του Δημήτρη Μακροδημόπουλου
Αν αποδεχτούμε τη χρονολόγηση που καθιέρωσε ο βρετανός ιστορικός Έρικ Χομπσμπάουμ, σύμφωνα με τον οποίο ο «σύντομος 20ος αιώνας» ξεκίνησε το 1914 και ολοκληρώθηκε το 1989, ανάμεσα δηλαδή στην έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στη διάλυση της ΕΣΣΔ, τότε θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχουμε μπει στον 21ο αιώνα εδώ και τριάντα τρία χρόνια, διότι μια νέα εποχή εξελίξεων και συσχετισμών αναπήδησε με τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Το στοιχείο που χαρακτηρίζει όλα αυτά τα τριάντα τρία χρόνια, τον 21ο αιώνα από την έναρξη του, κατά τον Χομπσμπάουμ, μέχρι σήμερα, είναι ένα: Ο αναθεωρητισμός των ΗΠΑ. Διότι είναι η νικήτρια του Ψυχρού πολέμου και προσδοκά να μεταφράσει τη νίκη της σε όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη σε όλα τα επίπεδα. Όμως, ο αναθεωρητισμός αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των πολέμων ή για να είμαι σαφέστερος αποτελεί το κίνητρο των πολέμων. Ο αναθεωρητισμός, ήταν το κίνητρο των Βαλκανικών πολέμων αλλά και των δύο παγκοσμίων πολέμων, που πολλαπλασίασε εδαφικά την πατρίδα μας, ο αναθεωρητισμός του Ανατολικού Ζητήματος των Μεγάλων δυνάμεων διέλυσε την Οθωμανική Αυτοκρατορία, το όραμα του αναθεωρητισμού μας οδήγησε στην καταστροφή του 1922. Γιαυτό αμέσως μετά το τέλος του Ψυχρού πολέμου η Τελική Πράξη του Ελσίνκι για τον σεβασμό της εδαφικής κυριαρχίας των κρατών έγινε “κουρελόχαρτο”. Να ξεκινήσουμε από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας; Ακολούθησαν οι δύο πόλεμοι του Κόλπου με τον σημερινό πρόεδρο Μπάιντεν που σήμερα υπεραμύνεται της ακεραιότητας της Ουκρανίας να είναι υπέρμαχος της τριχοτόμησης του Ιράκ. Σειρά είχαν το Αφγανιστάν, η διάλυση της Λιβύης, της Συρίας, οι εξελίξεις στην πρώην σοβιετική επικράτεια με τις “πολύχρωμες επαναστάσεις”, για να φθάσουμε στο 2014 στην πλατεία Μειντάν, το προοίμιο του σημερινού πολέμου στην Ουκρανία. Όμως αρκεί να δει κανείς τα όρια του ΝΑΤΟ το 1989 και τα όριά του σήμερα για να αντιληφθεί το μέγεθος του αναθεωρητισμού την μοναδικής πλέον υπερδύναμης. Γιαυτό ο Σάμιουελ Χάντινγκτον το 1999, όπως και ο Ρόμπερτ Τζέρβις, πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικής Επιστήμης, το 2001, έγραφαν στο καθεστωτικό περιοδικό Foreign Affairs ότι «για μεγάλο μέρος του πλανήτη οι ΗΠΑ μετατρέπονται σε υπερδύναμη ταραξία…σε βασική απειλή για τις κοινωνίες τους».
