ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ, ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

της Μαρίας Ν. Παπαδοπούλου*

ΣΗΜΕΙΩΣΗ “Ανιχνεύσεων”: Η δικηγόρος Μαρία Ν. Παπαδοπούλου (@Marilou.Papa)κάνει μια εξαιρετικά εμπεριστατωμένη ανάλυση του τι συμβαίνει- και γιατί- στο Αφγανιστάν καθώς και για το διαφαινόμενο Νέο Μεγάλο Παιχνίδι.. Οι “Ανιχνεύσεις” δημοσιεύουν ολόκληρη, σήμερα και αύριο, την εξαιρετική αυτή ανάλυση διότι θεωρούν ότι θα βοηθήσει τους αναγνώστες τους να αποκτήσουν μια καλά εδραιωμένη άποψη.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους …» (Κ.Π.Καβάφης, Περιμένοντας τους Βαρβάρους, Ποιήματα 1897-1933)

Ο κανόνας κι οι νόμοι της φυσικής λένε ότι στον κόσμο αυτό για να κινηθούν, να εξελιχθούν και να μην πέσουν στην αδράνεια τα πράγματα χρειάζονται δύο αντίθετες δυνάμεις ( π.χ. δράση # αντίδραση, ώση # άπωση). Μία μόνον δύναμη δεν φθάνει. Αργά ή γρήγορα θα οδηγηθεί σε τέλμα. Ο ανταγωνισμός είναι αυτός που εξωθεί τα πράγματα προς τα εμπρός και για να υπάρχει, απαιτεί δύο αντίρροπες μεταξύ τους δυνάμεις.

Η αναγκαιότητα αυτή προέκυψε μεγαλύτερη από ποτέ κατά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου κι ύστερα από την κατάλυση της ΕΣΣΔ, που έλαβε χώρα επισήμως την 26 Δεκεμβρίου 1991.

Ακόμα κι αν δεν υπήρχε αντίπαλο δέος οι ΗΠΑ όφειλαν να το εφεύρουν. Πόσο συμβολικό αλήθεια, που αυτό βρέθηκε στην αντίπερα όχθη του Ειρηνικού !

*

Ας ελέγξουμε λοιπόν υπό το πρίσμα της παραπάνω διαπίστωσης, τον πολύτιμο και κρίσιμο ρόλο που έπαιξε στην ιστορία του και μέχρι σήμερα το Αφγανιστάν στις εξελίξεις αλλά κι αυτόν που προορίζεται να παίξει μετά τα προσφάτως τεκταινόμενα στην χώρα αυτή …

α. Ισλάμ , τα Σχίσματα του, η Σαρία:

Το ισλάμ πολύ σύντομα από την γέννηση του αποσχίστηκε σε δύο κεντρικά δόγματα τον σουνιτισμό και τον σιϊτισμό. Κι αυτά εν συνεχεία σε άπειρες μικρότερες αιρέσεις ή κινήματα και ρεύματα .

Συγκεκριμένα, όταν πέθανε ο προφήτης Μωάμεθ, στον οποίο δεν αναγνωρίζουν στο ισλάμ καμία άλλη ταυτότητα πέρα από την ανθρώπινη, προέκυψε θέμα διαδοχής του στην ηγεσία. Μια ομάδα , που αργότερα μετεξελίχθηκε στους σιίτες υποστήριξε την κληρονομική διαδοχή και πως πρέπει να τον διαδεχθεί ο Αλί , ο εξάδελφος και γαμπρός του, δηλαδή ο άντρας της κόρης του. Μια άλλη μεγαλύτερη ομάδα υποστήριξε πως έπρεπε να γίνουν εκλογές και να αναδειχθεί με την φώτιση του Αλλάχ ο διάδοχός του. Αυτοί εξελίχθηκαν στους σημερινούς σουνίτες.

Έτσι πολύ σύντομα οι δύο αυτές ομάδες αποσχίστηκαν γιατί όταν οι σουνίτες εξέλεξαν για την ηγεσία του ισλάμ τον Αμπού Μπακρ, που ήταν ακόλουθος του προφήτη, πολύ σύντομα οι σιίτες τον έριξαν για να ανεβάσουν τον Αλί και το πράγμα οδηγήθηκε σε αιματοχυσία, που κρατάει εδώ κι αιώνες φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας.

Στο ισλάμ πιστεύουν ότι. στον Μωάμεθ εμφανίστηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και του αποκάλυψε τον θεϊκό λόγο. Την αληθινή πίστη από καταβολής κόσμου , από την οποία παρέκκλινε ο άνθρωπος από την εποχή του Αβραάμ και τις αιρετικές θεωρίες του ιουδαϊσμού κι αργότερα του χριστιανισμού.

Τον θείο λόγο που του αποκαλύφθηκε ο προφήτης τον αποστήθισε, γιατί δεν ήξερε να γράφει. Αργότερα ο λόγος αυτός γράφηκε κι έγινε το Κοράνι.

Ο προφήτης όμως ,όσο ζούσε, με βάση την θεία αποκάλυψη , μετακινούμενος από την Μέκκα, όπου του έγινε η αποκάλυψη στην Μεδίνα, πέρα από την μετάδοση του θείου λόγου άσκησε εκεί και πολιτική εξουσία με βάση τον λόγο αυτόν. Για αυτό το ισλάμ έχει εξ’ ορισμού του πολιτικό-θρησκευτικά χαρακτηριστικά .

Τους κανόνες αυτούς άσκησης πολιτικής εξουσίας από τον προφήτη τους μετέφεραν αρχικά από στόμα σε στόμα οι ακόλουθοί του, δημιουργώντας μια ισλαμική παράδοση, με βάση αυτά που δίδαξε ο προφήτης, αυτά που έπραξε ο προφήτης, αυτά που ενέκρινε ο προφήτης, αυτά που κατέκρινε ο προφήτης, αυτά που απαγόρευσε κλπ. Ολες αυτές οι άπειρες παραδόσεις, που επεκτείνονται πάνω σε κάθε έκφανση του ανθρώπινου βίου, καταγράφηκαν σε τόμους γραπτών συλλογών που αποτελούν την Χαντίθ.

Χαντίθ και Κοράνι, έχουν γίνει έκτοτε αντικείμενο επισταμένης μελέτης διάφορων ουλεμάδων, δηλαδή μορφωμένων ερευνητών νομοδιδασκάλων και φυλάκων της καθαρής πίστης, που λαμβάνουν αρχηγική θέση στην ούμα , δηλαδή στην ισλαμική κοινότητα. Ο καθένας από αυτούς ερμηνεύει με τον δικό του τρόπο με βάση την «σούνα» ,δηλαδή την παράδοση (εξ’ού και σουνιτισμός), αυτό που εννοούσε ο προφήτης, τους κανόνες που πρέπει να εφαρμόζει ένας σωστός πιστός στην καθημερινή του ζωή και σε μια σειρά από εκδηλώσεις που αρχίζουν από τον τρόπο διαπαιδαγώγησης , την θέση και τον προορισμό των φύλων (άνδρα-γυναίκα) στην κοινωνία, τον γάμο, το διαζύγιο, την αγορά γης , τον τρόπο εμπορίου, τους τρόπους οικονομικών συναλλαγών , δανεισμού, υποθηκών, κανόνων ένδυσης, συμπεριφοράς, προσευχής , κληρονομικής διαδοχής, σύναψης συμφωνιών, δημιουργίας κτιρίων κλπ , γενικώς ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς και συνιστούν τον ισλαμικό ιερό τρόπο διαβίωσης και διακυβέρνησης ενός κράτους.

Ο ιερός ισλαμικός νόμος διαβίωσης, ονομάζεται Σαρία.

Η Σαρία διαφέρει και δεν είναι ίδια μεταξύ σουνιτών και σιιτών , οι οποίοι έχουν πάρει εκδιαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις μεταξύ τους , προσδιορίζοντας ακόμα και διαφορετικούς τόπους ως ιερούς και λατρευτικούς, αλλά έχουν οδηγηθεί και σε εκ διαμέτρου αντίθετες μεταξύ τους θρησκευτικές πεποιθήσεις κι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους παραδόσεις, που καθορίζουν τους ιερούς ισλαμικούς νόμους διαβίωσης και διακυβέρνησης του κράτους, που ακολουθούν. Αλλα δηλαδή χαρακτηριστικά παρουσιάζει ένα σουνιτικό σύστημα διαβίωσης και διακυβέρνησης κι εντελώς διαφορετικά ένα σιιτικό. Επι παραδείγματι, οι σουνίτες πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να θεωρηθεί στην θέωση, όλοι, ακόμα κι ο προφήτης, είναι άνθρωποι, αντίθετα οι σιίτες πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών . Οι σιίτες αποτελούν την μειονότητα στον ισλαμισμό και διώκονται από την πλειονότητα των σουνιτών, που δεν τους κατατάσσουν καν στην ισλαμική πίστη. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση σιιτών βρίσκεται στο Ιράν και στον ανατολικό Ιράκ. Ακόμα, σιίτες βρίσκονται διάσπαρτοι μέσα σε πολλές ισλαμικές και μη χώρες ως μεμονωμένες ομάδες ή άτομα. Οι σουνίτες πάλι έχουν αποσχιστεί σε χιλιάδες μικρότερες ομάδες με βάση ποιον ιμάμη θεωρούν ότι ερμήνευσε σωστά την παράδοση, ποιες συλλογές Χαντίθ είναι αξιόπιστες και ποιες ψεύτικες και πρέπει να αγνοηθούν ως προς την Σαρία που διδάσκουν ή κάνοντας αναδρομές στο παρελθόν κι αναζητώντας την περίοδο των ηγεμόνων του ισλάμ που κήρυξαν την καθαρή πίστη, όπως την παρέδωσε στον Μωάμεθ ο Αρχάγγελος Γαβριηλ. Γενικά στις τάξεις των σουνιτών επικρατεί μεγάλη πολυφωνία απόψεων ως προς το είδος της Σαρία που πρέπει να εφαρμοστεί, όπως και σε ζητήματα που αφορούν ποια είναι η καθαρή πίστη και ποιος την δίδαξε , τα οποία τους διχάζουν βαθιά μεταξύ τους, εξωθώντας τους σε αιματηρές συγκρούσεις και διασπώντας τους συνεχώς.

Σε γενικές γραμμές όμως οι Σουνίτες διακρίνονται σε πέντε επιμέρους κλάδους διδαχής του ισλαμικού νόμου, τους Χαναφίτες, τους Μαλικίτες, τους Σαφιίτες , τους Χανμπαλίτες. και τους Ζαχιρίτες

Ένα τελευταίο που θα έπρεπε να παρατηρηθεί είναι πως τόσο οι σουνίτες, όσο και οι σιίτες βλέπουν ως κοινό εχθρό της πίστης τους , τους Σούφι . Οι Σούφι εμφανίζουν αδιαφορία για τους ισλαμικούς κανόνες που πρέπει να τηρεί ένας καθαρός πιστός (πχ 5 φορές την μέρα προσευχή, μία φορά επίσκεψη στην Μέκκα και στους ιερούς τόπους, νηστεία, φιλανθρωπία ) και θεωρούν πως ο αποκλειστικός σκοπός της ύπαρξής τους είναι η ένωση τους με τον Θεό, δηλαδή η θέωση, που την πετυχαίνουν συνήθως μέσω εκστασιακών χορών καθώς κι οι καλές πράξεις. Αναγνωρίζουν ισότιμες τις γυναίκες και την κοινοβιακή ζωή στους τεκέ , δηλαδή στα μοναστήρια, τα οποία τόσο για τους σουνίτες, όσο και για τους σιίτες αποτελούν σκάνδαλο καθώς το ισλάμ δεν αναγνωρίζει την κοινοβιακή ζωή. Η χώρα με τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις πληθυσμών Σούφι , είναι η Τουρκία, αν και ο σουφισμός ξεκίνησε από τους σιϊτες της Περσίας (σημερινό Ιράν).

β. Αφγανιστάν, το νεκροταφείο των αυτοκρατοριών.

Το Αφγανιστάν δεν λέγεται τυχαία “νεκροταφείο αυτοκρατοριών”.

-Μεταξύ 1839-1919 διεξήχθησαν τρεις πόλεμοι ανάμεσα στο Αφγανιστάν και την τότε Μεγάλη Βρετανία, που είχε υπό τον έλεγχο της την τότε Ινδική Υποήπειρο.

Ποιος έχασε τον τελικό πόλεμο? Μα φυσικά η Βρετανία ! Κι αυτή ήταν η αιτία που θέριεψε τα μουσουλμανικά κινήματα στις Βρετανικές Ινδίες και την οδήγησε αργά και σταθερά στην τελική έξοδο της από την Ινδική Υποήπειρο, η οποία υπήρξε κι η αιτία της δημιουργίας το 1947 μιας σειράς σύγχρονων κρατών , μεταξύ των οποίων η Ινδία και το Πακιστάν.

-Μεταξύ 1979-1989 διεξήχθη ο λεγόμενος κι ως αφγανο-σοβιετικός πόλεμος ή αλλιώς “το Βιετνάμ της Ρωσίας”.

Το 1979 η Ρωσία ήταν ΕΣΣΔ και το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν , δηλαδή όλες οι χώρες που συνορεύουν σήμερα προς Βορρά με το Αφγανιστάν ήταν Σοβιετίες. Η ΕΣΣΔ λοιπόν το 1979 συνόρευε στον νότο της με το Αφγανιστάν. Εκείνη την εποχή ο Ψυχρός Πόλεμος ΗΠΑ – ΕΣΣΔ καλά κρατούσε. Οι Ρώσοι έκαναν τα αδύνατα δυνατά για να ελέγξουν όλους τους δρόμους, που οδηγούσαν από τον Καύκασο προς τον νότο, δηλαδή προς τον Περσικό κόλπο , την Αραβική θάλασσα και τον Ινδικό ωκεανό, οι οποίοι περνούσαν μέσα από την τότε Δημοκρατία του Αφγανιστάν και καθιστούσαν το Αφγανιστάν για τα σχέδια τους εξαιρετικά πολύτιμο. Με τον τρόπο αυτό θα κατάφερναν να περάσουν υπό τον έλεγχο τους όλες τις ζωτικής σημασίας για την Δύση αλυσίδες μεταφοράς αγαθών, ελέγχοντας συγχρόνως όλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, που δέσποζαν στην περιοχή. Έτσι, ξεκίνησαν μια εκστρατεία στην διάρκεια της οποίας έριξαν τον τότε ηγεμόνα του Αφγανιστάν Μοχάμεντ Νταούντ Χαν και πριμοδότησαν με άφθονο χρήμα το Λαϊκό Κομμουνιστικό Κόμμα του Αφγανιστάν, ξεκινώντας μια επαναστατική εξέγερση από την πόλη Χεράτ , που σύντομα κατέληξε στην επιβολή στους Αφγανούς της κομμουνιστικής κυβέρνησης του Ταρακί. Όταν ο τελευταίος σκοτώθηκε από τον επόμενο υποψήφιο ηγέτη Χαφιζουλάχ Αμίν, που εντέλει τον διαδέχθηκε στην εξουσία του Αφγανιστάν, επειδή αυτός προέκυψε εξαιρετικά ασταθής και με υπόνοιες φιλοαμερικανισμού, η ΕΣΣΔ ξεκίνησε την επιχείρηση Καταιγίδα-333 και τελικώς σκότωσε τον Αμίν τον οποίο άμεσα αντικατέστησε με τον Μπαμπράκ Καρμάλ, πειθήνιο υποχείριο της, ενώ συγχρόνως, καλού κακού, εισέβαλε με τα στρατεύματα της εντός Αφγανιστάν, προκαλώντας την κατακραυγή όλης της τότε παγκόσμιας κοινής γνώμης.

