Γιατί η Αίγυπτος διστάζει να επέμβει στρατιωτικά στη σύγκρουση στη Λιβύη.

του Γιώργου Κουτσούμη

8.6.2020

Ένας Αιγύπτιος πολιτικός αναλυτής ο Mohamed Abul Fadhl υποστηρίζει ότι ο δισταγμός της Αιγύπτου να επέμβει άμεσα στη σύγκρουση στη Λιβύη, παρά την υποστήριξη της Τουρκίας για την κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας που εδρεύει στην Τρίπολη, αποτελεί μέρος μιας μακράς λίστας ερωτημάτων γύρω από την  ικανότητα του στρατού του και την ισορροπία μεταξύ των διεθνών δυνάμεων που επιδιώκουν επιρροή στη Λιβύη.

Την περασμένη Παρασκευή, ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης, Aguila Saleh, συναντήθηκε στο Κάιρο με αιγύπτιους αξιωματούχους, μόλις δύο ημέρες μετά την επίσκεψη του Διοικητή του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, Στρατάρχη Khalifa Haftar στο Κάιρο, και λίγες μόνο ώρες μετά τη δήλωση του LNA που επιβεβαίωσε την απόσυρσή του από την περιοχή  της Τρίπολις.

Αυτές οι διπλωματικές κινήσεις έρχονται εν μέσω διεθνών προσπαθειών που επιδιώκουν την επανάληψη της πολιτικής διαδικασίας στη Λιβύη, καθώς η Τουρκία επιμένει στην υποστήριξή της στον πρωθυπουργό της GNA Fayez al-Sarraj.  Εν τω μεταξύ, η Αίγυπτος κρατά κλειστά τα χαρτιά της, διότι δεν είναι σαφές εάν θα επέμβει στη Λιβύη για να προστατεύσει τα συμφέροντά της ή έχει σοβαρές ανησυχίες που εμποδίζουν αυτό το βήμα.

Παρατηρητές των εξελίξεων στη σκηνή της Λιβύης σημείωσαν ότι η Αίγυπτος δεν αντέδρασε στους κινδύνους που απορρέουν από τη στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και την επακόλουθη αποστολή χιλιάδων τρομοκρατών και μισθοφόρων.  Η Αίγυπτος φάνηκε να απέχει από την προετοιμασία μιας περιπέτειας, παρόλο που η κατάσταση δυτικά των συνόρων της, αποτελεί άμεση απειλή για την εθνική της ασφάλεια.

Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος για την εθνική ασφάλεια της Αιγύπτου γίνεται επικείμενος και σοβαρός, καθώς η Άγκυρα και οι τοπικοί της πληρεξούσιοι συνεχίζουν να επεκτείνουν τον έλεγχό τους σε περισσότερα εδάφη της Λιβύης και καθώς ο στρατός της Λιβύης υποχωρεί από την περιοχή της Τρίπολης, είναι απολύτως σαφές ότι η Άγκυρα δεν θα σταματήσει σε αυτό που έχει επιτύχει μέχρι στιγμής.  Πιθανόν να συνεχίσει να προχωρά πέρα ​​από την Τρίπολη και την Ταρχάνα, εκμεταλλευόμενη τη περιφερειακή και διεθνή σιωπή.  Οι Αιγύπτιοι φοβούνται ότι η Τουρκία, μέσω των θέσεών της στη Λιβύη, θα επαναλάβει από τη Λιβύη, το ίδιο σενάριο με εκείνο όπου η Μουσουλμανική Αδελφότητα παρενοχλούσε και στόχευε την Αίγυπτο από το Σουδάν, από την εποχή του Προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ.

Το Κάιρο είχε προηγουμένως προειδοποιήσει για ξένη επέμβαση στη Λιβύη και για τις συνέπειες της επέκτασης των δραστηριοτήτων των τρομοκρατικών ομάδων εκεί.  Πάντα απέρριπτε την κυριαρχία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην πολιτική εξουσία στην Τρίπολη και δεν έκρυψε την υποστήριξή της στον στρατό της Λιβύης.  Οι Λίβυοι βλέπουν το Κάιρο ως τον κύριο σύμμαχό τους στη μάχη της υπεράσπισης της χώρας τους από την τουρκική ηγεμονία, αλλά μέχρι στιγμής, το Κάιρο δεν έχει προχωρήσει πέρα ​​από την έκδοση σύντομων δηλώσεων που απορρίπτουν τις προοπτικές και τις συνέπειες μιας στρατιωτικής κλιμάκωσης.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Κάιρο, την περασμένη Τετάρτη, ο Haftar πραγματοποίησε συνομιλίες με Αιγύπτιους αξιωματούχους σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, αλλά αυτό που διέρρευσε από τις διαβουλεύσεις είναι ότι οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν στην επιστροφή στις στρατιωτικές διαπραγματεύσεις γνωστές ως συνομιλίες 5 + 5, οι οποίες υποδέχθηκαν  τα Ηνωμένα Έθνη.  Ο Haftar, ωστόσο, δεν έκρυψε ότι βρισκόταν στο Κάιρο αναζητώντας μεγαλύτερη και ευρύτερη πολιτική υποστήριξη.

