Δ. Μακροδημόπουλος: το αγεφύρωτο χάσμα στην Παλαιστίνη

του Δημήτρη Μακροδημόπουλου

Ο Μαξ Βέμπερ διέκρινε την ηθική μιας κρίσιμης απόφασης ανάμεσα στην “ηθική της πεποίθησης” και στην “ηθική της ευθύνης”, αντιπαραβάλλοντας τη δεύτερη στην πρώτη, ως τη μόνη ικανή να λάβει υπόψη τις συνέπειες κάθε πράξης. Θα επιχειρούσε την επίθεση η Χαμάς ενάντια στο Ισραήλ ή η “ηθική της ευθύνης” θα την απέτρεπε, διότι είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν σαρωτικά αντίποινα από την πλευρά του Τελ Αβίβ; Όμως, οι Παλαιστίνιοι της Χαμάς, και όχι μόνον, προέκριναν την ηθική της πεποίθησης όπως είχαν πράξει και οι Εβραίοι του Γκέτο της Βαρσοβίας τον Απρίλιο του 1943, όταν εξεγέρθηκαν κατά των Γερμανών, καίτοι οι Εβραίοι μαχητές δεν είχαν καμία απολύτως πιθανότητα να επικρατήσουν και η επιλογή τους ήταν καθαρά αυτοκτονική, όπως και συνέβη. Επομένως ο λαός του Ισραήλ θα πρέπει να αντιλαμβάνεται τους λόγους που οδηγούν τους ανθρώπους στην απόγνωση, θα πρέπει ο λαός του Ισραήλ που βίωσε ως παρίας στα γκέτο της Ευρώπης να αντιλαμβάνεται τις συνθήκες του απαρτχάιντ που επέβαλαν στους Παλαιστινίους στον ίδιο τον τόπο τους.

Όσα συμβαίνουν είχαν προαναγγελθεί το 1948 από τη Χάνα Άρεντ, με το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών όταν η έκβαση ήταν απολύτως αβέβαιη. Εάν οι Εβραίοι κερδίσουν τον πόλεμο, έγραφε η Άρεντ, θα έχουν να πληρώσουν τις μόνιμες συνέπειες της επιτυχίας τους: «Οι νικητές Εβραίοι θα ζουν περικυκλωμένοι από έναν εντελώς εχθρικό αραβικό πληθυσμό, ταμπουρωμένοι πίσω από τα σύνορα, υπό διαρκή απειλή, μόνιμα απασχολημένοι με τη φυσική τους αυτοάμυνα σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταπνιγούν όλα τα άλλα ενδιαφέροντα και όλες οι άλλες δραστηριότητες. Η ανάπτυξη της εβραϊκής κουλτούρας θα πάψει να αποτελεί έγνοια ολόκληρου του λαού, οι κοινωνικοί πειραματισμοί θα απορριφθούν σαν άχρηστες πολυτέλειες, η πολιτική σκέψη θα εστιαστεί στη στρατιωτική στρατηγική, η οικονομική ανάπτυξη θα καθορίζεται αποκλειστικά από τις ανάγκες του πολέμου». Ποιό ήταν το αποτέλεσμα της νίκης; Ενώ ο σιωνισμός γεννήθηκε, σύμφωνα με τους ιδρυτές του, για να βγάλει τους εβραίους έξω από τα γκέτο, οικοδόμησε τα τείχη ενός νέου γκέτο στο οποίο κλείνει τους εβραίους για να τους προστατέψει, αποκόβοντάς τους ερμητικά από τον κόσμο που τους περιβάλλει.

Γιατί φοβήθηκαν τη συμβίωσή τους με τους Παλαιστίνιους; Ο κοινωνιολόγος Θορστάιν Βέμπλεν εξηγώντας γιατί «οι εβραίοι έχουν συνεισφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα στη διανοητική ζωή της νεώτερης Ευρώπης», την απέδιδε στη “μιγάδικη” καταγωγή τους: “Α nation of hybrids”, έλεγε, δηλαδή αφομοιωμένων εβραίων που δέχτηκαν πάρα πολύ “μη εβραϊκό αίμα” στην πορεία της ιστορίας τους. Κι όμως αρνούνται τη συνύπαρξη με τους γηγενείς Παλαιστινίους, αρνούνται μια ενιαία πατρίδα, στην οποία Εβραίοι και Άραβες, σύμφωνα με την Άρεντ, θα συμβίωναν ειρηνικά, αρνούνται ακόμη και τη λύση των δύο κρατών.