Μέχρι πού θα φθάσει ο αναθεωρητισμός του νικητή του Ψυχρού πολέμου; Η έκταση και η διάρκεια του αναθεωρητισμού των ΗΠΑ είναι εντελώς απροσδιόριστη και οφείλεται στην ιστορική πρωτοτυπία που ανέδειξε ο Ψυχρός πόλεμος: Διότι, ενώ μέχρι τότε η ιστορική εμπειρία μας δίδαξε ότι η αναθεώρηση των συνόρων των κρατών συντελείται στην διάρκεια του πολέμου και επισφραγίζεται με τις συνθήκες ειρήνης που ακολουθούν τη λήξη των εχθροπραξιών, με τον Ψυχρό Πόλεμο συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή, προηγήθηκε η “συνθηκολόγηση” της ΕΣΣΔ, η “συνθήκη ειρήνης”, με την υπογραφή της διάλυσης του Συμφώνου της Βαρσοβίας κατά τη σύνοδο κορυφής της ΔΑΣΕ το Νοέμβριο του 1990 στο Παρίσι και ακολούθησαν οι συγκρούσεις του θερμού πολέμου. Ενώ οι συνθήκες ειρήνης οριοθετούν το μέγεθος των συνεπειών του πολέμου, οι συνέπειες του Ψυχρού πολέμου έχουν ως αφετηρία το τέλος του, δηλαδή τη “συνθήκη ειρήνης” στο Παρίσι, γιαυτό είναι απροσδιόριστες και σε μέγεθος και σε διάρκεια και θα καθορίζουν τις διεθνείς εξελίξεις μέχρις ότου αναδειχθούν δυνάμεις που θα οριοθετήσουν τον αμερικανικό αναθεωρητισμό. Με άλλα λόγια, ενώ στους πολέμους ο αναθεωρητισμός προηγείται του τέλους των εχθροπραξιών και οριοθετείται χρονικά και εδαφικά από τη συνθήκη ειρήνης, στην περίπτωση του Ψυχρού πολέμου ο αναθεωρητισμός ακολούθησε το τέλος του.
Σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον όπου όλα αναθεωρούνται πότε είσαι με τη “σωστή πλευρά της ιστορίας”; Αυτό είναι εντελώς απροσδιόριστο διότι δεν εξαρτάται από τη θέλησή σου αλλά από τη συνολική εικόνα που έχει η Ουάσινγκτον για τα δικά της συμφέροντα που δεν οριοθετούνται στον δικό σου εθνικό χώρο. Είναι και συγκυριακό διότι οι εξελίξεις δεν είναι ευθύγραμμες αλλά μεταβαλλόμενες εξαρτώμενες και από απρόβλεπτους παράγοντες. Οι ΗΠΑ και κάθε μεγάλη δύναμη δεν θα διστάσει να αγνοήσει την κρίσιμη στιγμή τα συμφέροντα και τις εκκλήσεις σου για να προωθήσει τα ευρύτερα σχέδιά της και να ικανοποιήσει εταίρους της πολυτιμότερους στην επίτευξη των στόχων, λόγω της γεωπολιτικής θέσης τους και της ισχύος τους
Ως εκ τούτου σε αυτό το περιβάλλον με την απρόβλεπτη έκταση των εξελίξεων που υπαγορεύει ο αμερικανικός αναθεωρητισμός, όπως και φιλόδοξες περιφερειακές δυνάμεις, ο μοναδικός τρόπος να διαφυλάξουμε τα εθνικά μας συμφέροντα είναι η επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, στο οποίο ορκιζόμαστε (τουλάχιστον επίσημα), τη μόνη δυνατότητα που θα κρατήσει τη χώρα μας στο απυρόβλητο.
Ο Χρήστος Ροζάκης, ομότιμος καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου σε παλαιότερο πόνημά του (“Το Διεθνές νομικό καθεστώς του Αιγαίου και η Ελληνοτουρκική κρίση”), πρότεινε τη νομική επίλυση της διαφοράς για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου (προφανώς και της Αν. Μεσογείου) με προσφυγή σε ένα διεθνές όργανο, που να εξασφαλίζει οριστική και υποχρεωτική επίλυση. Σε μια περίοδο που το Μέγαρο Μαξίμου προβάλλει μετ’ επιτάσεως την αναβαθμισμένη θέση της χώρας μας και την απομόνωση της γείτονος γιατί δεν το επιχειρεί; Είναι ο μόνος τρόπος να αποτρέψει τις επιπτώσεις του αναθεωρητισμού, οποθενδήποτε κι αν προέλθουν.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη – κιν. 6947 – 771412
12/6/2022
Αγαπητέ κ.Μακροδημόπουλε και ο κ.Ροζάκης και ο κ.Ιωακειμίδης , το ΕΛΙΑΜΕΠ -παραστάτες του κ.Σημίτη -στην ”Ελσίνκειο” επίλυση των διαφορών μας με την Τουρκία ,επιθυμούν να λυθεί η μόνη διαφορά μας για την υφαλοκρηπίδα όχι από το Δικαστήριο της Χάγης, αλλά από την Ε.Ε οι αποφάσεις της οποίας είναι πολιτικές.
