▪Εκδήλωση από τον Σύλλογο Ελληνοαρμενικής Φιλίας υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Αρμενίας στην Ελλάδα
13-10-2022
Εκδήλωση για τα 30 χρόνια διπλωματικών σχέσεων Ελλάδος – Αρμενίας πραγματοποίησε χθες Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2022, ο Σύλλογος Ελληνοαρμενικής Φιλίας υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Αρμενίας στην Ελλάδα, στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) στο κέντρο της Αθήνας.
Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο κ.Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, Πρέσβης ε.τ. και πρώτος Πρέσβης της Ελλάδος στη Δημοκρατία της Αρμενίας και η κα Hashmik Dashtoyan, Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Αρμενίας στην Ελλάδα.
φωτ. από δεξιά, η κα Hashmik Dashtoyan, Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Αρμενίας στην Ελλάδα και ο κ. Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, Πρέσβης ε.τ. και πρώτος Πρέσβης της Ελλάδος στη Δημοκρατία της Αρμενίας
Οι διοργανωτές της εκδήλωσης πρόβαλλαν κατά την έναρξη, ένα βίντεο του Θωμά Σίδερη, με πλάνα από την Αρμενία δίνοντας μια εικόνα στους παρευρισκόμενους της κατάμεστης αίθουσας “Γεώργιος Καραντζάς”, των πολλών αξιοθέατων της φίλης χώρας, με πιο σημαντικό αυτό του μνημείου της Γενοκτονίας των Αρμενίων, τις ομορφιές της αρμενικής υπαίθρου και σκηνές από την καθημερινότητα του αρμενικού λαού.
Τον συντονισμό της παρουσίασης είχε ο δημοσιογράφος κ. Κώστας Πλιάκος, ο οποίος, μεταξύ άλλων, επεσήμανε το πολύ σημαντικό στοιχείο της φοβηκότητας που υπάρχει από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ότι αφορά τον Καύκασο.
Βεβαίως, υπογραμμίστηκε και το γεγονός πως τα όσα συμβαίνουν μεταξύ Αζέρων και Αρμενίων δεν είναι ανεξάρτητα από τα όσα συμβαίνουν γενικότερα στην περιοχή. Από τα σύνορα της Αρμενίας σε λιγότερο από 100 χλμ. περνάνε τρεις αγωγοί, με ότι αυτό συνεπάγεται σε περιόδους ενεργειακής κρίσης.
Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισε την Αρμενία ως ανεξάρτητο κράτος. Επίσης, υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα αναγνώρισε την Γενοκτονία των Αρμενίων και αντιστοίχως η Αρμενία έχει αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Ποντίων.
Οι πολύ καλές διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Αρμενίας καλύπτουν όλους τους τομείς της κοινωνίας και ιδιαιτέρως αυτόν του πολιτισμού και τονίζεται ότι η ελληνική γλώσσα διδάσκεται ως δεύτερη γλώσσα στο Πανεπιστήμιο του Ερεβάν.
Πρώτος ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ελληνοαρμενικής Φιλίας κ.Αντώνης Παυλίδης. Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε σε χαιρετισμό που εστάλη στην εκδήλωση από το γραφείου του Πρωθυπουργού και εν συνεχεία τόνισε τη φράση που είχε πει παλαιότερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας υποδεχόμενος τον Πρόεδρο της Αρμενίας στην Ελλάδα: «Κατακρεουργηθήκαμε από τον ίδιο βάρβαρο».
φωτ. ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ελληνοαρμενικής Φιλίας κ.Αντώνης Παυλίδης
«Η ελληνοαρμενική φιλία δεν είναι μια ουτοπία» επεσήμανε ο κ.Παυλίδης. Στα πιο σημαντικά που περιελάμβανε η ομιλία του ήταν ότι σήμερα αμφισβητείται η κυριαρχία της Αρμενίας, στις συνέπειες του κατευνασμού, στην Γενοκτονία των Αρμενίων και στις προσπάθειες που κατεβλήθησαν για την αναγνώριση της Γενοκτονίας. Δεσμεύτηκε ότι δεν θα σταματήσουν οι ενέργειες που θα φέρουν τους δυο λαούς πιο κοντά, με επαφές συλλόγων των δυο χωρών Ελλάδος και Αρμενίας αλλά και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
φωτ. από τον χώρο της εκδήλωσης
Ακολούθως, μίλησε ο κ. Γιάννης Αμανατίδης, βουλευτής Θεσσαλονίκης οποίος παρευρέθηκε ως εκπρόσωπος του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ τονίζοντας ότι η χώρα μας ήταν από τις πρώτες που αναγνώρισε την Αρμενία και επεσήμανε ότι το 2015 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων.
