Παναγιώτης Κωνσταντίνου
Το περίγραμμα των όρων που θέτει η Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, παρουσίασε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ σε συνέντευξή του στο αμερικανικό ειδησεογραφικό μέσο NewsWeek. Παράλληλα προειδοποίησε εκ νέου τις ΗΠΑ για «επικίνδυνες συνέπειες» εάν δοθεί στο Κίεβο η άδεια να χτυπήσει τη ρωσική επικράτεια με δυτικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης του Ρώσου προέδρου, ο οποίος συμπληρώνει μια 20ετία ως υπουργός Εξωτερικών, ανέφερε πως το Κρεμλίνο προσφέρει ένα «βιώσιμο σχέδιο» για τον τερματισμό του πολέμου και την ανανέωση της αρχιτεκτονικής της ασφάλειας στην Ευρώπη. Κατηγόρησε επίσης το ΝΑΤΟ πως υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έσπειραν τους «σπόρους του πολέμου» στην Ουκρανία πριν από μια δεκαετία και εξακολουθούν να «πυροδοτούν» με τις κινήσεις τη «φωτιά» στην ανατολική Ευρώπη.
«Η Ρωσία είναι ανοιχτή σε μια πολιτική – διπλωματική διευθέτηση, η οποία ωστόσο θα πρέπει να εξαλείψει τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης», τόνισε ο Σεργκέι Λαβρόφ και πρόσθεσε: «Ο στόχος θα πρέπει να είναι ο τερματισμός της σύγκρουσης και όχι η εκεχειρία».
Οι όροι της Μόσχας
Περιγράφοντας το σχέδιο της Ρωσίας ανέφερε συνοπτικά πως η Ουκρανία θα πρέπει να αναγνωρίσει ως ρωσικές επαρχίες το Ντονέτσκ, τη Χερσώνα, το Λουγκάνσκ, τη Ζαπορίζια και την Κριμαία, οι οποίες είτε έχουν καταληφθεί από τον Ρωσικό στρατό από την έναρξη του πολέμου, είτε έχουν προσαρτηθεί από τη Ρωσία μέσω δημοψηφισμάτων το 2022 και το 2014, τα οποία ωστόσο έχουν καταγγελθεί ως παράνομα από την Ουκρανία και τη Δύση. Το Κίεβο, συμπλήρωσε ο Λαβρόφ, θα πρέπει επίσης να συμφωνήσει να εγκαταλείψει τα σχέδιά του για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Πρόκειται για όρους που απορρίπτονται κατηγορηματικά από την ουκρανική ηγεσία, η οποία ζητάει μια άνευ όρων απόσυρση των Ρωσικών δυνάμεων από όλα τα εδάφη της. «Προς το παρόν, από όσο γνωρίζουμε, η αποκατάσταση της ειρήνης δεν αποτελεί μέρος του σχεδίου του αντιπάλου μας. Ο Ζελένσκι δεν έχει ανακαλέσει το διάταγμά του για την απαγόρευση των διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα», δήλωσε ο Λαβρόφ και πρόσθεσε: «Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ παρέχουν πολιτική, στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στο Κίεβο για να συνεχιστεί ο πόλεμος. Συζητούν ακόμη και να εξουσιοδοτήσουν την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δυτικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να χτυπήσουν βαθιά στο ρωσικό έδαφος. Το παιχνίδι με τη φωτιά με αυτόν τον τρόπο μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες συνέπειες».
Σημειώνεται πάντως πως το «σχέδιο νίκης» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν είχε θετική ανταπόκριση από τη Δύση, με αξιωματούχους να κάνουν λόγο για μια λίστα «ευσεβών πόθων» και για προτάσεις που δεν μπορούν στην πραγματικότητα να ανατρέψουν ριζικά τις εξελίξεις στο πεδίο των μαχών. Το σχέδιο του Ουκρανού Προέδρου, σε γενικές γραμμές, βασίζεται στην προμήθεια όπλων μεγάλου βεληνεκούς και στην άδεια από τους δυτικούς συμμάχους για χτυπήματα στο βάθος της Ρωσίας, υποστηρίζοντας πως με αυτόν τον τρόπο ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα εξαναγκαστεί σε μια διπλωματική λύση. Χαρακτηρίζει δε «μπλόφα» τις απειλές της Μόσχας περί σφοδρής απάντησης εάν δοθεί τέτοια έγκριση.