Η εισβολή αυτή οδήγησε κυριολεκτικά στο ολοκαύτωμα της ΕΣΣΔ. Έως τον Φεβρουάριο του 1989 είχαν σκοτωθεί 15.000 Ρώσοι στρατιώτες, είχαν αναλωθεί τεράστια σοβιετικά κεφάλαια κι όσοι γύρισαν πίσω ζωντανοί είχαν πλέον εθιστεί στο όπιο και στο αλκοόλ στα οποία είχαν οδηγηθεί για να ανταπεξέλθουν στην φρίκη του πολέμου. Ενός αντάρτικου πολέμου που ξεκίνησε από τους αντιφρονούντες Αφγανούς , τους πιστούς του ισλάμ, που συσπειρώθηκαν καθώς δεν καλόβλεπαν την εισβολή των άθεων (=καφίρ, -από όπου και η λέξη κάφρος) Ρώσων στην χώρα τους και τα νέα ήθη που αυτή έφερνε μαζί της.

Και κάπως έτσι, μέσα από την λαϊκή αντίδραση, ξεπήδησε για πρώτη φορά από τις φλόγες αυτού του πολέμου το κίνημα των Μουτζαχεντίν, των μαχητών του Αλλάχ.

Πλήθος φανατικών μαχητών, από γειτονικές ισλαμικές χώρες ( Ιράν, Σαουδική Αραβία, Πακιστάν, Κατάρ, Μπαγκλαντές κλπ), εισέρρεαν αυθόρμητα στο Αφγανιστάν με σκοπό να πολεμήσουν στο πλευρό των ομοθρήσκων τους Αφγανών την τζιχάντ , τον ιερό πόλεμο κατά των απίστων δηλαδή, κάνοντας με την παρουσία τους την ζωή των σοβιετικών κατακτητών εξαιρετικά δύσκολη έως και εφιαλτική. Όλοι τους καθοδηγούνταν προς το Αφγανιστάν από το υποστηρικτικό δίκτυο της Αλ Κάϊντα, που συγκροτήθηκε με στόχο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των καιρών.

Η Αλ Κάϊντα (Al Qa ‘idah) διευθύνονταν και χρηματοδοτούνταν από πλούσιους φανατικούς ισλαμιστές των πέριξ πετρελαιοπαραγωγών μουσουλμανικών κρατών της Μέσης Ανατολής αλλά και της ευρύτερης περιοχής, τύπου Οσάμα Μπιν Λάντεν, που έριχναν αφειδώς τον οβολό τους κι υποστήριζαν παρέχοντας του εκπαίδευση ,καθοδήγηση κι οπλισμό τον κάθε ριζοσπάστη ισλαμιστή. που ως υποψήφιος Μουτζαχεντίν είχε διακαή του πόθο να πολεμήσει στο πλευρά των αδελφών του Αφγανών εναντίον των απίστων.

Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου, λέει τα ρητό, κι έτσι όλα τα κινήματα αυτά που στρέφονταν εν τη γενέσει τους κατά του αιώνιου αντιπάλου (βλ. ΕΣΣΔ) τα υποστήριξαν ,τα υπέθαλψαν και τα ενίσχυσαν παντοιοτρόπως οι δυτικοί πολιτικοί της εποχής καθώς η ευρύτερη, πετρελαιοπαραγωγός, περιοχή ήταν ζωτικής σημασίας για τα πάσης φύσεως γεωπολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα της τότε Δύσης.

Ο δε πόλεμος αυτός, με χαρακτηριστικά αντάρτικου, έφθειρε σε τέτοιο βαθμό την ΕΣΣΔ ώστε εντέλει όχι μόνον αναγκάστηκε κακήν κακώς να αποχωρήσει από το Αφγανιστάν τον Φεβρουάριο 1989 αλλά οδηγήθηκε εντός ολίγων μηνών μετά την αποχώρησή της αυτή στην ολοκληρωτική της κατάρρευσή!

Η ιστορία λοιπόν έχει κατ’επανάληψη αποδείξει ότι η διαφορά ισχύος, δεν παίζει καθοριστικό ρόλο όταν μια παγκόσμιας εμβέλειας δύναμη έχει να κάνει με το Αφγανιστάν και το πιθανότερό είναι πώς αυτή θα βγει η χαμένη σε μια αντιπαράθεση μαζί του, γιατί το Αφγανιστάν αποτελεί την πιο ιδιότυπη περίπτωση κράτους πάνω σε αυτόν τον πλανήτη.

γ. Εθνοτική σύσταση του Αφγανιστάν

Ίσως για το ιδιότυπο των χαρακτηριστικών του Αφγανιστάν φταίει πως είναι ένα κράτος που το συγκροτούν πολυάριθμες φυλές κι εθνότητες. Αποτελείται από Παστούν, Τατζίκους, Χαζάρους, Ουζμπέκους, Τουρκμάνους, Αϊμάκους, Νουριστανούς, Βαλούχους, Κιργίζιους, Άραβες, Παμίρους, Μπαχουί, Γκουρτζάρ κ.α.

Από τις φυλές αυτές κάποιες είναι μοιρασμένες σε περισσότερα κράτη. Επι παραδείγματι η φυλή των Παστούν που θεωρούνται από τις αρχαιότερες φυλές που κατοικούν στα εδάφη του Αφγανιστάν κι είναι η πολυπληθέστερη, βρίσκεται κυρίως καταμοιρασμένη μεταξύ του Πακιστάν αποτελώντας το 15% του συνολικού πληθυσμού του και του Αφγανιστάν και συνιστά το 42% του συνολικού πληθυσμού του. Δηλαδή, σύμφωνα με σχετική εθνολογική μελέτη που έλαβε χώρα το 2017, περί τα 50εκ πληθυσμού Παστούν ζουν ανάμεσα στα βορειοδυτικά σύνορα του Πακιστάν και στα νοτιοανατολικά σύνορα του Αφγανιστάν σε μια περιοχή που ονομάζεται Παστουνιστάν .

Τα δε εδάφη του Παστουνιστάν κατατμούνται σχεδόν στην μέση, ανάμεσα στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, με την γραμμή Ντουράν που χάραξαν κάποτε οι Βρετανοί. Το δε υπόλοιπο των πληθυσμών Παστούν είτε ζει διάσπαρτό στις υπόλοιπες περιοχές του Αφγανιστάν, είτε ζει στην Ινδία (κυρίως στην βόρεια περιοχή Τζαμού-Κασμίρ) , είτε έχει μεταναστεύσει σε άλλες όμορες χώρες ή κράτη της Μέσης Ανατολής. Η γραμμή Ντουράν φτιάχτηκε αρχικά ως γραμμή με το όνομα Ουαχάν, από τους Βρετανούς τον 19^ο αίωνα και προορίζονταν ως μια ουδέτερη ζώνη ώστε να οριοθετηθούν οι περιοχές που ήλεγχαν κάποτε η Μεγάλη Βρετανία και η Τσαρική Ρωσική Αυτοκρατορία. Πήρε το όνομα Ντουράν κατά την έξοδο των Βρετανών από την Ινδική Υποήπειρο και σήμερα πια οριοθετεί τα σύνορα μεταξύ Πακιστάν κι Αφγανιστάν. Στα 1947, που χαράχτηκε ως γραμμή Ντουραν, οι Βρετανοί είχαν ορίσει ότι μετά από 100 χρόνια ολόκληρο το Παστουνιστάν θα ενωνόταν με το Αφγανιστάν κι αυτό εξακολουθεί να αποτελεί την ελπίδα όλων των Παστούν που ζουν στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν. Ωστόσο η προοπτική αυτή της ένωσης αντιμετωπίζει πλέον την σθεναρή άρνηση του Πακιστάν.

Μια άλλη εθνοτική ομάδα που ζουν στο Αφγανιστάν είναι οι Βαλούχοι ή Μπαλούχοι . Το έθνος αυτός βρίσκεται καταμοιρασμένο μεταξύ των δυτικών συνόρων Αφγανιστάν και Πακιστάν και του νοτιοανατολικού τμήματος τους Ιράν.

Οι Ουζμπέκοι και οι Τουρκμένοι του Αφγανιστάν, ζουν στον βορρά της χώρας και στο Νότο των Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν.

Οι Τατζίκοι εγκαταβιούν ως επι τω πλείστον μεταξύ βορειοανατολικού τμήματος Αφγανιστάν και στο Τατζικιστάν, που βρίσκεται βορειοανατολικά του Αφγανιστάν. Οι Τατζίκοι ,δεν συγκαταλέγονται στα αλταϊκά φύλα, δηλαδή στους Τουρκμένους που από το 9^ο αιώνα άρχισαν να κατεβαίνουν από τον βορρα στις περιοχές της Κεντρικής Ασίας.

Οι Νουριστανοί κατοικού στο ύψος της κοιλάδας Πασίρι ή Παντσίρ και οι Κιργιζοί ανατολικότερα στα σύνορα του Αφγανιστάν με την Κίνα. Οι Παμίροι στα βουνά Παμίρ.

Οι δε Χαζάροι κι οι Αϊμάκοι κατοικούν στο κεντρικό Αφγανιστάν κοκ.

Η πρωτεύουσα Καμπούλ αποτελείται ως επί τω πλείστον από Τατζικικούς πληθυσμούς , οι μεγάλες πόλεις Τζαλαλαμπάτ και Κανταχάρ από πληθυσμούς Παστούν.

Γενικώς το Αφγανιστάν είναι ένα μωσαϊκό διαφορετικών εθνοτικής ταυτότητας πληθυσμών, που η κάθε μία εθνότητα συγκροτείται από πολυάριθμες μικρότερες φυλές, που τις διοικούν οι κατά τόπους φύλαρχοι. Κοινό χαρακτηριστικό όλων η πίστη στο Ισλάμ , η κτηνοτροφία και η αγροτική καλλιέργεια (κυρίως οπίου). Το δε ισλάμ στην πολιτικο-θρησκευτική του διάσταση και φιλοσοφία δέχεται την συνύπαρξη κάτω από ένα ενιαίο σύστημα θεοκρατικής διακυβέρνησης (χαλιφάτο) πολλών και διαφορετικών λαών που τους ενώνουν οι κοινοί κανόνες διαβίωσης και διακυβέρνησης (Σαρία) του χαλιφάτου που υπαγορεύονται από την κοινή ισλαμική τους πίστη, όπως αυτή αντλείται από το Κοράνι και την Χαντιθ για τα οποία γίνεται αναφορά παρακάτω.

δ. Τρομοκρατικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στο Αφγανιστάν.

Κάθε μία, λοιπόν, από τις εθνότητες που ζουν στο Αφγανιστάν, το έχει κρυφό μαράζι και θέλει να ενωθεί σε ένα ενιαίο χαλιφάτο με τους ομοεθνείς της των πέριξ κρατών, διατηρώντας σχέσεις και επαφές με αυτούς και κάνοντας τα πράγματα ακόμα πιο περίπλοκα. Επιπλέον η κάθε μία από τις εν λόγω εθνοτικές ομάδες και οι επιμέρους φυλές που την απαρτίζουν διαθέτουν τους εκπροσώπους τους. που πρόσκεινται στα δύο βασικά δόγματα του ισλάμ ή στις αιρέσεις τους ή στα κινήματά τους ή στα ρεύματά τους. Η πλειοψηφία των κατοίκων του Αφγανιστάν αποτελείται από σουνιτικούς πληθυσμούς, χωρίς όμως να λείπουν κι αντίπαλοι σιϊτικοί πληθυσμοί. Επί παραδείγματι στο κεντρικό Αφγανιστάν κατοικεί η φυλή των Χαζάρων, που στην πλειοψηφία τους είναι σιίτες , ενώ ένα ποσοστό Βαλούχων στον νότο του Αφγανιστάν ακολουθούν επίσης το σιιτκό δόγμα. Οι αναλογίες μεταξύ σουνιτισμού και σιιτισμού στο Αφγανιστάν ακολουθούν τις γενικές ποσοστώσεις του 85% και 15% αντίστοιχα.

Εντωμεταξύ στο Αφγανιστάν δραστηριοποιούντα τέσσερα βασικά σκέλη, εξτρεμιστικών και ριζοσπαστικοποιημένων ισλαμικών οργανώσεων, που όλες τους, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, διασπώνται σε ακόμα μικρότερες ομάδες με αποκλίσεις ως προς τις πολιτικο-θρησκευτικές τους θεωρήσεις, όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω. Πάντως τα κεντρικά σκέλη αυτά είναι όλα σουνιτικά, στρέφονται κατά σιίτων και δεν συμπίπτουν μεταξύ τους στον τρόπο που ερμηνεύουν το Κοράνι κι επιδιώκουν με βάση την Χαντίθ να εφαρμόσουν οι διαφοροι ιδρυτές, ηγέτες τους, μουφτήδες, μουλάδες και λοιποί νομοδιδάσκαλοι τους την Σαρία, δηλαδή τον Ισλαμικό τρόπο διαβίωσης και διακυβέρνησης.

