Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Μια τελετή αφιέρωμα στον εκπαιδευτικό Samuel Paty, που δολοφονήθηκε σε μια τρομοκρατική επίθεση, 
οργανώνεται απόψε, Τετάρτη 21-10-2020, παρουσία του Emmanuel Macron. Θα πραγματοποιηθεί στην Σορβόννη. Η τελετή, παρουσία 400 προσκεκλημένων, 
συμπεριλαμβανομένων περίπου 100 μαθητών από σχολεία της περιοχής Île–de–France, θα ξεκινήσει στις 7:30 μ.μ. ώρα Γαλλίας στην αυλή της Σορβόννης, ένα συμβολικό μέρος του Διαφωτισμού και της διδασκαλίας. Σύμφωνα με τον προεδρικό μέγαρο Élysée, ο πρόεδρος θα φτάσει λίγο νωρίτερα για να παραδώσει τη Λεγεώνα της Τιμής, μετά τον θάνατο στον δάσκαλο, παρουσία της οικογένειάς του.
Πώς τα φέρνει η ζωή, ε ; Αλλιώς τα υπολογίζεις, κι αλλιώς σου έρχονται. Έτσι και για τον Γάλλο πρόεδρο.
Ποιος θυμάται ακόμη τα λόγια που είπε στις 15 Μαΐου 2017 ο νεότερος Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας ; 
«Οι Γάλλοι επέλεξαν την ελπίδα και το πνεύμα της κατάκτησης», δήλωσε ο Emmanuel Macron, τότε 39 ετών, στην εναρκτήρια ομιλία του στο Μέγαρο Elysée. Ολόκληρη η εκστρατεία του πρώην Υπουργού Οικονομίας του François Hollande είχε τεθεί υπό την ένδειξη της ανανέωσης, της διακοπής με τον παλιό πολιτικό σύστημα (l’ancien monde), της οικοδόμησης μιας νέας χειραφετητικής σελίδας, μπροστά σε ένα Εθνικό Μέτωπο κατηγορούμενο για «παιχνίδια με τον φόβο, τα μίση, τις συγκινήσεις».
Τριάμισι χρόνια αργότερα, η τραγικότητα της κατάστασης καπελώνει την προεδρική θητεία. Το αφήγημά του χαρακτηρίζεται από μια άνευ προηγουμένου διαδοχή κρίσεων. Κοινωνική κρίση μέσα από το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων». Κρίση της υγείας με την επιδημία Covid-19, η οποία έχει γίνει «ο μετρ των 
ρολογιών». Τρομοκρατική κρίση, τέλος, μετά τον αποκεφαλισμό, την Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2020, στο Conflans-Sainte-Honorine (Yvelines), ενός εκπαιδευτικού που είχε δείξει στους μαθητές του καρικατούρες του προφήτη Μωάμεθ. Το συναίσθημα και η ένταση που μπορούσε να διαβαστεί στο πρόσωπο και στα λόγια του Μακρόν, ο οποίος ήρθε να δηλώσει επί τόπου εκείνο το ίδιο απόγευμα «δεν θα περάσουν», μαρτυρούν την έκταση του σοκ.
Ο Μακρόν βέβαια δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας που έχει ξεπεραστεί από την τραγωδία της ιστορίας. Η πενταετής θητεία του François Hollande χαρακτηρίστηκε από τη σφαγή του Charlie Hebdo 
και στη συνέχεια από τις σφαγές του Stade de France και του Bataclan. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις βάρυναν σαν μια επίστρωση μολύβδου στο τέλος της θητείας του και συνέβαλαν στην διάλυση της αριστεράς, σοκαρισμένης που ένας πρόεδρος της Δημοκρατίας προερχόμενος από τις τάξεις της μπόρεσε να προτείνει την αφαίρεση της εθνικότητας, ως απάντηση. Οι επιθέσεις είχαν επίσης μετατρέψει τον πρώτο πολίτη του Κράτους σε συνοδό των νεκρών. «Το να προεδρεύεις στη Γαλλία είναι σαν να παντρεύεσαι την ατυχία της (…), σαν να συνοδεύεις τη μακρά πομπή των νεκρών μας. Είναι σαν να αναλαμβάνεις την ευθύνη για τη θλίψη του έθνους», μαρτυρεί ο François Hollande στο βιβλίο του «Τα Μαθήματα της Εξουσίας» (των εκδόσεων Stock, 2018).
Προβλέψιμη υπερδημοπρασία τρομοκρατικής απειλής
Η διαδοχή των σοκ που εισπράττει ο Μακρόν επί τριάμισι χρόνια δεν τον αφήνει εντελώς ανίσχυρο ενάντια στην τρομοκρατία : η ομιλία του για τον αποσχισμό χρονολογείται πριν από δύο εβδομάδες. Εκφωνήθηκε στο Mureaux (Yvelines), στις 2 Οκτωβρίου 2020, στόχευε σαφώς τον «ριζοσπαστικό ισλαμισμό» χωρίς να αποσιωπά την ευθύνη των εκλεγμένων εκπροσώπων της Δημοκρατίας στη δημιουργία γκέτο. Μάλλον έγινε θετικά δεκτός εκείνη τη στιγμή, έκτοτε όμως δέχτηκε κριτικές από τον Εθνικό Συναγερμό (της Λεπέν) και από την παραδοσιακή Δεξιά, οι οποίοι κατηγορούν τον πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι χαρίζεται απέναντι στην ισλαμική τρομοκρατία. Δεκαοκτώ μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές, αυτή η κλιμάκωση ήταν 
προβλέψιμη. Θα ήταν απείρως πιο επικίνδυνη εάν ο αρχηγός του κράτους, λόγω της αναβλητικότητας, παρέμενε χωρίς δόγμα.
