Του Βασίλη Κοψαχείλη* Σάββατο 08 Απριλίου 2017
του Σάββα Καλεντερίδη Παρασκευή 07 Απριλίου 2017
Με το παρόν άρθρο επιχειρούμε ορισμένες απαντήσεις στο θέμα.
Τα χημικά όπλα της Συρίας
Το 2013, οι ΗΠΑ συμφώνησαν με τη Ρωσία, η δεύτερη ως σύμμαχος του Άσαντ να τον υποχρεώσει να παραδώσει στη Μόσχα το χημικό του οπλοστάσιο και εκείνη θα αναλάμβανε την φύλαξη και καταστροφή του. Η συμφωνία αυτή πραγματοποιήθηκε, όπως έδειξαν τα πράγματα στη συνέχεια, μόνο σε ένα μικρό μέρος της. Χημικά όπλα βρέθηκαν στην κατοχή ή μεταγενέστερα χρησιμοποιήθηκαν από όλες τις εμπλεκόμενες δυνάμεις στη Συριακή κρίση, όμως την πλέον εκτεταμένη χρήση τους έκαναν οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις.
Για να δώσουμε μια εικόνα της πολυπλοκότητας του ζητήματος αρκεί να αναφέρουμε πως, τόσο οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις όσο και οι αντικαθεστωτικοί, στην ουσία αποτελούν συμπράξεις δεκάδων και εκατοντάδων αυτόνομων ένοπλων ομάδων με ιδιαίτερα συμφέροντα και στοχεύσεις, πολλές φορές αντικρουόμενα μεταξύ τους!
Η Ρωσική εμπλοκή
Το 2015 οι Αμερικανοί αποδέχθηκαν de facto ρόλο και αναγνώρισαν «εύλογα συμφέροντα» της Ρωσίας στη Συρία, αφήνοντάς τη ελεύθερη να ξεκαθαρίσει το τοπίο, φτάνει η μεταπολεμική Συρία να έχει ομόσπονδη δομή και πρόνοια μιας αυτόνομης Κουρδικής περιοχής κατά μήκος των Τούρκο-Συριακών συνόρων.
Με την στρατιωτική τους εμπλοκή στη Συρία, οι Ρώσοι βοήθησαν τον Άσαντ να κερδίσει εδάφη και τον επέβαλαν ως μέρος της λύσης στις συζητήσεις για τη μεταπολεμική Συρία, γεγονός που τελικά αποδέχθηκαν οι Αμερικανοί.
Η διαδικασία ειρήνευσης της Αστάνα
Στις αρχές του 2017 η Ρωσία επέβαλε (α) κατάπαυση του πυρός μεταξύ φιλοκυβερνητικών, αντικαθεστωτικών και Κούρδων (εξαιρέθηκαν η al–Nusra και το ΙΚ), και (β) συνομιλίες ειρήνευσης στην Αστάνα του Καζακστάν.
Στο μεσοδιάστημα αυτό και προκειμένου να απαλλαγεί ο Άσαντ από την πίεση των αντικαθεστωτικών στα νότια της Δαμασκού, συμφώνησε μαζί τους την μετακίνησή τους, μαζί με τις οικογένειές τους και τον ελαφρύ οπλισμό τους, προς το βορρά στην περιοχή της Idlib που βρίσκονταν και άλλες δυνάμεις αντικαθεστωτικών. Χωρίς προμήθειες και πυρομαχικά, οι αντικαθεστωτικοί συμφώνησαν και μετακινήθηκαν στην περιοχή της Idlib.
Στο διπλωματικό τραπέζι των συνομιλιών στην Αστάνα, ωστόσο, η μία αντιπροσωπεία στην ουσία δεν αποδεχόταν την παρουσία της άλλης. Οι αντικαθεστωτικοί δεν δέχονταν τον Άσαντ ως μέρος της μεταπολεμικής Συρίας, οι Τουρκμένοι δεν δέχονταν να καθίσουν στο τραπέζι των συνομιλιών οι Κούρδοι, κοκ…
Ο κίνδυνος κατάρρευσης των συνομιλιών, ακόμη και η προοπτική μη θετικής τους κατάληξης εκτιμάται από τη Μόσχα ως πλήγμα στο κύρος της και στην ισχύ της στην περιοχή (στοιχείο που μετράει πολύ τόσο στα μάτια των Ρώσων όσο και στα μάτια των Μεσανατολιτών).
Τα διλήμματα και το πιθανότερο σενάριο
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση και με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, το πιθανότερο σενάριο θέλει τις φιλοκυβερνητικές δυνάμεις, ενδεχομένως και με ρωσική στήριξη, να έπληξαν με χημικά τους αντικαθεστωτικούς στην Idlib, στέλνοντάς τους το μήνυμα ότι είτε προσέρχεστε στις συνομιλίες χωρίς όρους είτε αφανίζεστε.
Βλέποντας αυτό οι Αμερικανοί θορυβήθηκαν, διότι σύμφωνα με την ανάλυσή τους, μετά τους αντικαθεστωτικούς σειρά θα είχαν οι Κούρδοι, τους οποίους ενεργά υποστηρίζουν.
