του Δημήτρη Τσαϊλά, Υποναυάρχου ε.α.
Νέα διοίκηση Τραμπ από τον Ιανουάριο του 2025, ποιες είναι οι συστάσεις για την Ελλάδα κατά τη μεταβατική περίοδο και μετά;
Ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, νικώντας την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις. Ο Τραμπ ως μια διχαστική φιγούρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθιστά επιτακτική ανάγκη για την Ελλάδα να διατηρήσει τη δικομματική υποστήριξη στο Κογκρέσο, στο αμερικανικό κοινό και στην αμερικανική ελληνική κοινότητα. Κατά τη μεταβατική περίοδο, η Ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να εργαστεί για να διατηρήσει στενό διάλογο με τους Αμερικανούς ομολόγους της, ιδίως δεδομένου του πολυμέτωπου αγώνα εναντίον του Τουρκικού αναθεωρητισμού. Υπό τη νέα κυβέρνηση, εάν η Τουρκία διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία αγοράς αεροσκαφών F-16, η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει να επηρεάσει τους όρους της συμφωνίας παρά να αντιταχθεί ευθέως.
Μια ρεαλιστική προσέγγιση για την πλοήγηση της ελληνικής στρατηγικής σχέσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα αφού αλλάξει η δυναμική του Κογκρέσου και του γεωπολιτικού σχεδιασμού, θα μπορούσε να ακολουθήσει αποτελεσματικά με την οικοδόμηση σχέσεων. Δεδομένης της σημασίας της υποστήριξης για τυχόν συμφωνίες που σχετίζονται με την άμυνα, η Ελλάδα μπορεί να επενδύσει σε στοχευμένη διπλωματική δέσμευση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει Έλληνες εκπροσώπους που θα τονίζουν κοινές αξίες (δημοκρατία, σταθερότητα, κράτος δικαίου, διεθνές δίκαιο) και να τονίζουν την ευθυγράμμιση της Ελλάδας με τις προτεραιότητες των ΗΠΑ στην περιοχή. Οι τακτικές ενημερώσεις, οι συναντήσεις με τους ηγέτες της ελληνοαμερικανικής κοινότητας και η υποστήριξη από ομάδες σκέψης θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν την Ελλάδα να εξασφαλίσει δικομματική υποστήριξη από τις ΗΠΑ για τις αμυντικές της πρωτοβουλίες.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να αναδείξει τη στρατηγική της θέση στο σταυροδρόμι της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, διαμορφώνοντας τον εαυτό της ως βασικό κόμβο στην ευρύτερη στρατηγική της Δύσης στον Ινδο-Ειρηνικό. Για παράδειγμα, η Ελλάδα θα μπορούσε να προωθήσει τον ρόλο της στη διασφάλιση των ενεργειακών διαδρομών, στην υποστήριξη της περιφερειακής σταθερότητας και στην αντιμετώπιση της επιρροής της Κίνας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα σε τομείς όπως οι υποδομές και η τεχνολογία, όπου η Κίνα έχει κάνει ουσιαστικές εισβολές.
Για να αντιμετωπίσει την Κίνα και να ενισχύσει την αξία της για τις ΗΠΑ, η Ελλάδα θα μπορούσε αφενός, να εργαστεί αναδεικνύοντας ότι τα θέματα των θαλασσίων ζωνών που καταπατά η Κίνα είναι ταυτόσημα με αυτά που θέτει η Τουρκία και αφετέρου για την οικοδόμηση ισχυρότερων περιφερειακών εταιρικών σχέσεων. Η στενότερη συνεργασία με χώρες όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Κύπρος στην Ανατολική Μεσόγειο θα έδειχνε τη δέσμευση της Ελλάδας στην περιφερειακή σταθερότητα, θα εξισορροπήσει την κινεζική οικονομική επιρροή και θα στηρίξει ένα συνεργατικό αμυντικό πλαίσιο ευθυγραμμισμένο με τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Εάν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να ανανεώσουν μια αμυντική συμφωνία με την Τουρκία προμηθεύοντας με νέα αεροσκάφη, η Ελλάδα θα μπορούσε να ακολουθήσει μια διπλωματική στρατηγική που θα επικεντρώνεται στη διαμόρφωση των όρων της συμφωνίας. Αντί για ξεκάθαρη αντίθεση, η οποία θα μπορούσε να εντείνει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας, η Ελλάδα θα μπορούσε να εργαστεί για να διασφαλίσει ότι οποιεσδήποτε συμφωνίες περιλαμβάνουν όρους ή παράλληλη υποστήριξη των ΗΠΑ που ενισχύει τις αμυντικές δυνατότητες της Ελλάδας και διατηρεί μια ισορροπία δυνάμεων. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει συνηγορία για συγκεκριμένες εγγυήσεις από τις ΗΠΑ ή αίτημα ταυτόχρονης υποστήριξης προμηθειών για την Ελλάδα.
Η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει τις προσπάθειές της στη δημόσια διπλωματία στην Ουάσιγκτον ενισχύοντας την καλύτερη κατανόηση της στρατηγικής της σημασίας, των ιστορικών συμμαχιών και του εποικοδομητικού της ρόλου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η συμμετοχή αναλυτών, δεξαμενών σκέψης και μέσων ενημέρωσης που εδρεύουν στις ΗΠΑ μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην οικοδόμηση δικομματικής υποστήριξης.
Τελικά, η έμφαση της Ελλάδας στη διπλωματική διαδικασία, την περιφερειακή συνεργασία και την ευθυγράμμιση με τους στρατηγικούς στόχους των ΗΠΑ θα είναι ουσιαστική για τη διατήρηση και την προώθηση των συμφερόντων της εν μέσω μεταβαλλόμενων παγκόσμιων προτεραιοτήτων. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα να παραμείνει ένας πολύτιμος, αξιόπιστος εταίρος των ΗΠΑ, ακόμη και όταν η αμερικανική εστίαση μετατοπίζεται προς τα ανατολικά.
*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι μέλος και ερευνητής του Institute for National and International Security, του Strategy International και του Research Institute for European and American Studies.
