του Γιώργου Κωνσταντινίδη*
Όλοι σχεδόν συμφωνούν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρούνται παγκοσμίως με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό, έχουν μεταβάλει το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον και έχουν επιφέρει οικονομικές αλλαγές σε διεθνή κλίμακα. Σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους και τους καθηγητές Πανεπιστημίων τα έντονα καιρικά φαινόμενα θα συνεχιστούν και θα επιτείνουν την κλιματική αλλαγή.
Από μερίδα επιστημόνων η τρέχουσα κατάσταση κρίνεται μάλλον ως μη αναστρέψιμη.
Στο μέλλον θα αναφερόμαστε σε κλιματική κρίση του πλανήτη, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει, με βάση ορισμένους ειδικούς, που θεωρούν ότι δεν υφίσταται εναλλακτικό σχέδιο (plan B). Δεν υπάρχει, όμως, ούτε δεύτερος πλανήτης (“There in no planet B”), ο οποίος να είναι δυνατό να φιλοξενήσει το ανθρώπινο γένος. Οπότε πρέπει να δράσουμε στοχευμένα, για να προστατέψουμε την γη μας, αφού μόνο αυτήν έχουμε για να φιλοξενηθούμε. Κάθε χώρα, κάθε πόλη και χωριό, κάθε άνθρωπος οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι μόνο από εμάς εξαρτάται η συνέχιση της ύπαρξής μας και για να επιτευχθεί αυτός ο ύψιστος στόχος, απαιτείται να συνεργαστούμε και να αναζητήσουμε τις μέγιστες συνέργειες μεταξύ μας ως πολίτες κάθε χώρας, αλλά και διακρατικά, με την υπογραφή διεθνών συμφωνιών, οι οποίες να τηρούνται απαρέγκλιτα.
Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε ολοένα και περισσότερο μάρτυρες δυσάρεστων έως τραγικών γεγονότων που συμβαίνουν στην χώρα μας, τα οποία αφορούν σε φονικές φυσικές καταστροφές, οι οποίες προκαλούνται από την ανευθυνότητα και αναλγησία που μαστίζει τους εμπλεκόμενους δημόσιους λειτουργούς και κυβερνώντες.
Εκτός όμως από την κρατική ευθύνη υπάρχει και η ευθύνη των πολιτών που συνδιαμορφώνουν τις πολιτικές εξελίξεις. Ο πολίτης έχει δικαίωμα να ζητήσει να πληροφορηθεί για την πορεία των δημόσιων έργων στην περιοχή του (αντιπυρικά, αντιπλημμυρικά, δασοπροστασίας, πυροπροστασίας, οδοποιίας, γενικότερα κατασκευής, επισκευής και συντήρησης υποδομών κτλ.) και να απαιτήσει τη λογοδοσία όσων έχουν συμμετάσχει στην δρομολόγηση και πραγματοποίηση – ολοκλήρωση δημόσιων έργων στο κέντρο και στην περιφέρεια. Το ερώτημα που πλανάται μετά από κάθε φυσική καταστροφή είναι: “Τί έγιναν τα χρήματα για τα έργα;”, το οποίο παρά τις εισαγγελικές έρευνες και τις πολυετείς δικαστικές διαδικασίες και διαμάχες συνήθως δεν απαντάται επαρκώς ή αποκρύπτονται στοιχεία για ευνόητους λόγους…
Η πρόσφατη θεομηνία “Daniel” στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, προκάλεσε τριπλάσιες, ίσως και μεγαλύτερες ζημιές από την κακοκαιρία “Ιανό” το 2020. Σύμφωνα με υπολογισμούς των αρμοδίων αρχών έχουν πληγεί τουλάχιστον 900.000 καλλιεργήσιμα στρέμματα την περίοδο της παραγωγικής διαδικασίας, έχουν πνιγεί περισσότερα από 100.000 ζώα, μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες καταστράφηκαν, καθώς και αρκετές επιχειρήσεις όλων των ειδών.
Ενδεχομένως κάποια ζώα θα χαθούν από μολύνσεις ή ασιτία. Το πλήγμα στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή είναι τεράστιο και υπολογίζεται ότι εξαερώθηκε το 5% του ελληνικού Α.Ε.Π. ή περίπου 10 δισεκ. ευρώ, εάν προστεθούν και όλες οι παράπλευρες απώλειες από συνέργειες και εξαγωγές.
Η χρηματοδοτική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα κυμανθεί στα 2,25 δισεκ. ευρώ, θα αναδιανεμηθούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας καθώς και από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά δεν θα μπορέσει βραχυχρόνια να αντεπεξέλθει η Θεσσαλία στις εκτεταμένες ανάγκες για ανασυγκρότηση και αναδόμηση όλων των υποδομών που έχουν μερικώς ή ολικώς καταστραφεί.
Ο κίνδυνος για μολυσματικές ασθένειες (γαστρεντερίτιδες, λοιμώξεις του αναπνευστικού κτλ.) ελλοχεύει. Το κράτος πρόνοιας και οι κοινωνικές υπηρεσίες πρέπει να συνδράμουν με όλες τους τις δυνάμεις, ώστε να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο από την τραγωδία των νεκρών συγγενών και φίλων και από τις ψυχολογικές και ηθικές συνέπειες της θεομηνίας.
Αν δεν λάβουμε άμεσα προληπτικά μέτρα (συντήρηση υποδομών, επισκευή έργων που έχουν σοβαρές κακοτεχνίες, εργολαβίες και υπεργολαβίες με αυστηρά κριτήρια και έλεγχο των παραδοτέων, αποστραγγιστικά και αποξηραντικά έργα κ.ά.) θα θρηνήσουμε και άλλα θύματα και περιουσίες στα “λασπόνερα” της γραφειοκρατίας και της ασυνεννοησίας μεταξύ των ανευθυνοϋπεύθυνων που επιδίδονται στο “άθλημα” της αλληλοκατηγορίας για την απόδοση των ευθυνών, όταν συμβεί “η στραβή”.
*Γιώργος Κωνσταντινίδης, οικονομολόγος, διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου, συγγραφέας του βιβλίου «ΨΗΦΙΔΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ. Ελλάδα, Τουρκία και Παγκόσμια Κοινότητα στην Σύγχρονη Εποχή της Διεθνούς Οικονομικής, Ενεργειακής, Κλιματικής και Υγειονομικής Κρίσης», εκδόσεις Λειμών, 2023.
