του Δημήρη Μακροδημόπουλου
Η κήρυξη τριήμερου εθνικού πένθους για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη από τον πρωθυπουργό υπερέβη κάθε όριο υποκρισίας. Όταν την προηγούμενη ημέρα αναθέτει το υπουργείο Υγείας, υπουργείο με κοινωνικό πρόσημο, σε στέλεχος προερχόμενο από το ακροδεξιό ΛΑΟΣ, όταν το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ) εγκαλεί τον εκλεκτό του ως θιασώτη του αντισημιτισμού που προσέβαλε τη μνήμη του Ολοκαυτώματος, όταν του καταμαρτυρούν απάνθρωπες δηλώσεις για τους πρόσφυγες, πώς αλλιώς μπορείς να χαρακτηρίσεις την “ευαισθησία” του κυρίου Μητσοτάκη; Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που το εν λόγω υπουργείο ανατέθηκε σε στελέχη προερχόμενα από το ακροδεξιό ΛΑΟΣ, με θητεία ακόμη και στην ΕΠΕΝ, ούτε βέβαια ξεχνάμε ότι και για τον Βορίδη το ΚΙΣΕ είχε διαμαρτυρηθεί επικαλούμενο τις αντισημιτικές θέσεις του. Δεν εκπροσωπεί λοιπόν η ΝΔ την κεντροδεξιά, όπως ευαγγελίζεται, αλλά είναι ένα συμπίλημα Δεξιάς – Ακροδεξιάς.
Ποιό ήταν το τίμημα των ακροδεξιών πολιτικών επιλογών της ΝΔ στον τομέα της υγείας για την κοινωνία; Σύμφωνα με ευρήματα έκθεσης του ΟΟΣΑ «Health at Glance» το 2020, στην Ελλάδα το 35% των δαπανών της υγείας πληρώνεται από την τσέπη των ασφαλισμένων. Απαξιώθηκε πλήρως το ΕΣΥ με πρόφαση τα μνημόνια, απογυμνώθηκαν στελεχιακά τα Νοσοκομεία, ευτελίστηκαν μισθολογικά οι γιατροί με αποτέλεσμα να μεταναστεύουν μαζικά και οι ασφαλισμένοι προστρέχουν στις ιδιωτικές κλινικές. Ας μη ξεχνάμε ότι είναι η ίδια κυβέρνηση που τον Οκτώβρη του 2019, με προπομπό τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, ζητούσε να μετατραπεί η νομική μορφή των Νοσοκομείων από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ). Διότι προσβλέπει στην αναδιαμόρφωση των εργασιακών σχέσεων των γιατρών του ΕΣΥ και στην απασχόληση ιδιωτών γιατρών στα Νοσοκομεία ως κερκόπορτα για την είσοδο του κεφαλαίου σε αυτά. Γιαυτό επιλέγει ως υπουργούς υγείας στελέχη με ακροδεξιές ιδεολογικές καταβολές.
Προς τί τότε η “ευαισθησία” του Κυριάκου Μητσοτάκη για τον θάνατο του Μίκη ενώ ο θάνατος του Μάνου Χατζηδάκη είχε περάσει στα ψιλά; Θέλουν να μεταβάλλουν τη μνήμη του σε επετειακό σύμβολο, να ταριχεύσουν το έργο του, που αποτέλεσε και θα αποτελεί διαχρονικά ένα επαναστατικό κάλεσμα για ξεσηκωμό για μια καλύτερη κοινωνία, να απονευρώσουν το μήνυμα που εκπέμπει. Οι αγρότες της Κουάουτλα στο Μεξικό, γράφει ο Ένζο Τραβέρσο, μετά την επανάσταση είχαν εμποδίσει τη μεταφορά των λειψάνων του Εμιλιάνο Ζαπάτα στην πρωτεύουσα. Ήξεραν, εξηγεί ο Ντανιέλ Μπενσάιντ, ότι “αυτή η είσοδος σ’ ένα Πάνθεο όπου συγκατοικούσαν νικητές και νικημένοι, δολοφόνοι και θύματα, θα ήταν δεύτερος θάνατος”. Αυτό επιχειρείται μετά τον βιολογικό θάνατο του συνθέτη, με το τριήμερο εθνικό πένθος και τη στράτευση των κρατικών ιδιαίτερα ΜΜΕ στην πορεία και το επαναστατικό έργο του κομμουνιστή Θεοδωράκη. Να το μετατρέψουν από ενεργή πρόσκληση σε αγώνα σε απολίθωμα.
Ο Πάουλ Τσέλαν, στον “Μεσημβρινό” του λόγο κατά την παραλαβή του βραβείου Γκέοργκ Μπύχνερ το 1959, έκανε τη διάκριση ανάμεσα σε ου-τοπία και ουτοπία. Η ου-τοπία σημαίνει κυριολεκτικά, είπε, τον “μη τόπο”, ένα μέρος που δεν υπάρχει, ενώ η ουτοπία δηλώνει μια ελπίδα, μια προσδοκία, ένα όραμα για το μέλλον, κάτι που δεν υπάρχει ακόμα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Ερνστ Μπλόχ, η ουτοπία είναι ένα προμήνυμα, ο τόπος του “όχι ακόμα”. Ο ίδιος ονόμαζε την ουτοπία φιλοσοφία της προσδοκίας και θεωρούσε τον μαρξισμό “προδρομική συνείδηση” που έδινε μορφή στο απελευθερωτικό όνειρο που τρέφουν από την αρχαιότητα οι ανθρώπινες κοινωνίες. Σύμφωνα με τον Μπλοχ ο Μαρξισμός είναι ένα κοινωνικό πρόταγμα ριζωμένο σε μια κληρονομημένη από τον Διαφωτισμό ανθρωπολογική αισιοδοξία: Μια μακρά διαδικασία μέσω της οποίας η ανθρωπότητα μαθαίνει “να περπατάει όρθια”.