Αλλα για το θέμα αυτό σας παραθέτω τις δηλώσεις του κ. Γιαννίτση ,Υπουργού Εργασίας του κ.Σημίτη -που τον” παραίτησαν” (02.05.2021)
”Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να κάνει υποχωρήσεις σε θέματα ,στα οποία έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της ,ούτε και να τα διαπραγματευθεί με άλλα ζητήματα . Η λογική του Ελσίνκι είκοσι χρόνια μετά ανήκει στο παρελθόν.”
Το Διεθνές δίκιο θα αποφασίσει. Ούτε ο κ. Γιαννίτσης, ούτε ο κ. Ιωακειμίδης ούτε ο κ. Ροζάκης.
Το διεθνές δίκαιο εκπροσωπείται από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ,στο οποίο για να επιληφθεί θέλει υπογεγραμμένο συνυποσχετικό από Ελλάδα και Τουρκία ,αλλά η Τουρκία θέλει και άλλα θέματα στο συνυποσχετικό γιαυτό και δεν το υπογράφει από το 1976.
Να της τα δώσουμε χωρίς το Δικαστήριο της Χάγης ;;;.
Ποιος πρωθυπουργός και ποιοι πολιτικοί αρχηγοί θα δεχθούν τέτοια υποχώρηση .
Δεν επαναλαμβάνεται κάτι σαν την Συμφωνία των Πρεσπών στο Αιγαίο και φυσικά ούτε ο κ.Τσίπρας ,αν -ό μη γενοιτο εκλεγόταν πάλι πρωθυπουργός- θα υπέγραφε και θα έκανε την δεύτερη ”κωλοτούμπα” του μετά από εκείνη του Ιουλίου του 2015..
Άσχετα τί θέλει η Τουρκία, πώς σας δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι εμείς θέλουμε να πάμε στο δικαστήριο της Χάγης;;
Εμείς από το Πρακτικό της Βέρνης το 1976 δηλώσαμε ότι θέλουμε να καθορίσει το εύρος της υφαλοκρηπίδος και μετά το 1982 και της ΑΟΖ το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο θα επιληφθεί μόνο όταν με συνυποσχετικό και των δύο προσφευγουσών Χωρών του ανατεθεί η υπόθεση ,
Η Τουρκία θέλει σαυτό το συνυποσχετικό να βάλει και άλλα θέματα ,εμείς θέλουμε μόνο αυτά τα δύο και γιαυτό το θέμα καθυστερεί .
Στο Ελσίνκι το 1999 -που θέλει να ξεχάσουμε και ο κ.Γιαννίτσης -αποφασίσθηκε πως εάν εντός 5ετίας δεν καταφύγουμε στη Χάγη να επιλύσει την διαφορά-μαζί και άλλες-τότε θα τις επιλύσει η Ε.Ε.
Αυτήν την πρόβλεψη ,”πάγωσε” η κυβέρνηση του κ.Κώστα Καραμανλή τον Δεκέμβριο του 2004,που έληγε τότε .
Μάλιστα το 2012 δηλώσαμε στον ΟΗΕ με επιστολή του τότε ΥΠΕΞ μας κ.ΕυαγγελοΒενιζέλου ότι δεν αναγνωρίζουμε στην Χάγη την ρύθμιση θεμάτων εθνικής κυριαρχίας-που ”βάζει” η Τουρκία ,την οποίαν περιμένουμε για την υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και η οποία δεν ”στρέχει” γιατί με το το Δίκαιο της Θάλασσας η Χάγη ”θα σβήσει την Γαλάζια Πατρίδα” των κ.κ.Νταβούτογλου και Ερντογάν .
ΚΑΛΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Αντί απαντήσεως παραθέτω σχετικά δημοσίευμα της Καθημερινής. ο κ. Ιωακειμίδης στο βιβλίο του “Επιτεύγματα και στρατηγικά λάθη της Εξωτερικής πολιτικής της Μεταπολίτευσης” γράφει ότι το 2004 όταν ανέλαβε η κυβέρνση Κώστα Καραμανλή, ούτε τον φάκελο των συνομιλιών των δύο χωρών παρέλαβε ο ΥΠΕΞ κ. Μολυβιάτης:
Το χρονικό της αθόρυβης διπλωματίας για το Αιγαίο
18/6/19
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
Το 2003 είχε διαμορφωθεί μια εικόνα πιθανής συμφωνίας. Οπως υπολογίζουν πηγές με γνώση των συζητήσεων, η Ελλάδα από περίπου 40% του Αιγαίου το οποίο υπάγεται στην εθνική επικράτεια (χωρικά ύδατα), θα πήγαινε περίπου στο 60%, με την Τουρκία να κινείται, αντιστοίχως, από περίπου 6% στο 8%-9%. Προφανώς, η υπόλοιπη έκταση θα αποτελούσε τα διεθνή ύδατα (στη φωτ. τουρκική φρεγάτα).
