του Δημήτρη Μακροδημόπουλου
Tο 1896 ο εκ των πατριαρχών του σιωνιστικού κινήματος Τεόντορ Χερτσλ, επισκέφθηκε τον σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ, και αξιοποιώντας την οικονομική κρίση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας του προσέφερε 20 εκατομμύρια λίρες για την Παλαιστίνη, για την εγκατάσταση των Εβραίων της διασποράς. Για να λάβει την απάντηση: «Παρακαλώ συμβουλέψτε τον να μην αναφερθεί ποτέ σε αυτό. Δεν μπορώ να διαθέσω ούτε μια ίντσα από αυτή τη χώρα – δεν μου ανήκει. Ανήκει στους λαούς μου…. », καίτοι η Οθωμανική αυτοκρατορία υπήρξε το καταφύγιο των Εβραίων όταν το 1492 εκδιώχθηκαν από τη χριστιανική Ισπανία και όχι μόνον τότε. Αρνήθηκε διότι ήταν προφανές ότι η εγκατάστασή τους στην Παλαιστίνη θα εξυπηρετούσε ξένα, βρετανικά συμφέροντα. Ακολούθησε όμως ο Μεγάλος Πόλεμος, η Συμφωνία Σάικς – Πικό το 1916 και η Διακήρυξη του Μπάλφουρ το 1917 που δρομολόγησαν την εγκατάστασή τους στην Παλαιστίνη και τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Ποιός ήταν ο λόγος του βρετανικού ενδιαφέροντος;
Ο Τεόντορ Χερτσλ, στην προσπάθειά του να αποσπάσει τη συναίνεση των αποικιοκρατών στην δημιουργία εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη, έγραφε το 1895 ότι «για την Ευρώπη θα είμαστε εκεί κάτω ένα προχωρημένο φυλάκιο,….μια αφετηρία ενάντια στην Ασία» και ο Χάιμ Βάιζμαν, προκειμένου να δελεάσει την Μ. Βρετανία, διαβεβαίωνε το 1914 ότι οι Εβραίοι που θα εγκατασταθούν στην Παλαιστίνη «θα είναι οι φύλακες της διώρυγας του Σουέζ». Με την αποχώρηση της Βρετανίας από την Εγγύς Ανατολή το 1956, το Ισραήλ περιήλθε στην κηδεμονία των ΗΠΑ και ο ρόλος του έχει διευρυνθεί με τον έλεγχο των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή. Επομένως η όποια επίλυση του Παλαιστινιακού θα πρέπει να συνάδει με τις σκοπιμότητες δημιουργίας του Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ αφού αποσταθεροποίησαν τη Μ. Ανατολή για πάνω από δύο δεκαετίες με αποτέλεσμα να διευρύνει το Ιράν αμαχητί την επιρροή του μέχρι τη Μεσόγειο (Ιράκ, Συρία, Λίβανο), σήμερα επιστρατεύουν το Ισραήλ να αποκαταστήσει την επιθυμητή για αυτούς τάξη υπερβαίνοντας κάθε όριο ανθρωπισμού. Με τη λογική προώθησης των αμερικανικών συμφερόντων ήταν πλήρως εναρμονισμένη η στόχευση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου κατά την ομιλία του στις 27 Σεπτεμβρίου στον ΟΗΕ με την επίδειξη δύο χαρτών. Ο χάρτης στο δεξί του χέρι έδειχνε το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο και την Υεμένη με μαύρο χρώμα, στις οποίες η επιρροή του Ιράν είναι καταλυτική, χαρακτηρίζοντας αυτές τις χώρες ως “Η κατάρα” Ο χάρτης στο αριστερό του χέρι έδειχνε την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Σαουδική Αραβία και .την Ινδία με πράσινο χρώμα τις οποίες χαρακτήριζε ως “Η ευλογία” και αφορούσαν χώρες που είτε υπέγραψαν στο παρελθόν συνθήκες ειρήνης ή τις “συμφωνίες του Αβραάμ με το Ισραήλ”, τη Σαουδική Αραβία με την ελπίδα προσέλκυσής της στις συμφωνίες αλλά και την Ινδία ως μελλοντικό ανταγωνιστή της Κίνας στον εμπορικό τομέα σύμφωνα με τις επιδιώξεις της Ουάσινγκτον..