Εν συνεχεία, τον λόγο πήρε ο κ. Δημήτρης Μάντζος, ως εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζοντας ότι τα 30 χρόνια μοιάζουν πολύ λίγα γιατί οι σχέσεις των δυο χωρών πάνε στα βάθη των αιώνων και επίσης τόνισε πως η εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρέπει να ασκείται α λα καρτ. Επίσης, ζήτησε την ενδυνάμωση του έργου του Συλλόγου και ανέφερε πως θα συνδράμουν σε αυτή την προσπάθεια.
«Περιμένουμε περισσότερη Ευρώπη» είπε ο κ. Δημήτρης Μαρκόπουλος, βουλευτής ΝΔ και Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Φιλίας Ελλάδος – Αρμενίας, αναφερόμενος στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Αρμενίας. «Έχουμε σε εξέλιξη 2,5 πολέμους. Στην Ουκρανία, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν και ένα μισό πόλεμο ρητορικής μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος» τόνισε, για να προσθέσει λίγο μετά: «Εμείς απαντάμε ότι η Ιστορία είναι μακρά. Αναθεωρητικά σχέδια δεν περνάνε στον 21ο αιώνα.» Ολοκληρώνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι θα διατηρήσουμε τις άριστες σχέσεις με την Αρμενία.
φωτ. ο Πρέσβης επί τιμή κ.Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος κατά την ομιλία του
Επόμενος ομιλητής ήταν ο Πρέσβης επί τιμή κ.Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος που διετέλεσε και πρώτος Πρέσβης στην Ανεξάρτητη Αρμενία με θέμα: «Τριάντα χρόνια διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας – Αρμενίας – τα πρώτα χρόνια».
Ο έμπειρος Πρέσβης έκανε μια αναδρομή στα γεγονότα αναφορικά με την αναγνώριση της Αρμενίας ως ανεξάρτητου κράτους και υπενθύμισε πως η ελληνική Πρεσβεία στην Αρμενία άρχισε να λειτουργεί το καλοκαίρι του 1993 και ο ίδιος έφτασε εκεί τον Ιούλιο ύστερα από ένα περιπετειώδες ταξίδι από την Μόσχα. «Η μετάβαση της Αρμενίας ήταν δύσκολη εκείνη την εποχή. Ήταν δύσκολα τα πράγματα στην οικονομία, στη γεωργία. Εστάλη ανθρωπιστική βοήθεια. Υπήρχε ενεργειακή ανεπάρκεια λόγω του κλεισίματος του πυρηνικού σταθμού του Μετζαμόρ. Οι Αζέροι είχαν ανατινάξει τον αγωγό που έφερνε αέριο από την Γεωργία.»
Αναφερόμενος στην στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Ελλάδος και Αρμενίας, ο κ. Χρυσανθόπουλος είπε χαρακτηριστικά ότι: «Ο Υπουργός Άμυνας μας ζήτησε τότε να εκπαιδευτούν Αρμένιοι στρατιωτικοί σε κέντρο εκπαίδευσης κομάντο στην Κρήτη. Ήρθαν εδώ 40 στρατιωτικοί, εκπαιδεύτηκαν και πολέμησαν στη συνέχεια στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.»
Ο Πρέσβης αναφέρθηκε εκτενώς στα πολιτικά γεγονότα της εποχής, κυρίως στα όσα συνέβησαν στη Μόσχα τον Οκτώβρη του 1993 και έπειτα. Μίλησε για τους Ρώσους Βουλευτές, την στήριξη από την Αρμενία στον Γέλτσιν, τις αρμενικές δυνάμεις που είχαν τεθεί σε ύψιστη επιφυλακή, την ανησυχία για πιθανή εισβολή της Τουρκίας στην Αρμενία, την μετέπειτα εισβολή της Τουρκίας στο Ιράκ. Εστίασε στην πληροφόρηση που είχε τότε η Άγκυρα ότι κάτι σοβαρό θα γινόταν στην Ρωσία και την αύξηση των δυνάμεών της στα σύνορα με την Αρμενία.»