Το 2003 στην Ελλάδα το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη βρισκόταν ήδη σε διαδικασία αλλαγών ενόψει των επερχόμενων εκλογών, ενώ στην Τουρκία ανέτειλε το άστρο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Ελλάδα ήταν λίγο πριν από την αλλαγή στην εξουσία έπειτα από μια δεκαετία ΠΑΣΟΚ, ενώ στην Τουρκία άρχιζε η πολιτική παντοκρατορία του AKP. Και στις δύο πλευρές, ήδη από το 2002 είχε εμπεδωθεί η βεβαιότητα ότι έως τον Δεκέμβριο του 2004 ή στις αρχές του 2005, υπήρχε η δυνατότητα να τηρηθεί η πρόβλεψη του Ελσίνκι περί διευθέτησης των διμερών διαφορών της Τουρκίας με κράτη-μέλη της Ε.Ε., ώστε να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα οι συζητήσεις για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Την περασμένη Κυριακή (9 Ιουνίου 2019) σε ένα εκτενές άρθρο του στην «Κ», ο κ. Κ. Σημίτης αναφέρθηκε στους κινδύνους που εξακολουθούν να υπάρχουν στο Αιγαίο, λόγω των εκκρεμών διαφορών Ελλάδας – Τουρκίας που παραμένουν ανεπίλυτες. Πρόσθεσε, επιπλέον, ότι σε δύο περιόδους υπήρξαν «συστηματικές διαπραγματεύσεις» και ιδιαίτερα κατά τα χρόνια 2002-2004 και 2010-2012.
Οι συναντήσεις
Κατά την πρώτη περίοδο, η οποία θα μπορούσε να επεκταθεί και να συμπεριλάβει τα χρόνια από το 2000 έως και το 2004, η προοπτική που είχε δημιουργήσει το Ελσίνκι λειτουργούσε ως μαγνήτης για την Αγκυρα, το διπλωματικό κατεστημένο της οποίας ενεπλάκη σε ενεργές διαπραγματεύσεις με την Αθήνα. Αρχικά, όπως αναφέρουν στην «Κ» πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, οι διαπραγματεύσεις αυτές ήταν άτυπες, «μυστικές», όπως είθισται να περιγράφονται. Πραγματοποιήθηκαν τρεις συναντήσεις ανάμεσα σε δύο πρόσωπα, τον Τούρκο διπλωμάτη Φαρούκ Λόογλου και τον καθηγητή Χρήστο Ροζάκη, στενό συνεργάτη του κ. Σημίτη και άνθρωπο με βαθιά γνώση των ζητημάτων που συζητήθηκαν τότε, όπως τα χωρικά ύδατα και η υφαλοκρηπίδα. Οι συναντήσεις αυτές δεν πραγματοποιήθηκαν ούτε σε τουρκικό ούτε σε ελληνικό έδαφος, όμως, σύντομα, κάποιες διαρροές που έγιναν στον Τύπο οδήγησαν στην απόφαση για επισημοποίηση των επαφών.
