Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Δίχως καμία αμφιβολία, ο Emmanuel Macron πέρασε ένα 2018 που ήταν το χειρότερο έτος της μέχρι τώρα πολιτικής καριέρας του. Το 2017 ήταν η χρονιά της μεγάλης και ανέλπιστης νίκης του σε βάρος του «παλιού πολιτικού κόσμου». Το «εξερχόμενο» 2018 έγινε η χρονιά της ντροπής του. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, αγνοείται ο τόπος όπου βρίσκεται ο πρόεδρος! Ο αρχηγός του γαλλικού κράτους έχασε μέσα σε λίγους μήνες το κεκτημένο που είχε αποκτήσει μετά τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές και την έναρξη της θητείας του. Είχε προωθήσει τις φημισμένες μεταρρυθμίσεις που για χρόνια δεν ήταν εφικτές (όπως, π.χ. η αλλαγή του κώδικα εργασίας, η μεταρρύθμιση των σιδηροδρόμων SNCF, η κατάργηση του φόρου μεγάλης περιουσίας ISF). Όταν ξέσπασε το περασμένο καλοκαίρι η υπόθεση Alexandre Benalla, αναχαίτισε αυτή τη δυναμική του. Προστέθηκε σε αυτό και η κρίση των «κίτρινων γιλέκων» που βρίσκονται ακόμα στους δρόμους παρά τα ψηφισθέντα κυβερνητικά μέτρα, η οποία όξυνε τη δυσπιστία της γαλλικής κοινής γνώμης στο πρόσωπο του Μακρόν. Αλλά, το έτος 2019 θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερο για τον αρχηγό του κράτους για τους παρακάτω λόγους.
1 – Η οικονομική μεγέθυνση της Γαλλίας κινδυνεύει
Όταν ο Macron κατέκτησε την εξουσία το 2017, η οικονομική μεγέθυνση της Γαλλίας δεν ήταν θεαματική αλλά ήταν σταθερή, το πετρέλαιο ήταν φτηνό και τα επιτόκια δανεισμού πολύ χαμηλά. Η οικονομική συγκυρία είχε επιστρέψει εν μέρει. Η οικονομική μεγέθυνση της Γαλλίας θα πρέπει μάλλον να κλείσει το έτος 2018 με άνοδο μόνο 1,5%, δηλαδή 0,7 μονάδες χαμηλότερα από το 2017. Ειδικά η ανάπτυξη του έτους 2019 θα μπορούσε να είναι ακόμη χαμηλότερη. Ο Philippe Waechter, διευθυντής οικονομικής έρευνας της Ostrum Asset Management, αναμένει για παράδειγμα αύξηση 1,2%, έναντι 1,7% που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Μακρόν. «Θα αντιμετωπίσουμε ένα πραγματικό φρενάρισμα» για την οικονομική δραστηριότητα, δήλωσε ο Philippe Waechter ο οποίος προβλέπει ότι «το 2019 θα είναι ένα πολύ δύσκολο έτος στο επίπεδο του προϋπολογισμού», σύμφωνα με το δημοσίευμα στις 25-12-2018 του Michaël Bloch στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Le journal de dimanche. Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας 2,41 τρις εκατ. ευρώ προσεγγίζει και πάλι το συμβολικό όριο του 100% του ΑΕΠ, ενώ το δημόσιο έλλειμμα από 2,8% που προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2019, θα υπερβεί το 3,4% μετά τα ψηφισθέντα μέτρα πάνω από 10 δις ευρώ. Το τέλος του έτους 2018 χαρακτηρίστηκε επίσης από την πτώση της κατανάλωσης και την επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος λόγω της κρίσης των «κίτρινων γιλέκων». Και το εν λόγω κίνημα βρίσκεται μακράν από το να υποχωρήσει. Αύριο Σάββατο, και παρά τις γιορτινές μέρες, απειλεί νέες κινητοποιήσεις. Μάλιστα κάποιοι (καμιά σαρανταριά που βλέπω στις μεταδόσεις του καναλιού BFM TV) βρίσκονται κοντά στην εξοχική προεδρική κατοικία στο Brégançon για να διαμαρτυρηθούν στο Μακρόν, σε περίπτωση που θα πήγαινε εκεί. Η μεγέθυνση το 2019 θα μπορούσε επίσης να επηρεαστεί αρνητικά από την παγκόσμια κάμψη. Δίχως μια ισχυρή ανάπτυξη, είναι δύσκολο να προβλεφθεί μια διαρκής μείωση της ανεργίας, ένας έλεγχος των κρατικών ελλειμμάτων και μια πιο αναδιανεμητική πολιτική μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικής κρίσης.