Ειδήσεις σχετικά με τις επισκέψεις ανέφεραν ότι ο διοικητής του στρατού της Λιβύης ήρθε στο Κάιρο, με αυξημένο ανώτατο όριο αιτημάτων, την αντιμετώπιση της τουρκικής επέμβασης, συμπεριλαμβανομένου του αιτήματος γρήγορης δράσης από την Αίγυπτο για άρση της απαγόρευσης εξοπλισμού του λιβυκού στρατού, καθώς οι αντίπαλοί του στην Τρίπολη είχαν απεριόριστη και ανοιχτή  υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των τουρκικών δυνάμεων στις μάχες, με την ίδια παραδοχή του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Αιγυπτιακές πηγές πιστεύουν ότι, μετά τις πρόσφατες αποτυχίες που υπέστη το LNA, ο Haftar  έχασε μέρος της στρατιωτικής και περιφερειακής του δυναμικής, απογοητεύοντας εκείνους στο Κάιρο που είχαν στοιχηματίσει πολύ νωρίς για τη νίκη του.  Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές γιατί η Αίγυπτος απέφυγε να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική της μηχανή για να αποκρούσει την τουρκική εισβολή στη Λιβύη, που απειλεί τα συμφέροντά της.

Το Κάιρο φαίνεται να είναι πολύ σιωπηλό σχετικά με την τουρκική παρουσία στην αυλή του, και γνωρίζει ότι η φιλοδοξία του Ερντογάν δεν θα σταματήσει στην Τρίπολη, και ότι τα μάτια του είναι στραμμένα στο πετρέλαιο της Λιβύης.

Η σιωπή του Καΐρου είναι επιζήμια για την καλή φήμη της Αιγύπτου μεταξύ πολλών Λιβύων, καθώς και για τις θέσεις εργασίας εκατοντάδων χιλιάδων Αιγυπτίων στη Λιβύη.

Ωστόσο, αιγυπτιακές πηγές λένε ότι οι αιγυπτιακές αρχές που είναι υπεύθυνες για το θέμα της Λιβύης γνωρίζουν καλά όλες τις  λεπτομέρειες της κρίσης στη Λιβύη και τις διάφορες διασταυρώσεις της σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.  Επισημαίνουν ότι το Κάιρο δεν έχει κλείσει τις γραμμές επικοινωνίας του με μερικά από τα αντίπαλα κόμματα, διατηρώντας παράλληλα, την ακλόνητη υποστήριξή του προς τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης.  Το Κάιρο παρέμεινε ανοιχτό στις θέσεις των διεθνών δυνάμεων, ακόμη και σε εκείνες ορισμένων τοπικών δυνάμεων, που δεν συμφωνούν με το γενικό όραμά του.

Φυσικά, η Τουρκία αντιλαμβανόμενη τον δισταγμό της Αιγύπτου και την πολλαπλότητα των ανοιχτών επιλογών της, προχώρησε στην άμεση παρέμβασή της στην Λιβύη.  Η Άγκυρα ήταν σίγουρη ότι το Κάιρο δεν ήταν έτοιμο να ξεκινήσει αντάρτικο πόλεμο στη Λιβύη, ανεξάρτητα από το πόσο σοβαρές έγιναν οι απειλές στη Λιβύη.

Δεν είναι μόνο οι Λίβυοι που έχουν ερωτήσεις σχετικά με τον δισταγμό του Καΐρου, γιατί πίστευαν πάντα ότι οι αιγυπτιακές δυνάμεις θα σπεύσουν να τους σώσουν, αλλά  αυτή η ερώτηση βρίσκεται τώρα στο μυαλό πολλών εντός και εκτός της Αιγύπτου.

