Ετοιμάζεται μεταπτυχιακό “μακεδονικής γραφής” σε πανεπιστήμιο;

Στην Θεσσαλονίκη και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία πραγματοποιήθηκε χθές, Κυριακή, μια ημερίδα για την “μακεδονική γλώσσα” Το θέμα έχει ενδιαφέρον. Άνοιξε πολιτικά στην αρχή, επιστημονικά στη συνέχεια και αναμένεται και η κοινωνιή του διάσταση.

του Παντελή Σαββίδη

φωτογραφία: στιγμιότυπο απο την ημερίδα στο ΠΑΜΑΚ.

Πολιτικά άνοιξε με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η κυβέρνηση Τσίπρα με υπουργό εξωτερικών τον Κοτζιά υπέγραψε μια συμφωνία που αναγνωρίζει μακεδονική γλώσσα και μακεδονική εθνότητα, έναντι μιας αμφιβόλου ισχύος σύνθετης ονομασίας Βόρειας Μακεδονίας. Και λέω αμφιβόλου ισχύος διότι με τον τρόπο τους η πρόεδρος και ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας την αμφισβητούν κατά το δοκούν. Θεωρούν ότι έκαναν την παραχώρηση για να ανοίξει η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας τους και αφού η πορεία δεν συνεχίζεται κάνουν διάφορες νομικές ακροβασίες για να αμφισβητήσουν την σύνθετη ονομασία. Με τα ταμπελάκια στις διεθνείς συναντήσεις την τηρούν.

Είναι εντυπωσιακό πόσο μειωμένων διπλωματικών και διαπραγματευτικών δυνατοτήτων είναι το ελληνικό κράτος.

Με την Άγκυρα όποτε κάθονται οι εκπρόσωποί του στο τραπέζι σηκώνονται με απώλειες που δεν φαίνονται εκείνη την στιγμή αλλά καταγράφονται σε κείμενα. Είναι μια ιστορία συνεχών υποχωρήσεων που άρχισαν με το πρακτικό της Βέρνης το 1976.

Με τα Τίρανα, μια φορά συζήτησαν, αποφάσισαν οριοθέτηση θαλασσίων ζωών, η Ελλάδα αποδέχθηκε την ένταξη της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ και αφού τα Τίρανα εξασφάλισαν τα κέρδη τους υπαναχώρησαν. Οι βαθύτεροι λόγοι της υαπαναχώρησης δεν έχουν σημασία. Η Αθήνα δεν μπορεσε να επιβάλλει την τήρηση μιας συμφωνίας.

Με τα Σκόπια η Αθήνα υπέγραψε μια συμφωνία, παραχώρησε τα ουσιώδη (γλώσσα και εθνότητα), υποτίθεται ότι πήρε μια σύνθετη ονομασία αλλά, την πήρε κατά το σκοπιανό δοκούν.

‘Εχουμε τώρα, μπροστά μας μια νέα πραγματικότητα σχετικά με τη γλώσσα της γειτονικής χώρας. Ένας πυρήνας καθηγητών σε ελληνικά ΑΕΙ, κυρίως, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία, είναι διατεθειμένος να βοηθήσει στην εισαγωγή της για διδασκαλία και το πρώτο στάδιο είναι η επιστημονική, υποτίθεται, μελέτη της. Πρόκειται για επιστημονική αγωνία των καθηγητών ή θέλουν να υλοποιήσουν την ιδεολογικοπολιτική τους αναζήτηση μέσω ακαδημαϊκών επικλήσεων;

Η εμμονή ορισμένων εκ των καθηγητών αυτών με τις μειονότητες προέρχεται από ένα ανθρωπιστικό συναίσθημα, λένε. Είναι, όμως, επικίνδυνη. Και γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη δεδομένων των συνθηκών.

Οι εξελίξεις από την Συμφωνία των Πρεσπών ως σήμερα έχουν ενθαρρύνει το ιδεολόγημα του μακεδονισμού. Όσοι το παρακολούθησαν από την εμφάνισή του τον 19^ο αιώνα ως σήμερα θα γνωρίζουν ότι είναι επικίνδυνα αναθεωρητικό, διεκδικητικό και δυναμικό. Ενώ στην Ελλάδα έχουν λειανθεί τα αισθήματα αντιπαράθεσης και ενεργοποιούνται, μόνο, όταν εμφανίζεται μια ορατή απειλή, στα Σκόπια ο αλυτρωτισμός είναι η κυρίαρχη ιδεολογία.

Στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη την Κυριακή ο αλυτρωτισμός βρέθηκε στο λογοτεχνικό και συναισθηματικό επίκεντρο.