2 – Η παρακράτηση φόρου στην πηγή μπορεί να επιδεινώσει την κοινωνική κρίση
Αυτή ήταν το μείζον πολιτικό θέμα του φθινοπώρου του 2018. Θα μπορέσει η κυβέρνηση να εφαρμόσει την παρακράτηση φόρου εισοδήματος στην πηγή (σε 12 μηνιαίες δόσεις) από τον Ιανουάριο του 2019; Μετά από πολλούς δισταγμούς, ο Μάκρον αποφάσισε τελικά να εφαρμόσει αυτή την φορολογική αλλαγή που επιθυμούσε ο προκάτοχός του Francois Hollande. Η χρονική συγκυρία για την εφαρμογή μιας τέτοιας μεταβολής φαίνεται εκρηκτική. Τον Ιανουάριο του 2019, πολλοί Γάλλοι θα δουν μια πτώση του διαθέσιμου εισοδήματός τους στην μισθοδοσία τους ή στη σύνταξή τους, αφού θα παρακρατηθεί στην πηγή ένα ποσοστό του μισθού ή της σύνταξής τους αντίστοιχα, όπως γίνεται στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες. Ακόμη και αν αυτό το ζήτημα είναι καθαρά διαδικαστικό (αφού οι αναλογούντες φόροι του κάθε Γάλλου πρέπει να πληρώνονται ούτως ή άλλως), μπορεί να έχει ισχυρό ψυχολογικό αντίκτυπο, την στιγμή που πολλοί Γάλλοι ήδη διαμαρτύρονται για τη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης.
Μια άλλη μεταρρύθμιση που θα τεθεί σε ισχύ το 2019 είναι ο νέος υπολογισμός των επιδομάτων στέγασης. Τα εν λόγω επιδόματα (APL) θα υπολογίζονται με βάση το τρέχον εισόδημα του δικαιούχου και όχι πλέον το εισόδημα που είχε ο δικαιούχος πριν από 2 χρόνια. Ενδεχομένως, πολλοί Γάλλοι, ιδίως οι μαθητευόμενοι και οι νέοι εργαζόμενοι, να κινδυνεύσουν να υποστούν μια νέα μείωση του εισοδήματός τους.
3 – Έχασε όλο το πολιτικό του κεφάλαιο για μεταρρυθμίσεις ο Μακρόν
Μπορεί ακόμη να κάνει μεταρρυθμίσεις ο Μακρόν, όταν έχει γίνει τόσο αντι-δημοφιλής και τα «κίνητρα γιλέκα» βρίσκονται ήδη στους δρόμους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα ; Για τον Macron, η εξίσωση που έχει να επιλύσει το 2019 πιθανότατα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Τρεισήμισι χρόνια πριν το τέλος της θητείας του, φαίνεται τώρα να αντιμετωπίζει μια επίμονη αντιδημοτικότητα. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της δημοσκοπικής εταιρείας IFOP για την εφημερίδα Journal de dimanche, ο Μακρόν έχει θετικές γνώμες μόνο από το 23% των Γάλλων (δηλαδή 27 μονάδες λιγότερες από ό, τι είχε τον Ιανουάριο του 2018).