Προβάλλεται ως λύση για την επίλυση του Παλαιστινιακού η δημιουργία των δύο κρατών. Είναι εφικτή; Σε πρόσφατη συνέντευξή του σε αθηναϊκή εφημερίδα, ο Γκίντεον Λεβί, εκπρόσωπος Τύπου παλαιότερα του Σιμόν Πέρες και δημοσιογράφος της εφημερίδας Haaretz, είχε δηλώσει: Έχω σταματήσει να πιστεύω στη λύση των δύο κρατών πολύ πριν από την 7η Οκτωβρίου. Έχασα τις ελπίδες μου, όχι λόγω της αιματοχυσίας και των καταστροφών´ αιματοχυσίες και καταστροφές σε ακόμη μεγαλύτερη κλίμακα γνώρισαν η Γερμανία και η Γαλλία στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επομένως το ζήτημα δεν είναι οι αιματοχυσίες. Το ζήτημα είναι οι 700.000 Εβραίοι έποικοι στη Δυτική Οχθη, τους οποίους δεν πρόκειται να απομακρύνει κανείς, και δεν θα υπάρχει χώρος για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Το να συνεχίζουμε τη συζήτηση περί παλαιστινιακού κράτους είναι σαν να παίζουμε το παιχνίδι της κατοχής. Στην ερώτηση ποιά λύση βλέπει ως εναλλακτική, απάντησε: “Το θέλουμε ή όχι, ζούμε σε ένα κράτος, στο μοναδικό κράτος που υπάρχει από το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα. Σήμερα πρόκειται για ένα εβραϊκό κράτος. Ζητούμενο είναι να το μετατρέψουμε σε ένα δημοκρατικό, δυεθνικό κράτος με ισονομία όλων των πολιτών του, Ισραηλινών και Παλαιστινίων”.
Ο Πέρι Άντερσον, Βρετανός ιστορικός, στο βιβλίο του “Η ιστορικοποίηση του παλαιστινιακού ζητήματος” διατυπώνει την ίδια άποψη διαφορετικά: «Η λύση των δύο κρατών μοιάζει σαν συνταγή για αιώνια αναταραχή ενώ ένα κράτος με δικαίωμα ψήφου για όλους, νοτιοαφρικανικού τύπου, είναι ίσως κάτι που αξίζει να εξεταστεί”.
Η Χάνα Άρεντ, Εβραία, κοινωνιολόγος, έχοντας κατά νου τις αποτυχημένες στην πράξη ειρηνευτικές συμφωνίες περί μειονοτήτων σε κράτη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης την επαύριο του Α’Π.Π., και εμπνεόμενη από την αμερικανική ρεπουμπλικανική πολιτική παράδοση πρότεινε ένα παρόμοιο ισότιμο μοντέλο για τη συνύπαρξη Εβραίων και Αράβων.
Όμως, όλες οι λύσεις θα πρέπει να ικανοποιούν μία προϋπόθεση για να είναι αποδεκτές: Την προώθηση των συμφερόντων των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις εξολόθρευαν αμάχους στη Γάζα, το Κογκρέσο σύσσωμο, με ελάχιστες προσχηματικές απουσίες, αποθέωνε κατ’ επανάληψη στις 24 Ιουλίου τον Νετανιάχου κατά την ομιλία του εκεί. Σήμερα ενώ το Ισραήλ βομβαρδίζει πόλεις του Λιβάνου εξολοθρεύοντας αμάχους, οι ΗΠΑ πέραν του συνεχιζόμενου εξοπλισμού, με εντολή του προέδρου Μπάιντεν, έστειλαν στο Ισραήλ συστοιχία αντιαεροπορικών πυραύλων THADD και 100 στρατιώτες που θα αναλάβουν τον χειρισμό τους (Καθημερινή 15/10/2024). Η ειρήνη, είτε με τη μορφή δύο κρατών, είτε ενός δυεθνικού κράτους, δεν συνάδει με την κυριαρχία των μεγάλων και τον ρόλο που έχει ανατεθεί στο Ισραήλ με αντάλλαγμα την επιβίωσή του.
Τον Απρίλιο του 1999, ο Σάμιουελ Χάντινγκτον σε άρθρο του στο περιοδικό Foreign Affairs προειδοποιούσε ότι για μεγάλο μέρος του πλανήτη οι ΗΠΑ «μετατρέπονται σε υπερδύναμη – ταραξία […] σε βασική εξωτερική απειλή για τις κοινωνίες τους». Επισημάνσεις που λίγο αργότερα επαναλαμβάνονταν από τον Ρόμπερτ Τζέρβις, πρόεδρο της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικής Επιστήμης:
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
ΑΛεξ/πολη – κιν. 5947-771412
16/10/2024