Έτερο σημείο που έκανε αναφορά ο κ. Χρυσανθόπουλος ήταν η ερώτηση που είχε απευθύνει ο Πετροσιάν για το εάν η Ελλάδα θα συμφωνούσε να υιοθετήσει η Αρμενία ως νόμισμα την δραχμή και να αντικαταστήσει τις συναλλαγές σε ρούβλια, υπενθυμίζοντας πως η αρχαία Αρμενία χρησιμοποιούσε την δραχμή και ονομαζόταν τότε Ντραμ. Μάλιστα, είχε ειπωθεί ότι η Αρμενία θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιεί την δραχμή όταν η Ελλάδα θα εντασσόταν στην νομισματική ένωση.
Σχετικά με τον πυρηνικό σταθμό του Μετζαμόρ επισημάνθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έκανε καλούς χειρισμούς σε αυτό το θέμα. «Ο Πάγκαλος τότε έστειλε επιστολή στους Ευρωπαίους Επιτρόπους για την ενέργεια αλλά οι Ευρωπαίοι είπαν όχι στην λειτουργία του γιατί θα υπήρχε κίνδυνος από τη ραδιενέργεια. Η πολιτική βούληση στην Αρμενία ήταν να μην κρυώσει ο Αρμενικός λαός και έτσι τελικά το έφτιαξαν οι Ρώσοι».
Τις δυσκολίες που υπήρχαν στο μεταβατικό στάδιο της Αρμενίας εν συνόλω και έπρεπε να διαχειριστεί η ελληνική διπλωματική αποστολή κατέγραψε ο κ. Πρέσβης σε βιβλίο που έκανε μεγάλη εντύπωση με την έκδοσή του καθώς ήταν ακόμα εν υπηρεσία όταν κυκλοφόρησε.
Στο πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβανόταν και ομιλία από τον πρέσβη της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην Ελλάδα κ.Τιγκράν Μκρτσιάν με θέμα: «Τριάντα χρόνια διπλωματικών σχέσεων Αρμενίας – Ελλάδος – Η παγίωση και σύσφιξη των σχέσεων».
Λόγω αδιαθεσίας του Πρέσβη ήταν αδύνατη η παρουσία του στην εκδήλωση και την ομιλία του παρέθεσε η Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Αρμενίας στην Αθήνα κα Hashmik Dashtoyan.
φωτ. η Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Αρμενίας στην Αθήνα κα Hashmik Dashtoyan κατά την ομιλία της
«Η φιλία με την Ελλάδα έχει ρίζες από παλιά και τα θεμέλια είναι βαθιά» τόνισε η κα Dashtoyan για να αναφέρει λίγο μετά πως υπάρχει μεγάλη κοινότητα Αρμενίων στην Ελλάδα αλλά και μια μικρή όμως δραστήρια κοινότητα Ελλήνων στην Αρμενία. Επεσήμανε εν συνεχεία: «Μια νέα εποχή στις σχέσεις των δυο χωρών ξεκίνησε με τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων. Τριάντα χρόνια Ελληνοαρμενικής συνεργασίας καλύπτουν όλους τους τομείς των διμερών μας σχέσεων. Υπάρχει αμοιβαία υποστήριξη στα διεθνή φόρα.»
Ιδιαίτερη βαρύτητα εδόθει στην σημαντική θέση που έχει στις Ελληνοαρμενικές σχέσεις ο ενδιάμεσος επικοινωνιακός ρόλος της Ελλάδος σε Ευρωπαϊκή ένωση και Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Επίσης, έγινε αναφορά στις θετικές προοπτικές συνεργασίας στο τριμερές σχήμα Ελλάδος – Αρμενίας – Κύπρου.
Επιπροσθέτως έγινε μνεία στο πρόσφατο ταξίδι του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Αρμενία όπου κατά την επίσκεψή του εκεί δήλωσε την υποστήριξή της Ελλάδος στην Αρμενία.
Η στήριξη την οποία είχε η Αρμενία από βουλευτές και φορείς της Ελλάδος που καταδίκασαν τα όσα έγιναν στα σύνορα της Αρμενίας από Αζέρους και Τούρκους επίσης υπογραμμίστηκε από την Επιτετραμμένη της Αρμενικής Πρεσβείας.