Επίσης, τίθενται ερωτήματα σχετικά με τη χρησιμότητα της ισχυρής «αιγυπτιακής στρατιωτικής αποτροπής», η οποία έχει μετατραπεί σε οικονομικό βάρος για τη χώρα.  Εάν ο ισχυρός αιγυπτιακός στρατός, ο οποίος είναι ένας από τους δέκα πιο ισχυρούς στρατούς στον κόσμο, δεν σηκώσει το δάχτυλό του ενώ οι απειλές που προέρχονται από τη Λιβύη είναι μπροστά στα μάτια του, τότε τι χρησιμεύει η συσσώρευση προηγμένων όπλων;

Το Arab Weekly αναζήτησε απαντήσεις στην ερώτηση από διάφορες πηγές.  Μια απάντηση ξεχώρισε, ότι ο αιγυπτιακός στρατός δεν είναι προετοιμασμένος για τον ανταρτοπόλεμο.  Εάν η εκστρατεία του στρατού ενάντια σε τρομοκρατικές ομάδες μέσα στο Σινά έχει διαρκέσει όλο αυτό το διάστημα, τότε μπορούμε να φανταστούμε τον χρόνο που θα χρειαστεί να τις αντιμετωπίσει στη Λιβύη. Ειδικά όταν έχει μακρά και ανοιχτά χερσαία και θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη και μια μεγάλη συγκέντρωση  εξτρεμιστικών οργανώσεων που έχει να αντιμετωπίσει.

Καλά ενημερωμένες πολιτικές πηγές είπαν στο The Arab Weekly ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη αίσθηση στους επίσημους κύκλους ότι υπάρχει μια συνωμοσία για να παρασύρει την Αίγυπτο στο λιβυκό τέλμα.  Η είσοδος σε αυτό το τέλμα μπορεί να είναι εύκολη και ο δρόμος προς αυτό έχει ήδη ανοίξει, αλλά η έξοδος από αυτό είναι μια άλλη ιστορία και σίγουρα δεν είναι εγγυημένη.  Η χώρα κινδυνεύει να παρασυρθεί σε έναν μακρύ πόλεμο φθοράς που θα εξαλείψει τις προηγούμενες και τις τρέχουσες προσπάθειες για την οικοδόμηση ενός σύγχρονου κράτους και θα αναζωογονήσει τις εξτρεμιστικές οργανώσεις.

Επιπλέον, είτε αρέσει είτε όχι, η Λιβύη παραμένει μια ζώνη επιρροής παραδοσιακών διεθνών δυνάμεων που δεν θα επιτρέψει σε μια αιγυπτιακή παρέμβαση να αποδώσει καρπούς και να εφαρμόσει το πολιτικό όραμα του Καΐρου για τη Λιβύη, ένα όραμα που τείνει να στηρίζει τους τακτικούς στρατούς και να νικήσει τις ισλαμιστικές  δυνάμεις στη Βόρεια Αφρική.  Αυτό σημαίνει ότι μια αιγυπτιακή επέμβαση ενδέχεται να ακολουθείται από εκτεταμένη παρενόχληση, η οποία μπορεί να δηλητηριάσει τις σχέσεις του Καΐρου με τους γείτονές της.  Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι αεροπορικές επιθέσεις από μόνες τους δεν θα έχουν  τελειωτικά αποτελέσματα εάν δεν συνοδεύονται από μαζικές κινήσεις πεζικού.  Και εδώ βρίσκεται ο πραγματικός κίνδυνος λόγω του πιθανού αριθμού των θυμάτων.

Το Κάιρο συνειδητοποιεί ότι η Λιβύη αποτελεί βασικό στοιχείο στις ατζέντες ορισμένων μεγάλων διεθνών δυνάμεων και είναι προς το συμφέρον αυτών των δυνάμεων να αποκρούσουν τις τουρκικές φιλοδοξίες σε κάποιο βαθμό.  Και αν είχαν σιωπήσει για την τουρκική εισβολή, θα έπρεπε τελικά να αντιμετωπίσουν τις φιλοδοξίες του Ερντογάν που απειλούν τα οικονομικά τους συμφέροντα, και θα φέρουν μόνο το κόστος της κοντόφθαλμης πολιτικής τους.

Αιγυπτιακοί στρατιωτικοί κύκλοι πιστεύουν ότι η τουρκική παρουσία στη Λιβύη αποτελεί απειλή για το κυβερνών καθεστώς στην Αίγυπτο, ενώ η αναμενόμενη απειλή από την Αιθιοπία, λόγω της κατασκευής του φράγματος Renaissance, είναι αυτή που θέτει σε κίνδυνο την τύχη του αιγυπτιακού κράτους.  Το τελευταίο, επομένως, έχει προτεραιότητα έναντι του πρώτου και οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, αυτή τη στιγμή ανοίγει το δρόμο για την Αιθιοπία να εφαρμόσει το σχέδιό της χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα ζωτικά συμφέροντα της Αιγύπτου.

https://ahvalnews.com/libyan-conflict/reasons-egypt-did-not-react-turkeys-intervention-libya

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΗΣ