του Δημήτρη Μακροδημόπουλου
Το βράδυ της Πέμπτης 7 Νοεμβρίου, μετά το τέλος του ποδοσφαιρικού αγώνα του Άγιαξ με την ισραηλινή Μακάμπι του Τελ Αβίβ, το Άμστερνταμ μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, όταν οπαδοί της δεύτερης ομάδας δέχθηκαν επίθεση από αραβόφωνους. Πέντε άτομα, ισραηλινοί (τριάντα με νεότερη ενημέρωση), τραυματίστηκαν και δύο τουλάχιστον πετάχτηκαν στα κανάλια. Δεν υπήρξαν θανατηφόρα κρούσματα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, διαβάζουμε στον Τύπο, ορισμένοι εκ των σκληροπυρηνικών οπαδών της Μακάμπι εθεάθησαν στις κεντρικές πλατείες της πόλης να ανάβουν καπνογόνα, να γράφουν συνθήματα σε τοίχους ενώ βίντεο που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο δείχνουν άτομα να έχουν σκαρφαλώσει σε παράθυρα κτιρίων και να κατεβάζουν ή να σκίζουν παλαιστινιακές σημαίες που είχαν αναρτηθεί προς ένδειξη αλληλεγγύης προς τη δοκιμαζόμενη Γάζα… Κάποια άλλα βίντεο που προβλήθηκαν σε τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων έδειξαν επίσης Ισραηλινούς να φωνάζουν εναντίον Αράβων και Παλαιστινίων στην πόλη…” (Καθημερινή 9/11/2024). Σύμπασα η ευρωπαϊκή ιεραρχία και οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών καταδίκασαν τις “απεχθείς επιθέσεις” Καλώς έπραξαν διότι απέναντι στη βία δεν θα πρέπει να επιδεικνύεται καμία ανοχή. Όμως τίθεται εύλογα το ερώτημα: Την ημέρα των επεισοδίων στο Άμστερνταμ με τους τραυματίες που αναφέρθηκαν. πόσες δεκάδες ίσως και εκατοντάδες άμαχοι έχασαν τη ζωή τους στη Γάζα, στη Δυτική Όχθη, στον Λίβανο, ακόμη και στη Δαμασκό; Ποιά είναι η συμβολή της Ευρώπης (και των ΗΠΑ κυρίως) σε αυτά τα καθημερινά εγκλήματα; Αλλά και η ηθική ευθύνη της για όσα λογικά θα ακολουθήσουν; Διότι όταν μια γενιά μεγαλώνει μέσα στο ολοκαύτωμα της Γάζας, χάνει γονείς, αδέλφια, λιμοκτονεί καθημερινά, το μόνο συναίσθημα που θα το συνοδεύει και θα καθορίζει τη ζωή του θα είναι αυτό της εκδίκησης. Θα το αντιλαμβάνεται ως ηθική δέσμευση στη μνήμα των δικών του.
Ο Ράντζα Σεχάντε στο βιβλίο του “Τί φοβάται το Ισραήλ από την Παλαιστίνη;” γράφει ότι αυτή τη στιγμή οι σχέσεις του Ισραήλ με τις παλαιστινιακές περιοχές παραπέμπουν περισσότερο σε αποικιοκρατία παρά σε κατοχή. Διότι η κατοχή είναι μια προσωρινή κατάσταση στρατιωτικού ελέγχου, έξω από τα κυρίαρχα σύνορα ενός κράτους. Μάλιστα όπως γράφει ο Ένζο Τραβέρσο στο τελευταίο του βιβλίο για τη Γάζα, οι Εβραίοι ακολούθησαν στην Παλαιστίνη το παράδειγμα των ευρωπαίων αποικιοκρατών στη Β. Αμερική, στην Αυστραλία ή στη Ν. Αφρική. Ο αγώνας τους για ένα καταφύγιο στο Ισραήλ έγινε πόλεμος για να δημιουργηθεί ένα αποκλειστικό κράτος στο οποίο οι Εβραίοι έπρεπε να αντικαταστήσουν τους αυτόχθονες πληθυσμούς εξοντώνοντας τους. Όμως το Ισραήλ ιδρύθηκε το 1948, όταν ο κόσμος έμπαινε στην εποχή της αποαποικιοποίσης και ο αραβικός κόσμος στην Παλαιστίνη και