί ἄνθρωποι. Δύσκολη ἡ γλώσσα μας, μέ πολλαπλά νοήματα, ἀρχαῖα μυστήρια, φιλοσοφία καί ὁ Χριστιανισμός ἑρμήνευσαν στούς πιστεύοντες, στούς ἁγνούς, στούς ἀναζητοῦντες, ἔννοιες ὅπως ἡ ἀθανασία τῆς ψυχῆς, δίδαξαν τά ἤθη στόν ἄνθρωπο, ἔγινε οἰκεῖο τό ἱερό καί ἀναμίχθηκε στήν καθημερινότητα. Καθημερινός ὁ ἀγώνας μας γι αὐτό. Πόλεμος συνεχής ἡ ὕπαρξή μας, μέ ὅσους δέν ἀναζητοῦν καί δέν καταλαβαίνουν, μέ ἄλλους λαούς ἀλλά καί μεταξύ μας, μέ βάρβαρους, μέ ἄλλες γλῶσσες, μέ ἄλλα δόγματα καί θρησκεῖες, ᾿Αρειανισμό, Καθολικούς, Μουσουλμάνους καί μέ πολλούς συγχρόνως. Ψήγματα ἀφήναμε ἤ ἔπαιρναν ἀπό φιλοσοφία, ἀπό δημοκρατία, ἀπό τά ἱερά μας. Δέν ἔχουμε τήν δύναμη νά ἐξουσιάσουμε γιατί δέν εἶναι στήν φιλοσοφία μας, γιατί ἡ ἔννοιά μας εἶναι νά διατηρήσουμε τήν αὐθεντικότητά μας, γνωρίζοντας τίς ρίζες μας, νά προστατευθοῦμε. Γιατί στό Βυζάντιο, γιατί Κωνσταντινούπολη, ποιές ἔννοιες σημαίνουσες γιά ἐμᾶς ἀγνοοῦν οἱ ἄλλοι, ἀμφισβητοῦν, ἀλλοιώνουν, πολεμοῦν, καταστρέφουν ἀγνοώντας ὅτι πολεμοῦν καί τό δικό τους συμφέρον; Δέν ἔμεινε σχεδόν τίποτα ἀπό Χριστιανισμό στήν Δύση καί στήν ᾿Ανατολή. Νοήματα ἀνεξερεύνητα πλέον, ὡς ἀχρείαστα, τά πολύτιμα τοῦ Βυζαντίου ἀναμένουν κάποτε ἱκανούς μελετητές.
Παραμένουμε σέ πόλεμο, γιά νά ξαναβροῦμε τήν αὐθεντικότητά μας.
Η πρώτη μάχη η οποία οφείλει να κερδηθεί σε αυτόν τον πόλεμο είναι να κοπούν οι εισαγωγές και να επιστρέψουμε στον ελληνικό τρόπο ζωής.
Διότι αυτός ο πόλεμος δεν κρίνεται στα χαρτιά και στα κείμενα αλλά πρώτα στο στομάχι και έπειτα στην ψυχή.
ΝΑΙ ,αλλά υπογράψαμε την Συμφωνία GAT για την φιλελευθεροποίηση του εμπορίου , που ισχύει από 1ης Ιανουαρίου 1995, οπότε πρέπει να ξανατολμήσουμε το πείραμα των ΣυριζΑνελ του 2015 για την δραχμή και αποβολή μας” με κλωτσιά από παντού”.
Γράψαμε και άλλοτε . Τα διεθνή θέματα είναι πολυσύνθετα και πολύπλοκα.