Έτσι, το αμερικανικό πλήγμα στην κοινή Ρώσο-συριακή αεροπορική βάση, αφού πρώτα είχαν ειδοποιηθεί Ρώσοι και Σύριοι ώστε να μην υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες, ήταν ένα ηχηρό μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες. Κυρίως τους Ρώσους, αλλά και τους Κινέζους.
Αν οι Ρώσοι ενδιαφέρονταν πραγματικά να μην γίνεται χρήση χημικών όπλων στη Συρία, τότε γιατί έχουν επανειλημμένα μπλοκάρει σχετικά ψηφίσματα στο ΣΑ του ΟΗΕ;
Το μήνυμα λοιπόν των Αμερικανών προς τους Ρώσους είναι να μην συμπράττουν σε αυτό το έγκλημα και να φροντίσουν γρήγορα να πείσουν τα μέρη να συμφωνήσουν σε ένα πλάνο μετάβασης στη σταθερότητα στη χώρα. Χωρίς παιχνίδια κάτω από το τραπέζι.
Παρόμοιο μήνυμα όμως έστειλαν και στην Κίνα. Φιλοξενώντας τον Κινέζο Πρόεδρο στο Μαρ-α-Λάγκο στη Φλόριντα και έχοντας επί μια εβδομάδα σε όλους τους τόνους ζητήσει από την Κίνα να διευθετήσει το ζήτημα με το πυρηνικό οπλοστάσιο της Βόρειας Κορέας, οι ΗΠΑ έστελναν το μήνυμα ότι ή θα κάνετε φίλοι Κινέζοι κάτι σχετικά με τη Βόρεια Κορέα ή θα αναλάβουμε εμείς δράση.
Το αφήγημα Flynn
Υπάρχει ωστόσο και ένα σοβαρό εσωτερικό ζήτημα για την κυβέρνηση Τράμπ, σχετικά με την χθεσινή επίθεση στη Συρία. Προσωπικά, από το περασμένο καλοκαίρι επισημαίνω πως η κόντρα μεταξύ του συστήματος Τράμπ και του συστήματος Κλίντον-Ομπάμα δεν θα έχει καλή κατάληξη για τις ΗΠΑ και τον κόσμο. Ο αποπεμφθείς από τον Τράμπ πρώην συνεργάτης του και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Michael Flynn, καλλιεργεί προφίλ ήρωα με το αφήγημα πως η αποπομπή του σχετίζεται με το γεγονός ότι η κυβέρνηση Τράμπ έχει εκχωρηθεί στα συμφέροντα του συστήματος Κλίντον-Ομπάμα, γι’ αυτό και οδηγούνται τα πράγματα σε όξυνση με τη Ρωσία. Είναι ένα πολύ βολικό αφήγημα, που κάνει όμως ζημιά.
Κλείνοντας θα λέγαμε πως με την προχθεσινή τους επίθεση στη Συρία, οι ΗΠΑ προσπαθούν να διασφαλίσουν την φυσική ακεραιότητα των συμμάχων τους Κούρδων, τα συμφέροντά τους στη Συρία, και να θέσουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να κινηθούν Ρωσία και οι υπόλοιποι δρώντες, ώστε να υπάρξει γρήγορα εμπέδωση της σταθερότητας στην περιοχή. Μένει να δούμε τις εξελίξεις…
Ο κ. Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος, Γεωστρατηγικός Αναλυτής.
http://www.liberal.gr/arthro/129438/amyna–diplomatia/2017/giati-chtupisan-oi-amerikanoi-sti-suria.html
Η αλήθεια για το «χημικό παιχνίδι» στη Συρία
Ο καταστροφικός πόλεμος στη Συρία ξεκίνησε ως εξέγερση τον Μάρτη του 2011, για να ακολουθήσει στη συνέχεια εισβολή τρομοκρατών της Αλ Κάιντα και άλλων ομάδων τζιχαντιστών, και όχι μόνο, που εξοπλίστηκαν από τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και την Τουρκία, υπό την υψηλή επίβλεψη του… διεθνούς παράγοντα.
Στις άλλες εξεγέρσεις που έγιναν στο πλαίσιο της «Αραβικής Άνοιξης», και κυρίως σε εκείνην της Λιβύης, Ρωσία και Κίνα δεν αντιστάθηκαν και ο… διεθνής παράγων έκανε ό,τι ήθελε.
Τη φορά αυτή όμως, Ρωσία και Κίνα άσκησαν αλλεπάλληλες φορές βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όταν τέθηκε το θέμα της στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία. Τη μόνη φορά που αποφάσισαν να άρουν το βέτο και ψήφισαν υπέρ οι δύο προαναφερθείσες χώρες, ήταν όταν –λίγες μέρες μετά τη χρήση χημικών στο προάστιο Γκούτα της Δαμασκού, τον Αύγουστο το 2013– τέθηκε το θέμα της καταστροφής του χημικού οπλοστασίου της Συρίας, που αποτελούσε στρατηγικού χαρακτήρα απειλή για τις γύρω χώρες και κυρίως για το Ισραήλ, αφού είναι γνωστό ότι τα χημικά όπλα αποκαλούνται τα «πυρηνικά των φτωχών».
