ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, Πρέσβη ε.τ.

Στις 20 Ιουλίου 2021 συμπληρώνονται σαράντα επτά χρόνια από την αποφράδα ημέρα της 20^ης Ιουλίου 1974 όταν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εισέβαλαν στην ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία με την ενεργό στήριξη συμμαχικών, κατ’ ευφημισμό , χωρών μία των οποίων έκτοτε ενεργεί στο παρασκήνιο και στο προσκήνιο για την δήθεν λύση του προβλήματος. Το αναπάντητο μέχρι σήμερα ερώτημα παραμένει αν η  χώρα μας είχε  τότε ,ως όφειλε από την Συνθήκη Εγγύησης και Συνθήκη Συμμαχίας ,την δυνατότητα και ικανότητα να αποτρέψει την εισβολή  και παρεμποδίστηκε  από διάφορους παράγοντες  που η ιστορία δεν τους έχει καταγράψει πλήρως.

Η Τουρκία είχε παραιτηθεί από το 1923 παντός τίτλου και δικαιώματος της και επί της Κύπρου με το άρθρο 16 της Συνθήκης της Λωζάνης και ως εκ τούτου δεν είχε καμία αρμοδιότητα να συζητά για το πολιτικό της μέλλον.

Η επισημοποίηση της εμπλοκής της Τουρκίας στις εξελίξεις που αφορούσαν την Κύπρο ξεκίνησε με την Τριμερή του Λονδίνου το 1955  όπου , μετά από Βρετανική πρωτοβουλία που αποδέχθηκε η τότε Ελληνική κυβέρνηση , παρακάθησε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με θέμα « Πολιτική και Αμυντικά ζητήματα που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου». Με την αποδοχή συμμετοχής της στην συνάντηση αυτή .η τότε Ελληνική Κυβέρνηση αποδέχθηκε ως επίσημο συνομιλητή για την λύση του Κυπριακού την Τουρκία η οποία έκτοτε παραμένει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως επίσημος συνομιλητής.

Ο προφανής σκοπός των βρετανών ,όπως ομολόγησαν εξ άλλου σε κατ΄ιδίαν συνομιλία τους  με ΄Έλληνα αξιωματούχο, ήταν να  θέσουν τους Έλληνες αντιμέτωπους με τους Τούρκους.

Ο Πρόεδρος της Τριμερούς Χάρολντ Μακμίλλαν τότε Υπουργός Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας έγραψε στο ημερολόγιο του «..Με εξέπληξε ιδιαιτέρως ότι ο Έλλην Υπουργός των Εξωτερικών Στέφανος Στεφανόπουλος απεδέχθη την βρετανικήν πρότασιν χωρίς να θέσει οιουσδήποτε όρους ,ή να διατυπώσει επιφυλάξεις ,μάλιστα δε είπεν ότι οι Έλληνες  θα εχαίροντο να συναντηθούν με τους Τούρκους φίλους των..» (Πλουτή Σέρβα: Κυπριακό ΕΥΘΥΝΕΣ) .

Με το Σύνταγμα του 1960 που ίδρυσε την Κυπριακή Δημοκρατία , στην μεν Συνθήκη Εγγύησης αναφέρεται στο Άρθρο 2 : “Η Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία, αναγνωρίζουν και εγγυώνται την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια της Δημοκρατίας της Κύπρου” στο δε Άρθρο 4 : “Σε περίπτωση παραβίασης των όρων της Συνθήκης αυτής, οι τρείς εγγυήτριες δυνάμεις έχουν το δικαίωμα να πάρουν μέτρα µε μοναδικό σκοπό να επαναφέρουν την κατάσταση που δημιουργήθηκε µε την παρούσα Συνθήκη”. Στην δε Συνθήκη Συµµαχίας στο Άρθρο 2 : “Τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν να αντισταθούν σε κάθε επίθεση ή επιβολή, άμεση ή έµµεση, εναντίον της ανεξαρτησίας ή της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Κύπρου”.

Η Τουρκία με την ανοχή αν όχι προτροπή του διεθνή παράγοντα παραβίασε κατάφωρα τις συμφωνίες εγγύησης και συμμαχίας που αφορούσαν την Κυπριακή Δημοκρατία  εισβάλοντας στο Νησί και  δεκαετίες μετά να διακηρύσσει ότι το ανεξάρτητο και διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος της Κυπριακής δημοκρατίας αποτελεί «εκλιπούσα» Δημοκρατία.

Το ερώτημα μετά από σαράντα επτά χρόνια είναι τι επετεύχθη και γιατί δεν υπάρχει μέχρι σήμερα λύση του προβλήματος και η Κύπρος να παραμένει εγκλωβισμένη σε μία συνταγή επίλυσης που πατρονάρεται από το 1955  μέχρι σήμερα από τους πρώην αποικιοκράτες Βρετανούς.