«Οι Αρμένιοι φοιτητές σπουδάζουν την ελληνική γλώσσα στα αρμενικά πανεπιστήμια» επεσήμανε η κα Dashtoyan για να συμπληρώσει στη συνέχεια: «Η επαναλειτουργία του Ελληνο-αρμενικού Επιμελητηρίου δίνει προοπτικές συνεργασίας με επιχειρηματίες.»
Ολοκληρώνοντας την ομιλία η κα Dashtoyan είπε: «Στις τρεις δεκαετίες από την Ανεξαρτησία της Αρμενίας οι σχέσεις μας έχουν αναπτυχθεί πολύ. Οι διμερείς μας σχέσεις θα ενισχυθούν περαιτέρω και μαζί θα δημιουργήσουμε την Ιστορία χιλίων ετών».
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν εκπρόσωποι της πολιτικής ζωής της χώρας, πρώην Υπουργοί, βουλευτές, μεταξύ άλλων η κ. Σοφία Βούλτεψη και ο κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης, έτεροι εκπρόσωποι κομμάτων και εκπρόσωποι εκκλησιαστικών Αρχών.
Με το πέρας των ομιλιών ακολούθησε δεξίωση για τους προσκεκλημένους με νόστιμα εδέσματα και αρμενικά ποτά.
Όσο οι καλεσμένοι γεύονταν τις λιχουδιές που είχαν ετοιμάσει οι διοργανωτές, εμείς ακούσαμε μερικές από τις δυνατές στιγμές που κράτησε στην μνήμη του από τα όσα έζησε στην Αρμενία και μας διηγήθηκε ο Πρέσβης ε.τ. κ. Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος μεταφέροντας μας συγκινητικές εικόνες από την διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στον ταλαιπωρημένο λαό, επικίνδυνα αεροπορικά ταξίδια με τα ιστορικά Tupolev, την έκδοση του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου του με τίτλο: «Το Χρονικό του Καυκάσου – Κρατική Συγκρότηση και Διπλωματία στην Αρμενία 1993-1994», το πως βλέπει το αύριο των διμερών σχέσεών μας με την Αρμενία και την αποτίμηση της εκδήλωσης.
Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος: “Εμείς είχαμε κάνει μια επιχείρηση να δώσουμε ανθρωπιστική βοήθεια στους Έλληνες της Αρμενίας, τον χειμώνα του 1993 προς ΄94. Τους είχαμε ετοιμάσει πακέτο με φαγητό και σόμπα κηροζίνης που θα κρατούσε περίπου ένα μήνα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν οι άνθρωποι που έρχονταν να τα πάρουν. Θυμάμαι τους άνδρες που ήταν σχεδόν στην ίδια ηλικία με εμένα αλλά έμοιαζαν ωσάν να ήταν σαν 80-90 ετών. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν υποφέρει τόσο πολύ από το κρύο από τις κακουχίες και αυτή η μικρή βοήθεια που τους δίναμε τους έδωσε ζωή. Αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ, τους έβλεπα που έκλαιγαν από συγκίνηση που έπαιρναν αυτό το δώρο από την Ελλάδα.»
▪ «Ήταν απίστευτες οι δυσκολίες στα αεροπορικά ταξίδια, τα οποία ήταν επικίνδυνα. Έφταναν σε σημείο που ο πιλότος του αεροπλάνου από την Μόσχα στην Αρμενία έσβηνε την μηχανή του αεροπλάνου για να κάνει οικονομία στα καύσιμα. Πετούσαμε, μετά χαμήλωνε ύψος και ύστερα έβαζε ξανά μπροστά τη μηχανή του αεροπλάνου. Με αυτό τον τρόπο εξοικονομούσε από τα καύσιμα 3.000 δολάρια. Τα αεροπλάνα ήταν Tupolev που παλαιότερα ήταν πολεμικά και οι Ρώσοι τα είχαν φτιάξει με τέτοιον τρόπο, να σβήνουν τις μηχανές καθώς πλησίαζαν τον εχθρό, έριχναν τις βόμβες ενώ δεν έκαναν θόρυβο με σβηστές τις μηχανές και εν συνεχεία έβαζαν μπροστά πάλι τις μηχανές για την πτήση επιστροφής. Μια φορά μάλιστα ο πιλότος προσγειώθηκε «τυφλά» στο αεροδρόμιο του Ερεβάν. Είχε κλείσει το αεροδρόμιο λόγω χιονοθύελλας και δεν υπήρχαν αρκετά καύσιμα για να πάμε στο Σότσι που δεν είχε χιόνι και μου λέει: “Θα προσγειωθώ εδώ και ότι πιάσω”. Είδε το φως από το Προεδρικό Μέγαρο και από εκεί υπολόγισε με το αυτοκίνητο πως πάει η διαδρομή στο αεροδρόμιο και μου λέει το περίφημο: “Κύριε Πρέσβη, νομίζω ότι η πίστα είναι εδώ” και ευτυχώς προσγειωθήκαμε καλά.»
▪ «Οι επισκέψεις μας στα σύνορα ήταν συγκινητικές επίσης, βλέποντας τις βομβαρδισμένες περιοχές από το Αζερμπαϊτζάν. Παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος γινόταν τότε στο Καραμπάχ και οι Αρμένιοι είχαν κερδίσει πάρα πολλά εδάφη, βομβάρδιζε το Αζερμπαϊτζάν την κυρίως Αρμενία. Πολλά σπίτια καταστράφηκαν και οι άνθρωποι είχαν πάει στο Ερεβάν και ζούσαν ως πρόσφυγες μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα. Αργότερα έμαθα πως επέστρεψαν στις εστίες τους.»
▪ «Εγώ κρατούσα σημειώσεις σε ημερολόγιο για να κάνω και σωστό follow up. Μετά συνειδητοποίησα πως αυτές οι σημειώσεις ήταν η ιστορία των πρώτων χρόνων Ανεξαρτησίας της Αρμενίας. Σκέφτηκα λοιπόν να γράψω το βιβλίο ενώ ήμουν στον Καναδά τότε. Η πρώτη έκδοση κυκλοφόρησε στην αγγλική γλώσσα. Μάλιστα, ένας από τους Υφυπουργούς Εξωτερικών που είχε έρθει ταξίδι στον Καναδά και τον είχα καλέσει στην οικία μου, ήταν πρόθυμος να συνδράμει στην προσπάθεια και δουλέψαμε μαζί το βιβλίο. Αφήσαμε εκτός, κάποια πράγματα που ενδεχομένως δεν θα ήταν σωστό να αναφέρονταν για την Αρμενία και κυκλοφόρησε το βιβλίο. Μου είχε δώσει την άδεια για το βιβλίο ο τότε Υπουργός Γιώργος Παπανδρέου και υπήρχε μεγάλη υποστήριξη από το Υπουργείο Εξωτερικών. Το βιβλίο κυκλοφόρησε από έναν εκδοτικό οίκο της Αρμενίας. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών αγόρασε 250 αντίτυπα, τα έστειλε σε όλες τις Πρεσβείες και επίσης, στηρίχτηκαν οικονομικά τα ταξίδια μου σε Αμερική και Καναδά για την προώθηση του βιβλίου κυρίως στις Αρμενικές κοινότητες στο Λος Άντζελες.»
▪ «Για το αύριο το διμερών σχέσεων θα έλεγα ότι θα πρέπει να διαλέξουμε. Προσπαθούμε να κρατήσουμε την ισορροπία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμαπϊτζάν. Θα πρέπει να βάλουμε ένα πουλόβερ και να αγνοήσουμε το Αζερμπαϊτζαν.»
▪ «Απόψε ήταν μια πολύ επιτυχημένη εκδήλωση και ήταν η καλύτερη που έχει διοργανώσει έως τώρα ο Σύλλογος. Γίνεται κάθε πέντε χρόνια ανάλογη εκδήλωση. Ο Πρόεδρος κ. Παυλίδης έκανε πολλές προσπάθειες για αυτήν την εκδήλωση ώστε να έρθουν και πολιτικοί οι οποίοι παρευρέθηκαν και ήταν σχεδόν από όλα τα πολιτικά κόμματα.”
φωτ. το βιβλίο «Το Χρονικό του Καυκάσου – Κρατική Συγκρότηση και Διπλωματία στην Αρμενία 1993-1994», του Πρέσβη ε.α. Λεωνίδα Χρυσανθόπουλου