Όλα αυτά ποιά μορφή μπορούν να πάρουν; Ο Τέρι Ίγκλετον προσγειώνει την ουτοπία στην πραγματικότητα και μας λέει ότι ο σοσιαλισμός δεν βασίζεται στο ότι οι πάντες θα είναι ηθικά μεγαλειώδεις όλη την ώρα. “Δεν μας θέλει διαρκώς σφιχταγκαλιασμένους σε ένα όργιο αλληλεγγύης. Δεν χρειάζεται κάτι τέτοιο, γιατί οι μηχανισμοί που θα επιτρέψουν την προσέγγιση του στόχου του Μαρξ θα είναι ενσωματωμένοι στους κοινωνικούς θεσμούς. Δεν θα βασίζονται στην καλή θέληση του ατόμο. Το κλειδί είναι η συνολική δομή και όχι η προσωπική αρετή…..Η έλευση του σοσιαλισμού δεν θα εξαφάνιζε τον φθόνο, την επιθετικότητα, την κυριαρχία, την κτητικότατα. Απλά όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να πάρουν τις μορφές που έχουν στον καπιταλισμό – όχι λόγω κάποιας ανώτερης ανθρώπινης αρετής αλλά λόγω των διαφορετικών θεσμών. Θα λέγαμε ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο η αρετή θα είναι ενσωματωμένη στην οργάνωση του συστήματος και δεν θα επαφίεται στο ποιόν του κάθε ατομικού χαρακτήρα”. Γιαυτό ο Μίκης Θεοδωράκης δεν μελοποίησε την ου-τοπία αλλά την ουτοπία, και όλα αυτά στα οποία προσδοκούσε δεν είναι ανέφικτα αλλά στο χέρι των λαών για μια καλύτερη κοινωνία. Χωρίς κυβερνήσεις με αντιλαϊκή και αντικοινωνική πολιτική και ρατσιστές υπουργούς.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412
4-9-2021
Από την Πηνελόπη στην Τοπαλούδη.
Από τις Σουλιώτισσες στου Σεμέδο.
Από το Φως στο Σκότος.
Από την Αρετή στη Θλίψη.
Σκέψεις σκοτεινές,
γαιοκτήμονα του Μισισίπι.
Ελλήνων κόρες,
αντί για συνοδοιπόροι,
καταντήσατε δοχεία ποιων;
(Το σκοτάδι του μέλλοντος μας).
«Το κλειδί είναι η συνολική δομή και όχι η προσωπική αρετή…. .Η έλευση του σοσιαλισμού δεν θα εξαφάνιζε το φθόνο, την επιθετικότητα, την κυριαρχία, την κτητικότατα. Απλά όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να πάρουν τις μορφές που έχουν στον καπιταλισμό – όχι λόγω κάποιας ανώτερης ανθρώπινης αρετής αλλά λόγω των διαφορετικών θεσμών».
Δανείζομαι μισή παράγραφο, από το λόγο του χριστιανομαρξιστή Peter Jarvis, το 2010:
«Ο Buber ισχυρίζεται “ότι εν αρχή είναι η σχέση” και όχι “εν αρχή είναι η ατομικότητα”. Αυτό είναι ένα από τα λάθη του νεοτερικού κόσμου. Θεωρούμε τα άτομα ως πρωτεύουσας σημασίας. Ωστόσο δεν γεννιόμαστε ως άτομα. Γεννιόμαστε με έναν ομφάλιο λώρο, γεννιόμαστε σε μία σχέση. Χρειαζόμαστε τουλάχιστον πέντε χρόνια, για να αναδυθεί η ατομικότητα μας. Η σχέση έρχεται πρώτα. Η ηθική της σχέσης, εμφανίζεται πριν την ηθική της ατομικότητας. Η ηθική της κοινής ζωής των ανθρώπων προϋπάρχει, κατά μία έννοια, από την ατομικότητα μας».
Η ανάδειξη του εγώ, σε βάρος του εμείς, ο κ Μακροδημόπουλος θα ισχυριστεί, πως οδηγεί στην καπιταλιστική βαρβαρότητα. Που οδήγησε όμως, η καταπίεση του ατόμου, στην προσπάθεια ανάδειξης του εμείς, στη σοβιετική ένωση;
Είναι το δίλλημα εγώ ή εμείς υπαρκτό; Χριστιανομαρξιστές στοχαστές, δίνουν ως απάντηση, το εγώ σε σχέση με το εμείς.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντική, η προσωπική και κοινωνική Αρετή;