αλλού, είχε αναπτύξει εθνική συνείδηση. Ο Φρανς Φανόν είχε υπογραμμίσει το μανιχαισμό του αποικιακού κόσμου στον οποίο ο αποικιοκρατούμενος απανθρωποποιιείται και ζωοποιείται διαρκώς: όπως βιώνουν την καθημερινότητα οι Παλαιστίνιοι. “Η γλώσσα του άποικου, όταν μιλάει για τον αποικιοκρατούμενο, είναι ζωολογική γλώσσα” προσθέτει. Τη γλώσσα αυτή χρησιμοποίησε ο τ. υπουργός άμυνας Γιόβ Γκάλαντ όταν δήλωσε ότι το Ισραήλ πολεμά στη Γάζα ενάντια σε “ανθρώπινα κτήνη”. Αυτή η ρητορική δεν είναι σημερινή. Από το 1983, ο Ραφαέλ Ειτάν, επί κεφαλής του γενικού επιτελείου είχε χαρακτηρίσει τους Παλαιστίνιους “μαστουρωμένες κατσαρίδες μέσα σε ένα μπουκάλι”:
Το 1988 ο ισραηλινός δημοσιογράφος Γιεχουντά Ελκανά απέδιδε αυτή τη ροπή των ισραηλινών στις αγριότητες σε ένα “βαθύ υπαρξιακό φόβο” που τείνει να θεωρεί τον εβραϊκό λαό το αιώνιο θύμα ενός εχθρικού κόσμου. Χαρακτήριζε αυτό το φόβο και την έκταση των αγριοτήτων του Ισραήλ ως την “τραγική και παράδοξη νίκη του Χίτλερ” ενώ σημείωνε ότι ο ναζισμός δεν έχει σταματήσει να επηρεάζει και να διαπλάθει το ισραηλινό φαντασιακό.
Γενοκτονίες έχουν συμβεί κατ’ επανάληψη στο παρελθόν. Εκείνο που αποκαλύπτεται στη Γάζα, στον Λίβανο και στη Συρία είναι το υποκριτικό περιεχόμενο των δήθεν αρχών και αξιών που επικαλείται η Δύση. Συνεχείς υποκριτικές φωνές, αναφορές στα ανθρώπινα δικαιώματα ενώ είναι σαφές ότι ο σεβασμός τους θα απέκλειε όσα συμβαίνουν έως σήμερα στην Παλαιστίνη και αλλού.
Πώς φθάσαμε σε αυτή την εξαχρείωση, της απαξίωσης της ανθρώπινης ζωής και μάλιστα των αμάχων;; Με την Ειρήνη της Βεστφαλίας το 1648 εδραιώθηκε η έννοια της κρατικής κυριαρχίας στην Ευρώπη και θεμελιώθηκε η ευρωπαική τάξη ενώ με το Συνέδριο της Βιέννης (1815) και την “εκατονταετή ειρήνη” που ακολούθησε, εμπεδώθηκε το αίσθημα σε όλες τις χώρες ότι ανήκαν στον ίδιο πολιτισμό και μοιράζονταν τις ίδιες αξίες. Αυτός ο πολιτισμός ορίζονταν ως το αντίθετο του αποικιακού κόσμου όπου η βία μπορούσε να χρησιμοποιηθεί χωρίς όρια και κανόνες. Οι κατακτητικοί πόλεμοι ή ακόμη και οι αποικιακές σφαγές μετατρέπονταν σε “δίκαιους πολέμους” στο όνομα του φυσικού δικαίου (του εμπορίου, της διακίνησης και της ιδιοκτησίας, δηλαδή της ιδιοποίησης εδαφών και αγαθών που υποτίθεται ότι δεν ανήκαν σε κανέναν). Καθώς δεν αντιμετώπιζαν τακτικούς στρατούς αλλά φυλές και πολεμιστές που δεν είχαν καθορισμένη υπόσταση από τη σκοπιά των κατακτητών, οι αποικιακοί πόλεμοι δεν έκαναν καμία διάκριση μεταξύ στρατιωτών και αμάχων. Με αυτήν την έννοια οι σφαγές που στιγμάτισαν την ιστορία της αποικιοκρατίας δημιούργησαν ένα μοντέλο για τους ολοκληρωτικούς πολέμους του 20ου και του 21ου αιώνα. Η γενοκτονία στην Παλαιστίνη αποτελεί το αποκορύφωμά τους. Αυτή είναι η “τραγική και παράδοξη νίκη του Χίτλερ” σύμφωνα με τον Γιεχουντά Ελκανά
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412
12/11/2024