Ωστόσο η Δύση – και πρωτίστως οι ΗΠΑ – φαίνεται επί του παρόντος να λαμβάνει σοβαρά τις ρωσικές προειδοποιήσεις, απορρίπτοντας τα αιτήματα του Ζελένσκι. Παράλληλα, καθώς η δυτική συμμαχία συνεχίζει να δαπανά τεράστια οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά κεφάλαια, εντός αυτής ενισχύονται οι φωνές που υποστηρίζουν πως έχει έρθει η ώρα οι δύο πλευρές να καθίσουν ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μια διευθέτηση που θα μπορούσε να περιλαμβάνει ακόμη και την παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία.
«Η Δύση πρέπει να αποδεχτεί τη νέα πραγματικότητα»
«Τα μέτρα που ζητάει η Μόσχα», συνέχισε ο Λαβρόφ, «ευθυγραμμίζονται με την τροχιά ενός ταχέως μεταβαλλόμενου κόσμου στον οποίο η Ρωσία έχει σφυρηλατήσει μια βαθιά εταιρική σχέση με την Κίνα και έχει ενισχύσει τους δεσμούς με τις αναπτυσσόμενες χώρες που αναζητούν μεγαλύτερο λόγο στην παγκόσμια σκηνή». Ο Λαβρόφ παραδέχτηκε πως η Μόσχα έχει κόστος από την σύγκρουση, ωστόσο, όπως τόνισε, «το Κίεβο και οι υποστηρικτές του πρόκειται να χάσουν τα περισσότερα σε έναν μακρύ πόλεμο».
«Αυτό που έχουμε κατά νου είναι ότι η παγκόσμια τάξη πραγμάτων πρέπει να προσαρμοστεί στην τρέχουσα πραγματικότητα», είπε και πρόσθεσε: «Σήμερα ο κόσμος είναι πολυπολικός. Η στροφή προς την πολυπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων είναι ένα φυσικό μέρος της εξισορρόπησης των δυνάμεων, που αντανακλά αντικειμενικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία και τη γεωπολιτική. Η Δύση περίμενε περισσότερο από τους άλλους. Ωστόσο, έχει αρχίσει επίσης να συνειδητοποιεί ότι αυτή η διαδικασία είναι μη αναστρέψιμη».
Με το βλέμμα στην 5η Νοεμβρίου
Η συνέντευξη Λαβρόφ στην οποία παρουσίασε της όρους της Μόσχας έρχεται καθώς ο ρωσικός στρατός σημειώνει επιτυχίες στα πεδία των μαχών και κερδίζει έδαφος στο ανατολικό μέτωπο του πολέμου, σπάζοντας τις γραμμές άμυνας της Ουκρανίας. Ορόσημο για τις εξελίξεις αναμένεται να είναι το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, στις 5 Νοεμβρίου. Σε περίπτωση νίκης του Ντόναλντ Τραμπ εκτιμάται πως η αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία θα περιοριστεί αισθητά, καθώς ο υποψήφιος Πρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων έχει δηλώσει επανειλημμένα πως εάν εκλεγεί θα πιέσει για μια άμεση συμφωνία, δείχνοντας προς τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Επίσημα το Κρεμλίνο υποστηρίζει πως δεν ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ, καθώς η στρατηγική της Ουάσιγκτον θα είναι η ίδια όποιος κι αν εκλεγεί. «Το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών δεν έχει καμία διαφορά για εμάς, καθώς τα δύο κόμματα έχουν καταλήξει σε συναίνεση ως προς την αντιμετώπιση της χώρας μας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Λαβρόφ στο Newsweek και πρόσθεσε:
«Σε περίπτωση που υπάρξουν πολιτικές αλλαγές στις Ηνωμένες Πολιτείες και νέες προτάσεις προς εμάς, θα είμαστε έτοιμοι να τις εξετάσουμε και να αποφασίσουμε εάν ανταποκρίνονται στα συμφέροντά μας. Σε κάθε περίπτωση, θα προωθήσουμε αποφασιστικά τα συμφέροντα της Ρωσίας, ιδίως όσον αφορά την εθνική της ασφάλεια. Σε γενικές γραμμές, θα ήταν φυσικό για τον κάτοικο του Λευκού Οίκου, ανεξάρτητα από το ποιος είναι, να ασχολείται με τα εγχώρια θέματα, αντί να ψάχνει για περιπέτειες δεκάδες χιλιάδες μίλια μακριά από τις αμερικανικές ακτές. Είμαι βέβαιος ότι οι Αμερικανοί ψηφοφόροι σκέφτονται το ίδιο».