Η αντικατάσταση του Christophe Castaner από τον Gérald Darmanin στη θέση του Υπουργού Εσωτερικών στις 6 Ιουλίου 2020 φαίνεται επίσης να αποτελεί μια πρόβλεψη για το περιβάλλον κλίμα. Από το τέλος του καλοκαιριού, οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια αυξάνονται σε μια χώρα που αντιμετωπίζει τη δοκιμασία του εγκλεισμού, του από-εγκλεισμού, της απαγόρευσης της κυκλοφορίας και της τρομοκρατίας. Φίλος του Xavier Bertrand και του Nicolas Sarkozy, ο αιρετός του Δήμου Tourcoing (ο Gérald Darmanin) έχει μια διπλή αποστολή :
@ να σβήσει την πυρκαγιά που σιγόκαιγε μέσα στην αστυνομία και
@ να απαντήσει στην επίθεση ασφαλείας της Δεξιάς η οποία, ανεξαρτήτως της εθνικής ενότητας ή όχι, δεν διστάζει να ανεβάζει τον τόνο για την τρομοκρατική απειλή, επειδή δεν έχει άλλο τρόπο επίθεσης και επειδή βρίσκεται σε ζωτικό ανταγωνισμό με τον Εθνικό Συναγερμό της Λεπέν σε αυτό το πεδίο.
Δεξιοποίηση της πενταετούς θητείας του Μακρόν ;
Τα πάντα, στις γαλλικές ειδήσεις των τελευταίων ημερών, συμβάλλουν στην όξυνση της δεξιοποίησης της πενταετούς θητείας. Ωστόσο, το συμφέρον του Emmanuel Macron είναι να διατηρήσει την ενότητα της χώρας, δεξιάς και αριστεράς, σε μια εποχή όπου η διπλή κρίση υγείας και τρομοκρατίας βυθίζουν τη Γαλλία σε μια άνευ προηγουμένου κατάσταση : οι Γάλλοι υπόκεινται και πάλι στο καθεστώς έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, ένα καθεστώς εξαίρεσης που περιορίζει την άσκηση των δημοσίων ελευθεριών και ενισχύει τις εξουσίες της εκτελεστικής εξουσίας. Δεν είναι βέβαιοι ότι οι επόμενες εκλογικές προθεσμίες – περιφερειακές και νομαρχιακές εκλογές του Μαρτίου 2021 – θα είναι σε θέση να πραγματοποιηθούν την 
προβλεπόμενη ημερομηνία, λόγω του δεύτερου επιδημικού κύματος. Από το περασμένο Σάββατο, 20 εκατομμύρια από αυτούς ζουν υπό το καθεστώς της απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Αυτή η εντελώς ανώμαλη κατάσταση υποχρεώνει τον Μακρόν να σταθμίζει το παραμικρό από τα λόγια του και τη συμπεριφορά του, έτσι ώστε η αναζήτηση της ασφάλειας, που συνδέεται με τον συνδυασμό απειλών, να μην υποβαθμίζει ουσιαστικά την άσκηση της δημοκρατίας. Διαφορετικά, η χύτρα ταχύτητας κινδυνεύει να εκραγεί, με φόντο μια κοινωνική κρίση και τον αυξανόμενο κοινωνικό αποκλεισμό. Εκλεγείς με την υπόσχεση των «ευτυχισμένων ημερών», ο Μακρόν υφίσταται από την εκλογή του και εντεύθεν την έντονη πίεση μιας δραματικής επικαιρότητας. Μετά την κοινωνική εξέγερση της Γαλλίας από τα κάτω, η αβεβαιότητα και η ατυχία έσβησαν εντελώς τη δυναμική που ήλπιζε να δημιουργήσει για να ξεπεράσει τη δυσπιστία που μαστίζει τη Γαλλία εδώ και δεκαετίες. Πριν από λίγες μέρες μπροστά στους πολιτικούς του φίλους, αναγνώρισε ότι εκλέχθηκε το 2017 γύρω από μια οικονομική και κοινωνική θεματική, βασισμένη στην ατομική χειραφέτηση. Τώρα όφειλε να βρει έναν τρόπο να συσπειρώσει το γαλλικό έθνος γύρω από τις έννοιες της αλληλεγγύης και της ανθεκτικότητας. «Ξαναμαθαίνουμε να είμαστε πλήρως ένα έθνος», είπε στους τηλεθεατές την Τετάρτη (14 Οκτωβρίου 2020). Ωστόσο, θα χρειαστούν πολύ περισσότερα από ένα απλό κάλεσμα έτσι ώστε η Γαλλία να συγκολληθεί μέσα στη δοκιμασία.