Στο διαδίκτυο, μάλιστα, κυκλοφορεί το εξώφυλλο ενός βιβλίου που κατά την σχετική ανάρτηση μοιράστηκε στην εκδήλωση (όσο χρόνο παρέμεινα εγώ εκεί δεν το αντιλήφθηκα) και απεικονίζει την ενιαία Μακεδονία (Σκόπια, Ελλάδα, Βουλγαρία). Πότε, σε ποια ιστορική περίοδο η Μακεδονία αυτή αποτέλεσε μια ενότητα που ανήκε στον λαό που κατοικεί βόρεια της Ελλάδας;

Και τώρα η σημαντική είδηση.

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε πανεπιστήμιο μακεδονικής περιφέρειας θέλει να  ετοιμάζεται καινούργιο μεταπτυχιακό που αφορά στην ποντιακή λογοτεχνία.

Το επόμενο βήμα θα είναι να ιδρυθεί μεταπτυχιακό από την ίδια σχολή (δημιουργικής γραφής) το οποίο θα έχει αντικείμενο την «μακεδονική» γλώσσα.

 Ευχαρίστως να διαψεύσουμε την είδηση αν δεν ισχύει. Ο Ασκός του Αιόλου έχει ανοίξει. Η δυναμική της αποσύνθεσης δεν περιορίζεται.

Ένας ανιστόρητος πρωθυπουργός  και ένας ιδεοληπτικός υπουργός εξωτερικών ο οποίος ενθαρρύνθηκε απο τον διεθνή παράγοντα υπέγραψαν μια συμφωνία για να διευκολύνουν-και αυτοί- την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Η ένταξη πραγματοποιήθηκε αλλά ο ασκός άνοιξε.

Είναι, επίσης, ενδιαφέροντα αυτά που γράφει στο What’s up ο πρέσβης ε.τ. Βασίλειος Μπουρνόβας: Ο κ. Πρέσβης έγραψε:

«Μια και μιλάμε για μακεδονική γλώσσα, επιτρεψατέ μου να την συμπεριλάβω στις νοτιοσλαβικές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα πέντε πομακικά ιδιώματα που ομιλούνται στα δικά μας χωριά, αλλά δεν διδάσκονται διότι, ως γνωστόν,η μειονότητα μας πρέπει να αποτελεί «ένα ενιαίο τουρκικόν όλον»,όπως ισχυρίσθηκε κάποτε  εδώ καθηγητής ΑΕΙ… έστω και αν τα πομακικά διδάσκονται ευρέως σε πομακικούς συνδέσμους της Τουρκίας…Τώρα, λογικό είναι, ως γλώσσα περισσότερο επεξεργασμένη και οργανωμένη, δεδομένου ότι διδάσκεται αρκετές δεκαετίες, να έχει την φιλοδοξία να διδαχθεί και σε μέρη όπου ομιλήθηκε παλαιότερα, αλλά δεν διδάχθηκε..

Το ενδιαφέρον είναι ότι, αν λάβουμε υπόψιν την πληθυσμιακή σύνθεση της Ελλάδας σήμερα, άλλες γλώσσες θα έπρεπε να διδάσκονται κατά προτεραιότητα.. Δεν ανοίγω το ασκό του Αιόλου αλλά πιστεύω ότι η συζήτηση περί «μακεδονικής» μάλλον αποτελεί περιττή πολυτέλεια για την σύγχρονη Ελλάδα…»

Εκείνο που διαφαίνεται είναι ότι στους ακαδημαϊκούς κύκλους της Βόρειας Ελλάδας, εκεί, δηλαδή, που η ευαισθησία θα έπρεπε να ήταν πιο ενεργοποιημένη, αναπτύσσεται μια αποδοχή διδασκαλίας μιας γλώσσας που, επιστημονικά κακώς ονομάζεται μακεδονική, και ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας μακεδονικής μειονότητας.

Ό όρος μακεδονική μειονότητα ξενίζει  αλλά η Ελλάδα των Τσίπρα-Κοτζιά αναγνώρισε μακεδονική εθνότητα. Άρα;

Από πληροφορίες θεωρείται σίγουρο ότι θα τεθεί κάποια στιγμή και, μάλιστα, πολύ σύντομα θέμα μακεδονικής μειονότητας. Προηγείται η αποδοχή διδασκαλίας στα πανεπιστήμια της μακεδονικής γλώσσας. Και θα κληθεί να διαχειριστεί το θέμα της μειονότητας ποιός; Η Αθήνα το θεωρεί ως συνέπεια των μέχρι σήμερα πολιτικών της και φυσικό επακόλουθο των εξελίξεων. 

ΥΓ: η στήλη δεν έχει πρόβλημα ούτε με τη γλώσσα ούτε με την καλλιέργειά της απο το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Οι επιφυλάξεις εστιάζονται στο ότι οι ακτιβιστές της διδασκαλίας της έχουν άλλες, πολιτικές επιδιώξεις. Αυτό είναι το ζήτημα.