Αρχικά, ο κ. Λόογλου διατήρησε κάποιον ρόλο, ωστόσο στη συνέχεια οι διερευνητικές πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στον τότε γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Αναστάσιο Σκοπελίτη και σε έναν έμπειρο διπλωμάτη, τον Ουγούρ Ζιγιάλ, ενώ μέχρις ενός σημείου, ώσπου να φύγει για την Ουάσιγκτον, στις συζητήσεις ενεπλάκη και ο κ. Λόογλου. Οι κ. Σκοπελίτης και Ζιγιάλ συναντήθηκαν αθροιστικά 22 φορές στο πλαίσιο των διερευνητικών, με εναρκτήρια ημερομηνία τη 12η Μαρτίου 2002. Αντικείμενο ήταν ο καθορισμός χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, αν και από την τουρκική πλευρά ετέθη και ζήτημα υφαλοκρηπίδας, το οποίο συζητήθηκε εκτενώς. Και τότε, όπως και τώρα, πάγια θέση των Τούρκων είναι η απόκτηση υφαλοκρηπίδας στα δυτικά Λέσβου, Χίου και νότια Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου, όπου υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις διεθνών υδάτων. Στις διαπραγματεύσεις διαφαινόταν μια συναντίληψη ως προς την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια (ν.μ.) σε όλες τις ηπειρωτικές ακτές της Ελλάδας, προφανώς στο Αιγαίο.
Το σημείο το οποίο παρέμενε ασαφές, ήταν ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιούνταν η μερική επέκταση των χωρικών υδάτων στα νησιά του Αιγαίου. Η Ελλάδα τασσόταν υπέρ μιας κλιμακωτής επέκτασης (6, 8, 9 και 12), ώστε να μην εμποδίζεται η διεθνής ναυσιπλοΐα, ενώ η τουρκική πλευρά είχε μια διαφορετική ερμηνεία, καθώς εξέφραζε ενστάσεις για την κλιμακωτή επέκταση, τασσόμενη αλλού υπέρ των 6 και αλλού υπέρ των 12 ν.μ. Σε περίπτωση συμφωνίας, αναλόγως θα προσαρμοζόταν και ο εναέριος χώρος (ως γνωστόν η Ελλάδα έχει παντού εναέριο χώρο 10 ν.μ.). Παρά τις διαφορές που υπήρχαν, το 2003 είχε διαμορφωθεί μια εικόνα πιθανής συμφωνίας, ώστε να κλείσει για τα χωρικά ύδατα, αλλά και να γίνει από κοινού προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Οπως υπολογίζουν πηγές με γνώση των συζητήσεων, η Ελλάδα από περίπου 40% του Αιγαίου το οποίο υπάγεται στην εθνική επικράτεια (χωρικά ύδατα), θα πήγαινε περίπου στο 60%, με την Τουρκία να κινείται, αντιστοίχως, από το περίπου 6% στο 8%-9%. Προφανώς, η υπόλοιπη έκταση θα αποτελούσε τα διεθνή ύδατα. Υπενθυμίζεται ότι η ελεύθερη ναυσιπλοΐα είναι υπερκείμενη των εθνικών χωρικών υδάτων.
Στη συνέχεια ξεκίνησε μια πρώτη συζήτηση για την έκδοση ενός κοινού ανακοινωθέντος. Σε αυτό, υπήρχαν λεπτομέρειες για το τεχνικό σκέλος, ωστόσο υπήρχαν διαφωνίες για το πολιτικό. Οι Τούρκοι επιθυμούσαν την έκδοση νόμου, ενώ στην Αθήνα επικρατούσε η εκδοχή κοινού ανακοινωθέντος. Τελικά δεν ελήφθη καμία απόφαση, λόγω των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα. Στα τέλη του 2003, σε μια σύσκεψη που ήταν παρόντες, εκτός από τον κ. Σημίτη και τον Γιώργο Παπανδρέου ως υπουργός Εξωτερικών, ο Χάρης Παμπούκης, ο Νίκος Θέμελης, ο πρέσβης Θεόδωρος Σωτηρόπουλος, ο κ. Ροζάκης, αλλά και ο πρέσβης Αναστάσιος Σκοπελίτης, αποφασίστηκε να μην αναληφθεί καμία πρωτοβουλία. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 6 Ιανουαρίου 2004, ο κ. Σημίτης έδινε το «δαχτυλίδι» της διαδοχής του ΠΑΣΟΚ στον Γιώργο Παπανδρέου. Δεν ήταν καιρός για τολμηρές αποφάσεις στα εθνικά.