Επειδή οι διάφορες θεωρήσεις κι ερμηνείες τους ως προς τον τρόπο εφαρμογής της Σαρία ανταγωνίζονται η μία την άλλη ως προς την αυστηρότητα ή την σκληρότητα διαχείρισης και διακυβέρνησης του μουσουλμανικού κράτους που οραματίζονται ή ως προς το αντικείμενο έναντι του οποίου επιδιώκουν να στραφούν και στοχοποιούν ως εχθρό κι ως ανασταλτικό παράγοντα επίτευξης των σκοπών τους , πολύ συχνά συγκρούονται μεταξύ τους , ενώ ενίοτε για τις ανάγκες των περιστάσεων κάποιες από τις ομάδες αυτές συνασπίζονται προσωρινά μεταξύ τους και στρέφονται κατά της αντίπαλης ομάδας. Γενικώς πρόκειται για ακραίες, φονταμεταλιστικές κι εξτρεμιστικές ισλαμικές ομάδες στις οποίες επικρατεί η πολυδιάσπαση, αφού η κάθε μία συγκροτείται από πολλές φατρίες, που συχνά μεταπηδούν από την μία ομάδα στην άλλη, ενώ κάθε τρείς και λίγο εμφανίζονται νέοι μουφτήδες, μουλάδες και νομοδιδάσκαλοι, που ερμηνεύουν με διαφορετικό, από τις υπόλοιπες οργανώσεις, τρόπο το Κοράνι και την Χαντίθ και τον χαρακτήρα της Σαρία που πρέπει να εφαρμοστεί και στρέφονται κατά όλων των υπολοίπων τους οποίους τους θεωρούν ως αποστάτες κι αποσχιστές από την ορθή-καθαρή πίστη. Αρκεί να σημειωθεί ότι μέσα σε μία τοπική φυλή ή μέσα στην ίδια οικογένεια τα μέλη τους διαφοροποιούνται ως προς την πολιτικο- θρησκευτική τους θεώρηση των πραγμάτων κατά τρόπο ώστε να ανήκουν σε ετερόκλητες μεταξύ τους εξτρεμιστικές οργανώσεις, φτάνοντας σε σημείο ο ένας να θεωρεί αιρετικό κι εχθρό του τον άλλον. Εν ολίγοις πρόκειται για έναν ατέρμονο ανταγωνισμό μεταξύ τους ποιος θα αποκτήσει τον έλεγχο του κράτους και τι είδους διακυβέρνηση και ισλαμικούς νόμους (σαρία) θα επιβάλλει στους πολίτες του, ποιες θα είναι οι σχέσεις του κράτους αυτού με τον έξω κόσμο, ποιους θα θεωρεί εχθρούς του ή αποστάτες της ορθής πίστης κλπ

Ο κύριος όγκος των εξτρεμιστικών ισλαμικών τζιχαντιστικών οργανώσεων αυτών , ξεπήδησε από τους Μουτζαχεντίν , δηλαδή τους μαχητές του Αλλάχ, για τους οποίους έγινε αναφορά παραπάνω, που δημιουργήθηκαν στα χρόνια της σοβιετικής κατοχής του Αφγανιστάν , μεταξύ 1979 και 1989, ως ένα κίνημα λαϊκής αντίστασης στην κατοχή αυτήν.

Σήμερα πια, παρά την ρευστότητα των πραγμάτων στις τάξεις τους, εάν θέλαμε σε γενικές γραμμές να κατατάξουμε σε κάποιες βασικές κατηγορίες, τις ισλαμικές οργανώσεις αυτές, που βρίσκονται ενεργές εντός Αφγανιστάν. με βάση την χρονική ακολουθία της συγκρότησης τους ,της ανάπτυξης της ενεργού τους δράσης και της εξειδίκευσης των στόχων τους είναι οι παρακάτω

-Η Αλ Κάιντα: Είναι η αρχαιότερη ανάμεσα στις υπόλοιπες. Έχει παγκοσμιοποιημένη δράση κι επιτίθεται κυρίως στα δυτικά κράτη ή προς κράτη που θεωρεί εχθρούς του ισλάμ. Διαθέτει οργανώσεις πέρα από το Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στο Πακιστάν, στο Ουζμπεκιστάν, στο Κατάρ, στην Ινδία, στην Συρία, στην Σαουδική Αραβία , στο Μπαχρέϊν, στην Υεμένη, στις χώρες του Μαγκρεμπ, , στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Ρωσία, σε Κουρδικά Τάγματα, στους Ουίγούρους της κινεζικής επαρχίας Σιντζιανγκ κλπ Το όνομά της σημαίνει το «θεμέλιο»-«το ίδρυμα»-«η βάση». Στην πραγματικότητα δεν είναι μία ομοιογενής οργάνωση, αποτελεί ένα δίκτυο , που διευθύνει, κατευθύνει , χρηματοδοτεί κι εκπαιδεύει παρέχοντας τους υλικοτεχνική υποδομή άλλες περιφερειακές εξτρεμιστικές οργανώσεις ή και μεμονωμένους, αυτόνομους «μαχητές», που τους συνδέουν μεταξύ τους οι κοινές αρχές του Ουαμπαχισμού. Ο Ουαμπαχισμός, συνιστά ισλαμική παραλλαγή που επιμένει στην κυριολεκτική ερμηνεία κι εφαρμογή του Κορανίου, υποστηρίζοντας την «αμυντική τζιχάντ», που πιστεύει πως είναι υποχρέωση του κάθε μουσουλμάνου να διεξάγει ιερό πόλεμο (τζιχάντ) εναντίον όλων όσων αντιτίθενται στο Ισλάμ κι ότι ο αρνητής της τζιχάντ είναι προδότης κι αποστάτης. Επιπλέον, η ιδεολογία της οργάνωσης χαρακτηρίζεται από τον πανισλαμισμό, τον έντονο αντιαμερικανισμό, ανντισιωνισμό, αντισινιτισμό, αντικομμουνισμό κι αντισιιτισμό. Ωστόσο , μολονότι σουνιτική οργάνωση, κατά την φιλοσοφία της θεωρεί πως και οι σιίτες πρέπει να προσχωρούν στην τζιχαντ κι ότι σε αυτήν την περίπτωση οι δολοφονίες τους αποτελούν καταδικασταίες πράξεις καθώς είναι αντιπαραγωγικές ως προς την επίτευξη του τελικού στόχου, δηλαδή την εξολόθρευση κάθε εχθρού του ισλάμ και την υποταγή όλου του πλανήτη στην θρησκευτική πίστη του ισλάμ. Κατά τις θεωρήσεις τους κάθε ξένο στοιχείο είναι εν δυνάμει εχθρός τους κι αντιπαλεύει , απλώς και μόνο με την παρουσία του πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, τις αρχές και τις αξίες του ισλάμ. Το δίκτυο διευθύνει χαλαρά όλες τις υπόλοιπες οργανώσεις ή κι ολιγάριθμες ομάδες ή και μεμονωμένα άτομα που διοικεί, παρέχοντας τους υποστήριξη, δηλαδή χρηματοδότηση, εκπαίδευση , εξοπλισμό κλπ. Δημιουργήθηκε την δεκαετία του 1980 για να καθοδηγήσει, εκπαιδεύσει, εξοπλίσει τους Μουτζαχεντίν στον πόλεμο τους κατά των σοβιετικών κατακτητών του Αφγανιστάν κι υποστηρίχθηκε τότε στην δράση της από τους δυτικούς.

Το 2001 ανέλαβε την ευθύνη της επίθεσης της 11^ης Σεπτεμβρίου στους Δίδυμους Πύργους κι αυτή η επίθεση υπήρξε η φερόμενη ως η αιτία της εισόδου των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, με τον ισχυρισμό ότι το κράτος παρείχε άσυλο στα ηγετικά στελέχη της εν λόγω τρομοκρατικής οργάνωσης. Σήμερα η Αλ Κάϊντα, μετά τον θάνατο του ηγέτη της Οσάμα Μπιν Λάντεν , βρίσκεται σε υπολανθάνουσα κατάσταση, θεωρητικώς αποσυντονισμένη στις δράσεις της και κατατμημένη σε διάφορα περιφερειακά κινήματα , ασύνδετα μεταξύ τους, χωρίς όμως αυτό να αποκλείει σε καμία περίπτωση ότι τα μέλη της δεν κρατούν ζωντανούς δεσμούς που επιτρέπουν την ανασυγκρότηση, επανένωση κι επανενεργοποίηση της οργάνωσης, εφόσον βρεθεί γόνιμο έδαφος για τον σκοπό αυτό. Τον περασμένο Ιούνιο το Σ.Α. του ΟΗΕ δημοσίευσε μία έκθεση σύμφωνα με την οποία η Αλ Κάϊντα είναι παρούσα σε τουλάχιστον 15 επαρχίες από τις συνολικά 44 του Αφγανιστάν. Η έκθεση αυτή υποστήριξε ότι το δίκτυο λειτουργεί υπό την προστασία των Ταλιμπάν του Κανταχάρ του Χλεμάντ και στις επαρχίες της περιφέρειας Νιμρούζ, όπου βρίσκονται κι οι ηγέτες της κι ότι η οργάνωση εκλαμβάνει πλέον και θεωρεί το Αφγανιστάν ως «την έδρα του αναμενόμενου χαλιφάτου»..

-Οι Ταλιμπάν: Επιτίθενται συνήθως σε σιΐτες μουσουλμάνους, αλλά και σε ακραιφνώς μουσουλμανικούς πληθυσμούς που ερμηνεύουν το Κοράνι κι επιδιώκουν την εφαρμογή της Σαρία με διαφορετικό τρόπο, άλλοτε πιο μετριοπαθή, άλλοτε πιο ακραίο, από ότι οι ίδιοι.

Συγκροτούνται κυρίως από ισλαμιστές της φυλής Παστούν , που εγκαταβιούν στα εδάφη του Αφγανιστάν και του Πακιστάν. Θεωρητικώς, υποστηρίζουν μια εκδοχή της Σαρία λιγότερο σκληρή από αυτή των Ουαμπαχιστων, γεγονός που πρόσφατα τους επέτρεψε να καλέσουν τις γυναίκες που εργάζονταν στον νοσηλευτικό τομέα να επιστέψουν στις εργασίες τους και να προχωρήσουν σε υποσχέσεις για μεγαλύτερες ελευθερίες από αυτές που έδωσαν όταν είχαν ανέλθει στην εξουσία την περίοδο 1996-2001, με την εφαρμογή σήμερα μίας Σαρία, συγκριτικά επιεικέστερης από ότι παλαιότερα. Τον Ιανουάριο του 2015, δήλωσαν πίστη στον ISIS, αλλά η συνέχεια έδειξε ότι λειτουργούν τις πιο πολλές φορές εντελώς αυτόνομα από την οργάνωση αυτή κι αποκλίνουν σε πολλές από τις θεωρήσεις τους από αυτήν. Ο πόλεμος που διεξάγουν προσιδιάζει σε αντάρτικο. Ιδρυτής τους και πολιτικοθρησκευτικός ηγέτης και καθοδηγητής τους θεωρείται ο Μουλά Μοχάμεντ Ομάρ ο οποίος θεωρείται ότι πέθανε το 2013.

Οι Ταλιμπάν έλκουν την συγκρότησης τους στην εποχή που ακολούθησε της αποχώρησης της ΕΣΣΔ από το Αφγανιστάν. Η αποχώρηση των σοβιετικών κατακτητών, άφησε μετά το 1989 πίσω της το χάος κι ένα Αφγανιστάν σε εμφυλιοπολεμική κατάσταση, με τους τότε Αφγανούς κυβερνητικούς και τους Μουτζαχεντίν να διεξάγουν, επί τρία περίπου χρόνια, μεταξύ τους επικές συγκρούσεις για το ποιος θα πάρει τον έλεγχο της διακυβέρνησης του κράτους. Αργότερα , μετά την πτώση της κυβέρνησης ο εμφύλιος πόλεμος δεν σταμάτησε αλλά επεκτάθηκε ανάμεσα στις διάφορες φατρίες των Μουτζαχεντίν, για τον μελλοντικό χαρακτήρα που θα είχε το κράτος και το είδος της Σαρία που θα εφάρμοζε. Κι ενώ ο μετασοβιετικός εμφύλιος μαίνονταν στο Αφγανιστάν κι ολόκληρη η περιοχή συμπαρασύρονταν σε μια απίστευτη δίνη αστάθειας κι αναρχίας, στην πόλη Κουέτα της ημιαυτόνομης σήμερα επαρχίας Βαλουχιστάν στο Πακιστάν στις αρχές του 1994 δημιουργήθηκε και ξεκίνησε την πορεία του το κίνημα των “σπουδαστών της ισλαμικής γνώσης”. Δηλαδή, οι Ταλιμπάν, κατά το κοινώς λεγόμενο σήμερα «οι μαθητές» του ισλαμικού νόμου , που με την υποστήριξη της τότε Δύσης και κάποιων δυτικών συμφερόντων πετρελαϊκών εταιρειών, όπως η UNOCAL (θυγατρική σήμερα της CHEVRON) που έκαναν σχέδια διέλευσης αγωγών πετρελαίου από Κασπία μέσω Αφγανιστάν προς τον νότο , αλλά και του τότε Πακιστανού Υπουργού Εξωτερικών και της πανίσχυρης πακιστανικής υπηρεσίας πληροφοριών Inter Service Intelligence (ISI) κατάφεραν να ενώσουν κάτω από μία κοινή πολιτικό-θρησκευτική θεωρία κι εκδοχή της Σαρία, μεγάλο μέρος των αγροτικών πληθυσμών της πόλης Κανταχάρ (από όπου οι αρχικοί ιδρυτές και μαχητές τους καταγόταν) και στην συνέχεια όλες τις επιμέρους ισλαμικές ομάδες μαχητών και τους διάφορους φύλαρχους- πολέμαρχους του Αφγανιστάν ώστε εντέλει εισήλθαν νικητές στην πρωτεύουσα Καμπούλ , διεκδίκησαν και κατέκτησαν την διακυβέρνηση του Αφγανιστάν μεταξύ 1996-2001, επιβάλλοντας τότε, μία εξαιρετικά αυστηρή ερμηνεία της Σαρία, με δημόσιες μαζικές εκτελέσεις, ακρωτηριασμούς, μαστιγώματα και λοιπούς εξευτελισμούς στους παραβάτες.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αρχηγοί των Ταλιμπάν μετά την εισβολή το 2001 των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν βρήκαν καταφύγιο στο Πακιστάν , όπου και σχημάτισαν την Quetta-Shura, δηλαδή την οργάνωση των αρχηγών τα πόλης Κουέτα (σούρα, κατά κυριολεξία είναι ένα μεγάλο ισλαμικό κείμενο που περιέχει ιερό λόγο και παράδοση). Η Κουέτα Σούρα αποτελείται από 5 αρχηγικά στελέχη, που όλα τους έλκουν την ύπαρξη τους τον πρώτο χρόνο ίδρυσης της οργάνωσης, δηλαδή το 1994. Μετά τον θάνατο του ηγέτη τους Μουλά Μοχάμεντ Ομάρ, ανώτατος αρχηγός τους από το 2016 έγινε ο Χιμπατουλάχ Αχουντζανα , ο οποίος είναι σήμερα 60 χρονών και πολέμησε την δεκαετία του 1980 εναντίον των σοβιετικών ως Μουτζαχεντίν. Κάτω από αυτόν ακολουθεί μια ισχυρή τριαρχία που αποτελείται από τους Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ, Μοχάμαντ Γιακούμπ και Σιρατζουντίν Χακάνι , καθώς κι ο εκπρόσωπος τους προς τις ξένες δυνάμεις Αμπτούλ Χακίμ. Ας δούμε ποιοι είναι αυτοί, γιατί ενδέχεται τα ονόματά τους να τα ακούμε πολύ στο μέλλον…

Ο Αμπτούλ Γκάνι Μπαραντάρ ήταν αυτός που διεξήγαγε ως υπεύθυνος του γραφείου και για λογαριασμό της Quetta-Shura στο Κατάρ τις προκαταρκτικές συνομιλίες το 2019 κι υπέγραψε την 29.2.2020 για λογαριασμό της Σούρα Κουέτα την Συμφωνία της Ντόχα, μεταξύ ΗΠΑ και Ταλιμπάν. Είχε συλληφθεί το 2010 από τις Πακιστανικές αρχές την πόλη Καράτσι κι έμεινε για 8 χρόνια στην φυλακή αλλά απελευθερώθηκε με σκοπό να εκπροσωπήσει την Σούρα της Κουέτα, δηλαδή τους φερόμενους ως αρχηγούς όλων των Αφγανών Ταλιμπάν στις συνομιλίες για την υπογραφή της Συμφωνίας της Ντόχα. Σήμερα έχει μεταβεί στο Αφγανιστάν και θεωρείται ότι αυτός θα είναι εκ των βασικών εκπροσώπων της Σούρα της Κούετα στην κυβέρνηση του Αφγανιστάν.