Όντως, μετά την απόφαση του ΣΑ του ΟΗΕ, η Συρία δέχτηκε την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της, η οποία σημειωτέον έγινε στη Μεσόγειο, νότια της Κρήτης, με άγνωστες συνέπειες για την οικολογική ισορροπία της περιοχής. Παρ’ όλα αυτά, η Ρωσία αλλά και η Κίνα συνέχισαν να στηρίζουν τη νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας, με την πρώτη να εμπλέκεται και στρατιωτικά στις συμπλοκές, που είχαν εξελιχθεί σε κανονικό πόλεμο.
Παράλληλα, στρατιωτική εμπλοκή είχε και το Ιράν, απευθείας και διά της τεθλασμένης. Απευθείας μέσω τμημάτων στρατιωτικών μηχανισμών του ιρανικού κράτους, και διά της τεθλασμένης με την Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
Αυτή η εμμονή της Ρωσίας και η εμπλοκή της σε στρατιωτικό επίπεδο στον πόλεμο της Συρίας, σε συνδυασμό με τις τρομακτικές διαστάσεις που πήρε το φαινόμενο ISIS, που έκανε την εμφάνισή του τα τέλη του 2013, ήταν που υποχρέωσε τις ΗΠΑ να έλθουν σε ενός είδους συνεννόηση με τη Ρωσία. Αυτό έγινε κυρίως για δύο λόγους. Ο ένας ήταν για να αποφευχθεί μια στρατιωτική συμπλοκή ΗΠΑ-Ρωσίας, που θα οδηγούσε εκ των πραγμάτων σε παγκόσμιο πόλεμο, και ο άλλος για να εξουδετερωθεί πιο εύκολα ο ISIS, που ως απειλή είχε λάβει εξωπραγματικές διαστάσεις.
Αυτή η συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας, σε συνδυασμό με την αλλαγή των προτεραιοτήτων της Ουάσινγκτον, οδήγησαν στην ισχυροποίηση και σταθεροποίηση του Άσαντ στη θέση του, στην παγίωση της παρουσίας στη Συρία και στην αναβαθμισμένη παρουσία του Ιράν στην περιοχή. Η εμμονή των ΗΠΑ στη συνεργασία με τους Κούρδους οδήγησε την Τουρκία στην «αγκαλιά» της Ρωσίας αλλά και του Ιράν, με αποτέλεσμα οι τρεις τους να αναλάβουν πρωτοβουλία για την κατάπαυση του πυρός στη Συρία.
Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά και ενώ είναι σε εξέλιξη προσπάθειες για την εξεύρεση οριστικής λύσης στη Συρία, μέσω συνομιλιών στη Γενεύη, είχαμε το προχθεσινό περιστατικό με τους θανάτους από χημικά όπλα –και συγκεκριμένα από το αέριο σαρίν– σε περιοχή του Ιντλίμπ που κατέχεται από τρομοκράτες της Αλ Νούσρα (παρακλάδι της Αλ Κάιντα).
Οι χώρες που ανεβάζουν το θέμα και θεωρούν υπεύθυνο για την επίθεση τον Άσαντ είναι η Αγγλία και το Ισραήλ, για να ακολουθήσουν οι ΗΠΑ, με πιο μετριοπαθείς θέσεις από τους δυο πρώτους.
Η Τουρκία κάνει λόγο για επίθεση με χημικά χωρίς να ισχυρίζεται ότι την επίθεση την έκανε ο Άσαντ, ενώ η ΕΕ, διά της επικεφαλής της διπλωματίας, Φεντερίκας Μογκερίνι, ζητεί να καταβληθεί «σημαντική προσπάθεια» υπέρ των ειρηνευτικών συνομιλιών για τη Συρία στη Γενεύη.
Όσο για τη Ρωσία, δηλώνει ότι θα συνεχίσει από κοινού με τον Άσαντ τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, με τη συριακή πλευρά να δηλώνει ότι σε αεροπορική επίθεση χτυπήθηκε αποθήκη πυρομαχικών των τρομοκρατών, μέσα στην οποία είχαν κρυμμένα χημικά όπλα και από αυτά προκλήθηκαν οι απώλειες.
Η κατάσταση στη Συρία είναι αυτή που περιγράψαμε. Απλά, να υπενθυμίσουμε ότι η Κάρλα Ντελ Πόντε, μέλος της επιτροπής του ΟΗΕ για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Συρία, τον Αύγουστο του 2013 είχε δηλώσει ότι οι ισλαμιστές αντάρτες ήταν εκείνοι που έκαναν χρήση χημικών κατά αμάχων!
Καλό είναι λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί όταν προσεγγίζουμε το θέμα, το οποίο προσφέρεται για εξαγωγή πολλαπλών και εξαιρετικά ωφέλιμων συμπερασμάτων για όλους…
* Το σχόλιο γράφτηκε πριν από το σημερινό χτύπημα των ΗΠΑ σε αεροπορική στρατιωτική βάση στη Συρία.
pontos-news.gr
