Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Αυτό προκύπτει από το χθεσινό ρεπορτάζ (13-10-2022) της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Le Monde, αναφορικά με την ψήφιση νέου νόμου που στραγγαλίζει την τουρκική ελευθεροτυπία σε όλα τα ΜΜΕ, με τίτλο : «Στην Τουρκία, μια νέα περιστροφή της βίδας ενάντια στην ελευθερία ενημέρωσης οκτώ μήνες πριν από τις εκλογές» (En Turquie, un nouveau tour de vis contre la liberté d’informer à huit mois des élections). Πράγματι, το τουρκικό κοινοβούλιο ψήφισε χθες Πέμπτη νόμο που προβλέπει φυλάκιση έως και τριών ετών για διάδοση «ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών». Εκτός από τις εφημερίδες, τα ραδιόφωνα, τις τηλεοράσεις, στοχεύει επίσης τα κοινωνικά δίκτυα και τις ιστοσελίδες, όπως συνοψίζει το εν λόγω ρεπορτάζ της έγκριτης Le Monde.
Συζητούμενα από τις αρχές Οκτωβρίου 2022, τα 40 άρθρα του κειμένου, που επίσημα αποκαλείται «νόμος του Τύπου», είχαν γίνει αντικείμενο πολυάριθμων τροπολογιών που κατατέθηκαν, μάταια, από την αντιπολίτευση, η οποία καταγγέλλει από την πλευρά της έναν «νόμο λογοκρισίας». Με πλειοψηφία 334 ψήφων, από τις συνολικά 581, του AK, δηλαδή το προεδρικό κόμμα με τους συμμάχους του, το νομοθέτημα είχε λίγες πιθανότητες να μην περάσει.
Ένας «νόμος λογοκρισίας» που κατήγγειλε η αντιπολίτευση
Ειδικότερα, το άρθρο 29 του νόμου προβλέπει ποινές φυλάκισης από ένα έως τρία χρόνια για «διάδοση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών που αντίκεινται
στην εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της χώρας και ενδέχεται να βλάψουν τη δημόσια υγεία, να διαταράξουν τη δημόσια τάξη, να σκορπίσουν φόβο ή πανικό στον πληθυσμό», αναφέρει το ρεπορτάζ.
Ο νόμος ορίζει περαιτέρω ότι η προεδρία θα είναι υπεύθυνη για την προετοιμασία ενός «δελτίου της παραπληροφόρησης» κάθε Δευτέρα (…) προκειμένου να ενημερώνει το κοινό για την παραπληροφόρηση και τις ψευδείς ειδήσεις».
Τον Δεκέμβριο του 2021, ο Ερντογάν εκτίμησε ότι τα κοινωνικά δίκτυα, που αρχικά 
θεωρήθηκαν σύμβολο ελευθερίας, είχαν «γίνει μία από τις κύριες απειλές για τη δημοκρατία».
Τις τελευταίες ώρες των συζητήσεων της περασμένης Τετάρτης, ένας βουλευτής του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (CHP) της αντιπολίτευσης, ο Burak Erbay, απευθυνόμενος στους Τούρκους νέους που «θα ψηφίσουν για πρώτη φορά τον Ιούνιο» – και που σηκώνουν όλο το βάρος της σοβαρής οικονομικής κρίσης – κραδαίνοντας το smartphone του το έσπασε με ένα σφυρί.
«Δεν έχετε παρά μόνο μια ελευθερία, αυτήν του τηλεφώνου στην τσέπη σας. Εκεί έχετε το Instagram, το YouTube, το Facebook. Επικοινωνείτε μεταξύ σας. Σήμερα
(…) εάν ο νόμος εγκριθεί από αυτό το Κοινοβούλιο, θα μπορείτε να το σπάσετε έτσι, νεαρά αδέρφια μου. Επειδή δεν θα μπορείτε πλέον να το χρησιμοποιείτε», δήλωσε από την πλευρά της η Meral Danis Bektas, εκλεγμένη του φιλο-κουρδικού κόμματος (HDP) της αντιπολίτευσης, που θεώρησε επίσης ότι «αυτός ο νόμος είναι μια κήρυξη πολέμου στην αλήθεια».
Το νομοσχέδιο έχει προκαλέσει πολλές ανησυχίες σε δημοσιογραφικούς κύκλους και 
οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που είχαν κινητοποιηθεί στις αρχές του μήνα, μαυροφορεμένοι μπροστά από την τουρκική Βουλή. Κατατέθηκε τον Μάιο του 2022 από τους βουλευτές του AKP, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, ο οποίος θα διεκδικήσει νέα θητεία τον Ιούνιο του 2023. Ως εκ τούτου, μια δεκάδα δημοσιογραφικών ενώσεων και συνδικάτων, συμπεριλαμβανομένων και των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF) τον κατήγγειλαν από τότε ως προσπάθεια λογοκρισίας από την πλευρά της κυβέρνησης. Πριν από την ψήφιση του νόμου, το Συμβούλιο της Ευρώπης είχε επίσης καταγγείλει την «παρακώλυση» της ελευθερίας της έκφρασης που
εγγυάται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την παγκόσμια κατάταξη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF), το 2022 η Τουρκία κατατάσσεται στην 149η θέση από τις συνολικά 180 χώρες του κ για την ελευθερία της ενημέρωσης.