Ο Μοχάμαντ Γιακούμπ είναι ο 30χρονος γιος του ηγέτη- ιδρυτή των Ταλιμπάν Μουλά Μοχάμαντ Ομάρ. Συζητήθηκε να οριστεί αυτός ανώτατος αρχηγός της ομάδας ,αλλά λόγω του νεαρού της ηλικίας και της έλλειψης εμπειρίας το ενδεχόμενο αυτό απορρίφθηκε.. Πιστεύεται ότι σήμερα ζει στο Αφγανιστάν.

Ο Σιρατζουντίν Χακάνι, είναι περίπου 40 χρονών κι είναι ο γιός του ιδρυτή της ομάδας Haqqani. Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του ως αναπληρωτής του Αχουντζάνα, δηλαδή του αρχηγού των Αφγανών Ταλιμπάν, στο Αφγανιστάν . Το δίκτυο μαχητών που διοικεί είναι το πολυπληθέστερο, ελέγχει τα οικονομικά και τα στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία των Ταλιμπάν στον ύψος της γραμμής Ντουράν ( σύνορα Αφγανιστάν –

Πακιστάν) και τα στελέχη του καυχιούνται ότι αυτοί είναι οι πραγματικοί Ταλιμπάν του Αφγανιστάν. Το δίκτυο του και ο ίδιος διατηρούν άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση του Πακιστάν.

Τέλος ο Αμπτνούλ Χακίμ από το Σεπτέμβριο 2020 εκτελεί τα χρέη του Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ στο γραφείο της Σούρα της Κουέτα στο Κατάρ κι είναι πλέον αυτός που διεξάγει τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ κι άλλες ξένες ηγεσίες ή αποστολές.

Οι Σούρα της Κουέτα έχουν προχωρήσει όλο το προηγούμενο διάστημα, σε μεγάλες και στοχευμένες επενδύσεις ακινήτων στις πόλεις Κουέτα και Περσαβάρ, οι οποίες βρίσκονται στον βορρά κοντά στην γραμμή Ντουράν αλλά και στην παραθαλάσσια πόλη Καράτσι στον νότο του Πακιστάν οι οποίες κατοικούνται αμιγώς από Παστούν. Διατηρούν μέσω του δικτύου Χακανί, ισχυρούς δεσμούς με τις Πακιστανές μυστικές υπηρεσίες, Inter Service Intelligence (ISI) αλλά κανείς πλέον σήμερα δεν μπορεί να διαβεβαιώνει ποιος είναι εξαρτημένος από ποιόν…

Πρόσφατα, στον διεθνή τύπο, ανακοινώθηκαν τα μέλη της κυβέρνησης τους ως ακολούθως:

Αντιθέτως, οι Πακιστανοί Ταλιμπάν (Tachrik -e-Taliban Pakistan) έχουν περάσει, κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους, στην επικράτεια του Αφγανιστάν, έπειτα από εκτεταμένες διώξεις τους που ξεκίνησε το 2014 ο Πακιστανικός στρατός. Πολέμησαν στο πλευρό των Αφγανών Ταλιμπάν για την επικράτηση τους και πολλοί από αυτούς σκοτώθηκαν και θεωρούνται μάρτυρες της απελευθέρωσης του Αφγανιστάν από τα ξένα στρατεύματα. Ωστόσο οι Πακιστανοί Ταλιμπάν έχουν ως βασικό σκοπό κι επιδίωξη τους την κατάλυση του Πακιστανικού κράτους, στοχεύοντας, μάλιστα εστιασμένα στην κατοχή και τον έλεγχο των πυρηνικών του, καθώς και στην εκδίωξη κάθε ξένου επικυρίαρχου της χώρας τους, εν προκειμένω της Κίνας. Το τελευταίο διάστημα, οι Πακιστανοί Ταλιμπάν επιτέθηκαν μέσα στην επικράτεια του Πακιστάν επανειλημμένα. Συγκεκριμένα τον περασμένο Απρίλιο διεξήγαγαν τρομοκρατικό χτύπημα στο ξενοδοχείο Serena στην πόλη της Κουέτα του Βαλουχιστάν όπου διέμενε ο Κινέζος Πρέσβης σκοτώνοντας 5 ανθρώπους , ενώ λίγο αργότερα στις 14 Ιουλίου εξαπέλυσαν θανατηφόρα τρομοκρατική επίθεση σε υδροηλεκτρικό έργο κινεζικών συμφερόντων , με συνέπεια τον θάνατο συνολικά 13 ατόμων εκ των οποίων οι 9 Κινέζοι.

Μια άλλη ομάδα Ταλιμπάν που θα άξιζε να γίνει λόγος για αυτήν είναι οι Ταλιμπάν 2.0 ή όπως αποκαλούνται οι ίδιοι «οι Νέοι Ταλιμπάν». Αυτοί προέκυψαν στα χρόνια της παρουσίας των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στην περιοχή και τοποθετούνται σε μια μετριοπαθή πολιτικο-θρησκευτική εκδοχή κι έχουν κερδίσει την έγκριση πολλών δυτικών αξιωματούχων κι αναλυτών, δείχνοντας πρόθυμοι κι ανοιχτοί σε πολιτικές παραχωρήσεις και καινοτομίες , που μετριάζουν τον βαθμό της εξτρεμιστικής τους δράσης και παρέχουν προς το παρόν υποσχέσεις για κάποια κοινωνικά προνόμια που εξασφαλίζουν ένα σχετικό σεβασμό στο δικαίωμα των γυναικών να κινηθούν ελεύθερες χωρίς την παρουσία ανδρών, να μορφωθούν και να εργαστούν. Παρόλα αυτά οι πράξεις τους θα μιλήσουν περισσότερο από τα λόγια τους, αφού δεν υπάρχουν προς το παρόν σοβαρές ενδείξεις ότι πράγματι είναι πρόθυμοι για σημαντικές πολιτικές παραχωρήσεις ή μετριασμό των εξτρεμιστικών τους ιδεολογιών ή για καλύτερη αντιμετώπιση των γυναικών.

-Το Ισλαμικό Κράτος ή ISIS : Επιτίθεται κυρίως στα κράτη της Μέσης Ανατολής και ως επί τω πλείστον σε μουσουλμανικούς πληθυσμούς είτε σιϊτικούς που τους θεωρεί σφοδρούς αντιπάλους, είτε που τους θεωρεί γενικώς, από την ερμηνεία της σαρία που δίνουν, αποστάτες από την «καθαρή πίστη του ισλάμ». Συγκροτήθηκε για πρώτη φορά στο Ιράκ το 1999 από τον Ιορδανό, Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι (ή Ζαρκάβι) κι επέκτεινε την δράση της ως ακραίως σεχταριστική-σαλαφιστική οργάνωση και στην Συρία. Στην ουσία όμως ενεργοποιήθηκε κι απέσπασε την διεθνή προσοχή το έτος 2014 όταν στο Ιρακ κατέκτησε την Μουσούλη κι επεκτάθηκε στην Ράκα της Συρίας, αλλά και σε άλλες πόλεις κλειδιά της περιοχής μεταξύ των δύο αυτών κρατών, κηρύσσοντας το γνωστό ως παγκόσμιο ισλαμικό χαλιφάτο. Ηγέτης της οργάνωσης, δηλαδή Χαλίφης, θεωρείται ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκτάντι, τον οποίο οι Ρώσοι υποστήριξαν ότι σκότωσαν το 2017, κάτι που οι ΗΠΑ το αρνούνται Διαθέτουν δομές που ομοιάζουν με αυτές ενός τακτικού στρατού και για την προσέλκυση οπαδών τους έχουν αξιοποιήσει ευρέως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα οποία τους βοήθησαν να στρατολογήσουν μαζικά ισλαμιστές μαχητές από δυτικές χώρες, πολλούς από τους οποίους αφού ριζοσπαστικοποίησαν τους έστειλαν πίσω στα κράτη προέλευσής τους να ολοκληρώσουν εκεί πλέον το τρομοκρατικό έργο τους. Οι τελευταίοι ευθύνονται για πολλές θανατηφόρες τρομοκρατικές επιθέσεις που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια σε ευρωπαϊκές πόλεις. Το 2019 με διεθνή βοήθεια , οι

Ιρακινές κι οι Συριακές κυβερνητικές δυνάμεις καθώς και Κούρδοι μαχητές κατέλυσαν τα χαλιφάτο του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) που είχε καταλάβει μεγάλη έκταση από τα εδάφη τους στις περιοχές της Β.Συρίας και του Δ Ιρακ. Σήμερα τα Ισλαμικό κράτος, μετέφερε κι αναπτύσσει την τρομοκρατική του δράση, με σκοπό την δημιουργία ενός νέου χαλιφάτου στα κράτη της Αφρικής , κυρίως σε Νιγηρία και Μοζαμβίκη και τα αρχηγικά του στελέχη δηλώνουν ότι προς το παρόν δεν θα ανακατευτούν στις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στο Αφγανιστάν, χωρίς ωστόσο να μπορεί κάποιος να βασιστεί στις δηλώσεις τους.

Ωστόσο , αξίζει να επισημανθεί ότι εκατοντάδες μαχητές του ΕΤΙΜ , δηλαδή της τρομοκρατικής οργάνωσης των Ουϊγούρων που οι ΗΠΑ , έχουν από το 2021 αφαιρέσει από τους καταλόγους των τρομοκρατικών οργανώσεων, έχουν ήδη αρχίσει να συγκεντρώνονται μέσα στο Αφγανιστάν, ύστερα από την διάλυση το 2019 του παγκόσμιου ισλαμικού χαλιφάτου στην Συρία όπου είχαν πολεμήσει στο πλευρό του ISIS.

-Το Ισλαμικό Κράτος -Κ ή ISIS-K:

Είναι ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός των Αφγανών Ταλιμπάν (Σούρα της Κουέτα) τους οποίους χαρακτηρίζουν ως «βρώμικους εθνικιστές», που αντιπαλεύουν την δημιουργία του παγκόσμιου χαλιφάτου. Χτυπά στόχους αδιακρίτως εντός κι εκτός Αφγανιστάν. Προς το παρόν εκτός Αφγανιστάν οι επιθέσεις του εστιάζουν στην επαρχία Βαλουχιστάν του Πακιστάν ,όπου σε συνεργασία με την εκτός νόμου σεκταριστική τρομοκρατική ομάδα Lashkar-e-Jhangvi έχουν επιτεθεί σε σιιτικούς πληθυσμούς, αλλά και στο Μπαγκλαντές Πάντως οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η οργάνωση, αν και εξαιρετικά σκληρή και επικίνδυνη, δεν πρόκειται να επεκτείνει την τρομοκρατική της δράση προς τον δυτικό κόσμο. Είναι το παράρτημα που ξεπήδησε από τον κεντρικό κορμό του !SIS ως θυγατρική του στην περιφέρεια του Αφγανιστάν. Παρόλα αυτά και η οργάνωση αυτή διαφοροποιείται από την κεντρική οργάνωση, αφού η απόκλισή της από τον !SIS είναι ότι δεν στρέφεται μόνον κατά μουσουλμάνων σιϊτων, αλλά θεωρεί ότι πρέπει να εκδιωχθούν όλοι οι ξένοι από τα ισλαμικά εδάφη, εξαπολύοντας την πρόσφατη τρομοκρατική πολύνεκρη επίθεση έξω από το αεροδρόμιου της Καμπούλ (πρωτεύουσας του Αφγανιστάν), όπου προκάλεσε τον θάνατο αδιακρίτως Ταλιμπάν ή πολιτών 170 Αφγανών και 13 Αμερικανών στρατιωτών. Δημιουργήθηκε το 2015 στην περιφέρεια Κχορασάν του Πακιστάν από Πακιστανούς Ταλιμπάν με τους οποίους συναπίστηκαν άκρως σκληρά εξτρεμιστικά στοιχεία , δυσαρεστημένων Αφγανών Ταλιμπάν που αποσπάστηκαν από το κεντρικό σώμα των Αφγανών Ταλιμπάν όταν ο τότε ηγέτης τους της Σούρα της Κούετα, Μουλά Αχτάρ Μοχάμαντ Μανσούρ (που σκοτώθηκε το 2016) απευθυνόμενος στον ηγέτη του NS Αλ Μπαγκντάντι του ζήτησε να σταματήσει να δέχεται αποστάτες του ισλάμ. Επίσης στις τάξεις τους συγκαταλέγονται σουνίτες από το Ιράν. Ο !SIS-K μολονότι έλκει την συγκρότηση του στους Πακιστανούς Ταλιμπάν έχει διαχωριστεί από αυτούς κι ευθύνεται για πλήθος πολύνεκρων τρομοκρατικών επιθέσεων με πιο χαρακτηριστικές την αιματηρή επίθεση σε μαιευτήριο της Καμπούλ όπου σκοτώθηκαν 22 λεχώνες και νεογνά, τον θάνατο το 2017, συνολικά 22 Ταλιμπάν -εμπόρων ναρκωτικών στο νοτιοδυτικό Αφγανιστάν, την δολοφονία τον περασμένο Ιούλιο 2021 εννέα Χαζάρων σιϊτών και την πρόσφατη πολύνεκρη επίθεση έξω από το αεροδρόμιο της Καμπούλ πάνω από 170 νεκρούς Αφγανούς και 13 Αμερικανούς στρατιώτες . Μόνο στους πρώτους τέσσερις μήνες του 2021 οργάνωση είναι υπεύθυνη για 77 τρομοκρατικές επιθέσεις. Το 2018 οι Ταλιμπάν του Αφγανιστάν συγκρούστηκαν με τον !SIS-K εκδιώκοντάς τον από τις ορεινές επαρχίες Ναργκαχβαρ, Κουναν και Τζιβζνταν του νοτιοανατολικού Αφγανιστάν τις οποίες είχαν καταλάβει.

