του Γιώργου Προκοπάκη
Δημοσιονομικά v. 1
Αμέσως μετά τον δεκαπενταύγουστο βγαίνουν τα πλήρη στοιχεία μέχρι και τον Ιούνιο. Βγήκε και το Δελτίο Δημόσιου Χρέους Νο 114 (ΔΧ114 εφεξής) με τα στοιχεία της 30/6/2024. Δύο σημαντικές παρατηρήσεις:
1. Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης ξεπέρασε τα €407 δισ. Ο ΥΠΟΙΚ για να φέρει όποιο αποτέλεσμα παρουσιάζει, έχει φθάσει το δανεισμό του στα €407 δισ. Πρόκειται για απίθανο ρεκόρ. Να θυμήσουμε πως το 2017 ο Τσακαλώτος είχε δεσμευθεί έναντι των δανειστών πως αυτός ο δανεισμός δεν θα ξεπερνάει τα €326 δισ. Το δημόσιο (εξωτερικό) χρέος, είναι αυτό της κεντρικής κυβέρνησης, διορθωμένο κυρίως κατά το ενδοκυβερνητικό χρέος και τα αποτελέσματα των φορέων του δημοσίου. Για να έχουμε μια αίσθηση, συζητάμε για €53.5 δισ repos (βραχυχρόνια δάνεια των φορέων του δημοσίου προς τον ΥΠΟΙΚ) και €8 δισ ομόλογα και έντοκα που κατέχουν οι φορείς του δημοσίου.
2. Το δημόσιο (εξωτερικό) χρέος κινείται περί τα €356 δισ. Η πολιτική διαχείρισης η οποία είναι εμφανής στα δελτία χρέους των τελευταίων δύο ετών είναι η διατήρηση του δημόσιου (εξωτερικού) χρέους στα €356 δισ, παρεμβαίνοντας σε άλλες παραμέτρους (διάβαζε, χρησιμοποιώντας πόρους από άλλες πηγές πλην δανεισμού). Επί παραδείγματι, το “καθαρό αποτέλεσμα χρέους γενικής κυβέρνησης” (=εξωτερικό χρέος μείον διαθέσιμα) αυξήθηκε κατά €1.7 δισ από τον Μάρτιο, με ισόποση μείωση των διαθεσίμων και τελικά το εξωτερικό χρέος παρέμεινε στα €356 δισ. Οι φορείς του δημοσίου “αγόρασαν χρέος” ξανά.
Αξίζει να δούμε λεπτομέρειες για τα διαθέσιμα. Τα συνολικά διαθέσιμα αναφέρονται στα €34 δισ, ενώ τα διαθέσιμα της Κεντρικής Κυβέρνησης στα €20.6 δισ. Η διαφορά των δύο, ίση προς €13,344 δισ είναι τα μετρητά διαθέσιμα των 1.500 φορέων του δημοσίου την 30/6.
Πέραν αυτών, οι φορείς είχαν δανείσει τον ΥΠΟΙΚ (repos) με υπόλοιπο την 30/6 στα €53,512 δισ. [Ο Τσακαλώτος είχε παραδώσει υπόλοιπο το 2019 στα €21.9 δισ].
Οι φορείς έχουν όμως και άλλα σχεδόν ρευστά διαθέσιμα. Περίπου €7.8 δισ ομόλογα, έντοκα και warrants. Το σύνολο των ρευστών και σχεδόν ρευστών διαθεσίμων των φορέων του δημοσίου φαίνεται να είναι €74.7 δισ! Αδιανόητο νούμερο! Είναι 37% του ΑΕΠ! Ας μας πει κάποιος (ο ΥΠΟΙΚ ας πούμε) τι λεφτά είναι αυτά. Όλες οι εισφορές των ασφαλισμένων, όλα τα λεφτά των νοσοκομείων, όλα τα λεφτά των ευρωπαϊκών προγραμμάτων που έχουν εκταμιευθεί στα ελληνικά πανεπιστήμια, οι εισφορές των αγροτών στον ΕΛΓΑ, τα λεφτά που δεν έχει μοιράσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, τα λεφτά της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που είναι παρκαρισμένα ως μετοχικό κεφάλαιο στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, τα κληροδοτήματα των πανεπιστημίων, οι υποεκτελούμενοι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ,… Ας μας πει λοιπόν η κυβέρνηση, ποιοί έχουν καταθέσει και πόσα από τα €67 δισ των μετρητών (53.5 που έχει δανειστεί ο ΥΠΟΙΚ και 13.3 δισ σε λογαριασμούς). Να μας πει και πόσα από αυτά αδυνατεί να επιστρέψει (αν υποθέσουμε τα ζητούσαν οι φορείς) γιατί έχουν αναλωθεί. Σύνοψη των παραπάνω στον επισυναπτόμενο πίνακα.
Ερχόμαστε σε ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι που προκύπτει από τα δελτία χρέους. Την 30/6 ο ΥΠΟΙΚ είχε διαθέσιμα €19.177 δισ, εκ των οποίων €15.7 είναι από το καλοκαίρι 2018 δεσμευμένα ως σκληρό μαξιλάρι. Τα “ελεύθερα” διαθέσιμα της κεντρικής κυβέρνησης προκύπτει λοιπόν ότι ήταν €3.5 δισ τη 30/6. Για να βρεθεί όμως ο ΥΠΟΙΚ με €3.5 δισ είχε δανειστεί €53.5 δισ σε repos. Αυτό σημαίνει πως από τα διαθέσιμα των φορέων περίπου €50 δισ (πενήντα δισ) έχουν αναλωθεί, για να υποκαταστήσουν εξωτερικό δανεισμό, για να γίνουν επιδόματα, για… Πόσο μπορεί να συνεχισθεί αυτό; Πόσα από αυτά είναι κεφάλαια που έπρεπε να κατευθυνθούν σε συγκεκριμένες χρήσεις; [ας πούμε, κοινοτικά κεφάλαια – που κάποια στιγμή θα τα ψάχνει η ΕΕ] Ποιοί προϋπολογισμοί υποεκτελούνται; Είναι μέσα σ’ αυτά τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάπτυξης που κάθονται;
Εγώ αυτά βλέπω (και αυτά) στα δελτία χρέους και τις άλλες εκδόσεις των αρμοδίων. Στα δικά μου μάτια δείχνουν μια διαχειριστική πολιτική με ημερομηνία λήξης. Πόσο σύντομα; Θα το δούμε.
