Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης
Η κρίση στο Αφγανιστάν έχει δημιουργήσει ένα κλίμα ρευστότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Πέραν του ότι έχουν υποστεί σοβαρό, πιθανόν ανεπανόρθωτο πλήγμα οι ΗΠΑ, η ρευστότητα επεκτείνεται πολύ πέρα από τις χώρες που συνορεύουν με το Αφγανιστάν. Μάλιστα, αυτή η ρευστότητα επηρεάζει τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική πολλών χωρών, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, η Κύπρος και η Ελλάδα.
Όσον αφορά την Τουρκία, η μεγάλη αλλαγή έγινε στις σχέσεις της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της αλλαγής, πρέπει να θυμηθούμε ότι μέχρι πριν λίγες εβδομάδες, η Τουρκία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ήταν στην ουσία σε έναν άτυπο, ακήρυκτο πόλεμο.
Και για να αποδείξουμε ότι ακριβολογούμε, θα δανειστούμε τα λόγια του Ιμπραήμ Καραγκιούλ, τα οποία έγραψε το 2020, ως γενικός διευθυντής της Yeni Safak, επικονωνιακής ναυαρχίδας του Ερντογάν. Όσο για τον Καραγκιούλ, θεωρείται και μυστικοσύμβουλος του Τούρκου προέδρου και ένας από τους θιασώτες της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας.
Έγραφε λοιπόν ο Καραγκιούλ:
«Τα ΗΑΕ και ο Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ επιτίθενται παντού στην Τουρκία. Ξοδεύει πολλά χρήματα, διευθύνει τις οργανώσεις που είναι εναντίον της Τουρκίας. Η Τουρκία βρίσκεται σε πόλεμο με τα ΗΑΕ, αυτό είναι ξεκάθαρο τώρα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δοκιμαστούν στρατkrιωτικές μέθοδοι. Η Τουρκία θα πρέπει να χτυπήσει τα ΗΑΕ στο σπίτι τους, όχι στη Λιβύη. Ο Μπιν Ζαγιέντ θα πρέπει να θεωρείται αρχηγός τρομοκρατικής οργάνωσης. Αν εσύ Μπιν Ζαγιέντ μεταφέρεις τον πόλεμο στην Υεμένη, τη Λιβύη, στοχεύετε στην Τυνησία, αν επιτίθεσαι με κάθε τρόπο στην Τουρκία, αν δημιουργείς στο εσωτερικό της Τουρκίας ίντριγκες, αν χρησιμοποιείς τρομοκρατικές οργανώσεις γι’ αυτόν τον σκοπό … Ε, τότε κάποιος θα μεταφέρει αυτόν τον πόλεμο στο σπίτι σας. Εσύ άνοιξες αυτήν την πόρτα».
Επίσης το κρατικό πρακτορείο Anadolu σε μακροσκελές άρθρο για την εμπλοκή των ΗΑΕ στον πόλεμο της Λιβύης, έγραφε τις 5 Μαΐου 2020:
«Τα ΗΑΕ αναζητούν τρόπους να ανατρέψουν τη λιβυκή κυβέρνηση στέλνοντας στον Χαλίφα Χάφταρ βαριά και στρατηγικά όπλα που προμηθεύθηκε η ίδια από άλλες χώρες, σπάζοντας το εμπάργκο. (…) Από το 2014, η διοίκηση του Αμπού Ντάμπι χρησιμοποιεί τις περιφερειακές και διεθνείς σχέσεις της, καθώς και χρηματοδοτικούς πόρους για να αντικαταστήσει τη νόμιμη κυβέρνηση στη Λιβύη με τον πραξικοπηματία Χαλίφα Χαφτάρ».
Μάλιστα, το πρακτορείο Anadolu δημοσιεύσε και έναν κατάλογο με τα όπλα που υποτίθεται ότι έδωσαν τα ΗΑΕ στον Χαφτάρ, από αεροσκάφη μέχρι βαριά όπλα. Όμως, πέρα από τα άρθρα, έχουμε και τις πράξεις που έγιναν στο πεδίο των μαχών.
Άγνωστης ταυτότητας αεροσκάφη βομβάρδισαν αλεπάλληλες φορές το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Μισράτα, όπου έχουν την έδρα τους τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ αλησμόνητη θα μείνει στους Τούρκους η αεροπορική προσβολή και πάλι από αεροσκάφη άγνωστης ταυτότητας της αεροπορικής βάσης «Αλ Βατίγια», η οποία έχει παραχωρηθεί στην τουρκική πολεμική αεροπορία από την κυβέρνηση Σαράτζ. Κατά την αεροπορική επίθεση καταστράφηκαν συστήματα της πυροβολαρχίας MIM-23 Hawk που είχε εγκαταστήσει στη βάση η τουρκική πολεμική αεροπορία, για την αεροπορική άμυνα της βάσης.
Τρεις ήταν οι ύποπτοι για την συγκεκριμένη αεροπορική επίθεση, που έγινε τις 5 Ιουλίου 2020, λίγο μετά την επίσκεψη στη Λιβύη του Τούρκου υπουργού Άμυνας, Χ. Ακάρ: Η Αίγυπτος, η Γαλλία και τα ΗΑΕ.
Επίσης, η Τουρκία κατηγορούσε τα ΗΑΕ ότι ήταν απέναντι στην Τουρκία σε όλα τα μέτωπα που δρούσα η Τουρκία με τις ένοπλες δυνάμεις της ή δι’ αντιπροσώπων.
Εκτός των παραπάνω, υπήρχε και μια βαρύτατη κατηγορία εναντίον των ΗΑΕ. Ότι βρίσκονταν πίσω από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.
Ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοΐλου δήλωσε ανοιχτά ότι τα ΗΑΕ ήταν ο δράστης της 15ης Ιουλίου μαζί με τις ΗΠΑ, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου έδωσε επίσης τα ίδια στοιχεία. Ο Τσαβούσογλου είπε: «Γνωρίζουμε ότι μια χώρα παρείχε χρηματοδότηση 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, στις προσπάθειες ανατροπής της κυβέρνησης με παράνομες μεθόδους» και κατονόμασε τα ΗΑΕ ότι βρίσκονται πίσω από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.
Αλλά και ο ίδιος ο Ερντογάν είπε: «Γνωρίζουμε πολύ καλά ποιοι από τον Κόλπο χάρηκαν ιδιαίτερα για την απόπειρα πραξικοπήματος. Εάν κάποιοι έχουν υπηρεσίες πληροφοριών, έχουμε κι εμείς. Ξέρουμε πολύ καλά ποιοι και πώς κινήθηκαν εκείνο το βράδυ».
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, τις 18 Αυγούστου 2021 διαβάζουμε στον τουρκικό Τύπο ότι ο πρόεδρος Ερντογάν, δέχτηκε στο Προεδρικό Μέγαρο τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΑΕ και επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών, Şeyh Tahnoun bin Zayed Al Nahyan. Και όχι απλά τον δέχτηκε, όχι μόνο ξέχασε τα όσα καταμαρτυρούσε στα ΗΑΕ και στην ηγεσία τους, αλλά δήλωνε ότι περιμένει να συναντήσει τον πρίγκηπα, Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ, αυτόν που κατά μαρτυρία του ίδιου του Ερντογάν, επιχείρησε να τον ανατρέψει.
Για να δούμε το μέγεθος της μεταστροφής, ας δούμε τι είπε πέρυσι τέτοιον καιρό ο Ερντογάν για τα ΗΑΕ: «Μπορεί να κάνουμε ένα βήμα μπροστά, όπως η αναστολή των διπλωματικών σχέσεων ή ακόμα και η απόσυρση του πρέσβη μας από το Αμπού Ντάμπι».
Φέτος, ένα χρόνο μετά, χωρίς να κάνουν ούτε ένα βήμα πίσω τα ΗΑΕ, ο Ερντογάν τα… ξέχασε όλα και μετά τη συνάντηση με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΑΕ, αφού σημείωσε ότι τα Εμιράτα θα κάνουν σημαντικές επενδύσεις στην Τουρκία και ότι θα υπογραφεί συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων (SWAP) δήλωσε τα εξής:
«Έχουμε φτάσει σε ένα συγκεκριμένο σημείο κάνοντας κάποιες συναντήσεις με την κυβέρνηση του Αμπού Ντάμπι, ειδικά με την υπηρεσία πληροφοριών μας. Το επόμενο διάστημα, θα έχουμε κάποιες συναντήσεις με τον Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ».
Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί αυτή η κίνηση προσέγγισης ΗΑΕ-Τουρκίας αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, τον Νοέμβριο του 2020 υπεγράφη διμερής Συμφωνία Ελλάδας – ΗΑΕ για την Κοινή Συνεργασία στην Εξωτερική Πολιτική και την Άμυνα, στην οποία περιλαμβάνεται Ρήτρα Αμοιβαίας Στρατιωτικής Συνδρομής σε περίπτωση επίθεσης από τρίτο μέρος.
Μάλιστα, η Συμφωνία αυτή θεωρείται ίσως η πιο προχωρημένη που έχει υπογράψει η Ελλάδα μετά την είσοδό της στο ΝΑΤΟ, αφού καμία από τις συμφωνίες που έχει υπογράψει δεν περιέχει ρήτρα αμυντικής συνδρομής.
Όμως η ρευστότητα δεν περιορίζεται μόνο στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΑΕ, αλλά επεκτείνεται και στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ αλλά και τη Ρωσία. Η Τουρκία φέρεται αποφασισμένη να κάνει κάθε είδους υπεργολαβία υπέρ των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, ελαφρύνοντας έτσι το βάρος που σηκώνει η Ουάσιγκτον και προσωπικά ο πρόεδρος Μπάιντεν λόγω της τροπής των πραγμάτων στο Αφγανικό.
Στόχος της Τουρκίας η ακύρωση των κυρώσεων για τους S-400, η επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35, η δίκη της HalkBank να πέσει στα μαλακά και γενικός η εξομάλυνση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Βλέποντας την προσέγγιση αυτή η Ρωσία, για να τεστάρει την Άγκυρα, έκανε δήλωση για υπογραφή νέου συμβολαίου αγοράς δεύτερης παρτίδας S-400.
Η Τουρκία διέψευσε με ανώνυμες πηγές αξιωματούχων, οι οποίοι μάλιστα κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι επιδιώκει να τορπιλίσει την επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ.
Τέλος, μια απόδειξη ότι κάτι γίνεται στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, είναι και οι βομβαρδισμοί της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας σε κουρδικούς στόχους στη Συρία και το Ιράκ, πολλοί από αυτούς νοσοκομεία και πολιτικά κτήρια, που εμπίπτουν στην χορεία των εγκλημάτων πολέμου. Αυτά είναι αδύνατον αν γίνονται χωρίς την άδεια ή ανοχή των ΗΠΑ.
Και το κερασάκι στην τούρτα η δήλωση του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, κου Μπλίνκεν, τις 25 Αυγούστου 2021: «Μίλησα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σχετικά με τις κοινές προσπάθειες για την ασφαλή και φυσιολογική εκκένωση του Αφγανιστάν. Η Τουρκία αποτελεί έναν σημαντικό σύμμαχο του ΝΑΤΟ και έναν ανεκτίμητο συνεργάτη στην περιοχή».
Ξαναπιάστε τα μολύβια στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.