*

Μία ακόμα ομάδα που κατά τις ανησυχίες της Ινδίας αναμένεται να βρει ασφαλές καταφύγιο στα εδάφη του Αφγανιστάν είναι η πακιστανική Lashkar-e -Taliba η οποία υποστηρίζεται από την πακιστανική υπηρεσία πληροφοριών ISI διεξάγοντας τρομοκρατικές επιχειρήσεις στην επαρχία Κασμίρ της Ινδίας, στο τριεθνές μεταξύ Κίνας-Ινδίας- Πακιστάν. Εξαιτίας αυτής της οργάνωσης, αλλά και του σκέλους της Αλ Κάϊντα στην Ινδία , η Ινδική κυβέρνηση πρόσφατα ήρθε σε συνεννοήσεις με το γραφείο στο Κατάρ της Σούρα της Κούετα.

*

Επιπλέον, να σημειωθεί ότι Αφγανοί Ταλιμπάν και Αλ Κάίντα διατηρούν ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους που έλκουν τις ρίζες τους στην μακρινή δεκαετία του 1980 και στην σοβιετική κατοχή και πως έχουν ενωθεί μεταξύ τους με ενδοοικογενειακούς γάμους και σχέσεις, ενώ το δίκτυο Χακανί ήταν αυτό που τους έφερε σε επαφή καθώς τα μέλη του δικτύου της Αλ Κάϊντα είναι άριστοι στην κατασκευή βομβών. Ώστε παρά τις υποσχέσεις των Ταλιμπάν ότι θα αποτρέψουν την δράση της Αλ Κάϊντα τόσο στο εσωτερικό του Αφγανιστάν, όσο και σε τρίτες χώρες , το ενδεχόμενο αυτό ήδη αμφισβητείται.

Αφγανοί Ταλιμπάν και Χακανί , θεωρούν ως θανάσιμους εχθρούς τους τον !SIS-K, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο ούτε με τα μέλη της Αλ Κάϊντα, ούτε με τους Πακιστανούς Ταλιμπάν, ούτε με τους ΕΤΙΜ.

*

Τέλος στην κοιλάδα του Παντσίρ δραστηριοποιούνται οι πιο φιλοδυτικοί αντάρτες της ομάδας του Εθνικού Μετώπου Αντίστασης που διοικείται από τον Αχμέντ Σαχ Μασούντ, γιού ενός παλιού αντισοβιετικού Μουτζαχετίν , που πολέμησε στις θρυλικές μάχες του 1980. Αυτοί θεωρούν θανάσιμους εχθρούς τους όλες τις παραπάνω εξτρεμιστικές , σαλαφιστικές, σεχταριστικές και γενικώς φονταμενταλιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις που περιγράφηκαν παραπάνω και βρίσκονται πιο κοντά στα δυτικά πρότυπα.

*

Τα παραπάνω, για να πάρουμε μια σχετική εικόνα ότι το Αφγανιστάν σήμερα έχει γίνει πόλος έλξης κι εστία συγκέντρωσης της διεθνούς τρομοκρατίας και πολυάριθμων εξτρεμιστικών ομάδων, αφού όσες ήδη αναφέρθηκαν είναι απλώς οι βασικές.

Η πορεία των σημερινών Ταλιμπάν προς την εξουσία δεν θα είναι στρωμένη με δάφνες .Ο τρόπος που θα εφαρμόσουν την Σαρία , ασκώντας την διακυβέρνηση του Αφγανιστάν ή την εξωτερική του πολιτική , το πιθανότερο είναι να αντιμετωπίσει πολλές και βίαιες αντιδράσεις από τα διάφορα τρομοκρατικά κινήματα των υπολοίπων ώστε εντέλει αυτά θα αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα σε όποιου είδους ισλαμική διακυβέρνηση ή διεθνή συμφωνία θέλουν τυχόν να προχωρήσουν οι Αφγανοί Ταλιμπάν της Σούρα Κουέτα, την οποία οι λοιπές εξτρεμιστικές ομάδες που δραστηριοποιούνται εντός της χώρας το πιθανότερο είναι να την θεωρήσουν ως προδοτική και να την υπονομεύσουν εξαπολύοντας βίαιες τρομοκρατικές επιθέσεις ανά πάσα στιγμή , ενσπείροντας μέσω αυτών το χάος και τον τρόμο όχι μόνον εντός του Αφγανιστάν, αλλά και σε όλη την γύρω περιοχή, βάζοντας την σε γενικότερη τροχιά αστάθειας.

Εν ολίγοις το Αφγανιστάν έλκει σε τροχιά γενικότερης αστάθειας όλα τα γειτονικά του κράτη από την Τασκένδη μέχρι το Ισλαμαμπάντ , το Νέο Δελχί και την Τεχεράνη, τα οποία σαν τις ψηφίδες ενός ντόμινο μπορεί να συμπαρασύρουν το ένα μετά το άλλο στην πλήρη αποδιοργάνωση και την αναρχία, γιατί αυτό που ξεχάστηκε ως τώρα να ειπωθεί είναι ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια ισλαμιστές μαχητές από τα γύρω κράτη που βρίσκονται βόρεια, ανατολικά , νότια και δυτικά του Αφγανιστάν διέσχιζαν τα σύνορα με το Αφγανιστάν για να συστρατευτούν με τις διάφορες εθνοτικές υποομάδες και τους εκάστοτε τοπικούς πολέμαρχους , που πάλευαν εντός του για την απελευθέρωση του από την δυτική και κάθε ξένη επικυριαρχία, πολλοί εξ αυτών δεν συμμερίζονταν το πολίτευμα ενός εθνικού εμιράτου όπως αυτό που επιδιώκουν οι Αφγανοί Ταλιμπάν και κρυφό τους πόθο είχαν πάντα την δημιουργία ενός απέραντου χαλιφάτου που θα καταλαμβάνει μέσα τους τις περιοχές του Καζακστάν, του Τουρκμενιστάν, του Ουζμπεκιστάν, του Τατζικιστάν, του Κιργιστάν, της επαρχίας Σιγνκγιανκ της Κίνας, του Τζαμού και Κασμίρ της Ινδίας, του Παστουνιστάν κατά το μέρος του που ανήκει στο Πακιστάν και του Βαλουχιιστάν του Πακιστάν και του Ιράν ενώνοντας τες όλες με τον κεντρικό άξονα του «ελεύθερου» πλέον Αφγανιστάν….

ε. Γεωπολιτικό τοπίο και σφαίρες επιρροής πέριξ του Αφγανιστάν.

Όλα τα πέριξ του Αφγανιστάν γειτονικά κράτη, διοικούμενα ως επί τω πλείστον από διεφθαρμένες ηγεσίες, έχουν το ένα μετά το άλλο σταδιακά περιέλθει υπό την γεωπολιτική επιρροή της Κίνας κι αποτελούν σημεία γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος για αυτήν. Συγκεκριμένα:

–Η Κίνα, μέσω των επενδύσεων κεφαλαίων της BR! (συντομογραφία του «Belt and Road Initiative»), αλλά και μέσω του ελέγχου των ντόπιων πολιτικών ελίτ, καθώς και της αγοράς μεγάλων εκτάσεων γαιών τους και τις ψηφιακής τεχνολογίας παρακολούθησης πολιτών,που έχει ενσπείρει παντού, τα τελευταία δέκα χρόνια έχει εξαρτήσει πλήρως από αυτήν τα κράτη της Κεντρικής Ασίας, Κιργιστάν, Καζακστάν, (που δεν συνορεύουν με το Αφγανιστάν) και τα κράτη Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν που συνορεύουν με το Αφγανιστάν και νέμεται , φτηνά, τους πλούσιους φυσικούς πόρους τους, δηλαδή τόσο τους υδρογονάνθρακες τους όσο και τις σπάνιες γαίες τους. Αρκεί να ειπωθεί ότι οι υδρογονάνθρακες της Κασπίας, είναι από μόνοι τους ικανοί να καλύψουν τις ανάγκες της Ευρώπης για τα επόμενα 100 χρόνια.

Ας σημειωθεί ότι σε τέτοιο βαθμό έλεγχε ως τώρα τις παραπάνω πρώην σοβιετίες η Κίνα, ώστε σιγά σιγά άρχισε να παραγκωνίζει και αυτήν την άλλοτε πολιτικοστρατιωτική επιρροή της ίδιας της Ρωσίας, κι ως τέτοιο το γεγονός δεν έχει περάσει απαρατήρητο ούτε από την τελευταία. Συγκεκριμένα, η Κίνα εξασφαλίζοντας τον έλεγχο των πολιτικών τους ελίτ και πουλώντας σε όλα τα εν λόγω κράτη, που βρίσκονται στον ευρύτερο βορρά του Αφγανιστάν, κινέζικο πολεμικό εξοπλισμό και τεχνολογία, κατάφερε να είναι αυτή που εγγυάται πλέον για την ασφάλεια τους καθώς ενέταξε στα εδάφη τους, με το πρόσχημα προστασίας των συνόρων της από ισλαμικές επιθέσεις, ένοπλα κινέζικα σώματα αστυνομικών (ΡΑΡ) που διατηρούν φυλάκια καθόλο το μήκος των κρατών με το Αφγανιστάν αλλά και την επαρχία Σιντζιανγκ, ενώ συγχρόνως, με το πρόσχημα προστασίας των υποδομών των έργων BR! που κατασκευάζει εκεί, εισήγαγε μέσα στα εδάφη των πρώην σοβιετιών πολυδύναμα τμήματα κρατικοελεγχόμενων κινέζικων ιδιωτικών εταιρειών security. Η δε, αφαίμαξη του εθνικού τους φυσικού πλούτου σε συνδυασμό αφενός με την αργή πορεία εκτέλεσης των έργων BR!, τα οποία έχουν κολλήσει περίπου στο 30% του αρχικού σχεδιασμού, αφετέρου με το γεγονός ότι για την εκτέλεση τους μεταφέρονται και χρησιμοποιούνται Κινέζοι εργάτες που στερούν δουλειές από τους ντόπιους πληθυσμούς, κατρακυλώντας τους βαθύτερα στην φτώχια, αλλά και το γεγονός ότι η Κίνα μετακομίζει την ρύπανση του περιβάλλοντος της στα εδάφη τους ,ενώ ταυτόχρονα έχει καταφέρει να εξαπλώσει παντού στις επικράτειες τους την κινέζικη τεχνολογία ψηφιακού ελέγχου πολιτών, είτε μέσω του δικτύου 5G και με τις διάφορες έξυπνες συσκευές ,που έχουν κατακλείσει τις ντόπιες αγορές, είτε μέσω εγκατεστημένων παντού μέσα στα εδάφη τους κινεζικής τεχνολογίας καμερών ψηφιακής παρακολούθησης κι ελέγχου πολιτών, που είναι ικανές να αναγνωρίσουν με βάση τα υπόλοιπα βιομετρικά χαρακτηριστικά του ακόμα κι άτομο που φορά full-face κουκούλα, αποτελούν συνθήκες που έχουν εξεγείρει πλέον την μήνη των πολιτών, πολλαπλασιάζοντας σταθερά την έντονη δυσαρέσκεια τους καθώς βλέπουν τις επανειλημμένες αντικινεζικές πορείες διαμαρτυρίας τους να καταστέλλονται βίαια από τις εκεί σινοδίαιτες κρατικές αρχές τους, με αποτέλεσμα να τροφοδοτούνται και να κλιμακώνονται έτι περαιτέρω οι αντιδράσεις τους απέναντι στα κινεζόστροφα συστήματα ολοκληρωτισμού που τους επιβάλλονται, διαμορφώνοντας μέσα στις τάξεις τους ένα εκρηκτικό μείγμα που συγκεκριμενοποιεί κάθε μέρα και περισσότερο τους ανατρεπτικούς πολιτειακούς του στόχους ως προς τα συστήματα εξουσίας που τους διοικούν. Επομένως, ασχέτως πως το εκλαμβάνουν οι κυβερνήσεις τους, οι πολίτες των τουρκμενικών κρατών , δεν μένουν ανεπηρέαστοι από το «ρεύμα ελευθερίας» που φέρνει η νέα κατάσταση στον νότο τους και στο Αφγανιστάν.

Αυτά συμβαίνουν στον Βορρά του Αφγανιστάν.

-Στο Νότο-Νοτιοανατολικό τμήμα του Αφγανιστάν βρίσκεται το Πακιστάν, όπου επίσης η Κίνα έχει διεισδύσει με 40δις δολάρια δανεισμό κι επενδύσεις έργων BR! της τάξης των 5,7 δις δολαρίων κι ελέγχει κι αυτό το κράτος, το οποίο επιπλέον το έχει τροφοδοτήσει και με πυρηνικά. Αυτή την στιγμή η επιβίωση του Πακιστάν εξαρτάται ως επί τω πλείστον από την Κίνα. Το δε Πακιστάν βρίσκεται σε απόλυτο βαθμό ανησυχίας καθώς τα προγραμματισμένα έργα BR! καθυστερούν από τρομοκρατικές επιθέσεις που δέχονται τόσο από την αυτόνομη περιφέρεια του Βαλουχιστάν, αλλά όσο και από τους Πακιστανούς Ταλιμπάν που εφορμούν από το Αφγανιστάν , με κύριο στόχο τους την κατάλυση του Πακιστανικού κράτους και την εκδίωξη των ξένων (εν προκειμένω Κινέζων) που λυμαίνονται το κράτος τους, για τους οποίους ήδη έγινε λόγος παραπάνω.

–Νοτιοδυτικά και Δυτικά του Αφγανιστάν βρίσκεται το σιιτικό Ιράν το οποίο έχει δεσμευτεί πρόσφατα με 25ετή συμφωνία να το δανείζει η Κίνα με αντάλλαγμα την σε χαμηλότερο κόστος αγορά ιρανικών πετρελαίων και τους οικονομικούς διαδρόμους BR! που προγραμματίζει κι ήδη εκτελεί κι αναπτύσσει εντός ιρανικού εδάφους. Παρόλο που σε κάποια δυτικά μέσα ενημέρωσης διέρρευσαν ειδικότεροι όροι αυτής της συμφωνίας , με επικλήσεις περί 400δις δολαρίων δανεισμού του Ιράν από την Κίνα για όλο το διάστημα κι εισόδου στα ιρανικά εδάφη κινεζικής δύναμης 10.000 ανδρών κλπ , ωστόσο οι πληροφορίες αυτές ουδέποτε επιβεβαιώθηκαν ,διότι η εν λόγω συμφωνία δεν δόθηκε ποτέ στην δημοσιότητα.