Εξαιρετικά αποκαλυπτικό για όσα έγιναν εκείνη την εποχή είναι το βιβλίο που έγραψε ο διπλωμάτης Ντενίζ Μπιολιούκμπασι χρόνια αργότερα, το 2011 («Η αποβάθρα του υπουργείου Εξωτερικών – 34 χρόνια στο υπουργείο». Εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον οίκο Doğan Kitap, ωστόσο δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά). O Μπιολιούκμπασι (παραιτήθηκε το 2007 από το ΥΠΕΞ για να πολιτευθεί με το υπερεθνικιστικό ΜΗΡ, το 2018 πέθανε), που ήταν το 2002-2003 μέλος των τουρκικών αντιπροσωπειών, αφιέρωσε ένα κεφάλαιο στο βιβλίο των 600 σελίδων με τίτλο: «Η διαδικασία μυστικών διαπραγματεύσεων περί θεμάτων Αιγαίου». Παρουσίασε σε σημαντικό βαθμό την τουρκική εκδοχή, υποστηρίζοντας ότι οι Ελληνες πολιτικοί διαστρέβλωναν τη διαδικασία «προκειμένου να χειραγωγήσουν την κοινή τους γνώμη και να αποκτήσουν πολιτικό όφελος στην εσωτερική πολιτική σκηνή».
Ο Μπιολιούκμπασι περιέγραψε τις διαφορές που συζητούσε η Ελλάδα με την Τουρκία στις διερευνητικές. Οπως έγραφε «υπό τον όρο “συνοριακές διαφορές” του Διεθνούς Δικαίου εντάσσονται, πέραν της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, επίσης θέματα εναέριου χώρου στο Αιγαίο, η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και το καθεστώς των νησιών, βραχονησίδων και βράχων, όπως τα Ιμια [στο πρωτότυπο Κάρντακ], η κυριαρχία των οποίων αμφισβητείται». Τάδε έφη το 2011 ο Μπιολιούκμπασι, ο οποίος περιέγραφε αυτό που συνέβη το 2004 ως πολιτική διαχείριση από το απερχόμενο ΠΑΣΟΚ, ενόψει της ανερχόμενης Ν.Δ.
Πράγματι, η αλλαγή της κυβέρνησης το 2004 έφερε ορισμένες αλλαγές στην αντιμετώπιση της συγκεκριμένης συζήτησης. Στους Τούρκους προτάθηκε τότε μια τροποποιημένη εκδοχή όλων όσα είχαν συζητηθεί την περίοδο 2002-2003. Ωστόσο, η συζήτηση για το σχέδιο Ανάν στην Κύπρο και, μετέπειτα, οι συμφωνίες για οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία και όμορες χώρες, αρχίζουν να τραβούν το βλέμμα των Τούρκων από το Αιγαίο προς την Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα προχώρησε σε ορισμένες αντιπροτάσεις το 2006, οι οποίες συνδέονταν, όμως, κυρίως με το καθεστώς των πτήσεων πάνω από το Αιγαίο.
Η πρόοδος
Το 2009 αμέσως μετά την εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου στην πρωθυπουργία οι συζητήσεις αναζωπυρώθηκαν. Ο κ. Παπανδρέου έκανε τον Οκτώβριο το πρώτο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη, ενώ εντός του ίδιου μήνα ο κ. Ερντογάν του έγραψε επιστολή, όπου, μάλιστα, ζητούσε τον προσδιορισμό καταληκτικής ημερομηνίας για τη διαπραγμάτευση. Ο κ. Παπανδρέου απάντησε στα τέλη Ιανουαρίου, με καθυστέρηση σχεδόν τριών μηνών, στον κ. Ερντογάν, ενώ ενδιάμεσα την ευθύνη για τις διερευνητικές επαφές ανέλαβαν δύο εμπειρότατοι διπλωμάτες, ο Παύλος Αποστολίδης και ο Φεριντούν Σινιρλίογλου. Η επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα τον Μάιο του 2010 καλλιέργησε τις προσδοκίες ότι οι διερευνητικές που ξεκινούσαν πάλι, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα πλαίσιο συμφωνίας Ελλάδας και Τουρκίας για το Αιγαίο.
Πηγές με γνώση όσων διημείφθησαν τότε, αναφέρουν ότι από την άνοιξη του 2010 έως το τέλος του χρόνου είχε γίνει τόσο σημαντική πρόοδος, που δημιούργησε την αίσθηση ότι θα μπορούσε να υπάρξει ακόμη και συμφωνία. Του λόγου το αληθές υποδηλώνουν και οι αποκαλύψεις που έγιναν από τα Wikileaks πριν από λίγα χρόνια.