Οι Παλαιστίνιοι μετά την υποβάθμιση του προβλήματος τους με τις “Συμφωνίες του Αβραάμ” μεταξύ των ΗΑΕ, του Μπαχρέιν, του Μαρόκου με το Ισραήλ, με τη Σαουδική Αραβία και το Ομάν να περιμένουν στη σειρά, την εγκατάλειψή τους δηλαδή από τις ηγεσίες των αραβικών κρατών ενώ οι εποικισμοί συνεχίζονταν στη Δυτική Όχθη και τα αιματηρά επεισόδια πύκνωναν τελευταία εκεί, δεν είχαν άλλη επιλογή, προκειμένου να διασώσουν το μέλλον τους, παρά να επαναφέρουν το παλαιστινιακό στην κορυφή του ενδιαφέροντος με τρόπο ηχηρό ώστε να ενεργοποιήσουν τα αντανακλαστικά των αραβικών λαών αποτρέποντας περαιτέρω σύγκλιση των μοναρχιών τους με το Τελ Αβίβ. Είναι  χαρακτηριστικό  ότι  ο  Αμπού  Τζιχάντ, συνιδρυτής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης μαζί με τον Αραφάτ, πριν  τη  δολοφονία  του  είχε  διατυπώσει  την  άποψη  σύμφωνα  με  την  οποία  οι  Άραβες  ηγέτες  δεν  επιθυμούν  την  ίδρυση  Παλαιστινιακού  κράτους  διότι  θα  είναι  κράτος  με  πληθυσμό  που  γαλουχήθηκε  μέσα  στον  ένοπλο  αγώνα  και  επομένως  θ’ αποτελεί  ζωντανή  αμφισβήτηση  των  καθεστώτων  των  αραβικών  κρατών.

Σύμφωνα με άρθρο της Zaha Hassan και του Marwan Muasher στο Foreign Affairs στις 13/6/2022 “στόχος του Ισραήλ με την υπογραφή των Συμφωνιών (του Αβραάμ) ήταν να ανακατευθύνει την παγκόσμια προσοχή μακριά από την στρατιωτική κατοχή του και όχι να την τερματίσει. Χωρίς την διεθνή εμπλοκή, ο εκτοπισμός των Παλαιστινίων και οι αρπαγές γης από το Ισραήλ θα συνεχιστούν”. Επομένως η αναγκαιότητα να τεθεί και πάλι το Παλαιστινιακό κατά τρόπο εμφατικό ώστε να αφυπνιστεί ο Αραβικός Κόσμος ήταν επιτακτική.

Τί θα πρέπει να αναμένουμε ως επακόλουθο;

(α) μετά την εισβολή των Παλαιστινίων στο Ισραήλ και το λουτρό αίματος που θα ακολουθήσει στη Γάζα, οι εξελίξεις στο Παλαιστινιακό θα επιταχυνθούν, η σκοπιμότητα της εισβολής θα επιτευχθεί, έστω κατά τον πλέον οδυνηρό τρόπο.

(β) η επιρροή του Ιράν θα εκτιναχθεί εκ νέου στον Αραβικό Κόσμο και θα καταστήσει αναγκαία την αξιοποίηση της Τουρκίας προκειμένου να εξισορροπηθεί, άσχετα αν αυτό σηματοδοτήσει εκ νέου επιδείνωση των σχέσεών της με το Ισραήλ.

(γ) Θα επικρατήσει έξαρση αντιαμερικανισμού και θα ενισχυθεί ο παρεμβατικός ρόλος άλλων κρατών, όπως της Κίνας, που ήδη είχε προηγηθεί με τη διαμεσολαβητική της προσπάθεια μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412

8/10/2023