–Ανατολικά των συνόρων του Αφγανιστάν βρίσκεται η ίδια η Κίνα, με την οποία συνδέει το Αφγανιστάν μια στενή λωρίδα γης. Εκεί βρίσκεται το τριεθνές Αφγανιστάν-Τατζικιστάν και Κίνας. Συγκεκριμένα οι περιοχές όπου ζούν οι Κιργιζοί Αφγανοί εφάπτονται με την επαρχία Σιγιάνγκ της Κίνας, όπου και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ισλαμιστών Ουιγούρων στην οποία συνήθιζαν μέχρι πρόσφατα να εισβάλλουν, σε υποστήριξη των ομόθρησκών τους και να τα κάνουν μπάχαλο, οι εξτρεμιστικές οργανώσεις που κατοικοεδρεύουν στο Αφγανιστάν καθώς και πυρήνες της Αλ Κάϊντα αλλά και των ΕΤΙΜ, είτε περνώντας απευθείας από τα σύνορά του Αφγανιστάν στην επαρχία Σινγιάνγκ της Κίνας ,είτε μέσω παραβιάσεων των συνόρων του Τατζικιστάν.

– Λίγο νοτιότερα, όχι σε μεγάλη απόσταση του τριεθνούς Αφγανιστάν-Τατζικιστάν και Κίνας, εκεί που ορθώνεται η οροσειρά των Ιμαλαίων και το όρος Καρακορούμ, βρίσκεται ένα άλλο εκρηκτικό τριεθνές, το τριεθνές Κίνας-Πακιστάν- και της επαρχίας Τζαμού -Κασμίρ της Ινδίας. Εκεί βρίσκονται οι περιφέρειες Τζαμού , Καμίρ και Λαντχαν , οι οποίες έχουν γίνει αντικείμενο διεκδίκησης κι επαλαμβανόμενων συρράξεων ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα , την Ινδία και το Πακιστάν . Το πράγμα πέραν από τον ενδιαφέρον που παρουσιάζει αυτό καθ’αυτό, αποκτά άλλες διαστάσεις με βάση το γεγονός ότι μεγάλες μουσουλμανικές κοινότητες Παστούν κατοικούν εντός της περιφέρειας του Τζαμού-Κασμίρ…

Συνοψίζοντας, μέχρι εδώ η Κίνα έχει αποκτήσει πρόσβαση κι έλεγχο πέραν των λοιπών χερσαίων διαδρόμων που περιγράφηκαν παραπάνω και στον Ινδικό Ωκεανό, και στην Αραβική θάλασσα και στον Περσικό κόλπο αλλά και στην Κασπία.

Εν ολίγοις, το Αφγανιστάν, βρίσκεται ακριβώς στην καρδιά της Κεντρικής-Νότιας Ασίας, είναι το μόνο κράτος της περιοχής που δεν ελέγχει ως τώρα η Κίνα και το οποίο από παντού βρίσκεται περικυκλωμένο από την Κίνα. Η δε Κίνα κατόρθωσε να επεκταθεί πέριξ αυτού και να αποκτήσει τον έλεγχο των συγκεκριμένων γεωστρατηγικών σφαιρών επιρροής επειδή οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επί μία 20ετία κρατούσαν το Αφγανιστάν υπό σχετικό έλεγχο, έχοντας αναπτύξει εντός αυτού τις δυνάμεις τους, εξασφαλίζοντας με την ελαχιστοποίηση της εξαγωγής βίας από το Αφγανιστάν τους αναγκαίους όρους που διασφάλιζαν στην Κίνα όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που θα την βοηθούσαν να αναπτυχθεί και να γιγαντώσει την οικονομία και την γεωπολιτική επιρροή της με την εξάρτηση από αυτήν των περισσοτέρων χωρών που βρίσκονταν στα δυτικά της.

Τώρα βέβαια που η Κίνα γιγαντώθηκε, στο γεωστρατηγικό πάζλ της Κεντρικής Ασίας, της λείπει το πιο βασικό, το κεντρικό κομμάτι και για αυτόν τον λόγο το πλέον πολύτιμο, δηλαδή το Αφγανιστάν, που θα ενώσει μέσω των οικονομικών διαδρόμων που σχεδίαζε η Κίνα να περάσουν μέσα από τα εδάφη του όλες τις υπόλοιπα χερσαίες αλυσίδες και τα έργα της BR! σε όλα τα πέριξ κράτη, δημιουργώντας έναν νέο άξονα, από τον Βορρά και τα παράλια της Κασπίας έως τον νότο της Αραβικής Θάλασσας και το λιμάνι της Γκουαντάρ του Πακιστάν, που θα επέτρεπε στο πρόγραμμά της Belt and Road να συνεχίσει την πορεία της προς τα δυτικά, αλλά σε αυτό ειδικά το σκέλος γίνεται ειδικότερη αναφορά πιο κάτω. Οπότε αναμενόμενο ήταν ότι η Κίνα αργά ή γρήγορα κάποια στιγμή, θα έκανε τα αδύνατα δυνατά για να εντάξει στην δική της σφαίρα επιρροής και το Αφγανιστάν, κάνοντας σχέδια όταν θα έπαυε η παρουσία των δυνάμεων ΗΠΑ και ΝΑΤΟ εντός αυτού.

Ένα κινέζικο ρητό λέει «μην φοβάσαι αν προχωρείς αργά, να φοβάσαι αν μείνεις ακίνητος». Η Κίνα απεχθάνεται το χάος, της αρέσουν τα τακτικά, τα μεθοδευμένα, τα αργά και σταθερά, τα μελετημένα και καλοζυγιασμένα βήματα. Άλλωστε , για αυτό σε καμία από τις υπόλοιπες σφαίρες επιρροής της στην περιοχή δεν χρησιμοποίησε την στρατιωτική της πειθώ αλλά διείσδυσε ως ήπια δύναμη, βάση οργανωμένου σχεδίου, καταφέρνοντας για μεγάλο διάστημα να «υπνώσει» και να επιτύχει την ανοχή της Ρωσίας.

Ένα άλλο κινεζικό γνωμικό λέει «καλύτερα να πας σπίτι και να φτιάξεις ένα δίχτυ, αντί να βουτάς για να πιάσεις ψάρια στην τύχη» … Ετσι, μοιράζοντας υποσχέσεις για πρόοδο κι ευημερία από τα σημεία όπου θα διέρχονταν τα έργα κατασκευής των οικονομικών διαδρόμων που ως «σωτήρας» θα εκτελούσε στις περιοχές, εξαρχής απέκλεισε τις αντιδράσεις των ντόπιων πληθυσμών που άρχισαν να προσδοκούν σε καλύτερες μέρες, όπως και της Ρωσίας που πίστευε ότι η Κίνα θα τηρούσε την μεταξύ τους συμφωνία κυρίων πώς « η Κίνα θα αναλάμβανε την οικονομική διείσδυση στις χώρες-σφαίρες επιρροής, ενώ η ίδια η Ρωσία είτε θα τις διατηρούσε, είτε θα τις ενέτασσε στον πολιτικοστρατιωτικό της έλεγχο»…

Γρήγορα όλοι προσγειώθηκαν στην πραγματικότητα, με μια Κίνα να εκτοπίζει την Ρωσία από τις υφιστάμενες γεωπολιτικές σφαίρες επιρροής της ,καθιστώντας το σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας της Τασκένδης (CSTO) κουρελόχαρτο κι εγγυούμενη πλέον αυτή την ασφάλεια των εδαφών των πρώην σοβιετιών με τις δυνάμεις της που πέρασε στα εδάφη τους. Οι δε πολίτες των πρώην σοβιετιών είδαν την Κίνα να τους κλέβει για ένα ξεροκόμματο την γη τους, να μεταφέρει στα εδάφη τους μαζί με την ρύπανση του περιβάλλοντος, μεγάλους αριθμούς κινέζων εργατών που τους έκλεψαν τις δουλειές τους , ενώ τα έργα BRI που διεξήγαγε δεν είχαν να συνεισφέρουν τίποτα στην τοπική κοινωνία παρά μόνον προορίζονταν να εξυπηρετήσουν το εμπόριο της Κίνας, μιας Κίνας που πουλώντας τους τα όπλα της κι αγοράζοντας φτηνά τον εθνικό τους πλούτο έχει εξαρτήσει την ύπαρξη των κρατών τους από αυτήν αλλά και που άρχισε να τους ελέγχει ασφυκτικά την ζωή και την πολιτικοκοινωνικές τους εκδηλώσεις συνεπικουρούμενη σε αυτό και από τις τοπικές ηγεσίες τις οποίες ελέγχει, εγκαθιστώντας τις ψηφιακές κάμερες παρακολούθησης, τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών και τις έξυπνες συσκευές της με τις οποίες κατέκλισε την τοπική αφορά..

στ. Αποχώρηση ΗΠΑ από το Αφγανιστάν. Ποιοι έκαναν σχέδια για την επόμενη ημέρα.

Η Συμφωνία της Ντόχα μεταξύ ΗΠΑ και Ταλιμπάν συνάφθηκε στις 29 Φεβρουαρίου του 2020. Με αυτήν οι ΗΠΑ συμφώνησαν σε μία απομείωση των δυνάμεων τους έως τον Ιούλιο του 2020 και την πλήρη απόσυρσή τους εντός 14 μηνών, δηλαδή έως την 1^η Μάϊου του 2021. Αργότερα , οι ΗΠΑ παρατείναν την συμφωνία αυτή μέχρι την 1^η Σεπτεμβρίου 2021.

Από την πλευρά τους οι Ταλιμπάν υπόσχονταν ότι θα απέτρεπαν κάθε δράση της Αλ Κάϊντα εντός των εδαφών τους.

Την Συμφωνία χαιρέτησαν η Ρωσία , η Κίνα, το Πακιστάν και η Ινδία κι επιπλέον εγκρίθηκε και από τον ΟΗΕ.

Πρώτο παράδοξο αυτής της Συμφωνίας, οι ΗΠΑ ανήγαγαν σε επίσημο συνομιλητή τους, τους Ταλιμπάν βλέποντας τους εξαρχής ως την διάδοχη κατάσταση στο Αφγανιστάν , προσδίδοντάς τους χαρακτηριστικά πολιτικού φορέα .

Δεύτερο παράδοξο αυτής της Συμφωνίας , δεν συμμετείχε, ούτε εκπροσωπούνταν σε αυτήν η τότε κυβέρνηση Ασραφ Γκάνι.

Τρίτο παράδοξο της Συμφωνίας, εκτός από την Αλ Κάϊντα, οι Ταλιμπάν δεν υπόσχονταν ότι θα αποτρέψουν την δράση στα Αφγανικά εδάφη των υπόλοιπων πολυάριθμων εξτρεμιστικών ομάδων κι ασφαλώς μήτε και την δράση των ίδιων των Αφγανών Ταλιμπάν ή των διάφορων εθνοτικών εξτρεμιστικών στοιχείων που εισήλθαν από τα γύρω κράτη και πολεμούσαν στον πλευρά των Αφγανών Ταλιμπάν ή την δράση άλλων φονταμενταλιστικών οργανώσεων όπως του ISIS ή του ISIS-K κλπ , οι οποίοι από κοινού συνέχιζαν να προκαλούν τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων κι οι επιθέσεις τους είχαν παρουσιάσει αύξηση έως κι 70% συγκριτικά με αυτές του προηγούμενου έτους, ενώ ταυτόχρονα η συμφωνία εκτελούνταν από τις ΗΠΑ κανονικά.

Τέταρτο παράδοξο, κοινός στόχος ΗΠΑ και Ταλιμπάν ήταν η Αφγανική κυβέρνηση να απελευθερώσει 5.000 φυλακισμένους , σε ανταλλαγή από τους Ταλιμπάν 1.000 κυβερνητικών αιχμαλώτων, με την τότε αφγανική κυβέρνηση Γκάνι να αντιδρά , να καθυστερεί τις παραδώσεις κι εντέλει να έρχεται σε συμφωνία με τους πολιτικούς της αντιπάλους, οι οποίοι προηγουμένως είχαν αμφισβητήσει την νομιμότητα των αποτελεσμάτων εκλογής της το 2019..

Ο κανόνας λέει πως όταν πολλά παράδοξα συγκεντρώνονται μαζί κάπου υπάρχει μια λογική εξήγηση. Ποιος ο λόγος που οι ΗΠΑ επέλεξαν ήδη από τις 29 Φεβρουαρίου 2020 να αναγάγουν σε επίσημο συνομιλητή τους τους φερόμενους ως αρχηγούς των Αφγανών Ταλιμπάν (Σούρα της Κουέτα), που άνοιξαν μάλιστα για το σκοπό αυτό γραφείο στην Ντόχα κι όχι την αφγανική κυβέρνηση?

Ας τα πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή.

Όταν το 2001 οι ΗΠΑ και οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ εισέβαλλαν ,με αφορμή την 11 Σεπτεμβρίου στο Αφγανιστάν, που την εποχή εκείνη παρείχε άσυλο στα ηγετικά στελέχη της Αλ Κάϊντα τα οποία είχαν αναλάβει την ευθύνη για το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, η γειτονική Κίνα, δεν καλοείδε την παρουσία τους στο μαλακό υπογάστριο της. Εντούτοις, καθώς την εποχή εκείνη ήταν ακόμα αρκετά αδύναμη για να αντιταχθεί και καθώς στην συνέχεια αποδείχθηκε πως η παρουσία αυτή επέφερε μία σχετική ηρεμία στην ευρύτερη περιοχή περιορίζοντας σημαντικά τον βαθμό και την ένταση εξαγωγής τρομοκρατικών εκδηλώσεων από το Αφγανιστάν, τελικά η ηρεμία αυτή φάνηκε εξαιρετικά χρήσιμη στην Κίνα η οποία στα χρόνια που ακολούθησαν την εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο. Γιατί, η ηρεμία αυτή, που εγγυούνταν την ασφάλεια του περιβάλλοντα χώρου, για την οποία μοχθούσαν άλλοι, μετρώντας κάθε εβδομάδα τους νεκρούς και τους τραυματίες τους, ήταν που βοήθησε τον κύριο Σι Τζιπινγκ από της εκλογής του το 2012 μέχρι σήμερα, εκμεταλλευόμενος και τα πλάνα των BRICS, να βάλει σε εφαρμογή τα σχέδια των οικονομικών διαδρόμων του BR! που γιγάντωσαν μέχρι τις ημέρες μας την Κίνα και να αναπτύξει μια επιθετική οικονομική κι εξωτερική πολιτική και στρατηγική που μέσω της αυξημένης επιρροής της Κίνας στην Κεντρική Ασία την οδηγούσε με γοργούς ρυθμούς τόσο στην ανάπτυξη όσο και προς την Δυση.