Σύμφωνα με τηλεγραφήματα της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα, τον Σεπτέμβριο του 2009, η Τουρκία εμφανιζόταν πρόθυμη να μελετήσει την επιλεκτική επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης.
Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας έδειξε να ανησυχεί με τη διαχείριση των διαπραγματεύσεων, ενώ στενοί συνεργάτες του κ. Παπανδρέου, όπως ο Χάρης Παμπούκης, προβληματίζονταν ιδιαιτέρως για το ζήτημα των «γκρίζων ζωνών». Θεωρητικά το καλοκαίρι του 2011, όταν ο κ. Παπανδρέου σκόπευε να ανταποδώσει την επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα, μεταβαίνοντας στην Αγκυρα, θα μπορούσαν να λυθούν και οι τελευταίες λεπτομέρειες. Ωστόσο, το καλοκαίρι του 2011 ήταν πολύ διαφορετικό για τον κ. Παπανδρέου αλλά και την Ελλάδα του πρώτου μνημονίου, καθώς οδήγησε σταδιακά στην πτώση της κυβέρνησης.
Ο επίλογος
Επί συγκυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ και επί των ημερών πιο συγκεκριμένα του Ευάγγελου Βενιζέλου στο υπουργείο Εξωτερικών, έγινε μια απόπειρα να διευκολυνθεί η συζήτηση για την υφαλοκρηπίδα, ακόμα και αν οι διερευνητικές για τα χωρικά ύδατα δεν προχωρούσαν. Λίγο νωρίτερα, επί των ημερών του Δημήτρη Αβραμόπουλου στο υπουργείο Εξωτερικών, καταγράφηκε μια μάλλον έντονη ενδοκυβερνητική σύγκρουση, λόγω του σχεδιασμού που υπήρχε για κατάθεση των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας και ανακήρυξη ΑΟΖ. Τελικά, ο σχεδιασμός αυτός δεν υλοποιήθηκε. Στα τέλη του 2015, οι διερευνητικές «ζεστάθηκαν» ξανά, ωστόσο η απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 στην Τουρκία ουσιαστικά οδήγησε κάθε πιθανή εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα στις ελληνικές καλένδες.
kathimerini.gr
Ευχαριστώ για την μακροσκελή ενημέρωση που την παραθέτει στο βιβλίο του ο κ.Ιωακειμίδης, μόνο που ο κ.Ιωακειμίδης στην προσπάθεια του να ”φορτώσει” τις ευθύνες της διακοπής ς των εξελίξεων μόνο στις κυβερνήσεις Καραμανλή 2004-2009, δεν επισημαίνει ότι -κατά τον έγκριτο κ.Νέδο- ”ωστόσο η συζήτηση για το Σχέδιο Ανάν στην Κύπρο και μετέπειτα οι Συμφωνίες για οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία και όμορες χώρες αρχίζουν να τραβούν το βλέμμα των Τούρκων από το Αιγαίο προς την Ανατολική Μεσόγειο ” , ενώ και ο συνεργάτης του κ.ΓΑΠ κ.Παμπούκης προβληματιζόταν για τις ”γκρίζες ζώνες” ΤΟ 2009-2011 και αργότερα η απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 στην Τουρκία ουσιαστικά οδήγησε κάθε πιθανή εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα στις ελληνικές καλένδες”
Τούτων ένεκεν εύκολα βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο κ.Ιωακειμίδης με το βιβλίο του θέλει να δικαιώσει το Σημιτικό Ελσίνκι του 1999 ,απαλλάσσοντας την Τουρκία από την ευθύνη της αδιαφορίας της από το 2004-2015 για ην υπογραφή συνυποσχετικού προς το Δ.Δ. Χάγης για δικαστική επίλυση της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδα και της ΑΟΖ του Αιγαίου.
Εγώ-και πιστεύω και πολλοί Έλληνες-ΔΕΝ απαλλάσσουν την Τουρκία από την καθυστέρηση αυτής της υποθέσεως.
Φυσικά και ”ζορίστηκε” αρκετά από την κυβέρνηση Καραμανλή μετά το 2004 αλλά τι ήθελε να κερδίσει όσα ήθελε ,όπως κέρδισε το 2018 με τις Πρέσπες η λεγόμενη έκτοτε Β . Μακεδονία.
ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ.