Του George Friedman – 7 Αυγούστου 2024
Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΠΟΛΕΜΩΝ
Τις τελευταίες ημέρες, δύο δηλώσεις ήρθαν για να επαναπροσδιορίσουν τη Μέση Ανατολή – αν και δεν έγιναν από το Ισραήλ ή τη Χαμάς αλλά από τους εμπολέμους σε μια σύγκρουση που απέχει περισσότερο από χίλια μίλια.
Η πρώτη ήρθε από τη Μόσχα, η οποία είπε ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία θα επιλυόταν μέχρι το τέλος του 2024. Η άλλη ήρθε από το Κίεβο, το οποίο έδωσε παρόμοιο χρονοδιάγραμμα για επίλυση.
Η στρατηγική της Ρωσίας στην αρχή της εισβολής ήταν να συντρίψει την Ουκρανία γρήγορα και αποφασιστικά. Η στρατηγική της Ουκρανίας ήταν να αντισταθεί αρκετά για να εξαντλήσει τη ρωσική βούληση να πολεμήσει. Κανένα από τα δύο δεν ήταν επιτυχές, και ο πόλεμος συνεχίζεται για πάνω από δύο χρόνια. Οι ανακοινώσεις ότι η σύγκρουση θα τελείωνε σύντομα, αποτελούσαν περισσότερο πρόβλημα για τη Ρωσία παρά για την Ουκρανία, καθώς η φήμη της ότι είχε έναν τρομερό στρατό είχε καταρρεύσει.
Στον πόλεμο, η επιτυχία μπορεί να μετατραπεί σε αποτυχία μέσα σε λίγες μέρες, και οι δύο δηλώσεις δεν φαινόταν να είναι μια συντονισμένη προσπάθεια. Τίποτα δεν είναι σίγουρο μέχρι να γίνει. Ωστόσο, το σκεπτικό πίσω από τις δύο δηλώσεις φαίνεται υγιές λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία και την τρέχουσα κατάσταση του πολέμου.
Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία πρέπει να ανοικοδομήσει μια οικονομία που όχι μόνο θα συντηρείται, αλλά θα θέτει την Ουκρανία σε ένα επίπεδο σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ παράλληλα θα παράγει γρήγορα στρατιωτικές προμήθειες που μπορούν να αποτρέψουν περαιτέρω ρωσική δράση. Το έργο της Ρωσίας είναι κάπως διαφορετικό. Εισέβαλε στην Ουκρανία για να έχει στρατηγικό βάθος από το ΝΑΤΟ. Έχοντας αποτύχει να καταλάβει τη χώρα, η Μόσχα έχει την ίδια επιταγή, αλλά πρέπει τώρα να αναζητήσει άλλες, λιγότερο βέλτιστες ζώνες προστασίας.
Αυτό μπορεί να ωθήσει το Κρεμλίνο να ενισχύσει την επιρροή του και ίσως να δημιουργήσει καλύτερη αποτροπή σε άλλες πιθανές οδούς προς τη Ρωσία – τη Βαλτική, την Πολωνία, την Ουγγαρία και τα Βαλκάνια, για να αναφέρουμε μόνο μερικά.
Για τη Μόσχα, αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν πολιτικά και οικονομικά, επομένως δεν είναι αποκλειστικά στρατιωτικό ζήτημα, αλλά η γεωγραφία υπαγορεύει ότι η στρατιωτική απειλή παραμένει.
Η Ρωσία πρέπει επίσης να διατηρήσει την ισορροπία στον Καύκασο, απο όπου μπορούν να προέλθουν απειλές για τη νότια Ρωσία και όπου ελλοχεύουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Ίσως το πιο σημαντικό έθνος σε αυτήν την περιοχή είναι το Ιράν, το οποίο συνδέεται ως προς τη θρησκεία και τον πολιτισμό με το Αζερμπαϊτζάν, ένα κράτος του Καυκάσου που αποτελεί πιθανή απειλή για τη Ρωσία εάν υποστηρίζεται από ένα άλλο πολύ ισχυρό κράτος.
Το Αζερμπαϊτζάν έχει χρησιμεύσει ως ρυθμιστής μεταξύ Ρωσίας και Ιράν και τώρα είναι σύμμαχος με τη Ρωσία. Η κυριαρχία στον Καύκασο είναι δύσκολη, αλλά έχει ανοίξει μια πιθανή ευκαιρία στη Μέση Ανατολή.
Υπάρχει μια αξιόπιστη απειλή πολέμου μεταξύ του Ιράν από τη μια πλευρά και του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών από την άλλη.
Οι ΗΠΑ έχουν λίγα να κερδίσουν από έναν πόλεμο αλλά πολλά να χάσουν.
Η Ρωσία υποστηρίζει έναν τέτοιο πόλεμο, καθώς θα παγίδευε τις ΗΠΑ πολύ στο ρωσικό νότο, ανοίγοντας παράλληλα την πόρτα στη ρωσική υποστήριξη και επιρροή. Θα άνοιγε επίσης τη δυνατότητα κοινοπραξιών με το Ιράν στον Καύκασο μέσω του Αζερμπαϊτζάν.
Η Ρωσία και το Ιράν έχουν τον ίδιο εχθρό, τις ΗΠΑ και ένα δίκτυο κρατών φιλικών προς τους δύο. Μαζί, δημιουργούν μια τρομερή δύναμη.
Εάν η Ρωσία είχε επιρροή σε ένα κράτος με το οποίο προηγουμένως δεν διατηρούσε ισχυρές σχέσεις, θα ισχυροποιούσε τη θέση της Ρωσίας, ιδιαίτερα μετά το χτύπημα που δέχτηκε στην Ουκρανία. Η Ρωσία θα εξασφαλίσει τη νότια πλευρά της και θα προετοιμαζόταν καλά για μελλοντικές επιχειρήσεις.
Ως έχει, η Μόσχα φαίνεται να στέλνει όπλα στο Ιράν, ενώ το Ισραήλ προετοιμάζεται για μια μεγάλη επίθεση στην οποία η Ουάσιγκτον αντιτίθεται.
Αυτό το ρήγμα είναι ένα ακόμη δώρο στους Ρώσους, καθώς αποδυναμώνει μια σχέση ΗΠΑ-Ισραήλ που αποτελούσε διαρκή απειλή για τα ρωσικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή.
Από την πλευρά του, το Ιράν είναι επιφυλακτικό για μια σχέση με τη Ρωσία και τις συνέπειες που μπορεί να έχει. Όμως ένας πόλεμος θα μπορούσε να ωθήσει την Τεχεράνη πιο κοντά στη Μόσχα παρά τις αμφιβολίες της.
Αυτός είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του πολέμου της Ουκρανίας και του αραβο-ισραηλινού πολέμου.
Οι ΗΠΑ μπορεί να βρεθούν να πολεμούν εναντίον του Ιράν ενώ δεν το θέλουν. Και η Ρωσία να κυριαρχεί στον Καύκασο και να έχει το Ιράν ως σύμμαχο κάτι που θα αναπλήρωνε την υποαπόδοσή της στην Ουκρανία.
Θα έκανε τη Ρωσία δύναμη στη Μέση Ανατολή και θα έθετε τις ΗΠΑ σε θέση είτε να εγκαταλείψουν το πεδίο της μάχης (και να εμφανιστούν ηττημένες) είτε να εισέλθουν σε έναν βάναυσο και επικίνδυνο πόλεμο (τον οποίο η Ρωσία, μέσω της σχέσης της με το Ιράν, θα είχε κάποιο βαθμό ελέγχου).
Αυτό μπορεί να μην συμβεί, φυσικά. Αλλά το Ισραήλ βρίσκεται σε έξαρση, οι ΗΠΑ προχωρούν, η Ρωσία χρειάζεται μια νίκη μετά την Ουκρανία και το Ιράν θέλει να είναι σημαντικός παίκτης. Αυτό το σενάριο δεν είναι τόσο απίθανο όσο μπορεί να φαίνεται.
*Ο George Friedman είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος γεωπολιτικός αναλυτής και στρατηγιστής διεθνών υποθέσεων και ο ιδρυτής και πρόεδρος της Geopolitical Futures.