Και μια που μιλάμε για Δύση, ίσως στο σημείο αυτό, θα άξιζε να κάνουμε μια μικρή, ωστόσο χρήσιμη, παρένθεση για να σημειωθεί πως η πρώτη από τις χώρες της ΕΕ που από το 1984, επί Καγκελαρίας Χελμουτ Κολ, άρχισε να αναπτύσσει στενές εμπορικές σχέσεις με την φτωχή τότε Κίνα, ήταν η Γερμανία.

Συγκεκριμένα, πλήθος μεγάλων γερμανικών βιομηχανικών εταιρειών ^.Siemens, Volkswagen, Basf κλπ) μετέφεραν από εκείνη την εποχή τα παραρτήματα των εργοστασίων τους στο κινεζικό έδαφος όπου όλα τα προηγούμενα χρόνια, χρησιμοποιώντας κινέζους εργάτες και πρώτες ύλες, παρήγαγαν φτηνά τα προϊόντα τους, ενώ κατόπιν τα πουλούσαν πανάκριβα στον υπόλοιπο κόσμο και στην διεθνή αγορά, θησαυρίζοντας οι ίδιες και γεμίζοντας με τους αντίστοιχους φόρους τα κρατικά γερμανικά ταμεία. Σήμερα η Κίνα που βοήθησε την Γερμανία να ανταπεξέλθει στην ύφεση της οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας, αποτελεί τον πρώτη στρατηγική επένδυση για την Γερμανία. Τα αγαθά που εξάγει ετησίως στην Κίνα η Γερμανία ανέρχονται σε 100 δισεκατομμύρια Ευρώ κι αντιπροσωπεύουν πάνω από το μισό της αξίας όλων των εξαγωγών της ΕΕ προς την Κίνα και το 30% των εισαγωγών της Κίνας. Περίπου αντίστοιχη είναι κι η αναλογία των όσων εισάγονται στην Γερμανία από την Κίνα, αν και ο μεγαλύτερος εισαγωγέας της Γερμανίας παραμένουν οι ΗΠΑ .Ειδικότερα η Κίνα έχει αναλάβει την εκτέλεση περί των 89 μεγάλων έργων υποδομών μέσα στην Γερμανία, εισάγει σε αυτήν ετησίως αγαθά αξίας , κατά μέσο όρο, περί τα 117 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι επενδύσεις της εντός Γερμανίας αναλύονται στον τομέα των μεταφορών και της τεχνολογίας, μηδέ εξαιρουμένων και των χρηματοπιστωτικών μέσων. Ωστόσο ο ρυθμός των επενδύσεων αυτών έχει εμφανίσει ελαφρά κάμψη το τελευταίο διάστημα λόγω Convid-19.

Η κυρία Μέρκελ από τότε που εκλέχθηκε το 2005 Καγκελάριος έχει ταξιδέψει στην Κίνα τουλάχιστον 12 φορές, κατά τις οποίες υπέγραψε 13 μεγάλες επιχειρηματικές συμφωνίες καθισμένη στην μεγάλη Αίθουσα του Λαού περιχαρής στο πλάϊ του Κινέζου πρωθυπουργού .

Η ισχύς του στρατηγικού συμμάχου βοηθάει κι εμένα, φαντάζομαι ότι θα σκέφτονταν η Καγκελάριος την ώρα που έβαζε τις υπογραφές της…

Ίσως αυτός ήταν και ο λόγος που οι φιλόστοργοι Γερμανοί το 2016 εξέφρασαν την πρόθεσή τους να επενδύσουν εκτινάζοντας ανά έτος στο ποσό 430 εκατομμύριων ευρώ την βοήθεια τους, μέσω Παγκόσμιας Τράπεζας, σε αναπτυξιακά έργα υποδομών και αστικής ανοικοδόμησης στο Βόρειο Αφγανιστάν όταν άκουσαν από το 2015 πως, η κινεζική κυβέρνηση εξέφρασε, προς την Αφγανική κυβέρνηση Ασραφ Γκάνι το ενδιαφέρον της να υποστηρίξει την κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου και την ανάπτυξη της σιδηροδρομικής υποδομής που θα συνέδεε την Κίνα με το Χαϊρατάν, στο Βόρειο Αφγανιστάν. Και μπορεί τα σχέδια για το υδροηλεκτρικό έργο ποτέ να μην ευοδώθηκαν, αλλά η σιδηροδρομική διασύνδεση πράγματι ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016 και ξεκίνησε την λειτουργία της τον Σεπτέμβριο του 2019 μειώνοντας τον χρόνο μεταφοράς εμπορευμάτων από την Κίνα προς Αφγανιστάν κι αντίστροφα από 6 μήνες οδικώς, στις μόλις 2 εβδομάδες σιδηροδρομικώς ! Βέβαια όλα αυτά τα σχέδια τόσο της Γερμανίας , όσο και της Κίνας τώρα πήγαν περίπατο καθώς προσέκρουσαν στις σημερινές εξελίξεις, που λόγω των πρόσφατων συγκρούσεων σιδηροδρομικές γραμμές κατέστρεψαν, δρόμους και κτηριακές υποδομές εξαύλωσαν κλπ.

«Παρέχουμε 430 εκατομμύρια ευρώ (505 εκατομμύρια δολάρια) κάθε χρόνο, δεν θα δώσουμε άλλο σεντ αν οι Ταλιμπάν αναλάβουν την χώρα και θεσπίσουν νόμο της Σαρία», είχε δηλώσει ο Χάικο Μάας την Πέμπτη 12 Αυγούστου 2021 σε συνέντευξη του στο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF, δηλαδή μόλις τρεις μέρες πριν ο κύριος Ασραφ Γκανί εγκαταλείψει την χώρα του. Προφανώς ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας είχε ήδη ψυχανεμιστεί αυτήν την εξέλιξη ύστερα και από το τελευταίο και χωρίς ανταπόκριση από τον Αφγανό Πρόεδρο Ασραφ Γκάνι τηλεφωνικό κάλεσμα του Προέδρου των ΗΠΑ να συνεργαστεί μαζί του που έλαβε χώρα την 23 Ιουλίου 2021.. (Το κατά πόσον η κυρία Μέρκελ που μετά την πλήρη έξοδο των γερμανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν , δήλωσε ευαισθητούλα στην Bundesbank ως προς την ανθρωπιστική κρίση που ενέσκηψε στο Αφγανιστάν , το ύψος της οικονομικής βοήθειας που σκέφτεται η φιλάνθρωπος να χορηγήσει κλπ, απομένει να το δούμε ως προς την υλοποίησή του ή μη από τις αποφάσεις της επόμενης Γερμανικής κυβέρνησης , καθώς η κα Μέρκελ μετράει πλέον μέρες στην Καγκελαρία..)

Ως τότε όμως και πριν την δραματική δήλωση την 12 Αυγούστου 2021 του Χάϊκο Μάας και την μεγαλύτερη εκκένωση στρατευμάτων στην ιστορία της χώρας, όπως περί της 30 Αυγούστου περιέγραψε η Καγκελάριος την εκκένωση των Γερμανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, η Γερμανία είχε κάθε λόγο να ευελπιστεί και να αισθάνεται ασφαλής ότι ο στρατηγικός της εταίρος τα είχε ήδη δρομολογήσει όλα κατά τον επιθυμητό γενικότερο σχεδιασμό, αφού η Κίνα είχε φροντίσει επιμελώς να διατηρεί δεσμούς και διμερή συνεργασία με την αφγανική κυβέρνηση του Ασραφ Γκάνι, προχωρώντας σε συμφωνίες μαζί του, που εξελίχθηκαν πέραν του τομέα των υποδομών που είχαν συμφωνηθεί το 2015 . Συγκεκριμένα, το διάστημα από το 2016 έως το 2018 η Κίνα επέκτεινε τις συμφωνίες της με την αφγανική κυβέρνηση του Ασράφ Γκάνι στην συμφωνία καταπολέμησης της τρομοκρατίας των Αφγανών Ταλιμπάν και του Ισλαμικού κινήματος το Τουρκμένων-Ουϊγουρων μέσω της παροχής στρατιωτικής βοήθειας της Κίνας προς την Καμπούλ ώστε να χτίσει τη στρατιωτική ορεινή ταξιαρχία της στο διάδρομο Γουακάν κοντά στη βόρεια επαρχία Μπανταχσάν του Αφγανιστάν , αλλά και στην συμφωνία παροχής μεταξύ άλλων στρατιωτικής βοήθειας άνω των 70 εκατομμυρίων δολαρίων στην αφγανική κυβέρνηση. Συγχρόνως δε από το 2014 είχε φροντίσει να το κρατά δίπορτο, υποδεχόμενη στα εδάφη της τους Αφγανούς Ταλιμπάν της Σούρα της Κούετα, στην προσπάθειά της να διερευνήσει κατά πόσον ήταν πρόθυμοι να πατάξουν την τρομοκρατία ,.με αντάλλαγμα μια θέση σε μια κυβέρνηση συνεργασίας υπό την Ασράφ Γκάνι.

Ίσως αυτός ήταν ένας ακόμα λόγος, ανάμεσα στους πολλούς, που η Γερμανία στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου στήλωσε τα πόδια αρνούμενη να χαρακτηριστεί η Κίνα ως ο «κύριος στρατηγικός αντίπαλος» της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας πετυχαίνοντας να επιβάλλει μια πιο ανώδυνη για τα συμφέροντα της θεώρηση των πραγμάτων ώστε η Κίνα με το κείμενο των συμπερασμάτων να προσδιορίζεται ασαφώς ως απλώς μία άλλη ακόμα «συστημική πρόκληση»…

Άλλωστε στις 14 Ιουνίου του 2021 η Γερμανία δεν είχε κανέναν λόγο να ανησυχεί για τις επενδύσεις της στο Αφγανιστάν , αφού γνώριζε ότι η στρατηγική της σύμμαχος Κίνα είχε ήδη προσφάτως, την 3 Ιουνίου 2021 συσφίξει ακόμα περισσότερο τους δεσμούς της με την Αφγανική κυβέρνηση Γκάνι, όπως είχε μεταδώσει το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua . Συγκεκριμένα το Xinhua ενημέρωνε με κάθε επισημότητα ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Κίνας, του Αφγανιστάν και του Πακιστάν είχαν συναντηθεί μέσω βιντεοδιάσκεψης και συμφώνησαν ότι η απόσυρση ξένων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν έπρεπε να πραγματοποιηθεί, με υπεύθυνο και τακτικό τρόπο, για να αποφευχθεί η επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας στο Αφγανιστάν κι η επιστροφή των τρομοκρατικών δυνάμεων.

Βλέπετε, το θεμελιώδες συμφέρον της Κίνας για το Αφγανιστάν ήταν πάντα η σταθερότητα. Από την πλευρά του Πεκίνου το χάος στο Αφγανιστάν, τροφοδοτεί τον ισλαμικό φονταμενταλισμό που απειλεί την εσωτερική ασφάλεια στην Κίνα, ιδιαίτερα στην επαρχία Σιντζιάνγκ, αλλά και σε όλα τα πέριξ του Αφγανιστάν κράτη στα οποία η Κίνα έχει επενδύσει και διατηρεί μεγάλα συμφέροντα. Για αυτόν τον λόγο η Κίνα θα προτιμούσε να δει ένα Αφγανιστάν σε κατάσταση εσωτερικής σταθερότητας, με μια λειτουργική κυβέρνηση που θα την έλεγχε ο συνεργάσιμος κύριος Ασράφ Γκάνι. Την δε, συμφιλιωτικού χαρακτήρα κυβέρνηση αυτή, είχε κάθε λόγο να επιδιώκει από κοινού με την Κίνα και το Πακιστάν που φοβόταν ότι αφενός η επιθετικότητα των Πακιστανών Ταλιμπάν θα επιτείνονταν στα εδάφη του σε περίπτωση επικράτησης της αναρχίας και της αστάθειας που θα επέφερε μια ενδεχόμενη επικράτηση της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν, αφετέρου ότι στο πλάι των Πακιστανων Ταλιμπάν θα συνάθροιζαν τις δυνάμεις τους ο ISIS-K, οι ΕΤΙΜ αλλά και πολλοί από τους Αφγανούς Παστούν Ταλιμπάν, που ως γνωστών ο διακαής τους πόθος παραμένει πάντα να ενώσουν το Παστουνιστάν, με προσάρτηση στο Αφγανιστάν ,όσων εδαφών του βρίσκονται εντός της επικράτειας του Πακιστάν και στο βορειοανατολικό τμήμα του, όπου ζουν περί τα 28­30 εκατομμύρια ομοεθνών τους. Άλλωστε η παρουσία της Σούρα της Κουέτα, μέσα στα όρια της ημιαυτόνομης περιοχής του Βαλουχιστάν, δεν αποτελούσε ούτε κι αυτή πηγή εφησυχασμού για τις αρχές του Πακιστάν, καθώς οι τελευταίοι επιμελώς όλα τα προηγούμενα χρόνια έχουν προχωρήσει σε μαζικές αγορές γαιών σε πακιστανικές πόλεις στις οποίες υπερτερεί συντριπτικά το στοιχείο των Παστούν και βρίσκονται σε νευραλγικές γεωστρατηγικές θέσεις για την ένωση του Παστουνιστάν, γεγονός που ενδεχόμενα να υπέκρυπτε άλλες προθέσεις της Σούρα Κουέτα, τις οποίες οι πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες του ISI, ίσως να μην είχαν καταφέρει να τις εκμαιεύσουν από το δίκτυο Haqqani, με το οποίο διατηρούν άριστες σχέσεις. Επομένως όλα τα παραπάνω έδιναν κάθε κίνητρο στο Πακιστάν να επιδιώκει διακαώς την εδραίωση της συμφωνίας της Αφγανικής κυβέρνησης Ασραφ Γκάνι με την Κινεζική κυβέρνηση ώστε με την δημιουργία μιας μελλοντικής συμφιλιωτικής κυβέρνησης στο Αφγανιστάν να τεθεί το τρομοκρατικό ισλαμικό κίνημα εντός της χώρας υπό έλεγχο, αποσοβώντας περαιτέρω υπαρκτούς κινδύνους.