Επί του θέματος έχουν γραφεί δεκάδες βιβλία και εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες άρθρα .

Η Ελληνική πλευρά ,Αθήνα και Λευκωσία ,εγκλωβίστηκαν στην πολιτική συνταγή της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με ,προσφάτως, πολιτική ισότητα μέσα στην οποίαν παιζόταν το παιχνίδι της υποβάθμισης ,εξάρτησης, υποταγής, της πλειοψηφίας των Ελληνοκυπρίων στην μειοψηφία των Τουρκοκυπρίων που η αποδοχή της θα κατέληγε στην υποταγή της  ανεξάρτητης Κύπρου στον Τουρκικό παράγοντα. Επι πλέον, η Ελληνική πλευρά, αντί να προτάσσει την λύση του θέματος Ασφάλειας και Εγγυήσεων και μετά επίλυση της εσωτερικής πτυχής του προβλήματος,  ,άτολμη ,αφέθηκε να καθοδηγείται από τον ξένο παράγοντα στην επίλυση ενός εθνικού προβλήματος ,χωρίς εθνική στρατηγική και πρόταση ,αρκούμενη στη  επίκληση σχετικών διεθνών αποφάσεων, γεγονός που  άφηνε ασυγκίνητους ακόμη και αυτούς που έπαιρναν τις διεθνείς αποφάσεις.

Είναι άμεση ανάγκη να αρχίσει μία συζήτηση για μία άλλη πορεία λύσης του Κυπριακού προβλήματος που να μην δομείται πάνω στην εθνική καταγωγή των πολιτών της αλλά στην υπέρτατη αρχή της Δημοκρατίας  που είναι η ισότητα των πολιτών.

Πλειστάκις ελέχθη από Ελληνικής πλευράς ότι η Κύπρος είναι ενιαία ότι η Κυβέρνηση εκπροσωπεί όλους τους πολίτες με πολιτική ισότητα κλπ αλλά ουδέποτε υποβλήθηκε πρόταση πάνω σε αυτά τα πλαίσια. Η πρόταση που πρέπει να υποβληθεί είναι αυτή της ενιαίας κρατικής οντότητας που θα αποτελεί συνέχεια της υπάρχουσας με ισχυρή Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία  που θα ασκεί τα κρατικά κυριαρχικά της δικαιώματα επι όλης της επικράτειας ,λαμβάνοντας υπόψη την βούληση του λαού ως συνόλου , με ισότητα ψήφου όλων των πολιτών και με περιφέρειες  με γεωγραφικά κριτήρια  που να έχουν τις αρμοδιότητες των περιφερειών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το δημοκρατικό σύστημα θα βασίζεται στον κανόνα της πλειοψηφίας με πλήρη αναγνώριση των δικαιωμάτων του ατόμου ,των μειονοτήτων και του κράτους δικαίου.

Ως μία ατελή προσπάθεια καταγραφής των ανωτέρω παραθέτω προτάσεις για περαιτέρω διαβούλευση που ,λόγω έλλειψης χρόνου ,δεν ολοκληρώθηκαν .

Μορφή του πολιτεύματος

—Το πολίτευμα της  Κύπρου είναι Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία.
–Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία.
— Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα.

Διάκριση των εξουσιών

— H νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
–H εκτελεστική λειτουργία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση.
— H δικαστική λειτουργία ασκείται από τα δικαστήρια. Οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο όνομα του Κυπριακού Λαού.

Μεταβολή στα όρια της Επικράτειας-παρουσία ξένων στρατιωτικών δυνάμεων

— Καμία μεταβολή στα όρια της Επικράτειας δεν μπορεί να γίνει χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

— Χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, δεν είναι δεκτή στην Κυπριακή Επικράτεια ξένη στρατιωτική δύναμη ούτε μπορεί να διαμένει σ’ αυτή ή να περάσει μέσα από αυτή.

Κανόνες του διεθνούς δικαίου και διεθνείς οργανισμοί

–Οι γενικά παραδεγμένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου, καθώς και οι διεθνείς συμβάσεις, από την επικύρωσή τους με νόμο και τη θέση τους σε ισχύ σύμφωνα με τους όρους καθεμιάς, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού Κυπριακού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου. H εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμβάσεων στους αλλοδαπούς τελεί πάντοτε υπό τον όρο  αμοιβαιότητας

Πολιτικά κόμματα

–Κύπριοι πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας

— O Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εκλέγεται από τη Βουλή για περίοδο πέντε ετών. H προεδρική περίοδος αρχίζει από την ορκωμοσία του Προέδρου

— Το αξίωμα του Προέδρου είναι ασυμβίβαστο με οποιοδήποτε άλλο αξίωμα, θέση ή έργο.
–Επανεκλογή του ίδιου προσώπου επιτρέπεται μία φορά μόνο.

–Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να εκλεγεί όποιος είναι Κύπριος  πολίτης πριν από πέντε τουλάχιστον έτη, έχει από πατέρα ή μητέρα Κυπριακή  καταγωγή, έχει συμπληρώσει το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του και έχει τη νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν.

–Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών.
Αν δεν συγκεντρωθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες. Αν δεν επιτευχθεί ούτε στη δεύτερη ψηφοφορία η οριζόμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά ύστερα από πέντε ημέρες, οπότε εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η Βουλή διαλύεται μέσα σε δέκα ημέρες από την ψηφοφορία, και προκηρύσσεται εκλογή για ανάδειξη νέας Βουλής. H Βουλή που αναδεικνύεται από τις νέες εκλογές, αμέσως μόλις συγκροτηθεί σε σώμα, εκλέγει με ονομαστική ψηφοφορία Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μέσα σε πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά, ύστερα από πέντε ημέρες, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία.

Πρωταρχικές υποχρεώσεις της πολιτείας

— O σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.

— H Κύπρος , ακολουθώντας τους γενικά αναγνωρισμένους κανόνες του διεθνούς δικαίου, επιδιώκει την εμπέδωση της ειρήνης, της δικαιοσύνης, καθώς και την ανάπτυξη των φιλικών σχέσεων μεταξύ των λαών και των κρατών.

Ισότητα των Κυπρίων

— Οι  Κύπριοι είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
— Κύπριοι πολίτες είναι όσοι έχουν τα προσόντα που ορίζει ο νόμος. Επιτρέπεται να αφαιρεθεί η Κυπριακή ιθαγένεια μόνο σε περίπτωση που κάποιος απέκτησε εκούσια άλλη ιθαγένεια ή που ανέλαβε σε ξένη χώρα υπηρεσία αντίθετη προς τα εθνικά συμφέροντα, με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπει ειδικότερα ο νόμος.

— Μόνον  Κύπριοι πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους.

–Οι  Κύπριοι πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.
–Κάθε  Κύπριος  που μπορεί να φέρει όπλα είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων.

Προσωπική ελευθερία

–Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.
— Όλοι όσοι βρίσκονται στην  Κυπριακή  Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο.

–H προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Κανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος.

— Απαγορεύονται ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν σε οποιονδήποτε  Κύπριο την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στην επικράτεια , καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ’ αυτήν. Τέτοιου περιεχομένου περιοριστικά μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν μόνο ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόμος ορίζει..

Θρησκευτική Ελευθερία

— Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός.
–Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. H άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη. O προσηλυτισμός απαγορεύεται.
— Οι λειτουργοί όλων των γνωστών θρησκειών υπόκεινται στην ίδια εποπτεία της Πολιτείας και στις ίδιες υποχρεώσεις απέναντί της, όπως και οι λειτουργοί της επικρατούσας θρησκείας.
–Κανείς  δεν μπορεί, εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, να απαλλαγεί από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων προς το Κράτος ή να αρνηθεί να συμμορφωθεί προς τους νόμους.
–Κανένας όρκος δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο, που ορίζει και τον τύπο του.

Προστασία της ιδιοκτησίας, απαλλοτρίωση

–H ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του κράτους.

–Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του.

–Στην περίπτωση στέρησης καταβάλλεται πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριωμένο κατά το χρόνο της απαλλοτρίωσης.

–Η αποζημίωση, εφόσον συναινεί ο δικαιούχος, μπορεί να καταβάλλεται και σε είδος ιδίως με τη μορφή της παραχώρησης της κυριότητας άλλου ακινήτου ή της παραχώρησης δικαιωμάτων επί άλλουακινήτου.
–Πριν καταβληθεί η οριστική αποζημίωση διατηρούνται ακέραια όλα τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη.

–H αποζημίωση δεν υπόκειται, σε κανένα φόρο, κράτηση ή τέλος.
Αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου, προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων

–Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους.

— Το κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης.

Όπως ο βαριά άρρωστος δεν αναρωτιέται τι θα κάμει σε δέκα χρόνια ,αλλά αν θα βγάλει την νύχτα ,έτσι ο ιστορικά ανίσχυρος χαρακτηρίζεται από έλλειψη μακρόπνοων συλλήψεων και την προσήλωση στα άμεσα δεδομένα (Π.Κονδύλης-θεωρία του πολέμου)

*Ο Ε.Ν.Καραγιάννης Πρέσβυς ε.τ. διετέλεσε διπλωματικός σύμβουλος δύο υπουργών Άμυνας.

**Μέρος του κειμένου δημοσιεύθηκε την Κυριακή 18 Ιουλίου 2021 στην εφημερίδα “Μακεδονία”.