Ο Γάλλος πρόεδρος σχεδιάζει το 2019 να μεταρρυθμίσει το ισχύον συνταξιοδοτικό σύστημα και το σύστημα επιδομάτων ανεργίας, εν δυνάμει εκρηκτικά θέματα, όπου αυτά επιχειρήθηκε να αλλάξουν. Πώς όμως θα το επιτύχει χωρίς πλέον διαθέσιμο πολιτικό κεφάλαιο; «Από εδώ και πέρα, οι Γάλλοι θα βγαίνουν στο δρόμο συστηματικά, όταν δεν συμφωνούν με τα μέτρα της κυβέρνησης», δήλωσε πρόσφατα ο Frédéric Sawicki, ειδικός για τα πολιτικά κόμματα και για τον κομματικό ακτιβισμό, στο πανεπιστήμιο Παρίσι 1 Pantheon-Sorbonne, σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP. Το 2019, ο Macron θέλει επίσης να μεταρρυθμίσει το σύνταγμα. Πώς όμως θα γίνει αυτό όταν έχει αναδυθεί το «δημοψηφίσμα της πρωτοβουλίας πολιτών» ως το νούμερο ένα αίτημα από τα κίτρινα γιλέκα ;
4 – Δεν φαίνεται να έχει κάποια πολιτική εναλλακτική λύση ο Μακρόν
Η υπόθεση Alexandre Benalla και η κρίση των «κίτρινων γιλέκων» έχουν ένα κοινό σημείο : δείχνουν την απουσία πολιτικών ανδρών και γυναικών με μεγάλη πολιτική βαρύτητα, έτοιμων να υπερασπιστούν τον Macron στις δυσκολίες του. Ο Γάλλος πρόεδρος, πέρα από τις δικές του γκάφες, βρέθηκε ολομόναχος, χωρίς κανένα βασικό υπολοχαγό έτοιμο να μπει στη φωτιά για να τον προστατεύσει, με εξαίρεση τον πρωθυπουργό. Ένα άλλο πρόβλημα για τον Emmanuel Macron είναι ότι δεν έχει ουσιαστικά καμία εναλλακτική λύση στον πολιτικό του πάγκο, όπως έδειξαν οι δύο τελευταίες κυβερνητικές αλλαγές. Δεν μπορεί καν να ελπίζει ότι θα κάνει μια πολιτική κίνηση χαρτοπαιχτικού πόκερ για να αναζωογονήσει την πενταετή θητεία του.
Ποιος είναι, τι έκανε και πώς ζημίωσε τον Μακρόν Alexandre Benalla ;
Ήταν ένας από τους πιο στενούς φρουρούς του, σε σημείο να κάνουν ποδηλατάδα μαζί σε στιγμές χαλάρωσης. Την πρωτομαγιά του 2018, ο Alexandre Benalla, ενδεδυμένος με στολή Γάλλου Ματατζή, φαίνεται σε βίντεο να δέρνει 2 διαδηλωτές, δίχως να έχει μια τέτοια υπηρεσιακή αρμοδιότητα. Το εν λόγω αντιδημοκρατικό περιστατικό κρατήθηκε μυστικό από το προεδρικό μέγαρο Elysée. Απλά του επιβλήθηκε τότε μια ποινή χάδι, παρακράτησης ενός δεκαπενθημέρου από τον μισθό του ! Ώσπου το βίντεο είδε το φως της δημοσιότητας κι έτσι έγινε ο πρώτος πολιτικός χαμός. Απολύθηκε τότε ο Alexandre Benalla τον περασμένο Ιούλιο και ξεκίνησε σχετικά μια κοινοβουλευτική έρευνα μαζί με την δικαστική που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Από χθες ζούμε τον νέο χαμό του Alexandre Benalla. Γιατί ; Διότι ο γαλλικός ιστότοπος media part αποκάλυψε στις 27-12-2018 ότι ο εν λόγω «κύριος» διέθετε και έκανε χρήση δυο διπλωματικών διαβατηρίων με τα οποία ταξίδευε στο εξωτερικό κάνοντας τον επενδυτικό Σύμβουλο, ενώ δεν είχε καμία τυπική σχέση με τη γαλλική προεδρία ή κάποια άλλη διπλωματική Αρχή. Τα διαβατήριά του δεν του αφαιρέθηκαν, έστω και βιαίως, παρόλο ότι του ζητήθηκαν με συστημένη επιστολή ! Μάλιστα βρέθηκε με ιδιωτικό αεροπλάνο και τουρκο-λιβανέζους μεγαλοεπενδυτές στο Τσαντ της Αφρικής, τρεις βδομάδες πριν πάει εκεί ο Μακρόν σε επίσημη επίσκεψη. Μάλιστα ο Alexandre Benalla φέρεται να έχει συναντήσει στο Τσαντ τον αδελφό του εκεί προέδρου της δημοκρατίας !
Θέλετε κι άλλα για τον Alexandre Benalla, για να διατυπώσετε τα εύλογα ερωτήματά σας, όπως και όλοι οι Γάλλοι ;
Το μείζον ερώτημα που τίθεται είναι : τι θα μπορούσε να κρύβει (αν κρύβει) ο Alexandre Benalla και ο Μακρόν δεν του πήρε παραδειγματικά το κεφάλι από την αρχή αυτού του «εκτσογλανισμού» της γαλλικής πολιτικής ζωής ;