Στην συμφωνία της 3ης Ιουνίου μεταξύ κυβέρνησης Γκάνι-Κίνας και Πακιστάν οι τρεις πλευρές κατέληξαν σε ομοφωνία οκτώ σημείων, που περιλάμβαναν συντονισμό των προσπαθειών τους για την προώθηση της ειρηνευτικής διαδικασίας, με καλωσόρισμα των Ταλιμπάν πίσω στην πολιτική σκηνή, ενίσχυση της πολιτικής εμπιστοσύνης και των σχέσεων τους με την Κίνα και την τελευταία να παίζει «θετικό ρόλο στη βελτίωση και την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν» , αλλά και με εμβάθυνση της συνεργασίας Belt and Road και διεύρυνση των οικονομικών και εμπορικών δεσμών Κίνας και Αφγανιστάν κι ασφαλώς με πρώτιστο μέλημα όλων να ενισχύσουν τις αντιτρομοκρατικές προσπάθειες, ιδιαιτέρως όσον αφορά την καθόλα επικίνδυνη για τα γενικότερα συμφέροντα της Κίνας, τρομοκρατική οργάνωση των Ουϊγούρων ΕΤΙΜ που μετά την κατάρρευση του χαλιφάτου του ΙSIS στην Συρία κατοικοέδρευε πλέον στο Αφγανιστάν.

Όπως δείχνουν τα πράγματα, όλες οι πλευρές τα είχαν τακτοποιήσει μια χαρά στο μυαλό τους τα πράγματα, τα είχαν νοικοκυρέψει κι υπολόγιζαν ότι τα σχέδια τους θα θέτονταν το συντομότερο δυνατόν σε εφαρμογή αφ’ής μόλις αποχωρούσαν οι Αμερικάνοι από το Αφγανιστάν των οποίων το χρονοδιάγραμμα απομάκρυνσης τους από την χώρα τους ήταν ήδη γνωστό, αφού οι ΗΠΑ το είχαν ήδη ανακοινώσει με κάθε λεπτομέρεια από τον Φεβρουάριο του 2020 ύστερα από την Συμφωνία στην Ντόχα .

Ούτε και κανείς της ομάδας ασφαλώς μπορούσε να διανοηθεί ότι οι Αμερικάνοι θα προχωρούσαν ποτέ σε μια ανεύθυνη αποχώρηση που θα πρόσβαλλε το κύρος τους ως υπερδύναμης, αφού τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης, εξυπηρετώντας ποικίλα κι ετερόκλητα ενίοτε μεταξύ τους συμφέροντα, είχαν από καιρό κατακλυστεί από φωνές που μιλούσαν περί ηττημένης Αμερικής, πιέζοντας με την σειρά τους την ηγεσία της σε μια έστω αξιοπρεπή , ήσυχη και τακτική αποχώρηση.

Άλλο βέβαια εάν οι μετέπειτα εξελίξεις απέδειξαν ότι όταν γνωρίζεις πως παραμένεις ακόμα η πρώτη δύναμη σε αυτόν τον πλανήτη, λίγο σε ενδιαφέρουν οι πρόσκαιρες εντυπώσεις κι οι εφήμερες αμφισβητήσεις των τρίτων…

Χρυσές μπίζνες σχεδιάζονταν λοιπόν στην μετα-ΗΠΑ και μετά-ΝΑΤΟ εποχή, με την Γερμανία αφενός και τις γερμανικές εταιρείες να έχουν ήδη πιάσει τουλάχιστον από το 2016 τα πόστα, με την Κίνα αφετέρου να συσφίγγει τις σχέσεις της τουλάχιστον από το 2015 με την Αφγανική κυβέρνηση Γκάνι και τους Αφγανούς Ταλιμπάν που πρόσκεινται στην Σούρα της Κούετα, εξασφαλίζοντας ένα πολλά υποσχόμενα μέλλον, καθώς και το Πακιστάν, εκ τρίτου, να διασφαλίζει την πολυπόθητη ηρεμία κι ακεραιότητα του ως κράτος, αλλά και να επιβεβαιώνει απέναντι στην Κίνα την αξία της χρήσης του ως πολυεργαλείου στην περιοχή .

Οι φυσικοί πόροι του Αφγανιστάν έχουν εκτιμηθεί από τις ΗΠΑ ότι αξίζουν περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια , ενώ Αφγανοί ειδικοί ανέβαζαν την αξία τους στα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι κινεζικές εταιρείες το είχαν ήδη λάβει προ πολλού υπόψη τους αυτό και περίμεναν απλώς την κατάλληλη στιγμή. Η Κίνα διαθέτει ανεξάντλητη υπομονή όταν πρόκειται να πετύχει τους σκοπούς της..

Ένα άλλο κινέζικο ρητό λέει πώς «πρέπει να βράσει αργά το νερό για να πεθάνει ο βάτραχος»…Ετσι, στην Κίνα είχαν κάνει τα σχέδια τους κι είχαν ήδη με τα ακροδάχτυλα ακουμπήσει το Αφγανικό έδαφος .Η κοινοπραξία Chinese Metallurgical Group Corporation (MCC) σε συνεργασία με την κινεζικών κεφαλαίων κοινοπραξία Jiangxi Copper Company Limited (JLC) από το 2008 είχαν φροντίσει να κερδίσουν την 30ετή μίσθωση για την εξαγωγή του δεύτερου μεγαλύτερου κοιτάσματος χαλκού στον κόσμο (αξίας τουλάχιστον 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων) στα ορυχεία Aynak στο Αφγανιστάν αντί ενοικίου μόλις 3,4 δισεκατομμύρων δολάριων. Το δε 2011, η China National Petroleum Corporation (CNPC) είχε καταφέρει να κερδίσει στο Αφγανιστάν μια προσφορά ύψους 400 εκατομμυρίων δολαρίων για την εξόρυξη τριών κοιτασμάτων πετρελαίου για 25 χρόνια, που περιείχαν περίπου 87 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Μήτε όμως ανάπτυξη των ορυχείων, ούτε και των κοιτασμάτων πετρελαίου είχαν προχωρήσει μέχρι τώρα καθώς προσέκρουαν στον απείθαρχο αφγανικό πληθυσμό, που ποτέ του δεν καλόβλεπε την διείσδυση κινέζων εργατών στα εδάφη του,έ χοντας εικόνα των δεινών που υφίσταντο οι πρώην σοβιετίες του βορρά .

Κι η αλήθεια είναι ότι για να καταστεί βιώσιμος ο συνολικός σχεδιασμός , όπως αυτός περιγράφεται παραπάνω στην ομάδα των συνεργατών τους έλειπε ο μουτζούρης. Αυτός δηλαδή που θα ήταν πρόθυμος να «λερωθεί» και θα εξασφάλιζε στην ομάδα με τις ένοπλες δυνάμεις του επί του εδάφους τον επιχειρησιακό έλεγχο, γιατί πώς να το κάνουμε όταν μιλάμε για Αφγανιστάν, δεν μιλάμε για ένα συνηθισμένο κράτος, πρέπει καλού-κακού πάντα να λαμβάνεις τα μέτρα σου! Η Γερμανία δεν διέθετε τις αναγκαίες ένοπλες δυνάμεις για να εξασφαλίσει στους υπολοίπους την επί του εδάφους υποστήριξη. Άλλωστε το μεταπολεμικό γερμανικό modus operandi δεν της επέτρεπε αντίστοιχου τύπου προσεγγίσεις. Η Κίνα από την άλλη, που τις διέθετε τις δυνάμεις, αδυνατούσε να τις αξιοποιήσει καθώς το δικό της modus operandi της υπαγορεύει την αρχική «ειρηνική» διείσδυση με το πρόσχημα και την εικόνα της, ως μίας ήπιας δύναμης του που παρεμβαίνει ως από μηχανής θεός και σωτήρας να δώσει χέρι βοηθείας και λύσεις στα προβλήματα των άλλων. Λογικό είναι να αναλογίζεται τις παγκόσμιες αντιδράσεις που θα πυροδοτούσε μια πιθανή εξαγωγή στα εδάφη του γειτονικού Αφγανισταν των αυταρχικών συμπεριφορών της κατά των Ουϊγούρων στην επαρχία Σινγκιάνγκ . Επιπλέον  το ενδεχόμενο ότι η εισβολή με τις στρατιωτικές της δυνάμεις εντός Αφγανιστάν, με βεβαιότητα συνεπάγονταν έναν νέο κύκλο τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον της από τις διάφορες ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις τις οποίες η Κίνα κατά τους γενικότερους σχεδιασμούς της επιδίωκε να απονευρώσει, αποτελούσε ακόμα έναν ανασταλτικό παράγοντς για την προέλαση κινεζικών δυνάμεων επί Αφγανικού εδάφους.. Για τους ίδιους περίπου λόγους ο ρόλος του ως προξενήτρας, απέκλειε και το Πακιστάν να εισβάλλει με Πακιστανικό στρατό στο Αφγανιστάν διακινδυνεύοντας να διαταράξει τις ήδη ευαίσθητες ισορροπίες μεταξύ των πληθυσμών των δύο κρατών. Στον ρόλο αυτόν χρειαζόταν ένας τέταρτος παίκτης που να μην μπορεί σε καμία περίπτωση να συνδυαστεί με τους άλλους τρεις. Κι ο μουτζούρης δεν άργησε να βρεθεί..

Την 14 Ιουνίου 2021 στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ προσήλθε ο κύριος Ερντογάν . Ο τελευταίος μόλις την προηγουμένη είχε την ικανοποίηση να ανακοινώσει επισήμως στα μέσα ενημέρωσης της χώρας του ότι η αύξησε την συμφωνία ανταλλαγής συναλλάγματος με την Κίνα στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια ώστε να ανταπεξέλθει η Τουρκία, με την βοήθεια της Κίνας στον οικονομικό πόλεμο που δέχεται η χώρα του κι έχει οδηγήσει στα τάρταρα την ισοτιμία της λίρας από το 2018 . Το ποσό του δανεισμού, ίσως να μην το χαρακτήριζε κανείς ιδιαιτέρως σοβαρό, αλλά έρχονταν να προστεθεί σε μια σειρά κινήσεων που είχαν γίνει από το προηγούμενο ήδη καλοκαίρι του 2020, οπότε οι τουρκικές εμπορικές συναλλαγές με την Κίνα άρχισαν να αυξάνονται ασυνήθιστα, με τουρκικές εταιρείες να εξάγουν σωρηδόν προς Κίνα, κινεζικά φτηνά προϊόντα να εισάγονται και να κατακλύζουν την τουρκική αγορά, τουρκικές τράπεζες να δέχονται ως μέσο συναλλαγής το γουάν υποστηρίζοντας τον νομισματικό πόλεμο της Κίνας κατά της διεθνούς κυριαρχίας του δολαρίου (άλλωστε εδώ και καιρό ο κύριος Ερντογάν φλερτάριζε με τους BRICS..), ενώ συγχρόνως στο μεσοδιάστημα οι φήμες πως η Κίνα έχει προχωρήσει και σε επενδύσεις σε τουρκικές κρατικές δομές, εξαρτώντας την Τουρκία σε σημαντικό βαθμό από αυτήν και προσδένοντας την στο άρμα της, είχαν αρχίσει να οργιάζουν. Άλλωστε ο δανεισμός της Τουρκίας από την Κίνα, φαινομενικά, δεν είχε γίνει αντιληπτός παρά μόνον όταν τον ανήγγειλε ο ίδιος ο κύριος Ερντογάν στις παρυφές της Συνόδου Κορυφής. Υστέρα από αυτό, κανείς δεν μπορούσε πλέον να είναι βέβαιος εάν ο Τούρκος Πρόεδρος αναφέρθηκε στο σύνολο τους πραγματικού ποσού του δανεισμού της Τουρκίας από την Κίνα και ποιες πραγματικά ήταν οι επιμέρους συμφωνίες των δύο αυτών χωρών. Επιπρόσθετα ως γνωστόν ο βόρειος άξονας των οικονομικών διαδρόμων BRI της Κίνας καταλήγει στην Κωνσταντινούπολη την οποία η Κίνα εκλαμβάνει ως σημείο ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας για την προώθηση της προς την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη ….

Στην ίδια δε Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ ο κύριος Ερντογάν πέταξε στο τραπέζι ,έναντι ουκ ευκαταφρόνητων οικονομικών ανταλλαγμάτων , να αναλάβει αυτός στέλνοντας ένοπλες δυνάμεις της χώρας του για την υποστήριξη του αεροδρομίου της Καμπούλ. Η Τουρκία, δηλαδή θα έμπαινε στο Αφγανιστάν με τις ένοπλες δυνάμεις της με το πρόσχημα και υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ.

Φυσικά εκ του αποτελέσματος προέκυψε ότι η πρόταση αυτή δεν εκλήφθηκε ποτέ ως αξιόπιστη ,καθώς στις ΗΠΑ μπορούσαν εύκολα να εικάσουν τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους ο κύριος Ερντογάν με τα δικά τους χρήματα, υπολόγιζε ότι θα κάνει με άλλους μπίζνες στο Αφγανιστάν στην μετα-ΗΠΑ και μετά- ΝΑΤΟ εποχή.

Και παρόλο που εδώ στην Ελλάδα συζητιόταν πολύ τα πράγμα ως δήθεν σοβαρό, εντούτοις από τα μέσα του περασμένου καλοκαιριού Τούρκοι αναλυτές σε συνεντεύξεις τους από τα δίκτυα της Τεχεράνης έκαναν λόγο για την πρωτάκουστη αδιαφορία των ΗΠΑ στο ενδεχόμενο να αναλάβουν οι Τούρκικες δυνάμεις το αεροδρόμιο της Καμπούλ κι απορούσαν με την έλλειψη ενδιαφέροντος των ΗΠΑ εάν θα προκληθεί αστάθεια ή όχι στην περιοχή. Μάλιστα ήδη ο Πρόεδρος του Κέντρου της Άγκυρας για Κρίσεις και Μελέτες Πολιτικής (ANKASAM) Δρ Mehmet Seyfetiin Erol , προφανώς απογοητευμένος από τις αμερικανικές αντιδράσεις στην πρόταση Ερντογάν, έκανε ήδη την 9.7.2021, προτάσεις για «Πλατφόρμα 6+1» αποτελούμενης από το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν, το Πακιστάν, το Ιράν και την Τουρκία, για παρέμβαση μιας συνεργατικής ομάδας στην ειρηνευτική διαδικασία του Αφγανιστάν, οι οποίες ούτε εισακούστηκαν, ούτε βρήκαν ανταπόκριση και τελικώς έπεσαν στο κενό. Μάλλον η Τουρκία δεν τα είχε συνεννοηθεί καλά ούτε με την Ντόχα.

*Μαρία Ν. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος Θεσσαλονίκης
(για τους φίλους @Marilou.Papa

                                                       ΑΥΡΙΟ ΤΟ Β! ΜΕΡΟΣ